Norðanfari - 01.04.1862, Page 4

28
dálítifc f gUfcinn, ank þe?s aí; hiria aírar tekjur sfnar; þaí)
•tnegi þrí ekki minna vera, segja þeir, en sjer sje gjört
sem hægast fyrir aö nálgast prestinn til extraverkanna;
þai) sje líka á flestu aubsjeft áhugaleysi þeirra á cmbætti
sínu, þrí aldrei komi þeir saman, nen'a ef þah sjc einu-
■inni á mörgum árurn, til þess cinungis ab ráhgast um
einhverja brauba sameininguna, e?ia ef þeim kynni ab geta
hugkviemst eitthvert annab ráft 11 þess aft auka tekjur
sínar; en um hitt segja þeir iieyrist aldrei getift, aft þeir
rátgist um hver vift annan hvernig þeir gretu haft sam-
. tök á þvf meft ráfti og dáft aft stunda sem bezt einbætti
sitt. f>eir sem eru nú ekki öldungis svona K.... forir
•egja, aft flestir prestar prjediki viftunanlega, en fæstir
þeirra rækl barnafræftsluna vei og allt of margir óþolan-
lega illa, en um þaft segja þeir aft næstum enginn presta
virftist nú aft hafa nokkra hugmynd, iivaft þaft sjc, aft vera
•álusorgari hvers einstaks manns f söfnuftununí. - þvf
▼erfcur nú ekki neitaft, aft ófögur er mælgi þessi, en vjer
sstlum þaft þó, aft allt of mikift sju satt f lienni, og allt
of bægt mundi aiþýftunni veita aft sanna hana ef aft prest-
arnir æsktu þess, aft fá hana heldur sannafta, en einung-
is sagfta vitnalaust.
{>aft er nú þessi allt of ástæftu mikla óánægja alþýft-
unnar, sem hún Iiefir ekki einurfc efta hreinskilni til aft
bcra sig upp utn opinberlega; bún reynir því aftnotasjer
hvert tækifæri til aft láta hana koma fram f einhverjum
öftrura búningi; hún telur sjer trú um, aft hún mefc þcim
hætti meifti ekki eins einstaka menn, þaft er líkast þvf
sem Andsk.... hafl tekist aft telja þessari öld trú um þaft
tfi hlýtar, aft jafnvel undirhyggjufuli tilhliftrunarsemi sje
órækt einkenni sannrar kurteysi, en þaft sje þó næstum
skylda manna aft tala um þaft, sem ábótavant þyki, í ann-
ara eyru, og leyta sjer hvers tækifæris til aft hefna sín
óbeintfnis. þegar farift er nú aft tala um braufta samein-
ingu á cinhverjum staft, þá segja bændurnir hver vift ann-
an: fyrst hann hefir ekki rækt vel embætti sitt hingaft til
þá mun þaft ekki batna þegar verkabringnr lians stækk-
•r, vjer skulurn ekki iáta sameiningu þessa viftgangast aft
því íeyti, sem í voru valdi stendur. Er þaft nú ekki auft-
sjeft, þegar svona á stendur, aft söínuftinn vantar gjör-
samlcga tilhlýftilegt traust tii prestsins; því þaft virfcist
þó liggja í augum uppi, aft þaft væri enginn ómögu-
legleiki fyrir prestana aft stunda barnanppfræftinguna all-
vel, þó verkaiiringiir þeirra væri nokkuft siór, ef aft þeir
eins og Iögboftift er, spyrftn rækilega í kirkjunum á hverj-
55
farift þessa ferft, þvf miftvikudagurinn sá, verftur ykkur
sannur heilia og glebidagur, og vitift þift nú einu sinni
til.
Gleftidagur segir ekkjan, og ijet höfufcifc síga mcftan
nokkur beisk tár hrundu niftur eptir kinnum hennar.
Anægjudagur, þaft var þaft sem jeg sagfti, ogþvfhef
jeg lofaft yftur og þjer megift vera vissar um, aft þaft get
jeg ent, segir Jeróme, brosandi. Fafir minn scgir Pjcrre
hefir enn ekki lofaft því, sem hann ekki hefir getaft ent
frú mín góft.
þaft er þá fast ák\eftift á miftvikudaginn; um þaft
höfum vift orftift ásátt. Meftal annars frú! þjer hafift
vænt jeg ekki síftan heyrt tim skríniö yftar. Nei herra
Jeróme, segir Katifn alls ekkert, um leift og hún verftur
hissa á því, aft hann skuli svona upp úr kafinu, og þaft
án minnsta tilefnis, fara aft minnast á skrínift, sem var
eins og ölluin gleymt, og hann vel mætti vita, aft væri svo
sem til lftils aft fara nú aft tala um þaft, og eins og ekki til
aunars en skaprauna sjer.
