Norðanfari - 23.07.1866, Blaðsíða 3

29
gá og jafnframt sifjappelí, því þú ert sjálfur
einn af hinum andiegu niþjum Horazii, þó
þú líklega sjer óskilgetinn son hans, og, ef
til vill, olbogabarn hans, eptir ávarpinu ab
dæma, en livaö um þab! þú a:ttir þó ah bera
virbingu fyrir hinum mikla skáldafö&ur. Ef
Horazius sálugi væri upprisinn, mundi hann
meí) sínu vanalega heiiaga skáidafjöri kalla
þessa ósvífni þína : „mingcrc inpatrius cinercsa.
{>ú hefir líklega ritab þetta í einhverju skákla-
æiii, og þá cr þab fyrirgefanlegt, cba er þjcr
alvara? Veiztu eigi, afc allir abalsnillingar sib-
afcra þjófca hafa mí í 19 aldir sótt mcgin-
menntan sína í þenna mikla gvöndarbrunn
skáldlegra hugmynda? Veiztu eigi, afc flestir
meistarar þessarar aldar (tou aionos toutou)
eru hans aldavinir og óskasynir í andanum?
Ætlaifcu, ef til vill, afc fara afc knjesetja þá, og
fara afc kenna þeim ný fræfci og venja þá af
„ b a t' n a s k a p n tun B ? Ætíi þjer veiti cigi
örfcugt afc tcrnja þessi biessufc börn ? Fleirum
er örfcugt afc kenna afc sitja en gömium hundi-
þafc er liætt vifc, afc einiiver þeirra taki Hor-
azii-saitara upp úr vasa sínum og siái í
höfufc þjer, og þá máttu vara þig? Veiztu
annars eigi, hvafc þessir Horazlingar liafa fram
yfir þig? Aldur, reynsla, fiófcleikur í gifsk-
nm og latneskum fræfcum, virfcir þú þafc vett-
ugis? \ú svarar, ef til vill, afc eintrjánings-
legir málfræfcisfauskar liafi eigi sneíil af viti
á afc dæma um skáldskap, svo afc bæfci Iof
þeirra og last vcrfci eigi aunafc enn mavklaust
glarnur, cn þvf fer fjani, afc svo sje, því afc,
[ hver sem les hin forkunnarfögru völundarljóS
Hórazii, þesssa liáfleyga skáidarnar hlýtur afc
verfca skáid, þvf hugmyndir hans eru svo frá-
bærlega frjósamar, afc þær hljóta afc verpa
nýjuin og nýjum cggjum — örverpin verfca
víst næsta fá — og geta af sjer nyjar hug-
myndir uin aldir alda.
Jcg bifc Norfcanfara okkarn afc færa þjer
þenna mifca, því jeg vil eigi afc eins vekja at-
hygli þína á þessn, iieldur og liinnar uppvax-
andi kynsióf ar, og bifc jeg þig virfca á betra veg.
Jeg vona afc þú svarir honum aptur mefc aufc-
mjúku ifcrunarbrjefi, cr Iýsi virfcingu, eigi fyrir
jnjer, heidur heimsskáidinu Ilorazio,
Yinsamlegast
20+1.
RÍMUR 0. FL.
(a: rínmnskáldin) h«ffcn getafc gert
eitlkvafc þarfara — orkt eitthvafc skárra,
efca þá afc minnsta kosti prjúnafc nicin-
lansan duggarasokk, á mefcan þeir voru
afc „gnllinkamba“ og „flinbulfamba11 til
ævarandi spotta og atbláturs nm alla
, verb]dina“.
