Norðanfari - 24.02.1866, Blaðsíða 4

— 12
hverju árl, og t þeírra sta?) upp bygg% aptur
stór og fögur hds.
Margar eru hjer kirkjur i Rio og veglega
bygghar. og bera f)a>r laugt af kirkjum öllum
í Daiiinöi'ku; en fegursl allra er þó hin svo
nefr.da Santa Francisca de Paulo, og eru tveir
turnar á henni geysi iiáir og fagurlega mynd-
abir; innan er hún líka mjög fögur og skraut-
ieg. Báfcumegin viö hana eru stórir salir og
eru þar geymd hin dýrrnætu gripasöfn og
mdlverk, sem kirkjan á. Tvær enrhjer lútersk-
ar kirkjur, önnar hýzk en hin engelsk
jiá er sitikrahúsiíi, eta rHosjiital da Santa
casa da misericordia“ tignarleg bygging, og
stendur þaö skammt frá sjónum undir ofur-
lítilii fagurri brekku e&a fjallshlíb, er þvíhag-
aniega ni&tirskipab og mjög vandiega gjnrt.
Inn á milii byegingn þe»s eru tveir aldingarh-
ar og mitt í hverjum aldingarbi gosbrunnur, en
mebfratn inúruiium eru pianlabar fagrar eikur,
Og staiula bekkja raöir ab innanverbu undir
þeim, geta því sjúklingarn;r, þegar þeir eru
svo hre3sir a& þeir komast út ( garMnn, setib
þar, og nær ekki sólin til ab skína á þá fyrir
greinum tijánna, iiafa þeir svo alian aldin-
garbinn og gosbrunninn fyrir framan sig og
er þab einkar fögtir útsión I sjúkrahúsinu er
Iftil en forkunuar fögur kirkja, er þar messa
sungin hvern sunnudag, og geta sjúklingarnir,
scm svo eat hressir farit þangafc í hvert skipti.
í kirkju þessarvi hanga 24 dýriieg o'íumái-
\erk eptir frakkneskan mdlara, eru þau yíir
píslarsögu Krist3. frá því hann var í gras-
gaiíánutn og þangab til hann var upprisinn;
er sú myndin sem sýnir Iiann upprisinn í
ftdlri siæib yfir pj.dlfu altai'inu, og er Inin guí>-
dómiega fögnr. Jog verb ab jdta, ah þann
tírnann sem jeg var í sjúkrahúsinu, fór jeg
freinur í kirkjuna til ab iiorfa á málverkin en
ldýta d messugjörlina. Spííala þessum þjúna
nnnnur, sem kaiiabar ern hinar miskunnsömu
systur, eru þær (lestar frakkneskar eba þýzk-
ar, og rdta þær þar mestu. þab er góbur
kostur, ab útlenuingar fá ókeypis ab liggja
þar ef þelresu veikir, því hvcrt skíp, sern bjer
kemur til Rio, verfttr ab borga vissan toll til
spítaians, en þab er þá heldur eigi há eumma.
Bkammt frá sjónum á breibn plássi stend-
ur höll keisaraiis, og er hún alivegieg, en var
þó byggb mcíati Iandib lá undir Portúgal, og
er því orbin nokkub gömul og eigi eins fögur
ng seinni t!ba verk. Gripasafnib lijer (Muceum)
er einltar merkilegt safn og nijög dýrmætt, má
þ.ir sjá óteljandi skobunarverta Iduii, t a. m.
aiiar fuglategundir sem hjer eiu í Brasilfu og
eiu þar svo þiisundum skiplir og margar
ui d'Unarlega fagrar ; sörniileibis allar tegundir
tioka, dýra, apakaiía, höggorma, steina gim-
steina, demanta, einnig írjetegundir osfrv. A
cinum stab stendur þar mynd landa vors Tlior-
valdsens úr gipsi. liinnig verb jeg ab geta
hinnar miklu yíirhafnar, cr hún öll gjörb af
hiuum fegurstu fuglafjöbrum ineb undrunar-
legum haglcik, hafa liinir raubu eba viitu menn,
gem búa inn tini rnibbik iandsins gjört liana
handa itonungi sínum j>ar er og dálílill bát-
ur eptir hina sömu, sem er gjörbur af berki
af einhverju stóru trje og mundi bann óliætt
geta borib 3—4 menn.
