Norðanfari - 01.04.1864, Blaðsíða 2

14
ISrjcf íi*á E£aupananaialitffii.
Skiil'ab 25. Febrúar 1864.
Jeg æila eptir ósk,yí)ar, afe minnast. meb
fáum oríum á verzlun hjer næstlifeib ár, ab því
leyti semjiún vibkemur íslenzkri verzlan, hvem-
ig íslenzka varan seldist og með hvaba verbi;
hib síbarnefnda er ybur ab sönnu ekki ókunn-
ugt, þv( frjettablöbin Norbanfari og þjóbólfur,
hafa nokkrum sinnum skýrt frá vöruverbi,
eptir pmæglara“ skýrslum.
Ull sem liingab var flutt næstlibib ár
frá íslandi, var 1780 Sk^, og var þab 40 SkS
meira en árib 1862. Næstlibib vor byrjabi
strax fyrirspurn frá Englandi eptir fslenzkri
ull, en þá var flutt lítib af ull frá landinu, og
ekkert annab en þab sem sent var meb gufu-
skipinu „Arcturus“ frá suburlandinu; en frá
horburlandinu kom engin ull fyrr en seint í
júlí, og fyrst í ágústmánubi, fyrir þá ull vildu
kaupmenn hafa 190 rd. fyrir SkSf, en fengu
þó ekki þab verb nema fyrir Ktinn part; en
þab mesta seldu þeir fyrir 185 rd. til 187 rd.
SkÆ, meb mebvegnum umbúbum (þab er 55] til
56 sk. ullarpundib). A sama tíma var seld
ull frá suburlandinu fyrir 165 rd. SkS'(pundib
á 49] sk.). — þegar þessi ull var ab mestu
leyti öll seld, minkabi um tíma eptirsókn cptir
ullinni, og var þá ab eins lítib selt af hvítri
norblenzkri ull fyrir 170 — 175 rd. SkSÍ , og
livítri ull frá Vcsturlandinu fyrir 160—161 rd.
SkÆ. Fyrst í oítóbcnnánubi varb ullarrerzl-
anin aptur líflegri, og seldist þá talsvert af
norUenzkri hvítri ull, fyrir 185—lSlrd. Skfí,
og sunnlenzk og vestfirzk ull fyrir 167—159
rd SkR'. A þessum tíma var mikib seit af
«11, svo um árslokin var ekki óselt nema 110
SkSf af allri u 11. Veib á hvítri ull erndl70
— 180rd Skfí. í haust var SkS af svartri
160rd . (pundib 48 sk.), en nú er SkSÍ af svartri
«11 selt 155— 160 rd. í haust var Skít af mis-
litri uII selt fyrir 143—150 rd. en nú er þab
selt fyrir 135—145 rd. (pundib 40| — 43J sk).
Sú ull sem hingab er flutt frá íslandi, er
mest öll seld aptur til Englands og Svíþjóbar.
Af lýsi var flutt hingab fráíslandi næst-
libib ár 6600 tunnur, og var þab 100 tunnum
meira en árib 1862. þab lýsi sem fyrst kom
liingab, koiu í júlímánubi, og seldist þá dræmt
fyrir 37]— 38 rd tunnan; en í lok mánabar-
ins og í ágústmánubi seldist lýsib fljótt og vel,
og hækkaU daglega í verbi; verbib var þá á
lýsistunnunni 37—38—39—40 id. I september
kom raikib af lýsi, og fjell þá vetb á tunnunni
í 39 rd. en hækkabi aptur í októberm. til 39]
— 40rd., og síbar hækkabi verbib 41 rd. og
þab verb helzt en þá. Ðökkleiit þorskalýsi og
hákarlslýsi hefir verib selt fyrir 32 rd. 48 sk.
tii 3S rd. 48 sk. tunnan.
Lýsib lielir sclst svo vel næstlibib ár, ab
um nýár voru ekki nema 50 tunnur óseldar.
Af tólg hefir verib flutt hingab næstlib-
ár 1450 Skpd, og er þab 220 Skpd. minna en
árib 1862. Tólg sú sem óseld var um nýár í
(yrra, og sd sem fyrst kom í vor, seldistmjög
dræmt og var allt af ab lækka í verbi, fyrst
seldist tólgarpundib á 22 sk. 21—20J,—20 sk.
í júní og júlímármbi seldist ekkert. I ágústm.
seídist nolikub fyrir 20 sk. pundib; en í sept-
embermánubi byrjubu fyrir alvöru tólgarkaup-
in, og var þá þab raesta selt fyrir 20 til 20J
sk. pundib. í desembcrmánubi liætti aptur
cptirsóknin eptir tóíginni, og fjell þá verb á
pundinu í 19] sk. og þab sama verb helzt enn
þá. Um árslokin var óselt af tólg 50 Skpd.
