Norðanfari - 20.01.1869, Blaðsíða 4

8
ast gufuöldin, hva& sem hinar ókomnu aidir
verfia nefndar. Sumir segja nú, aí) þetta
gagn verfii eigi haft af sólunni, nemaþá hana
sjer í heiíríku lopti. þá segja a&rir, a& vel
geti verið, a& Guf) blási þeirri uppgötvan í
brjóst Erikson, ab ná til sín hitanum úr lopt-
inu, þó ekki sjái sól, fyrst hann sje komin
upp á ah brúka sólina fyrir kolanámu. Menn
eru nú farnir a& óttast fyrir a?> kolanámurr,-
ar, sem eru hjer og hvar um hnöttinn, sjer í
lagi á Englandi tæmist, fyrr en varir, því þeiin
ósköpum er árlega brennt af kolum. Nokkrir
eru því byrjahir á að brenna steinolíu efiur
kveykja á henni í kolastaf), og heppnast þat>
vel.
DÁNIR OG DRIJKKNAÐIR.
(Eptir Baldri). „Aíi kveldi 6. dags des-
emberm. varf) kaupmafur Ivarel Robb bráb-
kvaddur heima í hdsi sínu ; sakna hans marg-
ir skiptaviriir, því hann var mikif) áreifanleg-
ur í vifskiptum og velefnafur, og hafði opt
fremur öfirum vörur að selja. Nóttina milli
þess 7. og 8. f. m. bar svo vib seint að kvöldi
hins 7. var mafmr sá, er mcti pósti kom af>
nor&an, Arni (Bjarnason giptur frá Kotá í Ak-
ureyrarsókn) nokkuð drukkinn, er hann fór til
rekkju. Um morgunin fannst hann stirnaður
og örendur í rúminn“.
7. nóv. f, á. dó Guðmundur bóndi Guð-
mundsson á Svertingsstöðum í Kaupangssveit
af krampa, er hann kenndi kl. 12 um kveldið,
en var dáinn um morguninn kl. 4 f. m.; hann
var á ötru ári um þrítugt og hafði verið gipt-
ur í 6 ár, og eignast með konu sinni 3 börn,
sem ásamt henni lifa. 2 konur höfðu dáið í
desember f. á , eptir sólarhringskvalir á Stóra-
dunhaga og Nunnuból í Möðruvallakl. sókn.
Af því sem andlát þeirra þótti bera að ó-
skiljanlega fljótt, var önnur þeirra að amlsins
tilhlutun krufin af iækni f>. Tómássyni, er á-
leit báðar þessar konur dánar af hægðaleysi
og iðrabólgu? Bóndi þorsteinn Sigurðsson (
Garðakoti í Hjaltadal kvað nýlega dáinn, ept-
ir 2 eða 3 daga vesöld af brjóstveiki og blóð-
uppgangi, er lialdið, að eitthvað hafi sprungið
í honum. Unglingspiltur frá Skíðastöðum í
Ytrilaxárdal, drukknaði í Gönguskarðsá. Á
næstl. jólaföstu, drukknaði bóndinn Magnós
Vorm þorsteinsson frá Mikluey í Skagalirði,
ofanum ís á Hjeraðsvötnunum; hann var að
fylgja manni, sem hafði 2 hesta í togi, fór því
nokkuð á undan og var að reyna ísinn, er
allt í einu brast sundur og maðurinn þegar á
kaf og út undir ísinn. það er haldið að Jón
bóndi Jónsson á Veisu í Fnjóskadal, sem
kominn var um sextugt, hafi aðfaranóttina hins
8. desember f. á, ráðið sjer bana í Fnjóská,
inn dóttur vinar síns, sem bæði var fögur,
mannvænleg og kostum búin.
2.
