Norðanfari - 01.04.1862, Page 3

27
talfi jafna sig til. f>iS kemnr leksins hib fyrverandi Hóia-
brauí), sem metifc er á 221 rd. 66 sk. þægar nd stiptsyf-
irvöldin samfiykLtu, aö núverandi uppfjafaprestur í brau?!-
inti resigneral'i me& þTÍ skilyr&i, aí) hafa tvo fimmtunga
*f föstu tekjunum; sem vjer töluin ei um f því skyni,
ab vjer ilftum ekki ab kann hafí ver&skuldab þa&, því
liann var sannarlega einhver hinn ræktarsamasti ma&ur í
embætti sfnu; þó hann a& þvf leyti, sem hann er ríkis-
má&nr, hel&i minni þörf á meiri en vanalegum eptirlaun-
um, en margur annar; þá er þa& au&sætt a& braub þetta,
sfcin me& öllu var bójarbarlaust, hlaut þegar svona stób
á, a& vera flestum brau&um óa&geneiiegra; því jafnvel
eptir sameinÍDíuna, og þó Yi&rík sje ákve&in prestinum
til ábúbar, sem cr talsvert óvissari btíjörb en Hjaltastab-
ir, þá rer&um vjer a& álfta, a& eins og nó á stendur
niuni Iljaltasta&a presturinn ekki skipta um sjer til nokk-
urs hagna&ar Af öllu þessu er þa& vor sannfæring, a&
nau&synin á þessari sameiningu hafi verib fulit í me&al-
lagi brýn, eplir því, se;n nú á stendur me& ásigkomuiag
b*&i þessara brau&a og allra brau&a á Iandiiíu yfir höf-
u& ; en samkvæmt vi&urkenningu margra um þa&, hva&
brau&in þyrftu a& vera, vir&ist sameiningin hafa verib
gjörb af fullkominni nau&syn, úr því mönnum hcppnagt
ekki a& finna neitt annnb rá& til a& bœta brau&in, hcldnr
en þessar sameiningar, sem á ýmsum gtöbum mundu geta
or&ifc n*8ta ískyggilegar. En þá er nú eptir a& sannfger-
ast um hrert sameining þessi liafi verib gjörleg ellegar
ekki, vegna ör&ngleika binna nýju bran&a, bæ&i fyrir prest-
tma og sóknarfóikib. Ef þa& mætti annars eiga sjer sta&,
ab prestar þyrfti nokkursta&ar a& þjóna fleirum en tveim-
ur kirkjum. — Vjer álftum í sjálfu sjcr e&Iilegast a& eng-
i.nn prestur bef&i nema ehia kirkju og a& i lienni væri
tnessat) hvern messudag þegar vefcur leyfir, en slíku mun
lengi þykja bágt vi& a& koma hjer á íslandi. — þá ver&-
um vjer a& álíta, a& þessar sóknir þrjár og þrjár, inegi
heita nær þvf f bezta lagi laga&ar til sameiningar; hinar
nyju Annexiur frá Miklabæ og Vi&vík mega heitp f liæg-
aralagi. og þa& eru mjög fáir bæir f Ilofsta&asókn, gem
a& eigi lengri veg a& vitja prests út a& Vi&vík helduren
frain a& Hjaltastöíum; en þar á móti er þa& e&lilegt, a&
flestir bæir f FlugumýrarsÓkn eigl lengri leifc a& vitja
þrests a& Miklabæ en Hjaltastö&um, af þvf Hjaltasta&ir
eru í Flugumýrarsókn, en þó er sá vegur hvorki gvo
langur nje strangur, a& hann gje ekki ví&a mikifc lengri
°fí lakari, og me& öilu má bann heita hjer torfærulaus,
63 w .
ar gamla húsi, ITvernig þá herra minn, spurfci Katrín hissa
yfir heimbo&l þessu sicndurá því, a& J jer æski&slfksaf mjer.
Já gjörifc þjer þa& nú fyrir mig frú, þó jeg geti a&
vfsu skiiiö a& uppástunga nifn komi y&ur undarlega fyr-
ir sjonir, enda niifur sæmandi fyrir mig a& mælast til þess
af y&ur, sem eins og sýnist miía til a& rifja upp harma
y&ar og dóttur y&ar, en þa& er alli ekkl tilgangur minn,
þjer vitib a& gamalt fólk er stundura ekki laust vi& hjá-
trú- deg hefi t. a. m. þá trú, a& mjer ver&i ekki ham-
ingjusom húseignin, ef a& þjer ekki skyidufc vilja koma
til mín þenna dag, og jafnframt þá jeg hefi afhent y&ur
kaupverMfc og q,„, mig ( húgi?) mjer heil)a og á.
