Norðanfari - 27.07.1870, Blaðsíða 3

irgefningu drýgira og 6drýg?>ra synda. Nú
‘V>1 jeg spyrja kaþólska: Iiafa prólestantar
gjört nokkuö, er geti komizt í samjöfnufc vif)
slíka svívirfcingu ? „Svari þeir nú“ ! — En
þá eru Jesúítar ekki barnanna beztir. Eng-
nm mennskum mönnum hefir tekist betur en
þeim, ab hylja alls konar vonsku, svib, laus-
bakmælgi og ágyrnd, undir eins konar
helgiblæ. Slíkir „æ r u v e r & i r“ trúarbob-
endur koma einmitt frá kaþólsku kirkjunni,
fara út um hin heifmu og hálfviltu lönd, og
®iu þeir þannig hinn öruggasti máttarstólpi
hennar. Hin prótestantisku biflíufjelög gjöra
þannig, auk annars, mikifi gagn í því, af) þau
opna augun á mörgum fáfró&um manni, me&
því ab gefa honum ritninguna á mófurmáli
hans, þegar þessir úlfar í saufaklæfium, er af>
innan eru sem kalkafar gratir, koma til þeirra,
og reyna a& smeygja sjer inn hjá þeim. þab
er hryggilegt, ab hin kaþólska kirkja, Bem
drottnár ylir mörgum milljónnm manna, skuli
þola annab eins illþýbi mebal sín scm Jesúíta,
og ekki einungis þola þá, iieldur einnig brúka
þá fyrir máttarstólpa, til ab auka veldi sitt.
En hverju mundi kaþólskur prestursvara uppá
þetta ? Engu öbru en þessu : „þetta er marg
tugginn þvættingur Prótestanta*. En þetta
svar er þa& aumkunarverbasta vopn, sem þeir
geta brúkab vib oss protestanta, þegar yjer
segjum sannleikan blátt áfram. Enþegarþeir
riú eru í vandræ&um, þá brúka þeir þetta svar,
heldur en ekki neitt.
Flvab hinum kaþólsku prestum í Reykja-
vík vi&víkur, þá koma þeir hjer fram sem
hei&arlegir menn, eptir því sem mjererkunn-
»gt; og því get jeg sannarlega „condolera&“
þeim, a& þeir ekki heldur skuli hallast ab vorri
tjetttrúufu kirkju, en a& halda vib hina ka-
þólsku villu — jeg segi v i 11 u: er þab t. d
ekki helber vitleysa hjá kaþólskum, a& banna
prestum ab gipta sig (og þess vegna má ka-
þólskur prestur ekki hafa yngri kvennmann í
húsi sín, en fertugan I! I), og þó vi&urkenna
þeir, a& hjónabandib og prestsembættib sje
heilagt, og ab hvorttveggja sje sakraraennti 1
Ö, hvílik samkvæmni 1! — Vjer Prótestantar
höfum orsök til, ab aumkast yfir þá menn,
sem játa trú þeirrar kirkju, er þolir innan ve-
banda sinnaannan eins níbinga-fans sem Jesú-
íta. Jeg vil leyfa mjer, aí> skora á hina ka-
þólsku presta f Reykjavík, ab þeir auglýsi á
prenti álit sitt um : 1. J e s ú í t a ; 2. um þab,
hve mikib páfarnir f Róm hafa grætt á synda-
pfangi; 3. álit sitt, um biflíufjelög prótestanta
■°S gagn þeirra. I þeirri von, a& þeir snúi
8ier og trúi, sendi jeg þeim vir&ingarfulla
hvebju mína.
Prótestant.
(Afsent). Vi&auki, sem gleymst hefir
* skýrslu þeirri, sem prentub er í 8. ári Norb-
snfara 1869, nr. 47.—48., um „ritverk“ Helga
hiskups Thordersen:
«R®5a, haldin f Bessasta&askóla 16.
apríl 1844, f minningu þess sorglega atburb-
ar a& tveir skólans Iærisveinar drukknu&u á
Skerjafirbi hinn 6. apríl. Steindór Slpháns-
son 0g Björn Pjetursson®.
Prentub í „Skýrslu Bessasta&askóla fyrir
Sr>h 1843—44, bls. 13—23“. Vi&ey 1844 8.