Af Saltkjöti var flutt hingab næstlibib
ár 350 tunnur af uýju saltkjöti og 830 tunnur
af gömlu saltkjöli síban í fyrra haust þab var
til samans 1180 tminur, en þó 120 túnnum
minna en árib 1862. Tunnan af gamla kjöt-
inu sem var selt fyrri þart sumarsins, seldist
fyrir 25—22—20—18] rd (14 Lpd af kjöti
er í tunnunni, helir þá Lpd rerib frá 1 rd. 75]
sk. til 1 id. 31 sk). Af nýju Saltkjöti stban í
liaust seldist tunnan í vetnr á25rd.(lrd. 75]
sk. Lpd)i — Unl næstl. nýár voru óseldar 70
tnnnur, Og hafa þær verib seldar síban fyrir
27 rd. hver.
Af Saltfiski var flutt hingab næstlibib
ár 6200Skpd og var þab 2600 Skpd. meira
en árib 1862. Auk þess sem hingab var flutt
af saltliski var mikib sendt beina leib frá íslandi
til Spánar, því þangab scldist talsvert af íslenzk-
um sattfíski, vegna þess ab meb minna móti
atlabist í Noregi næstlibib ár.
Fyrri partinn af septembermánubi byrj-
ubu hjer saltfiskskaupin, og var þá Skpd. selt
fyrir 21] —22—23 rd. cn seint í sama mán-
ubi kom hingab talsvert af saltfiski og fjell þá
verbib á Skpd. til 18—22] rd. Sá Fiskur seni
kom í •klóberm, var ekki seltlur fyrr en í
nóvcmbcr, og’ seldist þá Skpd. fyrir 22] til
24 rd. í desemberm. stje liskurinn aptur í
verbi svo vib árslokin var Skpd. á 27 rd. og
bezt hnaltkakýldur liskur á 30 rd. Skpd. og
enn helzt hib sama verb á saltfiskinum — Uin
næstlibib nýár var ósclt 500 Skpd. af Saltfiski.
Af h e r t u m fiski var flutt hingab 500
Skpd. (2000 vættii). þab var 1100 Skpd.
ininna en árib 1862. Ilingab kom hertur íiskur
f'yrst í júlímánubi, og var Skpd. þá selt af
lionum fyrir 35—33 rd. en þegar afflutning-
arnir jukust, þá fjell verbib á Skpd iil 29 — 30
rd. þegar lengra leib á sumariö hækkabi fisk-
urinn aptur í verti og var þá skpd. af sunnlenzk-
um flski bergab meö 33 rd. og Skpd af íiski
frá Vesturlandimi meb 32 rd. (vættinn 8 rd),
sama verb helzt enn á nýjum liski, en af göml-
um tíski er Skpd. selt á 20 rd. til 22 rd.
Vib nýár var óselt 550 Skpd. af liörb-
nra fiski '
Næstlibib ár kom frá Islandi hingab 4390
pd. af æbardún. Pundib af honum var seit
7 rd. 16sk.—7 rd. 80 sk.
Jeg hefl ekki getað nákvæmlega komist
eptir hve mikib af prjónlesi hetir verib flutt
hingab frá Islandi næstlibib ár.
I stórkaupum seldu íslenzkír kaupmenn í
sumai' parib af heilsokkurn á 34—38 sk., en
í smærri kaupum fyrir 40 — 42 sk.; parib af
halfsokkuin í stórkaupum 20—-24 sk., í smærri
kauptun 24 — 26 ek , vctlingaparib í slærri kaup-
uin 8—-12 sk., en í smærri kaupum 12 —16sk.
I desembermán. voru íslenzku kaupmennirnir
búnir ab selja mest allt prjúnles sitt, en þá
byrjabi rnikil eptirsókn eptir íslenzkri ullarvöru
til útbúnings handa hermönnunum, svo prjón-
lcs allt seldist þá meb inikib háu verbi og var
(iab vatn á þcirra millu, scm voru búnir ab
byrgja sig ábur; frá þriljtt hendi var parib af
hcilsokkum selt 46 — 60sk. og pariö af lrálf-
sokkum 30 -40 sk. þann inánub var selt
svo mikib af prjónlasi, ab urn nýár var mest
öli íslensk ullarlóvara uppseld, og hefir síban
verib mikil eptirsókn eptir henni. Selst því
eptir líkum meb háu verbi, þab sem fyrst kcmur
hingab í vor af tóvöru.
