Norðanfari - 05.09.1868, Blaðsíða 4

BRJEF TIL BÓNDANS í NF. Yll, nr. 15,-16.
Aiidiatur et altera pars!
skal á báíia málsparta).
Biínili sæll !
þú Leíir haft þafe áræhi, ah segja mjer
til syndanna í Norbanf. hjer á dögunum; gott
er þaS og yel gert, og ekki þín sök, hvafa á-
rangur þafe ber; en gaman væri, ah þú vildir
segja mjer til nafns þíns, svo jeg sjái, hvort
þú sjert sá mafeur, er þess sjert um kominn,
— því grein þína vantar allar ástæ&ur, svo
jeg hef ekki fyrir öfcru ah gangast, en áliti
þínu, sem jeg þó eigi þekki —; ef þú vildir
segja mjer nafn þitt, þá gæti jeg líka þakk-
aí> þjer fyrir þessa föíiurlegu liirtingu.
En í alvöru afi tala, gófii kunningi, livaf)
á grein þín aö þýfea ? Ekki er nema tvennt
til, anna& hvort er greinin samin af einberri
illgirni, til a& nífa mig saklausan (þess vil jeg
ekki til geta, og vona, þín vegna en eigi mín,
ab svo sje eigi), eba þá til ab lei&rjetta mig,
(og þab vona jeg hafi veriö tilgangur þinn).
En ef þú gætir vel a& þá veiztu þaö, afe til
þess maöur leiörjettist, þarf maíur fyrst aÖ
\ita hrot sitt (því aö jeg er svo fullorÖinn, aö
jeg hlýöi ekki í blindni); en sko&aöu nú til I
þú hefir alvcg gleymt því, sem hlaut aö vera
skilyröi fyrir aö áminning þín, efa hirting,
lieföi árangur, því aö þú hefir gleymtþví; aö
eýna mjer fram á brestina á kvæ&i mínu,
Fyrst þjer nú, kæri lærifa&ir, þykir jcg
svo „brjóstumkennanlegur“, eins og þú segir,
þá ætla jeg nú a& biöja þig, aö gjöra g u s t -
u k a v e r k á mjer (því jeg veit þú munir vera
hrjóstgó&ur), og gera nú svo vel, hi& allra
fyrsta, anna&hvort, afe segja til nafns þíns,
svo jeg frúi af vir&ingu fyrir þínu nafni, er
jcg þykist vita, a& murii vera stórt, a& mjer
haíi á orfei&, e&a þá a& ö&rum kosti, og þafe
vil jeg heldur, skýra mjer frá göllunum á kvæfei
mínu mefe ásfæ&um, svo jeg læri a& þekkja
yfirsjón mína.
Um Iei& og jeg fek svona vel í hirtingu
þína, þá ætla jeg a& biöja þig a& styggjast eigi
vi& þóít jeg, sem sjalfsagt er miklu yngri en
þú, lcyfi mjer í einfeldni hjarta míns, a& láta
á mjer heyra þá heimsku, a& þessi stýll, sem
þú ritar í, sje ekki sambo&inn kennara sem
vill taka svo gamalt barn, sem jeg þyk-
ist vera, á hnje sjer. þafe er nú til a& mynda
þetta um s t ú t i n n . Jcg skil þafe etgi, og
bi& þig, a& gjöra skýrari grein or&a þinna.
Hef&i jeg verib drykkjuina&ur, sem jeg, lof sje
Gu&i, ekki er, þáheft i þetta orfeife a& vera sncib
til mín. En þar e& þeir, sem ókunnugir eru,
kunna a& skilja þetta á ýmsa vegu, þá finn
jeg mjer skilt a& bi&ja þig, a& skýra vöflu-
laust ifrá, hva& þú skilur vi& þab. Ef þú gerir
þa& ekki, þá getur þafe komiö þjer illa, því a&
jeg kann rá& til afe fá þa& útskýrt hjá þjer,
og ef þý&ingin skyldi vera ósönn, þá ney&ist
jeg til a& lýsa þig Íjótu nafni sem byrjar á
„1“......... og sem jafnvcl lög ná til.
Annars leyfi jeg mjer, kennifa&ir sæll, a&
benda þjer á 44. blafes. af hinu hei&ra&a bla&i
„Baldri“, ef þú vilt sjá eitthvab nákvæmara
um kvæfeife.