^kýrsla þessi er skráb þeim til stu&nings er
8inhverntíma rita æfi og útfararminn-
'ng bisknpsins sál.
m^lverk HORFINNAR ÆSKD.
Opt sný jeg huganum æsku til daga
yn( * þa saklaust í hjartanu bjó,
i.!e ef,tl1. barn<i(5msin8 litfögru haga
nntt var sveipab me& hlí&ustu ró.
Móbir þá bar mig á mjúksterkum armi
myndir frá Eden í draumi jeg sá
trúfcslin þerra&i tárin af hvarmi
týndi jeg vorblómin fögur og Bmá
í>á hjelt eg blómakur veröldin væri
en viss’ ei af ormum í grænku&um lund;
Jeg renndi ei grun um ab frostkuldinn færi
me& feikn stöfum yfir þá nýeprottnu grund.
En reynslan mjer kenndi a& lífdaga lei&in
er launhál og þyrnótt og freistingum háb,
og skjótlega a&kemur skúrin og ney&in
því skammvinn er gle&in, sem hjer ver&ur ná&
S 5.
FKJETTIR IHILEIDAR
Veburáttan hefir yfirhöfu& f vor, verib
hjer á Nor&urlandi optast þurr en köld og
stundum meiri og minni frost, einkum til fjalla
og uppsveita; grasvöxturinn er því minni en
horfur voru á um Hvítasunnu einkum á mýr-
lendi; jör& er líka sumstabar kalin. Tún og
har&velli er sagt ví&ast sprottib í mebal 4agi.
Skepnuhöldin eru hjer a& kalla hvervetna hin
beztu. Málnyta er ví&ast sög& í meballagi. Flestir
byrju&u nú heyskapinn meb fyrra móti. Fisk-
afiinn hefir veri& stopull og sumstabar engin.
Hákarlsaflinn er yfirhöfub me& betra móti og
hjá nokkrum afbragbsgó&ur, e&ur 3—12 t.
lýsis í hlut; tálma&i þó hafísinn meira og minna
allt fram í júlí. þorsteinn á Grýtubakka hefir,
eins og vant er, hlutab mest. Vi& Drangey
á Skagafirbi, varb langvíuaflinn í vor meb bezta
móti. Eggverin hafa ví&asthvar or&i& í me&al
lagi og á nokkrum stö&um betri. |>ótt verzl-
unin sje hjer byrjn&, þá getum vjer samt ekki
sagt me& vissu hverjir prísarnir eru e&a muni
ver&a. Sí&an kvefsóttinni Ijetti af í vor, þá
er heilsufar manna me& betra móti. A& sönnu
hefir taugaveikin veri& á stökubæjum t. a. m.
í Höf&ahverfi, hvar 4 menn dóu á eirium bæ.
Úr brjefi úr Borgarf. sybra d. 24.—6 —70:
„Vetur og vor í betra lagi, þó hefir opt í vor
verib næ&inga- og frostasamt einkum á nótt-
unni hjer upp til fjallanna, og grasvöxtur því
fengib hnekki, ekki sízt utantúns. Skepnu-
höld eru hjer ekki gó&; lambamissir í meira
lagi f svo gó&ri tíb; nokkrar fullor&nar kind-
ur hafa drepizt úr brá&apest. Klábapest er
hjer þar á móti engin, og jeg held því engin
hætta búin, þó eigi sje seltur vör&ur í ár. Vor-
aflinn vib sjóinn einkum í seinni tí& fremur
lítill, og laxvei&i hjer í ánum f Borgarf. en
sem komib er lítil. Veikindi fóru hjer hvab
eptir annab yfir, en ur&u eigi mannskæ& Af
nafnkenndum mönnum hjer í grend dey&i a&
eins Jón þór&arson fyrrunr ó&alsbóndi á Gull-
berastöbum, komin á áttræbisaldur blindur og
f kör. Skipib Puebla, sem strandabi heilt á
Gömlueyri var selt vi& uppbob me& töluver&u
salti í fyrir 600 rd, og voru gjör&ar úr því
60 actiur hver á 10 rd., sem bjerabsmenn f
Mýra- og nokkrir í Borgarfjar&ar-sýslu, skiptu
me& sjer. Hugmyndin er ab ná skipinu upp
úr sandinum og koma því á flot, svo þab geti
orbib hjerabinu a& notum, líkt og þi& hafib
verib ab hugsa fyrir nor&an. Vérzlunin í Rv.
er eins og vant er ör&ug og óálitleg, og hafa
bændur bá&umegin Hvítár gengi& í fjelag og
panta& hingab vöruskip til a& ná einhverjum
skárri kjörum. Byskup vor ætlar nú í sum-
ar a&(vísitera Dalasýslu.
