Norðanfari - 08.05.1869, Blaðsíða 4

því sem á stcndur; og allt gjörist þetta á
nokkrurn tímum eíia dögum, scm átur þurfti
til mánu&i og ár. Jeg vil færa til eitt líti&
rlæmi, sem mjer er knnnugt. Fyrir nokkrutn
árum þekkti jeg mann í Kaupmannahöfn, sem
ljek httgur á bók einni eptir nafnfrægan ntann
í Norvegi. Sá sem bákina vildi eignast fór lil
bókakaupmanns í Kaupmannahöfn og spuríi,
hvort ltann hcf&i bókina til sölu. Kaupniab-
ur kvabst cigi hafa hana: „en komdtt til ntín
aptitr aI) 2 — 3 dögum liírnum, þá skal jeg verba
búinn aíi fá hana frá Norvegi8. Svo var gjört,
og þá var bókin komin, þó eru frekar 60
mílur vegar milii Kaupntannahafnar, þar sent
mahurinn var, og Krisljaníu í Norvegi, þar sem
bókin var. Nú er svo komib, aö rnenn tal-
azt vib eptir rafseguiþræhinum yfir Atlantshaf,
cins og rnenn talazt Itjer vifc yíir smá-ár og
læki. Menn geta íinyndab sjer, ef þessu fer
fram — og Itvar eru takmörkin sett fyrir
slíkum frainföram? — a?> þess verbi eigi langt
ab bífa, ab mannkynib lypti sjer upp og kom-
i/.t á ílug, en liætti ferbalögum á sjó og Iandi,
af því þab þyki svo seinlegt, og ab þá geti
þab borib vib, ab mabur komi á bæ t a. m.
á Englandi, vilji íinna bónda og spyrji, hvort
liann sje tieima, og vcrbi iionum þá svarab:
nei, bann er eigi beima, hann er nýfloginn
austur á Itolland, eba subur á Frakklandl
Enn, jeg skal hjer statar nenta, og víkja ab
því, sem einkuni á.tti ab vera umíalsefnib í
greinarkorni þessu.
Til þess ab geta komizt nibur í náttúru-
fræbinni, vcrba mcnn ab þekkja jarbarhnött-
inn, bæbi sjóinn og landib, -og allt sem þar
er, bæbi dautt og lifandi; aublegb náttúvunn-
ar er óþrjótandi og útdreifb á ýmsan liátt um
aila jörbina; þab fumst á einum stabnnm, sem
cigi finnst á hinum. f>ab eru t. a. nt í bruna-
bellinu abrar tegundir dýra og jurta, cn í
temprubu belfunum norbur og subnr, og enn
abrar í kuldabeltunom en í hinum hvorum
tveggja. Náttúrufræbingarnir verba ab þekkja
þab allt og rannsaka og bera saman hvab vib
annab, og byggja síban á þeirri rannsókn sín-
ar lærdómssetningar; þeir verba ab þekkja
ebli lopts og lagar, sem er svo margbreytt á
hnetti vorum. En til þess ab afla sjer þess-
arar margbreyltu þekkingar, hafa menn ortib
ab ferbast um alla jörbina. enda má svo
kalla, ab nú sje mcstur hluti hennar kannab-
ur af hinuin ótraubu vísindamönnum. Um
Evropu er rvú eigi ab tala; hún er cirts og
lieimahagar á einni jörb, hana þekkja menn í
krók og kring; Asia er tnönnum allvcl kunn,
þó ab þar sje til stabir inn í landi, sem Ev-
ropumenn liafa eigi enn getab kannab tíl fulls;
Ameríku og Australki þekkja menn sæmilega
mundí vcra einn af þeim þjóbum, er frægar
cru í Austurheimi fyrir lækningalistir, og mætti
vcra hann vissi ráb til ab frelsa líf sfúlkunn-
ar. Sendi liann því Tímúr hinn lærba til Eng-
lendings. Tímúr fann Jún inebal hunda sinna.