hfc Jónas Hallgrímsson. (FjöinirIII, 18)
Svona dæmdi Jónas Hailgrímsson um
rfmnaskáidin, og jeg þori afc segja, ckki afc
eins, afc þafc heffci verifc betra afc þeir heftu
pvjónafc mcirilausan duggara-sokk, cn orkt rím-
ur, heldur jafnvel afc þafc heffci verifc iandi og
lýfc sómasamiegra og þarflegra, afc þeir heifcu
sjálfir verifc slorugar duggara-peisur, hcldur
en rímnaskáld. Og þó eru menn afc halda
npp á verk manna þessara. þ>afc sýnir ekki
svo litla ást á ættjörfcu sinni afc tarnaii Svei
atían! skárri er þafc Ifka ættjarfcarástin, afc
reyna afc gjöra sitt til, afc nífca, aufcvirfca og
svívírfca ætljörfcu sína í bugum allra sitynsamra
manna, útlcndra og innlendra. Vjer vorum
annars farnir afc hugsa eg votia, afc rímnaöld-
in •— þcssi svarti daufci í bókmenntum íslend-
inga — afc hún væri nú þegar komiu á helj-
arþrömina; en þafc viil þá ekki reynast svo.
J>cgar jeg sá 11. biafcifc af XVIII. ári -þ>jófc-
«lfs“, þá las jeg þar grein frá herra Einari
þóríarsyni prentara, þar sem hann býfcur oss
íslendingnm afc gefa út Olgeirsrímur og Eyr-
byggja sögu (þó ríinurnar yrfcu nú afc vera á
undanlii). þafc er nú búifc afc tala svo yfir
rímunum á Islandi (bæfci í Fjöinir og vítar),
afc þafc ætti ekki afc þurfa ab fara afc taka
þafc upp af nýju, hversu þær spilla tilpnningu
alþýfcu á því sem fagurt er og skáldlegt. Jeg
ætia því ekki afc mæfca lesendur mefc því afc
vera afc taka þafc fram í þetta sinn, því
jeg vona þess til yfcar og skora á yfcur, gófcir
Isleudingar, afc styrkja eklu fyriríæki þetta
rcefc þ\í, afc kaupa rímurnar; en iiinu skaljeg
lofa afc komi rímurnar út, þá skuiu þær fá
sinn dóm, og skal þeim þá ekki hlíft. Hvað
lierra prentaranum gangi til afc gefa þelta út,
afc því vil jeg ekki lcifca neinar getur, svo
mikifc get jeg sagt, afc jeg ski! ekki, hvernig
nokkruiu geta þótt fegurri ríinur, jafn dóna-
lcgar og þær eru, lseldur en sögur vorar og
liin fornu kvæfci. Jeg hjelt afc þafc væri t. a.
m. ekkert álitsmál hvort fegurra er:
„Stófcum tvau í lúni
tók lín um mik sínum
höndum hýrlegt kvendi
hárfögr ok gret sáran“.
efca:
»Tvö vifc stófuni tóni í mcfc táraúfca(i)
um iriig vaffci liöndum hlý.liin háiaprúfca(Ii!).
Ef lionum hefir ekki gengifc annafc til en afc
hann hafi viljafc „tefcja bókmenntavöll ísiend-
inga“, þá gat liann í'engifc annafc belra til,
því rímur eru sá óhrofci, scm ekki sprettuv
annafc af en arti og illgresi. í>afc iieffci vcrifc
mikiu betra afc bjófca mönnum galdrakver,
Postulasögur efca Skraparotsprjedikun, allt
heffci þctta verifc töluvert skárra en ríinur.
Ur því hann býfcur mönnum Eyrbyggju í
sömu greininni, þá vil jeg geta þess um leifc,
afc ef bann til afc mynda fengi ágætismanriinn
Jón þorketsson, efca einhvern hans Iíka (þeir
cru nú víst reyndar fjandi fáir) til þess, afc
gefa hana út þá er þab heifcurs vert. En eigi
þafc afc verfca önnur eins útgáfa og á „Vifceyjar-
Njálu“ þá vil jeg bifcja hann afc lála vera! —
þess vii jeg og geta, afc mjög mikiis missir
útgáfan vifc kortifc, þó prontarinn hafi ekki
amiafchvort vit efca viija (máske hvorugt) til afc
sjá þafc. Sífcan kvefc jeg lesendurna í vin-
semd, og þjer minn herra prentari sjeufc „eiiíf-
mn befalafciri“
BEinn búandkari norfcIenzkr“.