Af leikhúsnm þeim sem hjer eru, cr
„Tlicater de Lyrique" hib stærsta og fegursta,
og getur túmab 3000 manns; steudur þab al-
eitt á breibum og fögrum velli nokkub langt
upp f borginni. Jeg iiefi verib þar nokkrum
sinntim, og liafa ieikir þeir, er fratji liafa far-
íb gebjast mjer ágætlega; fegnrstur var þó
einn leikur, sem enskur mabur nokkur Ijek
meb 5 börnum sínum Var þar unabsfnlit á
ab sjá, ei da var keisarinn sjálfur þar tneb
dætrum sínum og tengdasonum, og hin mestu
etórmenni af biibinni; var þá mikib nm dýrbir.
Á einum stab í tnibri borginni á forkunn-
ar fögrum vclli („Larga de Rocia*) er reistur
varbi meb mynd keisara Pjeturs hinns fyrsta
á besti; cr vatbi þessi úr málmi gjör, og eptir
frakknesltan listamann. A stailimim kringum
myndina sjiílfa rru gjörb liin lielztu trierki eb-
ur aubkcnni allra fylkjanna f keisardæminti.
Mynd þessi er lijer inn bil 40 feta há og hib
mesta hagleiks emíbi; stendur hún þar rjett
eins og verndarengill borgarinnar og er sann-
ai'lega liin mesta staþar prýli.
(Framh. sfbar).
ÚR BRJEFI ÚR [.INGEYJARSÝSLU:
(dags. 9. janúar 1866)
„þ>AÐ er stefna þessarra tíma, ab sigra
scm mest hindranir þær sem rúin og tími
leggur f vegiim fyrir samgöngur og vibskipti
mannanna. Takmarkib gem menn hafa gett
sjer ab nálgast sem mest, er þab: ab ailar
þjóbir geti veiib sem ein þjób, sem allar njóti
hinna gófu ávaxta af söinu menntiin, sömu
tní, sama frelsi osfrv. jiessa niiklu frumreglu
þurfá allir jafnan ab liafa fyrir augum, en
einkum þeir, sem skipta sjer af aipjóbiegum
máhim, annars verba inenn eins og nátttröll
aldarinnar, og iiamingian veit, ab iijer bjá oss,
er ofmargt af slíkutn“.
YÍUSK.EGT.
FR.JETTAFLEYGIKSSTHENGIR. Ank frjetl-
strengsins sem á ab lialda áfram meb ab leggja
ab sumri á niillum Valensíu á Irlandi og á
land í botni þrenningarflóans f Vesturiieimi, er
í lábi ab ieggja annan frá Falniouth á Eng-
landi, og tii Oporto í Portúgal og þaban til
Halifax á Nýjaskotlandi f Vesnnheimi; gizlta
menn á ab strengur þessi muni einungis kosia
150,000 pnnd sierling?, og ab flytja frjettir meb
liontim verbi fjórfallt ódýrara en þeim fyrr
nefnda. jvribja strenginn er farib ab leggja frá
eynni Sitka, sern Rússar eiga fyrir ströndum
norbuililiita Vesturiieims, og þaban til San
Fransiscó í Kaliforníu, síban í norbur til Kwlcli-
paehi fljótsins, sein er á 62. stigi norbl br. og
litiu surinar en Bjeringssund og Matheus eyj-
an ; þaban yfii Kyrrahalib ab Austurálfuströnd-
um, naiagt Alýntorsk höfbanum, síban yfir
Jamsk og Okhoitsk til hinnar nýju hafnar
Nieboia'vvje'W8k, er liggnr vib Amurfljótsmynnib.
Leib þessi er 8000 mílur, og áætlunin um kostn-
abinn er 10 milljónir dollarar. Norburameriku-
menn og Rússar eru f fjelagi um þetta stór-
virki, 02 á því ab vera lokib innan 5 ára,
ÐAGBLÖÐ. í Paiísarborg á Frakklandi,
eru nú 860 dagblöö og tímarit, sem el einliver
keypti 1 expl. af liverju þeiira kostubu sam-
tals 30 þúsund fránka eba yfir 5000 spesfur
um árib. 69 af blöfum þessum áhræra hand-
ibnir, íþróttir og uppgötvanir, 84 ern andlecs
cfnis og af þessnm eru aptar 60 kotólsk, 22
prótestantisk (mótmælanda) og 2 gybingatrúar,
22 áhræra einungis kennBÍumál og hib sibfeib-
islega-uppeldi, 48 löggjöfina, 48 hina almennu
hagfræbi og verziun, 46 læknisfræbína, 67 um
hin fi'gru ví indi og íþrótiir, 34 um æskulýb-
inn, 25 um þjóMífib og landstjóinarfræbina, en
hin ýmislegs annais efnis. Hib elzta blab á
Frakklandi heitir Gazette de France og var
stofnab 1630.