Voru þeir þá orbnir svo aubveldir ab þeir skribu
ab fótum, þegar hann benti þeim ab þeir skyldi
vera spakir. Tíinúr brá nú á sig vináttu
bragti, heilsabi Jóni meb blibum orbunt og sagbi:
„konungur baub ntjer ab ganga tilþínogsegja
þjer ab hann vili vera vinnr þinn. En liann
er eigi sem abrir menn er tala fagurt og gjöra
þvert á nióti. Mun liann senda þjer aldini,
úlfaldamjólk og melónur Erankar ertt vitrir
menn, segir hann, og kunna þá íþrótt ab lækna
sjúka og reka frá þeiin skæfcustu sóttir, meb
sntáum skömtum af hvftu dupti. Seg mjer
góbi vin 1 er því svo varib“ ? „Jeg veit ckki“
sagbi Jón. „I búbunum er utig ntey, sem
konungur ann mikiö. Hún er heibur og yndi
foreidra sinna, fríbari en morgunsúl. Nú er
hún sjúk, þunglega sjúk og mun deyja, nema
þú frelsir ltana. Enginn nema Ðrottinn og þú
geta hjálpab vib lífi hetinar. Getir þú lækn-
aö liana mun þjer cigi verba ueitab um nokk-
vel, þó ab Nýjaholland sje mönnum eigi vel
kunnugt sumstabar. þab er helzt mibbikib af
Afríku, sem nú er eptir, enda er ervitt vib
hana ab fást, bæbi sökurn villiþjóba þeirra
sem þar bóa, og þó einkum vegna hitans;
hann er þar sumstabar óþolandi, og hafamenn
þar í landi því, er Núbia heitir — þab er sub-
ur af Egyptalandi — orfcib varir vib liinn rnesta
lopthita, er mcnn þekkja, og sem nærri því
má virbast útrúlegur, nefnil. 70° R. Leggi
menn þar egg í sandinn, sem sólin skín á,
þá sobriar eggib, cins og þab væri látibísjób-
andi vatn — ab öbru Ieyti er rnebal árshiti í
Núbiu talinn 25 0 R. þab er til máltæki, scnt
ltaft er eptir ntanni einunt af Arabíu, er þar
var á ferb: „ab í Núbiu sje jörfcin eldur og
vindurinn Iogi“.
(Framh. síbar).
SJÁARAFLI. f>ab er einsxog nýtt tíma-
bil í livers árs sögu Akureyrar, þegar ísinn
leysir þar af pollinum á vorin, sem nú varb
27. f. m. Var þá strax daginn eptir farib ab
draga fyrir og leggja nct, fjekkst þá bæbi tölu-
vert af þorskaseybi, nokkub af síld og dálítib
af silungi, síban var faiib ab leggja línu fyrir
fisk, urbu menn þá þess varir, ab liann var
Itorain Iíka; sífan hefir hjer á Akureyri bor-
izt af honum rnikil björg á land og sumstab-
ar út meb firfinum. Á iJjaltabakkasandi, fyrir
botninum á Húnaílóa, er sagt ab nokkrir höfr-
ungar hafi nábst, einnig á Skaga og á Ásbúb-
nm þar, urn 100? hnýsur. Nokkub hefir og
afiast bjer yzt á íirfcinum af útsel, og 2 liá-
karlaskipin iiölbu á ís lijer fui fyrir náb á
ruilli 20 og 30 blöbruselum, 9 af þeim voru
flutlir hjer inn ab hræbsluhúsunum; var hinn
stærsti blöbruselanna 4 áln. 9 þurnl. á lengd
og hjer um 3 al. ununáls þar er hann var
digrastur. þeir eru allir grádröfnóttir á belg-
inn, og miklu lobnari en selir venjulega, spik-
ib af þeim vog 140 fjórb. þ>ab er og sarin-
spurt hingab, ab millum næstl. páska og snm-
armála, hljóp 45 álna hvalur undao liafísn-
um á land í Sveinungsvík í Jtistilfirbí, en ann-
ar hafbi komizt út aptur, sem ab sögn lieffci
mátt ná. 2. sltjöldunga rak og í Sköruvflt á
Langanesi og milli 10 og 20 marsvín nábust á
Raufarh. og Ásmundarst. á Sijettu. Vib selaflann,
sern getib er í næsta bl hjer á undan, liefir bætzt
nokkub í Kelduhverfi, svo samtats, er mikil
björg komin á land, frá Langanesi og vestur
á Húnaílóa, enda mun mörgum liafa verib mál
á henni, og sannast þab iengst: „ab þegar
neyíin er Ætærst, cr hjálpin næst“.
