Norðanfari - 10.10.1868, Side 4

Norðanfari - 10.10.1868, Side 4
veií>lag!?i á Eslíjufiríi, S'eySisfir?! ogÐjúpavog, en dálítií) skárra á Vopnafirfei, sem menn eigna speculnnti, er kom þar. Hjer kom iíka einn en bætti ekkert, svo menn hafi getib um. Vib höfum frjett meb sanni, um verzlun vfbast hvar annarstafcar á iandinu, og virbist okkur verzlun hafa verife einna verst hjer á þremur kauptúnum sem vib nánm til. Enska verz!un= 5n á Sey?isfirbi, er íallin í dá; voru vöruleyf- arnar seldar snemma í júlímánubi á söiuþingi þab sem menn vildu bjóba f, þab þing byrj- afi illa, var leitast vib ab koma öllu í hátt verb, en hagur manna svoleifeis, ab ófært var ab kaupa dýrum dómum, þab sem menn gátu verib án. j>á voru gjörb dálítil samtök, ab hætta kaupum, svo söluþingib batnabi og varb þolandi eptir þab, enda var miklu minna keypt af óþörfu, en orbib hefbi ab öbrum kosti. þab má fullyrba, ab þessi litlu samtök, hafa fríab menn vib mörghundrub dala skuldir. Hagur manna er hjer hinn bágasti almennt; skuldir miklar engin efni til ab kaupa matinn svo dýrann, engan silfurpening ab fá í kaup- stöbum, hvab sem áliggur, nema á Djúpavogi, og nú bætizt þab ofan á, ab fjárverb muni verba mikib lágt. þab verba því engin önnur úrræbi fyrir menn hjer almennt, en skeranib- ur skepnurnar sjer til lífsbjargar. Ekki eru þær látandt í kaupstabi til þess, ab tunna sje af kjöti fyrir rúgtunnu, eins og nú er mælt ab verbib muni verba. Fje manna, er nú svo vel útlítandi, ab lengi hefir ekki verib eins, því þab var í beztu holdum í vor og sumarib hib bezta. Hvaiaveibarnar á Vestdalseyri, hvurfu meb ensku verzluninni, svo ckki verbur mönnum þab til bjargar ab fá hvalritjur. Kapteinn 0. Hammer hefir samt haldib fram hvalaveibum. Hann hefir drepib hjer nm 27 hvali, en varla náb nema 4 Urbu þeir fyrstu, sem hann nábi, til mikillar bjargar kringura Berufjörb, enda gaf hann aumingjum þar gamalt rengi, sem saltab var nibur f fyrra. þab var illur mat- ar, en var þó notab meir og minna. Einn hval skaut hann meb citri, en missti; náfi honum þó seinna af frönskum fiskimanni, sem fann hann. Menn þorbu eigi fyrst, ab jeta neitt af þeim hval, og stigbu ab liundar hefbi veikst af honum, og fiskar drepizt. Hammerog læknir hjá honum, sögbu hættulaust ab nota sjer hvalinn, og reyndist þab seinna rjett hermt. Hammer iielir sýnt mönnum góbvild og hjáipsemi hjer í sumar, eptir því sem liagur hans hefir stafeife til. Hann er án efa vænn mabur og mikilmenni, þó honum lánist eigi hvalaveibatnar. Nokkra liefir rekife af hvöl- um, sem hann hefir drepib. Vildi hann gefa þurfamönnnm sinn hlut úr einuin þeirra, sem hann sá h>ar rak á land í Subursveit, en iandsmenn kvábu eigi hafa fundib eitt skeyti, sem helgabi Hammer skotmannshlut, og varb þnrfandi mönnum eigi gagn ab gjöfinni. Tvo hvali færbu frtmskir fiskimenn inn á Vopna- fjörb, og fengu sveitarmenn eitthvafe af þeim, betra cn ekki neitt. Nú ætlar Hammer ab hætta hvalveibum, því slíkt geti eigi borgab