Íslendingur - 30.09.1861, Page 5

85
framt því, að þeir sjeu í engum vafa um rjett sinn, en
sjeu þess albúnir, að verja hann, meðan þeim endist afi
og auðna. Mundu Holtsetar og þjóðverjar í Sljesvík hafa
snúizt til vinfengis við hina seinustu tilhliðrun? Yjer
skulum þegar svara þessari spurningu. í lok júlímánaðar
tóku sig saman menn frá Flensborg, Haderslev og fleiri
bœjum í Norður- Sljesvik, hjer um bil 400 að tölu, til
kynnis- og skemmtiferða til Kaupmannahafnar. Ilafnar-
búar tóku mót þeim með mestu alúð, veittu þeim hús og
kost ókeypis, hjeldu þeim veizlur, sýndu þeim hin auð-
ugu og fjölkynjuðu söfn bóka, mynda og gripa, ásamt fleir-
um fágætum hlutum borgarinnar. Auðvitað er, að gest-
unum fannst til allmikið og kváðu ferðina verða mundu
sjer Iengi minnisstœða. þetta líkaði þjóðverjum í Sljesvík
mjög illa, og þeir sáu, sem var, að ferðin var eigi ein-
göngu til skemmtunar, heldur til þess, að danski flokkurinn
í Sljesvík, og þeir, er meir hneigjast að dönsku þjóðerni
en þýzku, mætti styrkja bróðurböndin og festast i einurð-
inni við samþjóðarmenn sína. þeir gátu nú ekki á sjer
setið; þeir urðu að láta brœðurna í »fósturlandinu mikla«
sjá, að andinn lifði »æ hinn sami«. þeir urðu til 600 að
tölu og hjeldu til Kíiarborgar; sótti þangað rnúgur og
margmenni frá Holtsetalandi og víðar af þýzkalandi, og
var þar haldin stórkostleg veizla. Var nú hœgt að sjá,
af hverjum lotum ferðin var stofnnð: uppreistarfánunum
skotið upp fyrir innan gluggana í húsunum, kvennfólkið
með reimahnúta, svo litum setta, sem títt var á uppreist-
arárunum, uppreistarsöngurinn sunginn, kvæði flutt, og
minni drukkin í heiður við Vilhjálm Prússakonung, »hlífð-
arhöfðingja« hertogadoamanna, og Ernst hertoga af Coburg-
Gotha, »sjálfkjörinn hershöfðingja í næsta Sljesvíkurstríði«.
]>ar voru ýmsir af þingmönnum Sljesvíkinga. Einn þeirra
kvaðst örnggrar vonar um, að það mundi nú eigi líða á
löngu, áður en Sljesvík yrði aptur aðnjótandi rjettar síns,
sumsje sambandsins forna við Holtsetaland. ]>að verður
að vera oss hulið sem öðrum, hvers hverjir bíða, en það
sjáum vjer, að vonir manna þar fyrir handan líta í allt
aðra stefnu, en vonir Halls ráðgjafa og stjórnarinnar í
Kaupmannahöfn. Og svo segja kunnugir menn, að allt
atferli manna á Holtsetalandi og Sljesvík sje nú með lík-
asta móti því, er það var fyrir uppreistina.
í lok júlím. kom til Kaupmannahafnar sendiboði af
Ítalíu, Torrcarsa að nafni, greifi, er sendur var til kon-
unga Norðurlanda meö tilkynningu um konungstekju Vik-
tors konungs. Var honum þar, eins og í Svíþjóð, tekið
með mestu virktum. Iíonungur vor sœmdi hann með stór-
krossi dannebrogsorðunnar. Sendiherrann Ijet sjer mikið
um finnast viðtökurnar á Norðurlöndum, og eigi síður um
menntun og þjóðlyndi Norðurlandabúa. Seinna hefur Vik-
tor konungur sent til Norðurlanda annan sendiboða, Sola-
roli greifa, með onwiziciaía-orðunatil beggja konunganna.
Lengi var graflð í haug þeim, er eignaður er Gormi kon-
ungi, en eigi fannst annað en lausir bjálkabútar, er líkast til
hefur lent saman við haugsmoldina í fornöld. Halda menn, að
haugurinn muni fyr vera upp brotinn, þótt eigi hafist sögur af.
Svíar og Norðmenn. Vjer höfum áður hermt það,
sem oss þá var kunnugt um ferðir, er Svíakonungur hefði í
hyggju til Suðurlanda. í byrjun ágústm. ferðaðist hann
sjóveg til Frakklands með Oskari prinzi bróður sínum.