Jeg bift y'ur húsfrii góft, aft hugsa ekki, aft jeg spyrji
um messudegi árift um kring, og hefíu þesS utan meft-
iijálpara eins og lög hjófta sier til aftstoftar, til aft sjá um
barnafræftslu og ýmislegt fleira me?al safnaftanna, og ef
aft þeir loksins færu rækiiega f hósvitjan, aft minnsta kosti
einusinni á vetri og jafnvel líka aptur á vorin til aft vita
livaft hinum yngri börnum, sem ekki eru farin aft ganga
til kirkjunnar, liafi frain farifc; vjer vitum ekki hvenær
prestur í fjölmennum sóknnm, á aft kemast f þaft persónu-
lega samband, sem nauftsynlegt er, á milli sálnsorgarans
og binna einstöku manna í söfnuftununt, ef hann aidrei
húsvitjar neinn mann, nema ef vera kann einstökusinnnm
til aft láta börn lesa fáeinar Ifnur á bók og einstöku grein-
ir, og þafc einungis þaa börnin sem ættu aft vera spurft f
kirkju á hverjum messudegi þegar messaft er.
Vjcr göngum nú aft þvf vfsu, aft fjöldanum af prest-
unnm kunni nú aft þykja ámæli þessi Ijettbær og hugsi
sem svo, vjer erum svo margir, og höfum því nógu breitt
bakift tii aft bera þaft. Og þó erum vjer öllu vis«ari um
hitt, aft vjer þykjum höggva allt of nærri þeim prestum,
sem eiga hlut aft máli, meft prestaköil þau, sem hjer hafa
verifc nafngreind, þvf þaft vita svo margir hvaft prestarnir
heita ekki síftur en prestaköllin, vjer álítum þaft því skyldu
vora aft segja þaft hrcint og beint bvert aft cr álit vort í
tiliiti til þessara manna; og þaft er þá þetta: afc þeir sjeu
enganvegin lakari en almenningur prestanna meft hirftu-
leysi þaf, sem vjer höfuin áftur nefnt, iicidur jafnvel í sumu
tilliti betri en nokkurir liinir iakari, einkum livaft lipur-
nrleika snertir aft spyrja börn, þegar þeir gjöra þaft á
annaft borft; en vjer erum líka sannfærftir um, aft þeir
eins og margir flciri, hafa aft undanförnu verift ailt of
hirftutitlir bæfti mefc barnaspurningar og húsvitjanir, og
eigi því ekki sfftur en sumir aftrir þátt í hinu sanna óá-
nægju efni aiþýlunnar, sem rú er aft reyna til aft brjót-
ast út f þcirri mynd, aft hafa móti braufta sameiningum.
þaft má enginn ætla, aft þaft hafi verift aftal tiigang-
ur vor meft línum þessum, aft tala um samciningu brauft-
anna f Blönduhlífc og Viftvfkur sveit og prestana þar,
helilur tökum vjer oss einungis tilefni af þessu opiubera
og hneixlanlega kirkjnspelli, til þess aft minnast á hina
allt of almennu hálfvelgju og hirfttileysi presta og safn-
afta yfir höfuft, sem sannarlega þarf bráftrar og gagngjörftr-
ar endurbótar vift, ef ekki á ver aft fara, og söfnuftirnir
aft uppleysast í marga gagnstæfta trúar- og trúarleysisflokka,
og þá væri nú fyrst komifc lagift á íþessu vesæla og fjelags-
litla landi, ef aft vort litla kirkjufjelag skyldi sundrast og
56
yftur aft þessu, sem af forvitni einni. þjer vitift eins og
jeg hefi áftur sagt yftur, aft aldraft fólk er ckki laust vift
hjátrú. þaft trúir bæfti á ýmsar vitranir og fyriróranir,
og jeg veit ekki hvernig þaft er stundum fyrir mjer, t. a.
m. síftan f morgun, hefi jeg haft þá fyrir órun, aft skrín-
ift yftar tnuni koma til skila, og þaft mun rætazt. Já má-
ske tómt segir Katrín, nei segir Jeróme meft öllu því sein
í því á ab vera, svo aft ekki vanti uppá einn hvfting.
Katrfn horffti á karlinn, cins og aft hún kenndi í brjóst
um hann. Já hlæifc aft mjer fiú mín gófc, ef þjer viljift
segir Jeróme, en þetta cr nú ríkt í huga inínum afc svona
fari.
Hvaft mig áhrærir segir Pjerre, þá hefi jeg nú «ömu
trú eins og fafcir rainn. Margt er líkl meft skildum, seg-
ir Katrín. Já ef jeg get rjett til segir Jeróme, þá gkal
þetta verfta komift fram innan viku hjer frá, og hvort sem
þjer trúift því eía ekki. f>aft cr draumur herra minn!
Hvaft sera um þaft er, þá er nú ritran mfn komin aft of-
an, — þaft getur nú ekki verifc vænti jeg —4 en er ekki
allt gott, sem inanni hugkvæmist, komift frá guti? Töl-