Jeg enda me& því, a& segja þjer, a& jcg
vænti þess, a& þú ver&ir vi& bón minni, a&
sýna mjer mc& Ijósum rökum fram á gallana
á kvæ&i minu, svo jeg sjáivillu mína, annars
sig á einhverri fræ&igrein, sem hann heffei ekki
á&ur fengizt vife. En þa& var engin hæg&ar-
leikur a& finna þá grein. Loks kom honum í
Iiug a& læra engilsaxnesku, fornmál Breta.
Nam hann þafe mál á svo skömmum tíma og
veitii þafc svo hægt, afe au&sætt var, afe hinn
undrunarlegi skilningur hans var enn ósljófg-
afeur og me& fullu fjöri. þannig fjekkst hann
vife ýmislcgt bóknám nálega fram a& dau&a-
stund sinni 1819. — Eins og liugvit Watts
var frábært, eins yfirgrips mikil var þekking
hans. Eins og hugsjón sú var mikil, sem
einkum hefir helgafe sjer nafn hans, eins var
sjálfur hann, en hann liffei ekki einni httgsjón
lieldur þúsund. Trau&lega var nokkur fræfei-
grein til, er liann annars bar nokkur kennslá,
a& hann yr&i henni ekki handgenginn. þafe var
sagt um hann líkt ogLívius sagnameistari seg-
jr um Kató gamla einn af mestu merkismönn-
um Rómverja1: afe hvafea lærdómsefpi sem harfn
1) Iáv. XXXIX, 40: huic versatile ingeniimi sic pa-
xiter ad omnia fuit, ut ad id unum natum dicerea quod-
cumjue ageret »: hana haffei svo jafnliprar gáfur tll alls,
verfe jeg afe ætla, afe þú hafir eigi ritafe brjef
þitt af gófcum liug.
þú mátt Ifkatil, sjálfs þíns vegna, afe gcra
hetri grein orfea þinna ; því afe mjer finnst ekk-
ert sagt mefe þeim lieila dálki, sem þú hefir
selt í Nf. Efni greinar þinnar er í fám orfeum
þetta: „Jeg las kvæfci eptir Jón Ólafsson ;
mjer þótti eifthvafe afe því. — Hvafc ? -— Jeg
veit ekki ; eitthvafe vil jeg finna afc því; —
Hver er afefinningin ? — einhver 11 —• ástæfca
fyrir lienni ? — cinhver I — Ilvar er afefinn-
ingin og ástæfeurnar ? — hvergi I — Jeg rit-
afei um þafcíNf. — Hver var tilgangurinn ? —
enginn ! (afe minnsta kosti enginn gófeur) II---------
— Afieifeingin er, afe þú verfeur afe gera het-
ur, æruverfei kennifafeir 111 ef þú átt eigi afe
standa til spotts og afchláturs •—.
þegar jeg hcf heyrt ástæfeur þínar, skal
jeg lála þig fá orfcsendingu, og láta þig vita,
hvern ávöxt þín föfcurlega hirting og umvönd-
un ber hjá mjer.
Mefe h æ f í 1 e g r i virfeingu.
Keyltjavík 9. ágústm. 1868. Jún ÓlafsSOn.
SLYSFARIR.
öndverfelega í næstlifcnum júlímán., liaffei
kófdrukkinn mafcur, sem hjet Ingimundur, og
auknefndur krókur, farife upp á iopt í barna-
skólahúsinu í Reykjavík, til þess a& tala þar
vife tvær mæfegur efea fieiri, er honum haffei
eitthvafe mislíkafe vife, og ljet nú fúkyrfcin ótæpt
dynja yfir þær. þcgar nú Ingimundur þótt-
ist vera búinn a& svala ge&i sínu, fór hann
burtu og ætlafei ofan, en skuggsýnt kvafe vera
á loptinu yfir uppgöngunni, sem Ingimundur
vegna ölæ&is síns vara&ist ekki, heldur stakkst
á höfufeib og fjell ni&ur á gólf; fannst þá
þegar a& var komife og hann sko&a&ur, a& hann
mundi hálsbrotinn; hann var sífean ntefe litlu
e&a engu lífsmarki, (luttiir í „svartholife*.