OFVIÐUR. Seinustu vikuna af júnfm. f. á.
kom svo mikib ofvibur í vesturhluta Bandafylkj-
anna, einkum Dtibuque, Jawro og Visconsin, ab
sum iiúsin lyptust upp «g fuku um koll ebtir
lengra eba sliemn.ra buit og'nokktir þ míht vegar
undan vebrinu, eikurnar í skógnnum rifust upp,
sjórinn flæddi á nokkrnm siöfum 20 enskar
mílur á land upp, vötnin fuku eba þurrkubust
meira cbur minna úr larvcgum sínum, menn
og skepnur tók L lopt upp og (hittist uudan
vebrinu langar iei'ir, sem olii inöigum líftjóns
efa æfilöngum meibsiurn eba öikumslum. AII-
ar brýr, sem voru af trje eba járni eybilögt-
ust, rafseguiþiæbiriiir og jámbrautiinar ónýtt-
ust, bjáikar sem voiu 16 þumi. á hvein veg
og 17-23 álna langir fuku langar leibir og
surnir stungost á endann 10 álnir f jörb nib-
ui, dreng einn tók vebrib í lopt npp og flutti
ylir 300 fabina veg. Fjórfung míln frá einni
borginni fundu meun sænguríötin, liirzlurnar,
og önnur búsgögn út í skúgiim, suint á eikar-
toppunum, og á tOjipinum á einu tijenn barn
eitt dautt. Nautpeningur, iiross, saubfje, svín,
hundar, kettir og ýmsir fuglar lá dautthiönn-
um saman um akra og útliaga og í skúgumim,
og margt af lifandi peningi, sem liaíbi fokib
mörg jiúsund feta frá stöbvum sfnum. I einni
borginni fuku 60 liús nifur, og 20 sem ekk=
ert sást eptir af. 17. maf f. á., fúrust 17 skip
siibur vib Gúfrarvonarhöfba meb mönntim og
músum, eba meb öbrum orbum, seni ekkert sást
eptir af.
JARÐSKJALFTAR. 19. júlí f á. í Kata-
níu subtir á Sikiley nálægt eldfjallinu Etnu,
kotn svo mikill jarbskjálfti ab bæir iögBust f
aubn og maigir nienn týndu lííi, en abrir
nieiddust eba iimlestust. Einnig voru niikiir
jarfskjálftar meö braki og brestum f haust 6.
sept. subiir á ítalfu, heizt í Perúgíu sem stend-
ur skammt fyrir norMtn Rúmabora. skekktust
þar litís og nokkur lirundu. Miklir jarbskjálft-
ar hafa og verib lijer og livar um Rússland;
einnig ortib vart vib þá f Noregi, sjer flas.1 8.
maí f á. í Stafangri og Björgvin, og f fyrra
vetur þá eldfjöllin Vesúv og Etna voru ab
gjósa. Á Grikkiandi hÖffcu og verib tífcir og
mikiir javbskjálítar, þú mest brögb ab þeim
f Madúva og Navarfnú, hvar hds hrundu f
grunn nifcur.
BRENNUR. En þá linnir eigi brennum á
Rússlandi, og mebal annars í bæ einum þar
sem lieitir Kaziúv brunnii 21. maí næstl. 1500
iiús, 4 kirkjur og 31 mabur. í borginni Mú-
bde í Suburbandafylkjunum, Iiafbi cidnr hlaup-
ib í púburhúsifc, sem eyfcilagbi 8 siúrbygging-
ar, 8000 sekki af babmull og banafci 300
manns, auk rnargra sem saknab var og lágu
undir rústunum. Eignatjúnib var metib 7 mlllj-
únir dollara. Bærinn Karlsiabur í Svíþjób
brann 2. júlí f. á. næstum þvf allur til kaldra
kola, og er sagt, ab einnngis hin ábyiestu hús
og munir, baii nnmifc ab veri hæb < liib niinnsla 2
mill. sænskra dala. I bæ þessnm voru 600
iiús og 4000 manns. Bær þessi liefir brunn-
ifc 5. sinrium áfcur 21. maí sem leib, brunnu
í Nörresundsbý á Jóilandi 53 bús, svo 108
liúsfefcur urbu húsviliir 6. sept. brunnu í
Konstantínópel, höfnbborg Tyrkja, 7 — 8 þús-
und luls, 40 nianns og ógrymii ijár. í höfub-
borginni á eynni Manila, sem er ein af Fil-
ippinsku evjunum í Indlandshafinu, oeer 2,500
ferh nrílur á statrb, en í borginni hátt á ann-
ab hundrab þúsund manns, brunmi hús svu
ab 30.000 manna urbu allsiaiisir og vegalausir.
Eins og fyrr er getib f blaf i þessti, urfcu hitarn-
ir sumstafcar næstl. sumar dæmafáir og t a. m.
