Norðanfari - 18.03.1865, Page 3

langur, kostabi 12 rd. 2. B ra k a n d a flóSgaríur
39 t. 1. kostafci 13 rd., á bátum þessum jiirt-
tim er enginn arfcur talinn, 3. Litla - Dunhaga
flóbgartur 90 f. i. kostar 7 rd. arbur talinn
5 rd. 4. Dunhagakoti flólgartur 80 f. 1. kostar
6 rd., artur taiinn 8 rd. 32 sk. En á þessum
átta jöríum voru sknrfcir grafnir, einlcum tii ab
þurka engi 5. Fornhaga skurbir 400 f. i.,
k03tubu 13 rd., arbur taiinn 7 rd. áriega.
6. Hátúni sk. 265-f. 1., k. 12 dagsv.. artur
engin talinn. 7. þríiiyrningi sk. 175 f. 1 ,
kostnabur 17 rd. arfcur 4 rd. 8. Svíra 70 f.
k. 4 dagsv. arfcur er engin talinn. 9. Kjarna
250 f., k. 21 dagsv. arfcur enginn talinn. 10.
Slórubrekka 120 f., k. 12 dagsv., arfcur tal-
inn 10 rd. 11. Barká 180 f., k. 15 dv. arfcur,
talinn 12 rd. 12. þrastarhóii 160 f. k. 18 dv ,
arfcur taiinn 29 rd. En á þcssum tveim jörfc-
um var s'jettafc í túni. 13. Söriatungu 200
'o fafcm. k. 23 rd. 14. Fjeeggstöfcum 220
f—j f. k. 23 rd. En arfcurinn af túnasljcttiinni er
cn eigi teljandi. 15. Syfcri-Reistará voru unnin
19 dagsv. afc grafa slutrfci, er verifc mnnu liafa
um 230 fafcma afc lengd, jarfcabót þar ekki
fullgjörfc og þvívarfcur enginn. A öllum jörfc-
um þessum kostafci fjclagifc jarfabætuiriar afc
þrifcjungi, en leigulifcar afc tvcim þrifcju nema
á þríiiyrningi, Svíra og Fjceggstöfcum, þar
kostafci fjelagifc þær afc helmingi.
I skýrslum vornm er afc vísu getifc trm
breldd og dýpt á skurfcum, og einnig um liœfc
og þykkt á flófcgörfcum, en hvorttveggja er
þafc svo breytilegt afc því verfcur lijer afc sleppa.
Menn sjá afc arfcur er sumstafcar engin talinn,
og ber einkum til þcss þafc, afc jarfcabót cr
eigi enn fullgjör, efcur svo seint búin, efcur
lrún geftir engan arfc hifc fyrsta ár, og gjörir
heldur ckki lítifc afc verkum hifc mjög bága ár-
ferfci. En þar sem arfcurinn er talinn mjög
svo inisjafnt, þá bifcjum vjer menn afc ætla
eigi, afc slíkt korni til af þvi afc arfcurinn sje
skakkt talinn, heldur hitt afc arfcurinjj sje svona
misjafn í raun rjcttri, sem og reynsla annara
niun sanna, og cr þella Komifc undir mjög
mörgum atvikum. Oss hefrr verifc um þafc
hugafc afc segja hverja sögu sem iiún gengur,
hvcrt lieidur sem hún var óefnileg efcur glæsileg.
Hjcrurn 50 ungir og efnaiitlir fjelags-
mcnn hafa þá fyrir gófcar undirtektir, og lifc-
veizlu bænda komifc því til leifcar í tvö ár, afc
jarfcabætur hafa verifc gjörfcar á 18 jörfcum, og
hafa kostafc til þess 126 rd. 44 sk , atik þess
er gengifc liefir til veikfæra, en bændur lijer-
um 204 rd., og 14 dagsverkum afc ariki til
vifcgjörfca. Fyrir þessa 330 rd. eru þá grafnir
sknrfcir um 2400 falma afc lengd, hlafcnir ílófc-
garfcar 470 fafcm. afc lengd, og sljcttafcir 420
j—j fafcmar í túni. Arfcurinn af jarfcabótum
þessum var í fyrra metin 90 rd, en þafc cr
vanaleg leiga af 2250 rd. og 18 rd. í liittib
fyrra af jarfcabótum þeim er þá vorti gjörfcar,
0g sannast hjer hifc fornkvefcna, afc „Sigursæll
er gofcur vilji“*
Frifcriksgáfu 26. janúar 1865.
E. Ó. G.
. Úr Brjefuin frá Brasiliu:
[Jóuasar snikkara Jtallgrínissonar til Einars
Ástnnndssonar í Nasi).