í næstlifenum júním.? fór hafnsögumafe-
ur Ólafur Gíslason á Ivolbeinsá í Hrúta-
firfei, á-amt tveim efea þrem mönnum öferum
á báti, til afe 1 eiíbeina skipinu „Creolen“, er
kom frá Hólanesi og ætlafci til verzlunar inn
á Borfceyri. Norfean vefcur var og hafrót. þeg-
ar Ólaíur var kominn afe skipinu, ætlafei hann
upp á þa& golubor&a, en skipherrann benti
honuin til a& hann skildi fara upp hljebor&a.
Skipife ;var látib á meban iiggja flatt fyrir ve&r-
inu. Ólafur snjeri því aptur fyrir skipife, og
lenti svo nærri því, ab gaflinn varfe upp yfir
bátnum, en í því sló gaflinum ofan á bátinn,
svo Iiann fær&ist í kaf. Mennirnir flutu út.
I sömu andrá Bettu skipsmenn bát sinn út, og
fengu bjargafe Óiafi, sem dálítife kvafe syndur,
og öfeuim maniii, en cinn e&a tveir drukknu&u.
Mánudaginn 27. ágúst næstl. hvarf stúlku-
barn á 9. ári, sem hjet Katrín Gu&mnnds-
dóttir fiá Syferahóli á Skagaströnd, efnileg a&
vexti og greind ; er lialdife a& hún hafi lent í
Laxá, því hún var a& elta hest, sem strok var
í og átti heima fyrir framan ána. Katrín var
ófundin þá seinast frjettist, hingafe af Skaga-
strörid.
Sunnudagskvöldi& 9. ágúst þ. á., drukkn-
a&i í þjórsá, sem a&skilur Árness- og Rang-
árvallasýslur, Eiríkur sonur sjora Benidikts í
Guttormshaga í Holtamannahrepp og Rangár-
vallasýaiu. Eiríkur sálugi haf&i rifeife þá harin
fór a& heiman, yfir a& Hjálmholti og fór þá
minntist á, þótt þa& væri af hendingu, þá var
eins og hann hef&i lagt þa& eina fyrir sig.
Án efa haffci hann næmi forkunnar gott, en
þó var fjölfræ&i hans einkanlega a& þakka ó-
þreytandi elju hans og ástundan.
I sögubók nokkurri, sem nýlega erkomin
út á Englandi, finnst stutt og gó& lýsing á
þessum mikla hugvitsmanni á þessa lei&: „liann
var a& öllu sviplíkur þeim manni, sem er sí-
hugsandi og í heilabrotum; hann var álúfur og
studdi opt hendi undir höku e&ur kinn, sígin-
axla&ur og fölleitur í ásjánu; lágmæltur var
hann og seinmæltur og digurróma&ur og haf&i
hina brei&u áherzlu Skota. Hann var stilltur
mafur og kurteis í háttum. Ef hann kom í
samkvæmi þar sem liann var ókunnugur, þá
gat hann allt af setife þegjandi og hugsandi, ef
ekki var á hann yrt. En þetta mun ekki hafa
opt bori& a& á seinni árum hans, því hvar
sem hann kom í hús, þá þyrptust utan a&
honum vísindamenn og herkænir menn, niál-
arar, konur og jafnvel börn. Konurnar áttu
líka nóg erindi til lians, a& leita rá&a lijá
a& merin hef&i sagt, a& haun væri skapa&ur til þcss
eins, cr hann sjsla&i, hva& scm {ia& var.
j á ferju, því þjórsá er óví&a sögfe reife mill-
um fjalls og fjöru, en tii baka hieypti hann í
ána óreifca. þegar frjett þessi kom hingafe,
var ma&urinn eigi fundinn, en hesturin J míiu
ne&ar, einnig kattskettife og undirteppife.
AUGLÝSINGAR.
■— A veginum frá kaupsta&num og út afe
forva&anum liefir fundizt budda me& pcning-
um í; sömulei&Í8 hefir einhver næstii&ife sum-
ar skilife eptir í söiubúfe kaupm. L. Popps poka
me& klæfeistreyju í og ýmsu smávegis í vös-
unum. Rjettir eigendur geta vitjab þessa hjá
undirskrifuíum mót horgun fyrir augiýsingu
þessa. Akureyri 20. ágústm. 18C8.
J. Halldórsson.
Btcknr t i 1 §öl n.