í Australíu 33 stig á Reaumúis mælir, og þab
í hvassvibri, kviknabi þá vffa í liúsiim og
skógum, og olli þab óguriegu tjóni, mörg sáfc-
lönd ónýttust.
MANNALAT. Ilinn 8. des. 2865, andabist
á Gufclaugsstöbum í Biöndudal f Húnavatns-
sýsiu fyrrum hreppstjóri Arnljótur Árnason,
tengdafabir fyrrum hreppstjóra Gnbniundar
Arnljótssonar, sem þar liefir lengi búib. Arn-
Ijótur sálugi bjó mestallan sinn búskap á Gunn-
steinsstöbum í Langadal þar lil hann vorib
1848 brá búi og íór ásamt konu sinni lil tengda-
sonar síns og liinnar einustu clótttir þeiira,
hjóna ab Gufclaugsstöbum. Arnljótur sálugi
var á 87. ári er hann ljezt. Hann liafbi ver-
ib yfir 20 ár hreppstjóri í Bólstabai hlíbai hrepp,
og er einmælt, ab hann Iiafi á sinni tíb verib
einliver af þeim merkustn Húnvctningum. Rjett
epiir nýárib Ijezt úr krabbameini á hálsimim
Arnúr Arnúrsson gullsmibur á Gauksmýri f
Kirkjnhvammshrepp, sonarsonur iierra Árna
sáluga byskups sem var á Húlunr. Fyrir
skömniu s:fcan frjettist hingab, ab lierra prú-
fastur Ilálfdán Einarsson á Eyri vib Skutuls-
fjörb í Ísaljarbarsýsiu sje látiri; einnig sjera
Daníel Júnsson prestur til ögursþinga í sömu
sýslu, og fyrrum ab Kvfabckk í Óiafsíiríi.
Líka hefir verib sliiifab hingab, ab presturinn
sjera Júhann Tómasson á Hesti f Borgarfirbi
sje dáinn. þessir menn eru og látnir, trje-
smifur Jón Jónsson, sem bjó afc Vogum vib
Mývatn, en flmtist þafcan i vor nb Laxamvrl
í þringeyjarsýslu, og Irjesrnifcur Jónas Pjeturs-
son á llúsavík í söniu sýslu. Báfcir þessir
menn voru mefcal þeirra sem ætlufcu næstlifcib
sumar ti! Brasilíu.
Enn freniur eru og dánir: Magnús Gnfc-
numdsson í Naiislavík, fyrrtmi bóndi á Sandi
f Abaldal, Gubmundiir Jónsson á Ylra- fiallí,
er lengi hafbi búib far. Iiúsriú Gubrffcur Sig-
urbardóttir f Kr-.issavík í Vopnalirbi, ekkja eptir
Jrorstein sál. Guttormsson, og á sama bæ söfcia-
stnibur Einar Björnsson, auk 5 annara, sem
vjer eigi liöfunr heyrt nafngreinda. 20. þ. m.
Ijezt hjer í bænnm, húsfrú Sigrífcnr Grímsdúttir
Magnússonar iæltniS, kona unrbofcshaldara danni-
brogsmanns A, Sæmundsens, á 74. ári.
FKJETTIR INNEENDAR Oss henr verib ritafc ár
Ilúnavs. 15. f. m., afc fjárkliífci rje en vífca ( Gnll-
briniiii- og Kjnsarsýsliim og austan fjnlls f Olfusi, «g ab
Ölf'isiugar fftluíu s.jrr aí) gjörskcra lörnb sfn heima, en
fullorV-ib fje í Keykjavík. Fjárrekstrarnir su^ur <ttn aT)
byrja 4. des. f. á 17. m, kom hingab mabur úr
Yopnaf., sem sagbi þar mikil veikindi og margra manna-
lát. 20. |). m. koni maí)nr hingab anstan úr Breibdal,
sem tjáM emiin merkileg tiTíndi Hvorki er Níels pdst-
ur kominu enn ab anstan nje Jdhann Ouí;mnudssotv
aukapdstur aí) snnnan. Norbanpdsturínn á aí) byrj*
ferb BÍna hje<ban af Akureyri 26. J>. m.
LEIÐRJETTINGAR.
í ritgjörbinni unr sullaveikina f 1.—2. nr.
Notfcanfara liaía orfcib þessar prentviliur:
Fænia og Fæni lcs: Tænia
coenmur — coenurus
heilasóttina -— lieilasullina.
Eigandi oy ábyrgdarmadur Björn JÓIL&Son.
I Prentafcnr ( prentsm. á Aknrejrl. B. M. St.pbántgon.