Íslendingur - 09.05.1860, Page 4

24
Fiskiafli liefur verib heldur tregurlijá almenningi, þab
er vel ef mebalhlutur hjer á Innnesjum eru 2 hundrub til
hlutar, og fiskurinn heldur rýr. Einstöku menn hafa, ef
til vill, fengii) 4 til 5 hundraba hlut. Líkt þessu er
ab frjetta úr þorlákshöfn og Selvogi. Subur meb sjó er
ekki sagt betra af aflabrögbum. A Akranesi kvab aflast
jafnbezt síban leib á vertíb. þegar lengra dregur vestur,
þab er, fyrir Mýrum og sunnan Jökuls, er látib mjög illa
af öllum aflabrögbum, og víba sagt hart á mebal inanna um
bjargrœbi. Frakknesk skúta kom liingab fyrir skeinmstu,
en hafbi hjer lítib vibnám, og hjelt vestur á Grundarfjörb;
hún var fermd salti handa írakkneskum fiskimönnum á
Grundarfirbi, og sagt var hún ætti ab flytja hina katólsku
klerka, er þar hafa haft vetursetu, hingab subur, því þab
er í rnæli, ab þeir muni ætla sjer eptirleibis bóife3tu í
Reykjavík.
AÖsent.
A síbari tímum hafa allar þjóbir látib sjer annt um,
ab bæta sem mest varníng þann, sem úr landi er fluttur,
svo ab hann yrbi vel mebtekinn, og salan sem ábatamest,
og á þetta einkum vib óunnin varníng (raa Stoffer), sein
síban er unninn og bættur í verksmibjunum, eins og líka
alls konar matvæli, er verb þeirra er komib undir gæbun-
nm; og meb því þetta einnig nær til Islands, er þaban er
flutt ull og fiskur, vil jeg nefna lítib eitt þessar vörutegundir.
Eins eg kunnugt er, er mestur hluti ullarinnar seldur
til Englands, og er þar í verksmibjunum unnir úr henni
ýmiss konar dúkar; meb því verksmibjueigandinn hefur
talsvert meiri fyrirhöfn ogkostnab fyrirþví, ab vinnavonda
ull en góba, og jafnfram íjártjón, vegna þess, ab varníng-
urinn verbur verri, þá iiggur þab í augum uppi, ab liver
kaupandi vili heldur fá góbar vörur, sem hann hefur lángt-
um meiri hagnab á, en hann hefur á ijelegum vörum, þótt
liann geíi helmíngi minna fyrir. þetta sýndi sig og í fyrra
á Englandi, er mikill hluti hinnar íslenzku ullar var gjörb-
ur rœkur, eba hún sett nibur í verbi úr því sem um hafbi
verib samib, og bibu hinir íslenzku kaupmenn vib þab all-
mikib tjón, og sœttu málssóknum, og þab sem er enn verra,
er þab, ab illt orb kemst á hina íslenzku ull.
því er ver og mibur, ab liib sama á sjer einnig stab
um mestan hluta fisks þess, sem í fyrra var fluttur frá Is-
landi til Spánar, svo ab af þeirri verzlun hefur ab eins leitt
fjármissu. þab er því komib illt orb á fislc Islendinga á
hinum spænsku mörkubum, og því verbur þab hin brýnasta
naubsyn, ab Islendingar lcggi alla stund á, ab verka fislc
sinn sem bezt; annars lítur illa út fyrir sölu hans, og tjónib
lendir síbast á lándsbúum, og er þab því þeirra eigib gagn,
ab sölufiskur þerrra sje sem fegurstur og bezt verkabur, ef
hann á ab verba talinn á Spáni jafngóbur fiski frá öbrum
löndum, og verba keyptur þar jafnháu verbi, og verbi fisk-
urinn eigi vel verkabur, verbur af því ab leiba, ab fiskverzl-
unin vib Spánverja, ef til vill, hættir meb öllu. K. N.
Athugasemd. pab er víst og satt, ab þab verbur aldrei of vel
brýnt fyrir ísleudingum, ab vanda vel allan siiluvarning sinn, og gjóra
han(i sem útgengilegastan, enda hafa þeir sjálflr mestan og beztan hagn-
abinn af því; en vjer verbiim og ab geta þess tvenns, 1, ab kaupmemi
vorir verba og ab gjöra sitt tii, ab þeir hafl sem hrýnasta hvötina til
ab gjöra þab, og þab er meb þvi, ab gjíira mun á varningnum, eptir
því sem hann er gábur tii, og eigi gefa jafut fyrir, hvort hann er vand-
abur eba úvaudabur. þeir verba og ab gæta þess, ab þeir hafa og
hagnab á því, ab varningurinn sjo gúbur. Vjer vitum reyndar, abþab
er örbugt ab fá samtök í þvf efni; því ab þótt einn vilji gjöra þab,
þi hirbir eigi hinn um þab; og þetta teljum yjer einn gallann i verzl-
nn vorri. 2. atribib, sem vjer vildum minnast á, er þab, ab kaup-
mönnum er og naubsjn á, ab vanda vel söluvarning sinu, og gefa eigi
eptirdeemib. Vjer tölum eigi um þab, þútt einu kaupmabur haö ýmsar
tegundir af sama hlutnum, ogselji meb misháu verbi eptirgœbum; því
ab þab er eblilegt allri verzlun; en vjer eigtim vib þab, er kaupmab-
urinn hefur eigi nema eina tegund og hana fremur ijelega, og vill þó
selja, eba neybist til ab selja fullu verbi, eins og hauu væri góbur.