Sálmabókin Sálmabókar Vi&bætir. Lær-
dómskver Balslevs. Lærdómskver Bailes. Biflíu-
sögur Balslevs. Bifiíus. Herslebs.1 Passíusáimar.
Hallgrímskver. Bjarnabænir. Reikningsb. J. Gu&-
mundssonar. Landafræ&i II. Fr. 2. útg. Æfisaga
Gissurar þorvaidssonar. Ásmundarsaga. Frife-
þjófssaga. Smásögurdr. Pjeturs. Aptansöng-
eptir sjera Pjetur Gu&mundss. í Grímsey. Prent-
verkssaga. Ljó&mæli sjera J. þorleifss. Ragna-
rökkur af B Gröndal. Smí&akver P. Pjeturs-
sonar. Afmælisgjöf handa börnum. Stafrofs-
kver. Útskýring katólskunnar. Jesús Kristur
er Gu&. Svar mót brjefi frá París. Lang-
har&asögur. Smásögur B. Gunnarsens. Um
einkenni á mjólkur kúra. Hjalmarsrímur. Bær-
ingsrímur.
Flest allar þessar bækur vería á rei&um
höndum b u n d n a r, cptir því sem kaupend-
ur óska. Frb. Steinsson.
— Laxdæia er nú til kaups f Reykjavík, hjá
herra bókbindara Egli Jónssyni, í Stykkishólmi,
lijá herralyfsaia E. Möller, á ísafir&i, hjá herra
hjera&slækni þorvaldi Jónssyni, á Skagaströnd,
hjá lierra verzlunarmanni Zensíus, á Grafarósi,
hjá herra stúdent Sigmundi Páfssyni, á Ak-
ureyri, hjá unditskrifu&um og fleirum, á Húsa-
vík lijá íierra verzltrnarmanni S'igtryggi Sig-
ur&ssypi, á Sey&istir&i, tijá herra verzlunarm.
Sigurbirni Kristjánssyni, auk þessa hefi jeg
sent hana fleirum f nærsýslunum, og nokkr-
um þeim sem fjær eru.
Akureyri 2. sept. 1868. Bjöin JÓDSSOn.
Fjármark Jóhönnu Jónsdóttur á Brei&umýri í
Reykjadal. Sýlt hægra, gagnbitafe ;
sýlt vinstra, gagnbitafe.
—— Kristjáns Jónssonar á Ljósavatni í
Ljósavatnshrepp, Sýlt hægra, biti
framan; tvístýft aptan vinstra, biti
framan. Brennimark: K.
----Sigurjóns Árnasonar á Axará f Ljósa-
vatnshrepp. Gat hægra; tvíriíað í
heilt vinstra.
LEIÐRJETTING.
þafe cr mishermt í næsta blafei hjer á und-
an, a& biskup hafi eigi vísiterafc í Múlasýsl-
unum, sí&an hann vísiterafei í Skagafjar&ar og
Húnavatnssýsln prófastsdæmum, því biskup sál*
Helgi Thordersen kirkjuvitja&i í Múiasýslunum
árife 1850, og kom svo þafean og hingafe, og
fór hje&an sufcur. Ritst,
Eigandi og rílyrgdarmadur Bjöm J (51) S S 0 Tl.
Prentafe í prentsm. á Aknreyri. J. Sveinsson.
honura, hvernig bezt yr&i gjört vi& reyksæla
ofna, haldife hita f herbergjum og litir látnir
halda sjer“. — Watt var vanur a& segja, a&
hann lief&i aldrei opna& svo bók, a& hann hef&i
ekki eitthvaö af henni lært, um hvafe sem hún
heffci verife, en hann var líka vanur a& lesa
hverja bók, sem hann kum höndum á. ílann var
ótæmandi sögubrunnur, og mun honum hafa þótt
ekki sífcur gaman a& smífea sögur en hvafe ann-
afe. þegar hann var drengur og iheima hjá
fóstru sinni í Giasgow, var hann vanur á
hverju kveldi, afe segja hinum krökkunum ein-
liverja kynjasögu, sem þeim þótti svo gaman
afc heyra, afe þau voru ófáanleg til afe hálta,
fyr en þau höffcu fengife söguna alla; en er
hann haffei ært börnin svo mefe sögum sínum,
þá vaife fóstra bans svo reife, afe hún hótafci
afe reka hann burt.