Ur brjefum frá Rv. d. 24—6. og 1.—7.
1870: „Eins og kunnugt er, eru Móar á
Kjalarnesi veittir aptur sjera Matthíasi Jock-
umsyni; er sagt a& sóknarmenn hafi gefib
honum til a& vera kjurrum, 1 hest, 2 kýr, 50
ær og a&gjörb á bærium*. „Hjaltabakki er
laus metin 107 rd 38 sk. og Bergsta&ir me&
annexiunni Bólstabarhlíb mcti& 259 rd 49 sk.
Auglýst 19. maí og Hjaltabakki 24. júní þ
á“. „Títin er indæl bæbi til sjós og sveita,
en ákaflegur grasmabkur er sagbur í Mýrdal
austur og í Rangárvallasýslu, sem ey&ileggur
allt gras bæ&i á túnum og útjör&“.
Ur brjefi úr Sey&isfir&i d 1. júlí 1870:
„Ve&uráttan hefir fram um mánabamótin verib
mjög storma- og vætusöm, en nú lítur út fyrir
umskipti tii batnabar. Fiskur er hjer gcngin
ab fyrir hálfum mánu&i sf&an, og talsvert búi&
a& aflast. Hákarlsafli hefir og haldizt a&
þessu. Ekki eru veikindin afrokin enn, því
bæ&i er taugaveiki ásamt öbrum smákvillum
a& „grassera“. Nýdáinn er úr taugaveikinni
Kjartan verzlunarm þorleifsson frá Djúpavog,
sem þaban var nýkominn sem lausakaupmab-
ur til Eskjuf, Lausakaupm. Lund er hjer
kominn og búinn a& selja miki& og me& betra
ver&i en í landi. Verblag á allri a&al vöru
liggur enn í þagnargildi Hingab er von á 2
lausakaupm. Svb. Jakobsen og Jóni Sturlu-
syni. Hollendingar eru enn ekkert búnir a&
fá og Hammersskipin naubalftib, og va;ri þó synd
a& segja, ab atbur&ina vanti hjá þessum pilt-
um. Nor&mcnn eru enn ekki í ár farnir a&
sjást hjer. Póstgufuskipib Díana birtist hjer
15. þ. m Hingab er kominn enskur ma&tir
frá sjóábyrg&arfjelagi á Englandi sem ábyrg-
ist Thomas Roys til a& sko&a hann, og
kva& sendimabur þessi álíta a& vinnandi sje
til þess a& gjöra a& skipinu, og verbur
því ekkert af uppbobi á neinu því er skip-
inu tilheyrir. Fiskidugga stranda&i nýlega
í Stóru-Breibuvík í Rey&arf.; er var þegar
seld vib uppbob mcb öllu tilheyrandi".
Ur brjefi úr Su&urmúlasýsln, d. 14.—6.
—70: „Vertí&in var gó& til Hvítasunnu og
snemmgrói&, en nú hafa veri& kuldar og kirk-
ingur komin f grasi&. Ari& sem lei& og síban
um nýár, hefir heldur verib veikindasamt og
dóu margir á árinu nærri því hálfu fieiri en
fæddust hjer f Su&urmúlasýslu. Fyrst voru
mislingarnir, þeir deyddu mörg börn í sum-
um sveitum, svo kvcfsóttinn , svo tauga-
veikin, sem alltaf er a& stinga sjer nibur og
mannskæb á sutnum bæum. 17. þesssa m.
anda&ist á Iíirkjubæ í Hróarstungu Jón prest-
ur Jónsson á 61. aldursári; hann dó
af áköfum bló&uppgangi, sem menn ætlubu a&
komib hefbi af meinsemd, er sprungib hefbi
í lungunum og gekk upp me& miklum hósta
og blóbkorgi; sjera Jón Vrar& mörgum harm-
dau&i ; hann var ástríkur og tryggur vinur,
skyldurækinn og góbur kennima&ur, og hinn
umhyggjusamasti fyrir hag sinna sóknarbarna,
hygginn í rá&um og hamingjusamur f fyrir-
tækjum sínum.