MANNALÁT OG SLYSFARIR Snemma í
næstl. janúar dó gatnall og merkur hóndi Ei-
ríkur Bjarnason frá Errí'ksstöbum í Hróarstungu.
30. s. m dó ungur bóndi þorlákur Kristjáns-
son í Snjóliolti í Hjaltastabaþingliá. 18. ntarz
drukknafci ofanunt lagís á Hamarsfirf i, bóndinn
Gísli Jónsson á Kambshjáleigu í Hálsþinghá;
hann fór ab fylgja -mönnum yfir fjör'binn, en
fórst á leibinni lii baka aptur. I sama mán.
dó merkisbóndinn, fyrrumiireppst. S. Gubmundss.
á Ileibi í Gönguskörfum, gáfumafur og skáld
og einhver hinn vandabasti í öllu sínu dagfari.
Uin kongshænadagsleytib hafbi drukkinn inab-
tirn hlut. þó þú heimtafir skegg mitt mundi
konungnr segja mjer þab væri þín eign. þó
þú vildir fá bezla hest hans tnundi þab liggja
laust fyrir“. „Jeg bíb eptir svari þínu“.
Jón lofabi ab gjöra hvab hann gæti ef
hann fengi tösktt sína og allt sem í henni var,
því þar væri lyf sín og allt, sem hann þyifti
til Iækninga.
þetta svar ílutti Tímúr konungi, og skip-
abi hann ab færa Englendingi þegar töskuna,
svo hann gæti tekib þaban livab sem hann þyrfti.
þegar Jón fjekk töskuna, tók liann fyrst þab-
an vasaleibarstein lítinn og landabrjef. Kvabst
liann þurfa þetta til ab athuga stjörnurnar áb-
ur en hann færi til sjúklingsins. því næst
tók hann upp lyf sín; þau voru öil kyrr í
tÖ8kunni. Seinast stakk hann hjá sjer eldfæra
stokk og Ijet svo fylgja sjer í húbina, þar sem
stúlkan lá. þegar hann kom þangab var húb-
in full af konum, sem höfbu trobib sjer inn til
sjúklingsins til ab syrgja, og var svo lieitt og
illa þefjab í húbinni, ab heilhrigbum manni var
þar ekki vært. þar var sæng á rnibju gólfi
og hvíldi þar á mjúkum bebjurn dáfríb stúlka.
Ab vísu voru Tatara einkcnni á andliti henn-
ur frá Haugi í Mibfirbi, dotlib af i.esthaki og
rotast ti! daubs. Fyrir Iitlum tírna síban fór
bóndinn Bjarni frá ákinnþúfu í Hóimi í Skf.
á ís austur yfir Hjerabsvötn, en á leibinni til
baka og meb 2. hesta í togi fórst hann með
hábum hestunum ofanum ísinn. I vikunni ept-
ir páskana, hafbi mabur frá þórunnarseli í
Kelduhverfi, ætlab austur yfir Axarfjarbarhéifl,
en 1. apríl blindbilur skoliib á hann svo hann vilt-
ist, fannst hann fyrst eptir 4. dægur á túninu á
Sjóarlandi í þistilfirbi, rænulítill, handleggsbrot-
inn (því hann haffci tvisvar hrapafc á leibinni)
og stórkalinn, svo búib er af lækninum ab taka
al' manninum vinstri höndina fyrir ofan úlfn-
lib og hægra fólinn um ristarlib, auk þessa
er hann kostabur innan og tvísýnt hvert hann
getur lffi liaidib 27. f. m. andafcist dannibrogsm.
fyrrum hreppst. og sáttamafcur Gubmundar
Ilalldórsson á Stóra-Ðuniiaga í Hörgárdal hjer-
um hálfsextngur ab aldri, cptir margra ára
lieilsubrest, er seinustu missirin bjelt honum í
rúminu og þab opt meb milrlum þjáningum.
Gubmundur sál. var vel greindur og afbragfcs
dánu- og sómamabur. Hans inun síbar verca
getib í hiabi þessu.