Dvaldi hann nokkra daga í bezta yfirlæti hjá Napól. keis-
ara frænda sínum (þeir eru þremenningar); þaðan heim-
sótti hann Bretadrottningu. Ýmsum getum er leitt um
ferð hans. Flestum þykja líkur til, að hann hafi viljað
hafa tal af keisaranum og drottningu um íhlutun Svía
og samband Norðurlanda, ef styrjöld bæri að hönd-
Sumir geta til einkis minna, en að hann hafi viljað
heyra, hvernig lægi í vestlægu stórveldunum til undirtekta
um sambandsrílci á Norðurlöndum. Vjer getum eigi
þessa, að neinn þykist fróðari af, en það er þó vottur
þess, að þessari hugsun er nú fleytt inn meðal hinna
margkvísluðu strauma, er leita sjer farvegs á ráðbrota-
svæði sögunnar. I Kristjaníu var í byrjun ágústmánaðar
haldinn klerkafundur; fóru allmargir þangað frá Dan-
mörku; þeir helztu meðal þeirra voru af flokki Grundt-
vigs, en sá flokkur verður eigi að eins hjer ríkari og rík-
ari, heldur tekur álit hans drjúgum að vaxa með Norð-
mönnum og Svíum. ]>að er oss þótti helzt að marki um
atgjörðir fundarins, var uppástunga, er á var fallizt, um
samtök og samvinnu Norðurlanda í útbreiðslu kristinnar
trúar meðal heiðinna þjóða. Nýlega hefur og verið hald-
in 50 ára júbilhátíð háskólans í Kristjaníu; sóttu þá hátíð
fulltrúar frá háskólum Norðurlanda og frá ýmsum vísinda-
fjelögum; um sömu mundir vígðu Kristjaníustúdentar fje-
Iagshús sitt hið nýja í viðurvist samfagnanda frá stúdenta-
fjelögunum í Kaupmannahöfn, Uppsölum og Lundi.
Frá Þýzlcaland i. í sumar hafa fundir þjóðern-
ismanna verið með tiðasta móti; á fundum hafa allajafna
verið sungin sömu versin: meginvöidin eiga að hverfa í
Kendur Prússa, þýzk mál rœðast á þýzku allsherjarþingi,
floti skal reistur af samskotafje allra þjóðverja við umsjón
og forgöngu Prússa, Sljesvík þrifin úr ránshöndum og
tengd svo að nýju við Iloltsetaland, að hún missist aldrei
framar. Eigi verður móti því gengið, að fjelagi þessu
vex drjúgum fiskur um hrygg, og þykir Prússakonungi
sinn leikur eigi lakari, þó það nái sem mestum viðgangi
á þýzkalandi. Á fundum þeirra hefur verið skotið all-
miklu fje saman til flota, og hefur það þegar verið sent
útboða- og flotadeildinni í stjórn Prússakonungs. Prússar
leggja œrið kapp á að byggja fallbyssubáta og stœrri skip
til varnar ströndunum, einnig að bœla skipalagnir sínar og
dýpka. I öndverðum júlímánuði ferðaðist Prússakonung-
ur til Baden-Baden, og hafði að eins verið þar nokkra
daga, er ungur bókiðnamaður (frá Leipzig), Oskar Becker
að nafni, veitti honum banatilræði. Hann skaut á kon-
ung úr tvíhlaupaðri smábyssu, en kúlan snart að eins
hálsinn á konungi og skeindist hann lítið eitt. Er Becker
sá slyppufengi sína, kastaði hann frá sjerbyssunni í grasið
við veginn og sagði þegar tilsín. Hann þóttist hafaráð-
izt í þetta, af því sjer hefði þótt Viihjálmur konungur ó-
hœfur til forustu á þýzkalandi, ella væri sjer vel í þokka
við konug(?l), og hann mundi vera hinn vænsti maður.
Sagt er, að málið muni svo liafið, að það eigi verði
gjört að dauðasök ; verði með það farið eins og einfalt
tilræðismál, varðar það, að því lögum skiptir í Badcn,
þrælavinnu um nokkur ár, cn verði það gjört að land-
ráðasök (tilræði við þýzkan ríkishöfðingja), þá liggur líf
við. En hinn ungi maður kýs sjer dauðann fortakslaust,
og kveðst ella munu freista í annað sinn, ef hann nokkurn
tíma komist höndum undir. ]>að sem næst málfundum
þjóðernismanna heldur jþjóðverjum í hreifingi, eru turn-
reiðafundirnir, er svo nefnast. Ungir menn á þýzkalandi,
einkum stúdentar, temja sjer leiki, skylmingar, skot og
ýmsar íþróttir. Iþróttir sínar sýna þeir á slíkum fund-
um og ferðast flokkum saman frá einni borg til annarar.
Eru þá mestu hátíðardagar í bœjum, prósessíur með
þýzkum fánum, hergöngusöngvar, trúðleikar, veizluhöld
og fl. þ.h. í Berlinni stóð slík hátíð fyrir skemmstu
með hinum mesta veg og viðhöfn. Við leikinn í »Vik-
toríuleikhúsinu" var sunginn og sleginn hergöngusöng-
ur »Sljesvíkur-IIoltseta*'; sló þá í óþrjótandi lófaskelli
með heyrendum. Söngurinn var endurtekinn, en því næst
sýndur í skuggámyndum bardagi Kílarstúdenta við Flens-