DANIR I Reykjavík 26 dag mafm. þ. á.
dó Jens Jensen Stæhr. A&faranótt hins 9.
júní þ. á. dó ó&alsbóndi Jóhann Jónsson á
Merkigili í Skagafjarbardölum á fimmtugsaldri.
10 s m Ijezt Cand. medieinæ læknir Ólafur
Thorarensen á Hofi í Hörgárdal, á 76 ári.
Einnig eru dánir í f, m. bændurnir þórarinn
Stefánsson á Skjöldólfsstöbum og Magnús Pjet-
urson á Skeggjastö&um á Jökuldal. Líka eru
látnar eiginkonurnar Kristín Pjetursdóttir á
Haukstöbum í Vopnafirbi, og 23. f. m. Lilja
Bjarnadóttir á Skógargerbi á Tjörnesi 28 ára,
frá manni sfnum Lu&vig hreppst. Finnboga-
bogasyni og 3 börnum þeirra.
Ur brjefi úr Sey&isfir&i dags. 15. júlí 1870.
„Grasvöxtur er næsta Ijelegur. Fiskafli er hjer
eins og hvervctna mjög gó&ur. Hollendingar
eru víst búnir a& fá einn hval, sem þeir fluttu
inn á Borgarfjörb og seldu þar allt nema spjdc-
i&; svo reru duggarar þar inn annann hvalinn,
sem jeg veit ekki hver vill helga sjer; enn-
fremur er og a& sögn hvalur rekin á Hjera&s-
söndum, en á hvers reka veit jeg ekki. Hamm-
ersmenn hafa enn þa& menn vita til ekkert
fengib, og gengur víst ekki betur en árin a&
undanförnu. Verzlunin stendur nú sem hærst
og þó heldur í rjenun ; þykir hún hafa reynzt
mi&ur en a& vonum, enda hefir Lund einn
hingab til verib a& keppa vi& faktorana. Mat-
ur 9, 10 og llrd. kaffi 32 — 34 sk., sykur
26 sk., brvfn 18 sk., hvít ull 32sk , tólgl6sk.,
lýsi 24 rd. Jakobsen kom loksins í dag og
Jón Sturluson er komin á Eskjufjörb. Hver
veit nema eitthvab batni me& Jakobsen og
fleirum, sem nú eru a& sigla hjer inn. Nor&-
menn ókomnir Nú sem stendur liggur hjer
frakkneskt herskip og 2 duggur. Kvef geng-
ur hjer mikib,
ADSENT ÚR BERLINGATÍÐIND., 1869 nr.
238: Hæstirjettur dæmdi í gær (11. október
1869) í máli sem höfba& er gegn þorgeiri
Gu&mundssyni fyrir stuld, vi& undirrjett í
„Akuregnar“ sýslu á íslandi*. I tilliti til
me&fer&ar þessa máls vi& undanfarna rjetti,
er þa& teki& fram í inngangi hæstarjettardóros-
ins, ab málib vib undirrjettinn, sje án tillits
til þcss ómerkilega prófs, cr tekib var 21.
júní 1867, en haldast hef&i átt langtum fyrr,
dregib frá 29. apríl til 21. ágúst 1867, og
ekkert hrært vi& því, án þess þó a& nein til-
knýjandi kringumstæ&a væri til þess fyrir
undirdómarann, og þaö ofaní allar áminning-
ar amtmannsins; einnig a& jústitssekriterinn
fyrst 9. sept f. á. (1868) skila&i frá sjer
dómsgjör&unum, þráttjfyrir þa& þótt rjetturinn
dæmdi í málinu og afgreiddi þa& frá sjer 15,
júnf næst á undan. Fyrir þetta háttalag hlut-
a&eigandi embættismanna, og sjer í lagi hva&
1) Er þab ekki ótrúlegt ? a& útgefandi stjórn-
arbla&s Dana, skuli ekki vita, hvernig rita á
rjett, svo alkunnugt bæjarnafn sem Akureyri
er, og þar á ofan kalla lögsagnarumdæmib
sýslu f sta&inn fyrir kaupstaö; því þess er þó
eigi tilgetandi, a& í hæstarjettargjörbunum hafi
fundist þessi afbökuq cba lilægilega vitleysa.