AUGLÝSINGAR.
■— Nýiega liefir fundizt í sölubúb kaupm.
Ilavsteens á Akureyri, skjóba meb 4 bókum í
skinnhandi, og 3 brjóstlilífum. Rjettur eig-
andi má vitja þessa lijá tjefcum katipm., gegn
borgun fyrir þessa auglýsingu.
— Nálægt veginum á millum Ytrakrossa-
ncss og Blómsturvalla, liefir fundizt karlmarjns
hattur, 1 vetlingur, plásturmoli og tóm fiaska;
og getur rjettur eigandi vitjab þe9s hjá rit-
stjöra Norbanfara, þá liann borgar augiýsingu
þessa.
Á ísntim subur og fram undan apótekinu,
liefir fundizt brjcfpoki meb „Laxersalti í, sem
geymdur er lijá mjer, þangab til eigandi vitjar
og borgar auglýsingu þessa. Ritst.
GSH"’ Af því ýmsir af kaupendum Norbanfara
liafa skorab á mig ab stælcka liann, svo að
liann ab minnsta kosti yrfci á rck vib „þjób-
ólf“, og í von um ab liinir abrir kaupendur
hlabsins Iiefbu ekkert á móti stækkun þess ;
þá eru þegar komin út 25 af 50 nr. , sem jeg
hefi í hyggju, afc láta Nf vcrba þctta árib, og
ab hann kosti 1 rd. 32 sk. r. m.
Mjer kæmi bezt, ab andvirbi blabsins, væri
borgab til mín á tveimur tímabilum, 4 í
vor og 4 í haust.
Akureyri, 4. maím. 1869.
Björn Jónsson.
— Hafisinn liafbi um næstl, mánaba mót
verib landfastur vib Langanes, og 3. kaup-
skip láu þar austan vert vib hann; eittafþeim
er sagt ab sje barkskipib Emma, sem hingab
á ab fara. Fyrir sumarmálin átti jaktin Rachel
ásarot öfcru skipi, ab hafi komizt í gegnum fs-
inn fyrir Langancsi, og sje nú ef til vill kom-
in til Skagastrandar, iiaíi hún vegna hafíssins
á Ilúnaflóa getafc náfc þar liöfn. í fyrrakveld
kom mafcur hingab vestan úr Barbastrandar-
sýslu; segir liann 2. skip komin vestra, ann-
ab á þingeyri í Uýraíirbi enn hitt á ísafirbi.
Rúgt. 9 rd. en grjónat. 11 rd._______________
Eitjancli otj áíijnjdarmadur BjÖMl JÓllSSOIi.
Prentafc í prentsm. á Akureyri. J. Sveinsson.
ar. þó lýsti sjer á öllu yfirbragbinu þolin-
mæbi, blíblyndi og velvild, svo Jóni gebjabist
strax vel að henni. Var þó andlitib þrútib af
hita sótt og augun gljáandi. Hann tók á líf-
æbinni og skipaði öllum ab fara strax út úr
búbinni, svo hreint lopt gæti strax streymt inn.
Menn vildu eigi hlýfca þessu, því þeir áiitu það
hanvænt, afc útilopt næfci ab sjúklingi. Varb
hann því ab reka alla út meb liarbri hendi.
Sífcan gaf hann stúlkunni kælandi iyf, bjó til
svaladrykk, sem sefar sóttar liita og fór svo
heiin til sín. Eptir þetta batnafci daglega hag-
ur hennar í búbnnum, því stúlkunni Ijetti viö
fyrstu tilraun hans. þegar hann vitjabi henn-
ar annab sinn, var henni mildu Ijettara, Að
fáum diigum libnum var hún albata og gladdi
þab næsta mikib foreldra hennar og alla ætt-
menn.
Stúlkan hjet Rochinek og var eins og áb-
ur er sagt fríbasta kona í búbunum, prýði ætt-
ar sinnar, hreinlynd og óspillt, þó hún hefbi al-
izt upp mebai þeirra manna sem fullir eru af
falsi og lláræbi, eins og orb liggur á Töturum
og öbrum Mið-Asíu þjóbum.
(Framh. síbar).