kostnabinn, en Iiugsar tii selanna á hafísnutn. Ekki heyrist ab fiskifjelagib danska ætli ab gefast upp en þá, þó erviblega gangi. Nú liggja fiskiskip þess á Scybisfirbi og Norfcfirbi, til ab afla síld og fisk ef þar gefst. Á Seyb- isfirbi, eru og nokkur skip hins norzka fiski- fjelag8. þeir hafa reist þar tirnburhús til ab geyma í afia sinn og veibarfæri. Sjávarafli hefir verib hjer lítill í sumar víbast hvar í Austfjörbum, og þó nokkur. Nú er víba afii kominn, en ekki mikill. Kaupskipin eru nú ab koma og litlar gúb- ar frjettir meb þeim. Úr brjefi ab sunnan, d 8. septemb. þ. á. „þab má segja um þenna ágætismann (bysk- up Pjetur), nab svo geftir hverjum sem itann er góbur“, því yfir Iiöfub mátti kalla, ab hann fengi bezta vefcur, frá þelm degi hann steig á hestbak vib hús sitt 3. júlí kl 10| f. m. til 5. ágúst kl 7 e. m , ab hann stcig af baki á sama stab, ab fráteknum 3 dögum, sem hann hvíldi sig á Sjávarborg hjá systur sinni, eptir embættis störf sín; því meban þau stóbu yfir, gaf hann sjer enga hvíld. frá því hann byrj- abi Visitassiuna 13. júlí ab Saurbæ í Eyjafirbi, og endabi 2. ágúst ab Hvanneyri í Siglufirbi; þótt þab megi heila tröllavegur yfir Siglufjarb— arskarb, þá fór þó byskup, sem nú er á 60. óri, fótgangandi yfir sjálft skarbib. 10 prest- ar prjedikubu í prófastsdæiriinu, því sá 11. komst hjá því, sem nýkominn ab braubinu. 3 pre«tarnir prjedikubu á messudögum, því vísitatzían bar upp á þá, hinir 7 á rúmhelg- um dögutn. Allir prestarnir sem prjedikubu, mátiu sjálfir velja sjer texia. Engin prjedik- un var flutt, nema í abalkirkjunni, nema í Mikla- garbs kirkju í Eyjafiibi þab er sagt ab flest- ar ræbur presta hafi verib gúbar og nokkrar afbragfcs góbar. Yfir höfiife er sagt ab ung- dómtirinn hafi verib vel ab sjer, víbast iivar, Til einnar kirkjunnar hölbu eigi komib til yfir- heyrzlu nema eitthvab af drengjum, en engin stúlka. Á prestafundinum sem haldinn var ab Miklabæ, 5. ágúst, höfbu allir prestar mætt, og eins & Auíkúlu 12. ágúst. 13 spurzmál lagbi byskup fyrir prestana á hverjum þessara funda, Bem flest iiöfbu verib lfks innihalds og spurn- ingar þær, er hann spurbi, þar er hann visi- terafci. Ab þessu loknu hafbi- byskup skorab á prestana, ab bera upp þau málefni, er þeim þætti mest naufcsyn til. Eigi afc sífcur hafbi þar þó orfcifc fátt til tffcinda, nema uppástunga um, ab prestar væri losabir vife heimting á tekjum kirknanna, og reikninga þeirra. Bysk- up hafbi farife subur Iíúluheibi, sama veg og hann kom nortur“. Dánir á sóttarsæng. Bóndinn Björn á Tjörn í Vindhælishrepp, sonur hins alkunna gáfu- og fræbimanns Sigurbar Árnasonar á Höfnurn á Skaga. Daubamein Bjarnar sáluga höfbu verib absvif eba flogaveiki, er gekk svo afc honum, ab hann haffei fengib 24?