FESJETTSIS IXKLEHÍÖÆR,
12. þ. m. sigidi hjefcan á leifc til Kaup-
mannahafnar briggskipifc Ilerta, og sem far-
þegjar mefc henni, herra læknir J. C. Finsen,
frú hans og 2 fósturböm þeirra einn-
ig ungfrú Sigrífcur þorsteinsdóttir frá Hálsi
í Fnjóskadal I fjærvist læknis J. C. Fin-
scns , sem haífci fcngifc leyfi stjórnarinn-
ar fyrir sigling sinni, hefir lierra kand. med.
0. Thorarensen á Hofi, tekifc afc sjer,
afc gegna læknisembættinu á mefcan. þafc
er mælt, afc læknir J. FirrSen hafi ætlafc
sjcr í ferfc þessari, afc sækja hjefcan og um
cmbætti í Danmörku, jafnvel á Færeyjttm.
Fari liann alveg hjefcan, rounu margir sakna
lians, sem gófcs og dugandis læknis og hug-
Ijúfa hvers manns.
Sama daginn og áfcur er getifc, sigidi iíka
Iijefcan Capt. Leutenant 0 Hammcr, ásamt frú
sinni sem kom 10. þ. m. liingafc á gufuskipinu
TómasRoys; á hverju vont 33 menn, og þar á
mefcal stórkunpmafcur Melchior, sem er einn af
hlutafceígendnm (iski- og hvalaveifcafjeiagsins
Ekki höffcu hvalaveifcamenn þessir fcngifc neinn
hvaiinn sífcan afc þess er getifc hjer á undan í bl.
þessu, en þar á móti skotifc nokkra til daufcs,
en misst þá ajitur; cr þafc kennt prettum Vest-
urheimsmanna í tilbúningi tundurörvanna. 12.
þ. m. Ijet kaupmafcur li. Clausen skip sitt,
sem hjer iiefir ásafflt honuin veiifc um tíma,
og hann á því rekifc vcrzlnn sína, sem margir
segja lijer hafi bætt prísana — fara á lcifc
vestur á Saufcárkrók, en sjálfur fárhannland-
veg. Herra kaupmafcur H. Clauscn, hefir nú
fyrir hönd föfcnr síns, stórkaupm. agents Clau-
sens í Kmh, keypt Iófc á Oddeyri afc lierra
stcrbónda þ. Daníelsen á Skipalóni fyrir 200
rd, sem Clausen ætlar afc byggja hús á og
verzla í. Hann hefir iíka fcngiö hjer borgara-
brjef Auglýsing cr og komin frá dómsmáia-
stjórninni um, afc Oddoyri sje lögfc undir kaup-
stafcinn, og oifcin ásamt honum eitt bæjarfje-
lag og lögsagnarumdæmi, svo afc þeir sem eru
á Qddeyri, og hjer eptir byggja þar og búa
öMast sömu kaupstafcar- og fjelagsrjeítindi,
sem þeir er nú eru, efca verfca á Akureyri.
Nú í dag 21. júií, eru flest hákariaskipiu kom-
in heim úr fyrstu ferfc sinni, og hlutufcu Ðest
vcl, efca frá öO til 244 (5 potta) kúta lifrar í
Iiiut. Steinn Jónsson bóndi í Vík í Iljefcins-
firfci, er fyrr var á Svæfci, varfc eins og
vant er stórfengastur afc afla en aldrei þó
fengifc eins mikifc í einni ferfc sem nú ni rúm-
ar 6 t. lýsis í lilut, og þorsteinn Jónasson á
Grýlubakka honum næstur, er fjekk t, lýs-
is í hlut.
Fiskur er nú sagfcur kominn hjer úti fyr-
ir, og cnda utarlcga í fjörfcinn. Mikiíl ílsluir
er sagfcur komin inn á Húnaflóa og Skaga-
fjörfc. Mefc kaupafólki sem kom afc sunnan
15. þ. m., frjettist, afc fiskaflinn va:ri alit af
mikill syfcra, og afc kanpmenn þar byfci nú 35
rd. cfca meir fyrir 1 skpd. af saltflski.