(Framhald). 4. febrúar fjekk nafni minn
vinnu hjá snikkara meistara lijer í bænum
(Jonville), og liefir hann verifc vifc smífcar sífc-
an og haft fremur gófc kjör. Um þctta leyti
lör jeg ásamt Olsen til bónda þess, er Gjör-
igsen haffci sagt mjer afc ferfcazt heffci ti! Rio
8rande, hann er talinn skynsamur og fyrir-
sjónarsaniur mafcur. Ilann sagfci okluir greini-
lega frá ásigkomulagi þar syfcra, og þótti mjer
þafc alit iakara en hjer. í stöfcunum þar sagfci
liann afc ekki fcngist vinna, því þar væri svo
margt af þrælum og væri þeir margir dtig-
legir og fjölhæfir nienn. Ekki sagfci hann afc
vinna fengist heidur ujip til sveila, því bænd-
ur þcir, sem ríkir væru á annafc horfc, ættn
þar allir þræla, en fátækir bændur þyrftu
hvorki vinnu nje gætu borgafc liana. Eptir
því sem bóndi sagfci, þarf rueira fje til afc
ferfcazt hjefcan sufcur til Rio grande og tii
baka aptnr, en þafc sem vifc þurftum til afc
komast hingafc frá fsiandi. Bóndi þessi iýsti
mörgnm þýzku nýlendunum þar syfcra og Ieizt
mjer ekki vel á neina þeirra, eptir því sem
lionum sagfcist frá. þegar hann liaffci lokifc
tali s!nu sagfci jeg hontim, afc heima á fsiandi
væri fjelag, sem vildi flytja sig hingafc, eink-
um í þann stafc, sem þafc gæti stundafc kvik-
fjárrækt, mefcfram jarfcyrkjunni, Bóndi mæiti:
rEf stóníkt fjeiag kærni tii Rio grande, scm
fljótlega gæti komifc npp gófcum vegi og flntt
sig iangt inn í landífc, þangafc sexn lítil er
byggfc og anfcvclt afc fá stórt land mefc lágu
verfci, keypt undir eins margt af kvikfje osfrv.
þá þykir mjer iíkiegt, afc þafc gæti komizt vel
áfram. ]>ó vildi bóndi heldur ráfa tii, afc
hugsa um hálendifc hjer fyrir vestan fjallgarfc-
inn (Serra do mar); þafc liggur hjer um bil
4000 fet fyrir ofan sjávarmál, og er þar því
töluvert kaldara loptslag en hjer; en vegur-
inn þiingafc er frcmur torsóttur yfir fjaliifc.
Jiegar jeg kvaddi bónda þenna sagfci hann vifc
mig: „þú ert sá eini íslendingur, sem jeg
liefi sjefc, og þaö glefcur niig afc Islendingur
skyldi heimsækja mig. Fyrst þú varst sá
gæfumafcur, afc snúa aptur, þá liaffcu þafc eins
og jeg setztu lijer afc“.
Bóndi þessi, Gjörrigsen, Ulriksen, Oisen
og fleiri liaia fastlega ráfcifc rnjer ti! afc kaupa
hjer land afc nýlendustjórniimi, og Ólsen helir
bofcifc mjer afc veija þáfc; en liinir hafa sagt:
r
„Fáfcu Olsen til ab velja þafc“. þeir segja:
„]ní ert kominn hingafc undir varn,t himinbelti
undan köldu, þafc er of erfitt fyrir þig á fimm-
tugs aldri afc vera daglaunamafcur og dag-
launavinnan er stopui; á jörfc þinni getur þú
unnib eptir því sem heilsa þín iey fir þjer bezt,
og viljirfcu ílytja þig af henni, ert þú vissum
afc geta selt liana meb ábata, cf hún er gófc,
liggur á hentugnm stafc og þú hefir eitthvafc
á lienni ræktafc. Gjörrigsen kom meb enn
eina ástæfcu, hann sagfci: „Jeg skii ekki hvafc
þií ert blindur, afc eyfca fje þínu og tíma til
afc vilja leita upp hentugan stafc handa fjeiagi
því, scm þú segir mjer frá, þafc mun verfca
þjer illu launafc. Mefcan þú ert lijer en fje-
iagifc lieima, verfcur þafc [heimtufrekt vib þig,
af því þafc þekkir ekki hvcrnig lijerhagar til.
]iab setlast til afc þú fcrfcist hjcr um og skrifir
því nákvæmar lýsingar á öllum hlutum án
þess afc láta þig fá nægilegt fje til þessa.
Komi þafc hingafc, kallar þab þig líkast til !yg-
ara hvafc rjett sem þú lvsir öllum kringum-
stæfcum í brjefum þínum. þetta iiefir orfcifc
hhitfall þeirra sem mestir hafa verifc mann-
vinir; þogar brjefin frá þeim koma heirn tek-
ur skríllinn gleipandi móti lýsingunni af gæfc-
um landsins, en gjörir lítifc úr ókostunum, en
þegar fólk þetta kemur hingafc; illa undirhúifc
í öllu tilliti, verfcur því flest erfitt í byrjnn-
inni; tlest er iijer öfugt vifc þafc sern þafc
heiir vanizt, en þafc hefir ckkeri rit á afc aka
seglum eptir vefcri; þafc finnur ekki til gæfca
landsins, en ókostimir finnast því mikhi meiri
en þeir eru í rauninni; kastar þafc svo allri
skuidinni á brjefskrifarann, og þess vegna hef
jeg aldrei viljafc skrifa heim til Noregs afcra
iýsingu en þessa: ,,IIjer deyr engin úr
| liungri og þrælarnir eruhjerfrjála-
ari en bændurnir heima*. Líkt þessu
hafa fleiri talafc vifc mig, þó engin hafi kvefcifc
eins skýrt á mefc þetta eins og Gjörrigsen. En
allt fyrir þetta get jeg ekki annafc sagt eptir
beztu samvizku, en afc jeg hefi ekkert fundifc
þafc hjcr, er aptra þurfi fjeiagsbræfcrum' mín-
mn frá afc fiytja sig hingafc, og ekki vil jeg
fyrir mitt leyti heim aptur fara, og má þó
iiver sannsýnn mafcur geta því nærri, afc margt
sje erfitt fyrir mig f bráfcina, menntunariítinn,
mállítinn, fjelííinn og nú sem stendur heilsu-
lítinn.