*seinasta dagiun, sem hann lifbi. Hann mun hafa ver- ib nálægt þrítugu. Annar bóndi er og dáinn í sama hrepp, í Háagerbi, er hjet Jónas Jóns- son, dótturson hinna nafnkunnu og kynsælu hjóna, þórbar sál. Pálss og konu hans, Bjarg- ar sál. Halldórsdóttur er Iengi bjuggu á Kjarna í Eyjafirbi, og af hverjum nú þegar eru komn- ir á annab hundrab afkomendur. Jónas sálugi iiafbi daib af brjóstveiki; hann var lijerum liálf þrítugur afc aldri. Bábir þessir menn, Björn og Jónas, höffu verib vel greindir og efnilegir nienn, og líklegir til ab verba Ijeiagi sínu til lieilla og heiburs. 26. f. m. andabist af meinlætum, óbals- búndi og trjesmibur Jón Jónsson á Hornbrekku í Ólafsfirfei, frá konu sinni og 2. eba 3. börn- um þeirra, kominn yfir fertugt. Hann imin hafa verib mebai skynsömustu bændamanna, hjer norbanlands, vandafcur og háttprúbur. Skiptapi. Seint í næstlibnum júlímán. lögbu iijer nokkur þilskip út til hákarlaveiba, og mebal þeirra skipib BIngólfur“ sem eigi er komib apiur, telja meiin því vfst, ab þab muni hafa tfnst í ilivibrununi sem gengu hjer nyrbra í 16. vikunni, því um þær mundir voru hjer norbanvebur og snjóltoma allt ofan undir bæi; þá var og Iíka á leife skipanna nokkur haíís, er því lielzt getib lil, ab Ingólfur muni hafa á siglingu eina nóttina lent á halísjaka, sem brotife hali gat á skipifc og þafc sokkið þegar, því ekkert hefir enn rekib af því, enda var skipib þá menn vissu seinast til þess, fram í regin hafi. Skipstjóiirin lijet Sigfús Kristinn um tvítugt, er átti heima í Kefiavfk sem ligg- ur, útan í Bvonefndum Gjögrum, er afskilja Eyjafjörb og Skjálfanda. Foreldrar Sigfúsar heita, Loptur Jónsson og Gubrún Gísladóttir prests JÓHSsonar Teilssonar bysluips ab Hól- um, búandi hjón á Saubanesi á Upsastr , en brób- ir Sigfúsar er Jón skipstjóri Loptsson ( Keíla- vík, sem talinn er hjer bezt ab sjer í sjómanna- fræfci (Navigation) og siglingalist á Norburlandi, og ab því skapi 6tjóriisaniur, háttprúbur og kurteys. Stýrimaburinn lijet Gubni Rafnsson, nær þrítngu og ógiptur vinnnmabur frá Láti um á Látraströnd. Hásetar: Einar Jóhannesson, yfir þrítugt giptnr húsmabur frá sama bæ, Jón Kristjánsson vinnum. 24. ára frá sama iiæ, Jóhann Níeisson 30 ára , virinum. á JSvfn- árnesi á Látraströnd, Jón Kristjánsson frá Hjalla á Látraströnd um tvítugt, Jón Kristj- ánsson vinnum. frá Hvanuni í Höfbahverfi, einnig um tvítugt. Jön Firrnsson, sjálfs bíiis mafur frá Dálkstöfum 4 Svalbarbsstr. á milli þrílugs og fertugs, Kristján Stefánsson eitthvab yfir 20 ára vinnum. frá þverá á Stafcarbyggb. Allir þessir Bkipverjar höffeu verifc efnileeir og duglegir, og mikil cptirsjá og tjón í þeim fyrir skylda og vandalausa, cr hjer áttu hlut ab. — Mælt fram vib fregn um lát sýslu- manns J. Thoroddsens: Leib um löndin hæfca Ijett, á tíma settum, undrum fjörgíir andi, æbri hnatta gæfci: skofcar skáldib góba — skipt er strit til giptu —; Bingur sólar-grami Böngva dýrbar löngum. 3. 