Fyrir nokkrum árum síðan, áður enn farið
var fyrir aldnrsakir, að hækka laun aldraíra
embættismanna, var sýslumaður eða fógeti cinn
í liilum bæ, sem bóinn var að þjóna emhætti
sínu í 15 ár, en hafði laun af mjög skornum
skamti, eður að eins 500 rd. um árið og engin
Ixlunnindi, til þess að framfæra sig, konu sína
og börn þeirra. Nokkrwm sinnum hafði hann
heiðgt latinaviðbótar, en fjekk jafnan afsvar.
Sjálfur var hann mjög þolinmóður og rækti vel
embætti sitt, en kona hans var skapstór, og
bríxlaði honttm ávait um bágindi þeirra, er þau
þó alls ekki ynnu til; hún þagnaði því aldrei
utn þetta og liafði við hann allskonar fríunar-
yrði, ef eigi særingar, að hann ekyldi eigi hætta
þrábeiðni sinni, og eigi með hógvsernm orðum,
heldur með eínarðlegunx og áköfum orðum.
En hann var ófáanlegur til þessa, og bað liana
að vera þolinmóða. {xegar hún nú sá að öll sín
rimmæli og allir sínir kappsmunir voru sem
marklausir, gjörði hún þá ráð fyrirsjálfað férðast
því s!óð hans varð rakin í snjónum frá bæn-
um og ofan til árinnar, þar sem hún var auð
og hyldjúp. Maður þessi hafði seinustu árin
verið mjög fálátur og seinast geðveikur, en
alla æli vandaður, og í búskap sínum hjálp-
fús og íremur veitandi en þurfandi. 20.
fyrra mánaðar um kvöldið, var niargt manna
aðkomandi á veitingahúsinu hjer í bænum, og
nokkrir þeirra, eins og títt er, npeira og minna
ölvaðir, meðal hverra var giptur vinnumaður
Magnús Guðmundsson frá Selárbakka á Ár-
skógsströnd, hjerum fimmtugs aldur; hann
lialði um kveldið farið út, en dyrnint var, og
líklega tekið lítið eptir hvað hann fór, því
stjett er eða rið fratnan við húsið, sumstaðar
meðalmanni í initt Iær, og töluverður halli þar
fyrir neðan, er getur verið varasamt enda fyr-
ir óhindraða og ókurina menn, að fara þar um,
! liálku eða myrkri, eins og nú átti sjer stað
um Magnús, því litlu sítar enn hann hafði
gengiö út, fannst lianri framan við stjettina
scm liðiö hefði yfirhann, eða hann fengib slag
eða fallið áfram og rotast; hann var þegar bor-
inn inn og læknisins vitjað, sást þáaðMagnús
mundi hafa dottið áfram því hlób sást fyrir
vituin hans, en lífsmark þó með honum til þess
um morgunin eptir, að öndin leib upp af hon-
uin; þrátt fyrir allar lífgunar tilraunir iækriis-
ins, er heldur að æð hafi sprungið i höfðinu
á Magnósi því rnikill blámi sást kringum ann-
að augað. 5. þ. m, dó ekkjan Guðrún Jóns-
dóttir á Oddeyri, eptir fárra daga legu af
brjóstveiki og blófuppgangi; hún var komin
nær sjötugu. 9. þ. m. dó og á Oddeyri, trje-
smiður og múrari Jóhannes Tómasson, hjer
um þrítugt ab aldri, af liægðaleysi og ótla—
iegustu kvölum um 2] dægur; eptir andlátið
bljes líkið svo upp og afmynduðist, að fá
þykja dæmi til, Jóhannes sálugi var giptur
og hafði xítt eitt harn með kotlU sinni, sem
ásamf henni er á lífi. 11. þ. m andaöst hús-
friTÁIaría Stefánsdóttir, kona trjesmiðs og ób-
alsbónda Stefáns Bjarna Leonharðs Thoraren-
sen á Stóraeyrarlandi, sem er hjer næsti hær
við Akureyri. María sál. liafði fyrir 3. vikum
síðan alið barn, og þar á eptir fengib hina svo
nefndu Barnsfarasýki ? hún var á 26. ári, og
var saman við mann sinn á 5. ár og eignað-
ist með honum 3. börn. þeir eru sagíir látnir,
óðalsbændurnir þorsteinn Magndsson á Gilbaga
og Hjáhuar Árnason á Bakkakoti í Skagafjarb-
ardölum, háðir valmenni og merkísbændur.