* * - *
Eptir afc vifc fjeiagar höffcum stafcráfcifc afc
sctjast afc hjer í nýlendunni Dona Francisca
og hvergi annarstafcar fórum vifc afc hugsa
fyrir afc fá okkur jarfcarskekla til afc búa á.
Fyist kom «kkur til hugar afc kaupa lófc afc
kaupmanni nokkrum hjcr í nýlendunni, sú lófc
liggur vifc veginn sem stjórnin er afc leggja
hjefcan upp á hálendifc til Coritiba. En þegar
á átii afc herfca, voru söluskilmálarnir svo ó-
afcgengiiegir. afc þetta kaup fórst fyrir. þessu
næst kom okkur tri Iiugar afc fá okkur leign-
land, því lijer er mikifc og gott land, sem
prinzinn af Jonviiie á; prinzinn er kvæntur
systur Pjeturs keisara hins annars og hefir
fengifc iandifc í heiinanmund prinzessunnar, sem
köllufc er Dona Francisca, og lieitir nvUriöaB
í iiöfufcifc & lienni, enda áttu þau, prinztnn
prinzessan, npphaflega iandifc sem nýlendan
var stofnufc á, og seidu þafc fjelaginu, sem á
mefc hana. Land þafc sem prinzinn á nú cptir,
vill hann ekki selja, heidur leigja, og haifci
C. Lange, opt ráfcjagt okkur afc sæta þvf, og
útvegafci okkur byggingarskilmálana. Eptir
þeim fær mafcur land, svo stórt efca iítifc sem
vill, byggt tii 50 ára og cr eptirgjaldifc 25
milreis um árifc fyrir hverja 100 teiga (76
dagsláttur). Á 49. ári má endurnýja bygg-
inguna, og fá hana lengda um önnur 50 ár,
en þá mefc tvöföldu eptirgjaldi. C. Lange
spurfci mig hvort fjelag mitt mundi ekki vilja
taka þetta leiguland, og sagfcist jcg ekki vita
þafc. Hann sagfci afc allt væri undir því kom-
ifc hvort jeg skrifafci vei efcur illa. Jeg kvafcst
skrifa svo rjett sem jeg gæti; allirsegfcu mjcr
afc land þctta væri frjóvsamt, og þeir sem á
því byggju nytu sömu rjettinda og þeir sem
byggju í nýlendunni sjálfri, og þafc fram yfir,
afc þeir fengju daglaunavinnu þegar þeir vildu.
Lange livafc þetta satt vera En meb því
sanit afc afcrir rjefcu okkur til afc kaupa held-
ur land afc nýlendusijórninni, og okkur þótti
þafc í mörgu tilliti hyggilegra, þá tókum vifc
þafc ráfc, en hurfurn frá Ieigulandinu^ Ót af
þcssu varfc okkur Lange kaupmanni mjög
sunduroría, og skiidum vifc mjög rcifcirafcþví
sinni, en sami dyggfcadiengurinn hefir liann
samt reynzt mjer sífcan eins og áfcur.
Jeg komst um þcssar njundir f kunning-
skap vifc danskan mann, sem hafíi komifc hing-
afc 5 mánufcum á undan okkur fjelögum; hann
var lærfcur garfcyrkjumafcur og víst mjög ve!
afc sjer til bóka; cn liann undi sjer ekki hjer
innanum þjófcverja, „því andinn lifir æ hinn
sami“, og vildi mafcur þessi því snúa heirn
aptur tii Ðanmerkur, jafnvel þótt honnm litist
vcl á sig hjer, En þegar hann heyrfci afc fje=
lag frá Islandi vildi flytja sig hingafc, vildi
hann setjast ab hjá því, einkum ef þafc tæki
sjer bólfestu uppi á háieiidinu, og þá vildi
hann ná liingafc unnustu sinni og foreldrum.
Bann er nú fyrir nokkru farinn til Coritiba
til afc kynna sjer hálendib þar uppi; einnig
ásetti hann sjer afc finna fylkisstjórann í Par-
anafylki og grennsiast eptir mefc hvafca kjör-
um land mundi fást, og hvort fjelag okkar
mundi ekki fá styrk hjá stjóminni ti! afc byrjá