Mælt er afc hvai liali nýiega rckifc á Sjó-
arsandi, sem liggur fyrir botninum á Skjálfa
andaflóa. Sömulcifcis er sagfcur annar hvalur
lekinn fyrir Ilallhjarnarstafca landi á Tjörncsi,
sem Hollendingar efca Frakkar liöffcu finidib
fyrst fram á rómsjó og skoiifc eitthvafc af
honum, en misst hann aptur. Einnig er sagt
afc Capt. Hammcr hafi fest í hval hjer út í
firfcinum, og hvalurinn hlaupifc langa leifc inn
eptir firfci, til þess kafcallinn lenti utn hafís-
jaka og skarst þar í sundur, og livalurinn
þegar á hvarf.
FJArKLÁÐINN, |>afc liefir verifc skiifafc
liingafc nofíur, afc lækningamennirnir syfcra,
hafi bafcafc fje á Ellifcavatni lijá herra yfirdóm-
ara Bcnidikt Sveinssyni, af Íivcrju leiddi afc
32 ær kroknufcu og ein lærbrotnafci. Vegna
harfcrar vefcráttu sem þá var, er sagt afc höfc-
un þessi hafi átt afc íara fram gegn banni yfir-
dómarans, og hann muni því heimta fuilar
skafcabætur.
FJÁRKAUP BRETA Á ÍSLANDI ÁRIÐ
1866. Eins og niargir vita og getifc er afc
nokkru í blafci þessu hjcr afc framan, hefir
herra verzltinarmafcur þorlákur Ó. E. Jolinson
frá West Hartlepool á Engiandi, farifc hjer
norfctir um land og austur í Mniasýslur, til
þess afc festa kaup í saufcfje á fæti, er Éng-
iendingar hafa í ráfci afc sæk ja hingab ti! lands
á 3 efca 4 gufuskipum, sem ætlazt er tii afc komi
í næstkomandi september, á Borfceyri, Akureyri
Vopnafirfci? og Eskjuiirfci og flytja hjefcan til
Englands. þ>afc er mælt afc þorlákur Johnsen
Iiafi lofafc 5—6 rd. fyrir vettirgamla saufcinn,
cn 10 —llrd. fyrir 3 vetra saufci og eidri, og
köiium vjer þetta ailv&I bofcifc, þegar í a<ra
hönd kenuir einungis guli efca silfur, en livorki,
mjöfcur nje munngát efca önnur óþörf vara.
SKIPKOMA 15. þ. m , kom hjer norzk-
ur Gaieas frá Kristjaníti, sem heitir Elisabetli
Villieimine, 42 iesta skip, skipstjóri Ole Larsen,
hiafcin afc eins timhri. Jaktina Elídu, sem
áfcur er getifc, hefir kaupmafcur P. Th. John-
son og verzlunarstjóri hans J. Hoim og Gufc-
mundur skipstjóri og bóndi í Sigluvík, keypt,
og á jagt þessi þegar afc fara út til hákaris.
SKIPSTRANÐ. Ilollenzk efca frönsk fiski-
skúta, er ströndufc á Eyri í fjöifcum í þing-
eyjarsýsiu, sem þar varfc afc flýja upp úr (sn=
um. Á henni voru 12 menn, sem allir kom-
ust af, og gátu bjargafc einhverju af farminmn,
sem lítill var, nema eitthvafc af saiti og fiski,
er ásamt skipinu, rá og rei&a á afc seijast vifc
opinbert ujipbofc,
Eptir brjcfi frá Stafafelli í Lóni í Austur-
Skaptafeilssýslu, sem dagsett er 28 júní 1866,
var vefcurátían í veíur og vor sem leifc, cinn-
ig skepnuhöidin líkt því og lijer. Hafísinn
sást þar.fyrst 24. marzm, þ. á, og var afc
reka fram og til baka til þess 9. f, m., afc Iiann
livarf.
Kvefsótiin liaffci geysafc þar allt afc eir.u
og bjerna, og komifc þangafc úr Vestur*Skapta-
fellssýsiu og ílnlzt mefc fct'íamönnum þegar,
austur á Völlu í Múiasýslu,
MANNALÁT, Dndveifclega f þessum mán-
ufci er dáinn verzlnnarstjóri Grönvoid á Vopna-
firfci; einnig cru sagfcir dánir, prestnrinn Sig-
geir PálBson á Skeggjastöfcum- á Langat»cssíi'.önd-