Einnig er dáin, Margrjet Bjarnardóttir á Auðn-
um í Sæmundarhlíð kona hreppstjóra Guðmund-
ar Sölvasonar ; hún liafði alib barn, sem gekk
vel, en strax að því loknu, fjekk hún mikil
andþrengsli, sem líkast var barnaveiki eða Iung-
nabólgu. Eirinig er dáin Jún Magnússon bóndi
til höfubborgarinnar, og setja ráðherrastjóran-
um fyrir sjónir hve ranglega honum færist vib
mann sinn, og ef að þetta ‘eigi dygði, hótaði
hún því að setja þetta í blöðin, eður meb op-
inberu hneyxli, að útbrúpa stjórnarinnar rang-
sleitni og svívirðilegu aðferð við fátækann em-
bætti8iuann og heiðvirða fjölskyldu. Til þess
nú að koma í veg fyrir þessa ætlun konu sinn-
ar, íann maðurinn upp á bragði. Hann hjet
konu sinni því, að hann skyldi rita stjórninni
í þeim anda, er hún vildi, og mæltist enda til
að liún sjálf serndi með sjer hónarbrjelib. En
í staðin fyrir að senda þab, samdi hann aðra
hænaskrá, til yfirboðara sinna, er var mjög
lotningarfull og hógvær, og sendi með lienni
10 rd er hann hafði fengið lánaða, hjá vini
sínum. I brjefinu skýrði hann frá geðríki konu
sinnar, og hvað hún hefti í huga, og hvernig
hann hefði hugsað sjer að koma mætti í veg
fyrir þetta, nefnilega með því, ef hans Exe-
lenee þóknaðist að sýna sjer það lítilæti og vel-
vild, að senda sjer aptur utri næsta nýár, sem
gjöf áðurnefnda 10 rd.. Tíminn til nýársins
leið með venjulegum friði á heimilinu, en öll
fjölskyldan var nú injög áhyggjufull um það,
á Páfastöðum á Langholti. 17. þ. m. andaðist
að Espihóli f Eyjafirði, hÚ3frú Elín Magnús-
dóttir, tæpt tvítug að aldri, eptir Iangvinnar
og miklar þjáningar, cr byrjuðust í vor stuttu
eptir afstaðinn barnburð; bún var kona berra
umboðsbaldara Eggerts Gujanarssonar, og höiðu
þau verið í iijónabandi ab eins á annað ár.
18. þ. m. kom hingaö maður að austan
frá Sævarenda í Loðmundarfirði, sem beitir
Pjetur Pálsson, sem sagði að sjera þorgrímur
á þingmúla væri nýlega látinn, eptir stutta sjuk-
dómslegu ; er lialdið að barnamissir hans, og
heilsulasleiki þeirra er eptirlifam íl. hafi flýtt
fyrir dauða hans. Einnig frjettist nxeð umgetn-
um manni, að Andrjes bóndi, er lengi hjó á
Gestreiðarstöðum í Möði udalsheiði, enn nú á
Fögruhlíð, hafi ráðib sjer bana, með því ab
skera sig á háls; hann liafði verið ráðvandur-
rnaður, og heldur veitandi en þurfandi, en nú
orðinn sinnisveikur.
VEIKINÐIN. Taugaveikin er allt af meira
og minna uppi á nokkrum hæum í Svarfaðar-
dal, en fátt' dáið þar úr henni.