þab er mjög líklegt ab kaupmenn vorir
borgi vel ullarvinnu í ár, þegar okkur hefir
meb stríbinu opnast markabur fyrir tóvöruiia,
sem ábur varb vanalega ekki seld, nema meb
lágu verbi til sjómanna hjer og í Noregi.
Fyrst jeg er farin ab minnast & ullartó-
skapinn, þá vil jcg bæta hjer vib þeirri mein-
ingu minni, ab vjer ættum ab fara ininnka
þennan grófa tóskap, en vinna heldur fínni
tóskap til vcrzlunar, og vabmál til klæbnabar,
en kaupa aptur minna af haldlausuin útlend-
utn varningi til fatnafar, þegar bómullin, og
bómullarybnaburinn er koininn í svo hátt verb,
og sem laiigt verbur ab bíba eptir, ab liann
konrist í þab lága verb, scm var ábur enn stríöib
byrjabi í vesturhcimi. Uinn grófi tóskapur
er jafnan'í iágu verbi, og gengur opt treg-
lega ab selja hann, og álíta því Uaupmenn liann,
sem plágu vib verzlanina; en þá hefbnm vjer
ekki síbur orsök til ab álíta hánn okkur plágu,
þegar vjer abgætum, ab ekki fæst nemalösk.
fyrir ab vinna ullarpnndib; þegar tvennir
sokkar sem vega pund eru borgabir 64 sk., en
Ullarpundlb óunnib er borgab meb 48 sk.; þeg-
ar abgætt er: þá er þab mikil fnrba, ab inenn
skuli selja ull sína til útlendra þjóba annab-
hvort óunna, og láta abra hafa vinnugróbann ;
ebur þeir vinna pundib af henni fyrir 16 sk.
fyrir útlendar þjóbir, og kaupa aptur ab þeim
varning til klæbnabar, sem búib er áb leggja
á verkalaun, sölulaun og flutnings kostnab; en
geta fengib innanlands 1 rd. fyrir ab vinna
ullarpundib meb því ab vinna vabmál1.
En þab er vonandi ab þetta gangi til lag-
færingar, þegar framlíba stundir, og þab fari
í vöxt ab vobir sjetí unnar; þegar hrabari og
betri samgöngur koinast á milli landsfjórbung-
anna ef vjer fáum gufuskips ferbir kringum
landib og menn geta þannig skipzt á innan-
lands meb hægu inóti. Til óllemlrar verzlun-
ar ei u voUr ekki útgengilegar enn þá, en þær
mæitu veröa þab, meb því móti ab senda liing-
ab fínar vobir helzt meb þrábardúks víindum,
og láta iita úr þeiui ímislega lita borbdúka; meb
því móti líka, ab búa lil fallega litar vobir sem
svo vœru þykkar, ab hafa mætti þair til gólf-
dúka, þab væri enn fremur reynandi, ab vinna
þcgar 3 álnir af vabmáli ern tpl., o'g piimlib á
48 sk. og vabmáls alinin á 4» sk. þá er l rd. verkalaun.
þab innn ekki vera langt frá því vanalega, ab 4 sk.
fáist á dag vib sokkatÚ6kap, — sú vinnn gengur útúr
landinn —, en 16 sk. á dag þegar vabmál eru unniu —
og sú viuua gengur iun í landib.
| fínt band úr ullinni, og se'ja þab tvinnab í
! hespum eins og fyrrum var tíbkanlegt. Frá
Jótlandi kemur mikib af tvinnubu hespubandi
og er pundib af því selt frá 8 til 10eptir
því sem þab er fínt; hib litla sem komib hefir
af bandi frá Isltindi hingab á seinni árum, er
ekkert verra en józka bandib, og hefir verib selt
vib sama verbi. Ab vinna fína sokka og vctlinga
er líka miklu arbsamara, en grófa tóvinnan;
þó selst þab hjer dræmt vcgna þess ab meim
þekkja þab lítib, og svo er um hvcrja vörn-
tegund fyrst, meban hún er ab verba alþekkt.
(Framhaldib síbar).
(Absendfí.
Frá Siauiiinaiiiiaiiöfn.