8. SIGURSÆLL ER GÓÐUR VILJI. þab þótti þarfaverk á sinni tíb, þegar Eiríkur bóndi Eiríksson á Asmundarstöbuin byggfci þar bænahús, til þess afc fá af nær- verandi prestum ab flylja þar stöku sinnum messu. Eigi leib á iöngu, ábnr enn leyfbur var heimagröptnr ab húsinu, og þótti þab mik- ill fengur : því menn fundu til þess, hve örb- ugt var af Austursljettu, ab sækja kirkju inn afc Presthólum og færa þangab iík. Var þvf ekki fengizt um þab, þó ieyfib væri nokkub einokunarlegt, þar sem húsinu var fyrirmun- ab ab njóta svo mikils Bem legkaupanna eptir hina daubu er þar voru jarbabir; því Prest- lióla prestar sáu um, ab hcimta þau til Prest- hóla kirkju og gátu jafnvel eigl þolab, ab bóndinn á Asmnndarstöbum mætti verja ljós- tolli slnum kapellunni til lýsingar. Viburhaid hússins hlaut þvf ab hvíla á hinum fáu bænd- um, sem þess nutu og optast voru fjeiitlir fá- tæklingar. Arib 1825 var rábist f ab endurbyggja hib forna bænliús meb sömu stærb og ábur, 10 álna langt og tæpar 6 á breidd. þetta var þó meir gjört af vilja enmætti; þvt bæbi voru efnin smá og svo fjekkst ekki heldur einn borbstúfur nje nagli hjá þeirri verzlun, sem þá var hjer. Nú þó hnsib ab vísu eigi yrbi öllu óá- sjáiegra, cn sumar kirkjur á þeirri tífe, fundu menn samt ti! þess, ab þab var of rúmlítib, er fólk tók ab fjölga í sókninni. Menn vildu því byggja, en sáu engin föng til þess, og þótti því líkast sem kuupa skyldi braub á eybi- mörku. þó óx þessi áhugi meb tímanum, svo árib 1848 kom mönnum ásamt, ab reyna ti! ab fá bænhúsib endurreist. Tókum vjer þá hib sama ráb og jarlinn forbum, ab heita á fulltiúa vorn, sem var byskup landsins H. G. Thordersen. Vjer frani bárum fyrir hann í allri aubinýkt þá andlegu þörf vora, ab geta öblast meiri not prests og kirkju, heldur enn ábur, og bábum hann ab útvega oss 400 rd. styrk hjá stjórninni til ab koma upp húsi, er væri sómasamlegt til gubsþjónustugjörbar og sem síban meb tímanum mætti verfca útkirkja efca annexía frá Presthólum. Bónarbrjef þetta var dagsett 1. desember 1848 og sendum vjer þab hjerafcsprófastinum sjera H. Björnssyni til leifcbeiningar og mcfcmælis. (Framhald síbar). AUGLÝSINGAR. — UtanbiBjarmenn, scm viija sækja mig landveg, verba ab ætla mjer trausta og g ó b a hesta, og reibtýi. AUureyri T6ff 68. þórbur Tómasson. læknir. — í fyrra haust fundust lijer á Krókeyr- inni, raubir fingravetlingar og í þeim 5 rdl. brjóstnál, sem eigandi má vitja, og verbur sagt hvar hún er geymd, jafnframt og greidd eru fundarlaunin og þafc sem auglýsing þessi kostar. Ritst. — þeir, sem jeg á hjá, fyrir Norbanfara, Laxdælu, og prentun ýmislegs annars, mælist jeg alúblegast til, ab þeir vildu gjöra svo vel og senda mjer anndvirbí fyrir þab, sem allra fyrst. Ritst. Fjármark Jóns Kristjánssonar á Sybrafjalll í í Helgastabalirepp: tvær fjabrir apt- an hægra, biti framau vinstra. ----Baldvins skipstjóra Jónssonar á Greni- vík á Látraströnd í þingeyjarsýslu: stúfrifab hægra, sneitt aptan gagn- fjabr. vinstra. Brennim. B JSof-^ Brennim. Jóliannesar Inginiundarsonar á Is- hóli í Ljósavatnshrepp: Jóhannes I. Eirjandi og dbyrgdarmadur BjÖMl JÓnSSOIl. Preritab i prentsm. í Aknreyri. J. Sveiusson.

x

Norðanfari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.