iiægju, og dveljífc |)ar stunQ úr Qeginum meb dóttur y&ar,
mjer til hci&urs, og gætiskgb á endannm, okkur öllum til
gleti og ánægju,
ilvernig þá herra minn, fyrgt je'g hcfi me& eigin viija
mlnnm sdt yiur hú'ifc, og þjer eru& vel a& því komn-
þá gel jeg eins óslafc j&urhamingju hjer heima, og mikiu
betþr cn fara þangofc, sem mínar átakanlegustu endur-
minningar eru, og allt þa& sem fyrir augum mjer jeg hefi
og þær vFbárur a& pfeitur getí verifc staddur á ö&rom
enda prestakallsins, þegar hans er vltjafc af hinum, eru
meira bygg&ur á í nyndan en reynslu, þvf þó slíkt geti
a& borifc, þá hefir þa& mjög sjaidan verifc, svo slys hafi
a& or&i&. — Ef þa& ætti aldrei a& geta vi& borifc a& prests
væri vant, þá ætlum vjer a& varla veitti af a& hafa prest
á hvcrjum bæ, og a& hann væri þá altjent heima. En
hitt ætlum vjer mikifc sennilegri vi&báru, a& rækileg bama
uppfræbing verfci prestunum næsta erfib, þegar þeir þurfa
a& þjóna mörgmn kirkjum, einkum me&an sá ósi&ur helzt,
sein nú er vf&ast ákominn, afc prestar spyrji aidrei nema
um föstniíman, auk þcss sem þeir láta Confirmatións-
börniu ganga tíi sín fáeinum sinnum, á&ur en þau eru
fermd. þa& er nú au&sætt, a& cins og vefcur hagar sjgr
opt hier á landi, a& opt verfcur messufall um hávetur ve&-
urs vegna, auk þeiira messufalla, scm koma af deyffc og
hirfciiieysi* safna&anna; þa& liggur nú í augum uppi hversn
gjaldan inuni spurt vor&a eptir þcssari sjálfsköpu&u reglu
prestanna — því hún er lögum gagii8tre&— þó a& prest-
ar hafi ekki ndma eina kirkju, hvafc þá ef þeir hafa 3
e^a 4. Vjer vitum jafnvel d*mi til a& þar gem þó ekki
hafa verifc margar kirkjur, a& börn hafa ekki verifc spurb
nema einu sinni og stundum aidrei, þeiina föstu tfma,
sem nú cr a& eíns sá eini tími ársins, er flestir prestar
álfta sjálfsag&an til barna spurninga. þegar hjer vi& b»t-t!
ist, ab margir prestar eru gjörsamlega hættir a& fara .f
húsvitjan til nokkurs gagns, iieldur láta sjer lynda, cf
þeir geta me& einhverjum ráfcum týnt saman fólkstaiifc, og
loksins þegar sumir þeirra láta fermingar börn ganga til
gfn afc eins 3 e&a 4. sinnum fyrir fermingartíman, en hafa
spurt sum þeina annafchvert einusinni e&á aldrei é&ur,
þá má nserri geta livafc þab muni vera prestunutn a&
þakka, sem börnin vita; þa& er au&sætt a& me& þessari
a&ferfc grenslast þeir a& eing eptir hvernig börnin eru laca,
og hvert þau kunni kverifc utan bókar, en af slíkri flaust-
urs afc.fer& hafa fæst börn not, þó þeir kunni a& segja
þeim eitthvafc til skilnings auka. þetta er a&alkýlifc sem
á þarf a& stynga og iækningar þarf vi&; þa& er þetta ó-
fyrirgefanlega hir&uleysi alit of margra presta, sem a& vak-
ir fyrir aiþý&unni og hún er afc t'ingiast á sín á milli, en
sein hún hefir livorki eitiurfc nje hreinskilni til a& segja
prestunum sjálfum og bifcja þá a& laga þa&. þa& er or&-
i& því mifcur vi&kvæ&i alit of margra alþý&u raanna, a&
prestar sjeu ekki til neins, nema til a& gjöra vanaleg
extraverk, til a& halda uppi gamalii venju og til a& fá
'
orfci&afc sjá á bak; jcgskil ekki þctta, og hvernig á jeg a&
geta þa&.?
Já jeg veit þa& frú ! afc þetta er reyndar cins og hva& á móti
ö&ru, a& þjer sjeufc bo&nar þangafc, sem harmar y&ar rifj-
ast meat upp, en þó a& binn leitinu, á a& vera ykkur til
ánægju og gle&i; en nú hefir þcssi ósk mfn til y&ar
gagntekifc mig svo, a& jeg get ekki fallifc frá hcnni, enda
hvern veg sern hún er sko&ufc, og álitin athlæis e&a barna-
leg; en eliin krefst svo inikiia umbur&arlyndis, og þjer
erufc bvo gófc kona frú, ab jeg er sannfær&ur um, afc þjer
varla gynjifc mjer bænar minnar.
Jeróme mælti þessi or& svo eptirtakanlcga, a& full-
komlega mátti skilja af rómnum ginum, hvafc þá orium
hans, a& honum væri veitt þcssi velvild, og þangafc til
beifc hunn, a& Kairín hjet honum kon.u sinui tiltekinn dag,
Jeróine sparafci þá heldur ekki a& þakka henni sem bezt
hai.n gat, h& hún heifci orfiö vi& bæn sinni. Á mifcvikn-
dagsmorgnninn skal jeg láta son minn Pjerre koma me&
vagninn til afc sækja ykkur mæ&gurnar; og enn þá full-
vissa jeg ykfeur, a& þi& skulufc ekk yírast eptir a& hafa,