petta er engau veginn sagt í því skyni, ab fœra í nokkru ab kaup-
mönnum vorum; því ab margt getur til þess borib, ab varningunnn
sje mibur góbur, og allra sízt getur oss dottib í hug, ab kenna þeim
um þab, som verba ab láta abra kaupa hann fyrir sig erlendis, og því
síbur verzlunarstjórunum, sem verba ab taka á móti því, sein þeim er
seut af verzlunareigendunum. Vjer segjum þetta einuugis í því skyni,
ab kaupmenn vorir hafl sein mest vakandi auga á vamingskaupum sín-
um erlendis, og gefl eigi ísleudingum dtemib, ab hirba lítt um, hvernig
varniugur þeirra sje. Ilitstjórnin.
Prestaköll.
Ólafsvellir veittir 28. apríl sjeva Pjetri Stephensen.
Óvcittir Torfastabir í Arnessýslu, (Brœbratungu-, Haukadals-, Torfa-
staba- og Skálholtssóknir), metib 24 rdd. 78 skk.; auglýst 28. apríl.
Útgefendur; Benidikt Sveinsson, Einar PórÖarson, Ilalldór Friöriksson, Jón Jónsson Hjaltalín, Jón Pjetursson,
áhyrgbarmabur. Páll Pálsson Melsteð, Pjetur Gudjohnson.
Prentabur í prentsmibjunni í Iteykjavík 1880. Einar pórbarson.
47
Soldáninn og hinn ókunni raaöur.
Hinn serkneski soldán Mamún er talinn \itrastur allra
höfbingja þeirra, er voru af ætt Abassídanna, og engi
þeirra var sá, er ljeti sjer eins annt og hann um vísindi
og framfarir þjóöarinnar. Tvisvar í viku hverri stefndi
hann til sín lærbum mönnum og ræddu þeir um öll þau
eíni, er eila mættu vísindi og menntun. Einliverju sinni, er
þeir voru staddir hjá honum, koin þar mabur nokkur ókunnur;
hann var í hvítuni klæbuin og settist á aptasta bekk á bak
vib alla hina. Nú tóku hinir lærbu menn ab ræba ýmisleg
vísindaleg efni, og voru þau lög sett, ab hver skyldi mæla
á eptir öbrum eptir því, sem þeir sátu. Loksins kom ab
því, aö hinn ókunni mabur skyldi taka til máls. Honnm
xnæltist svo vel, ab allir þeir sem vib voru staddir, gjörbu
hinn bezta róm ab tölu lians, og lofubu hana allir, en keis-
arinn ljet hann skipta um sæti, og setjast á i'remsta bekk.
þegar þinginu var slitib, þvobu menn hendur sínarí vatni,
sem sibur var til, og settust til kvöldverbar; og ab því búnu
gengu hinir lærbu menn burtu. Keisarinn var gagntekinn
48
af tölu hins ókunna manns, og baub honum til drykkju me&
sjer og vildarmönnum sínum, sem vanir voru ab sitja vib
drykk meö iionum frain á nætur. En erhinn ókunni maÖur
skyldi drekka, stóö hann upp, beiddist nieö kurteislegum
oröum aö mega segja þaö sem sjer byggi í brjósti, og mælti
síÖan á þessa lund: „Stjórnari hinna trúuöu hefur hafiö mig
til allmikillar tignar á þingi læröra manna, og veittmjerþá
viröingu, er jeg ekki hef vænzt eptir. þaö er ósk mín aö
þjer, herra, sviptiö mig eigi aptur þeirri sæmd, erþjerhaiiö
veitt mjer. Nauögiö mjer eigi til aö drekka, svo aö eg megi
halda skynsemi núnni óskertri, er þjer hafiö sökum hennar
sýnt mjer svo mikinn sóma. þjer hafiÖ, herra, leitt í ljós
fyrir hina lærÖu menn hib daufa ljós skynseminnar; þaö er
bœn inín, aö þjer krefjizt eigi, aö þaö deyfist af nautn öl-
fanganna".
þessi rœöa geöjaöist keisaranum vel, hann gaf hinum
ókunna manni tignarmöttul, ágætan hest og mikinn sjóö
gulls, og veitti honum embætti viö háskóla einn.