1 útlöndum liefir margt gjörzt sögulegt,
síban síbast bárust frjettir lieim Er þá fyrst,
á ab minnast ab komingur vor, EfriðriK.
hinn VEE. andabist 15 dag nóvembcrmánab-
ar subur á Sulurjótlandi, hann varb Ðönum
mjög harmdaubur, því hann hafbi verib þjótholl-
ur og rýrnkab mjög uin frelsi þeirra Var hann
greptabur meb mikluni veg í Ilróarskjeldu, hinn
19. dag desenibermánabar. Meb lionum dó út
karlleggur hinnar oldinboigsku ættar, cr sctib
hafbi ab völduin í Danmörkit frá því á mibri
15. öld. Epiir hann tók Krisfján prins af
Cliicksborg vib ríkjum, meb nafninu Kristján
liinn IX., er hann íangt fram í ættir kumin
af oldinborgska karlleggnuin, völdu Danir hann
árib 1853 til konungs, þá útsjeb var um ab
Fribriki konungi mundi eigi barna aubib.
Auk ættleggs þess sem Kristján konung-
ur hinn 9. er af (Gliicksborg) er og til önnur
síbugrein af oldinborgska karlleggnum og beitir
sú ætt hin águstenborgska, cptir höfuf bóli ætt-
arinnar; meblimir hennar voru í uppreistninni
gcgn Dönum 1848- 51, voru þeir því gjöríir
landrækir og neyddir til ab afsala sjer öllu
tilkalli til erlba bæbi í Danmörku og hcrtoga-
dæmunum, fyrir sig og sína afkomendur; þrátt
fyrir þetta risu þeir vib dauba Fribriks kon-
utlgs öndverUr upp, og kvábu sitt land allt fyrir
sunnan Konungsá, (Suburjótland, llolsetuland
og Lauenborg); og skutu máli sfnu til þjóbþings
þjóbverja f Frakkafurbu; er þá sem endrar nær
átti í ílldeilum vib Dani, út af hertogadæm-
unum.
Svo er mál meb vexti, ab 1852 hafbi Frib-
rik konungur lofab meb auglýsingu alríkislög-
um, sem komu út árib 1855, en hinum f>jób-
verzku undirsátum þótti þar hallab rjetti sín-
um, svo þab varb ab taka þau aptur, livab Hol-
setuland snerti 1858. Segjast Danir síban
hafa reynt ab gjöra Holseluin til hæfis en lítt
tekizt, þykir Dönum ab Ilolsetum ha fi farib líkt
og óþekkum krökkum, ab því meir sem hali
verib látib eptir þeim, því verr hafi þeir látib.
í fyira kom út auglýsing 30. dag marz-
mánabar er sundrabi Holsetulandi ab nokkru
leyti frá hinum landslilutunuin, þótti þjúbverj-
um ab‘ konungur hefbi hjer ineb gengib á bak
loforbi síiiu frá 1852; heimtubu þeir, ab hann
tæki auglýsinguna aptur ella kvábust mundu
fara rneb her á hendur þeim og taka Ilolseta-
laud ab vebi þar til þeir fengju leibrjettingu á
rjetti sínum. þannig slób málib þá Fribrik
konungur andabist, en Kristján konungur tók
vib ríkjum, var þá og ný samþykkt í ríkisráb-
inu stjórnartilskipun um stöbu Su'urjótlands í
ríkinn, skyldi þab tengjast nánara vib Ðan-
luörku, en sundrast frá Ilolsetalandi, vantabi
þá eigi annab en undirskript konungs, hrababi
liann sjer eigi svo mjilg ab henni scm Dön-
um líkabi, enda rjebu sendiherrar annara þjóba
honum frá því; en þó Ijet hann tilleibast,
cptir nokkra umhugsun, liinn 18 dag nóvein-
bermánabar; en bib þessi hafbi ollab liomini
mikiis vantrausts hjá Ðöiium, og voru dagblöb
eigi all íá heklur hnífilyrt vib hann, og kvábu
hann þjóbverzkann í anda og uppruna.
Vib dauba Fribriks konunes og ágreining
þann er var á mebal hinns nýjá kotiungs og
þjóbarinnar, óx þjóbvorjum hugur, og reiddust
þá þeir sáu, ab Danir vildu eigi undan láfa
og hefja auglýsinguna, af 30. dag marzmán-
abar, lieldur bæta gráu ofan á svart, meb því
ab sundra Sufurjóllandi frá Holsetalandi og
tengja þab nánara vib konungsríkib; rjebi því
þjóbþing þeiira þab af, ab senda herlib inní Hol-
setaíand; voru íil þess kjörnir Saxar og ílan-
noversmenn, hjet sá llaki (Huck) er fyrir þeim
var. En þá Danir sáti ab þjóbverjum var al-
vara, þá tóku þeir, aptur auglýsinguna af 30.
marzmánabar, og var þab mest fyrir tilstilli
Englendinga og Rússa, en þab þótti þjóbverj-
um um seinan, og fóru engu ab s.bur leibar
sinnar norbur í liolsetaland, hrökk sá hcr er