Nýlega hefir frjetzt að norðan og austan,
að í Vopnafirði, gangi hæði mislingarnir og
taugaveikin, svo að fjöldi fólks liafi veikst, og
þar af dáib um 40? manns í Hofssókn. 12
manns höfðu legib í senn á Bustarfelli, það
er og haft fyrir satt, að mislingarnir sjeu komn-
ir austur í Jökulsárhlíð og á Jökuldal; og
um miðjaix desember Ixefir oss verið skrifað að
mislingasýkin væri þá í ákafa að breiðast út
um Lariganesstrandir. Var lxún þá búin að
ganga á Langanesi 6—8 vikttr; hvar 5 manns
dóu úr henni 3. hörn og 2. stúlkur. Allt fyr-
ir það er þó sagt, ab samgangan og ferðirnar
frá veikinda bæunum í aðrar svcitir sjeu hvíld-
arlausar. Að eins höfðu mislingarnir verib
komnir í des. á einn hæ í þislilfiiði og á ann-
an í Keklntiverfi.
, það lítur svo út, sem'hlufaðeigandi heíl—
brigðisnefndir láti í þessu tilliti lítið til sín
taka, eða gcfi þeim góðu og ómissandi ráð-
stöfunum lierra amtmanns Havsteins of lítinn
gaum, og er þó hin brýnasta nauðsyn til, að
strangt eptirlit sje haft, sjer í lagi þá sóttir
ganga, á því, að sem minnstar samgöngur sje
hafðar millunx hinna sýktu og ósýktn hjeraða,
byggða og bæja, eins ab allur mögulegur þrifn-
aður og hreinlæti sje viðliaft og lopiið gott f
húsnnum. Eptir undirlagi amtmanns vors, var
hjer nú eptir nýárið, prentuð 400 expl. af
ritlingi, er hjeraðslækni vor þ. Tómasson hefir
samið, nm meðferð o. fl. á þeim er sýkjast af
mislingunum ; og á að útbýta ritlingnum gefins
meðal alþýðu. Menn ættu því að kosta kapps
um, að íylgja reglum þeim, sem Ijóst, gagn-
ort og lipurt eru teknar fram ( ritlingi þess-
um, og í sameining við heilbrigðisnefndirnar
ala önn fyrir því, að Öll möguleg varkárni sje
virhöfö, svo sýkin verti þar sem lxún nær sjer
niðri, sem vægust og hreiðist sem minnst út.
Eujandt oij dbijrgdarmadur Björil J ó f) S S 0 tt.
Prentað í preutsm. á Aknreyri. J. Isveinsson.
hvað nú yrði upp á teningnum. Konan treysti
því örugglega, að bænasltráin er hún hefði átt
svo inikin þátt í hefði góðar álirifur á stjórn-
ina, en maðurinn reiddi sig á þab, að harrn um
nýársleitiö fengi aptur frá ráðherranum sína
10 rd. eða þá er vinur hans hafti lánað hoiium.
Nýarsdagurinn kom, ogjaínframt stórt brjeffrá
hans „stórgöfugheitum“ ráðberrastjóranum, sem
vegna mannsins löngu og trúu embættisþjón-
ustu væri nú veitt árlega 100 rd. launa upp-
bót, og þar að auki 20 rd. gjöfárlega. Eirin-
ig kom prívat brjef frá ráðherranum, er konan
mátti eigi lesa, og því fylgdu hinir optar nefndu
10 rd., í hverju hann þakkaði sýslumanni eða
fógeta mikillega fyrir snjallræði sitt í því að
afstýra slíku óveðri, er flotið helði getað af því,
ef kona hans hefði kornið fram ráðum sínum,
og lofaði honum að liann skyldi sjá um, ab
laun hans yrði aukin og kjör hans hælt, Lær-
dóinuiinn í þessari sögu er, að þab getur verib
gott fyrir veiklundaðann táplítinn en blíðlynd-
an mann, að eiga stórlynda og duglega konu,
þegar Iiann veit að fara með skapsmuni lienn-
ar, eins og vcra ber.