Norðanfari - 20.08.1870, Qupperneq 3

er skrifu?) af öfcrum, eptir þinni sögnsögn, til
þess afe draga yfir ösannsýni ykkar fjelaga,
en óskandi væri, aö sjerhver sá, sem vel er
innrættur gætj þ0}rrj sanngirni, er ligaja á
151 gfUndvailar fy,ir því, cr hann scgir frá,
sizt í dómum iim aðra. Ileima ab þing-
*Htíla eru ab eins 3 hús, sem gripir eruhýstir
fyrir ulan fjósiö. þab er eitt hestliús fyr-
ir 4 liesta og tvö fjárhús. þegar þií) komub
vai' fje f öbru fjárhúsinu, en hin hýsin bæbi
alsett hestum. þab var því eigi unnt ab hýsa
hesla ykkar, ncma me& því einu móti ab reka
þá, er fyrir voru úr húsumim og liíta þá liggja
titi og þó ykkur heffci verifc bofcifc) þetta, þá
segi jeg fyrir mig, afc helfci jeg verifc í ykkar
sporum, þá heffci jeg eigi þeigifc þafc, heldur
farifc inn afc Borg, þar sem þægilegra var fyr-
ir ykkur og ekkjuna, afc þifc gistufc. Ávarp
vinnukonunnar og tillögur vinnumannanna sýndi
ykkur mjög vel, livernig ástófc, því jeg held
enginn viti tii þess, afc iijó þeirra hjóna hafi
afc þarfieysu talafc þannig til gesta. þú seg-
ist hafa befcifc Stefán afc geta um komu ykkar,
en hann hefir gleymt því, efca ekki komifc sjer
efc því, er hann sá manrifjöldan fyrir og heffci
mjer líklega farist eins á hans reki ; hann gat
hvorki um konru ykkar vifc ekkjuna, nje Jón
son hennar, sem alls ekkert vissi urn ykkur,
fyr en þifc vorufc farnir. þú talar uin afc
ekkjan hafi haft orfc um ósannsýni ykkar, afc
skipta ykkur ekki og man jeg þafc, afc hún
talafci áþekkt þessu, en þá vissi hún ekki, afc
þifc heffcufc verifc fieiri í förinni, en þessi orfc
voru alls ekki tölufc í þykkju efca reifci, heldur
af amasemi yfir því, afc svo skyldi vera ástatt
afc hun gat ekki hýst hesta ykkar. Hún var
sjálf orfcin þreytt af búsumsvifum þann dag
og haffci eigi afcra afc bera fyrir sig, en vinnu-
menn sína. þegar hún gekk frá ykkur sagfci
hún vifc mig í bæjurdyrunum liálf angurvær :
„Ekki veit jeg nema eitthvafc leifci illt af þessu
fyrir mig“. En jeg sagfci þá vifc hana : þú
þarft varla afc ottast þafc, því mennirnir eru
svo sannsýnir, afc þeir sjá, livernig ástendur
°b íeS þekki svo Ketil, afc jeg er viss um, afc
hann fæst ekki um þetta; mjer finnst þú ekki
úthysa þeim, þar sem þú vísar þeim á heim-
ili þitt, þú í öfcrum stafc sje. Heffci jeg mefc
einu orfci ráfcifc til þess, afc hestarnir sem fyrit
voru, væru látnir vera úti, cn ykkar inni, þá
heffci þafc verifc gjört, cn mjer fannst jeg ekki
geta annafc, en álitifc, afc þifc mundufc naum-
ast þygeja þafc, þar sem þifc vorufc hciibriggfc-
ir, lausrífcandi og afc eins mefc heypoka é
burfcarhestunum. Ykkur var líka hægt afc né
háttum afc Borg, ef þifc heffcufc ætlafc ykkui
þafc, en þó háttafc væri þá var ykkur heimil
afc vckja heimamenn, láta þá flytja heslana
en leggjast sjálfir til hvíldar. þetta heffcui
b'fc eílaust gjört, ef þifc heffcufc látifc stjórnas
nf kristilegu umburfcarlyndi, sanngirni og mann-
elskufullu hugarfari. En mefc afcferfc ykka
sýndufc þifc of ve|} ál!tit| ykku
misbofcifc og þetta varfc til afc auka á liarmi
e^kjunnar, sem ætlafcist til, afc þifc þæfcufc mcl
11 gc^ þimn beina, sem hægt var afc lát;
y * * tje afc Borg. En ykkur nægfci ckk
* ^ ír fyib'Iitningu mefc þessu móf
heldur urfcufc þifc K .. , k . K
K . , K , e>nmg afc gjora þafc í orfc
mefc því afc bera söeun., •• ■
&una ut og veit jeg ve
hver hcfir unmfc mest afc h„f t k. > t
,K . 0 Pví. bæfct afc Beru
flrfci og vifcar. pafc var hnroi„- c t r
b ... l °rsteinn frá Lang
húsum, eptir þvi sem einn af \
’ 1 at samferfcamonn
um ykkar hefir sagt nrjer. Jeg þfik(Í8t ekke|
beinast afc þjer Ketill minn, þó jeg Seg?)ij a
mjer þætti leitt, afc vinnumafcurinn frá va|
þjófssafc heffci orfcifc til þess mefc Langhúsa
vinnumanninum afc bera útþenna úhrófcur, þa
®em þú værir rnjer afc gúfcu einu kttnnur, e
þú hefir tekifc sneifcina afc þjer, þó jeg nafn-
greindi engan og þðkti nrjer vœnt um, svo
jeg geti talafc vifc þig svona í brófcerni. þú
segist hafa gist afc Borg, er þifc konrufc afc
sunnan og ber þafc i!!a saman vifc þafc, sem
þorvarfcur og ráfcskonan Sigrífcur Jónsdúttir
hafa sagt nrjer, því þifc konrufc ekki heim, fyr
enn um nrorguninn og segist þorvarfcur hafa
atyrt ykkur fyrir þafc, afc þifc skyldufc ekki
gjöra vart vifc ykkur. þá fengufc þifc vökv-
unina, en mefc því 4 mcnn voru þá fyrir,
sagfcist Sigrífcur ekki hafa sinnt því afc bjófca
ykkur meiri mat, mefc þvi þifc fengufc þá kafíifc
lrjá þorvarfci og vortrfc iijá honum. En ef þafc
getur heitifc afc gista afc Borg, afc liggja þar í
landareigninni, þá getur ekki sífctrr lieitifc afc
gista afc Mú!a, afc vera nætursakir'í húsununr
afc Borg. Á heimleifcinrii sneiddufc þifc hjá
Múla og liggur þú leifcin um hlafcifc. þetta
allt er athugandi og lýsir af hvafca anda bifc
liafifc látifc ykkur stjórna. þifc gátufc getifc því
nærri, afc slík afcferfc mundi nreifca ekkjuna,
enda sárnafci hcniji þafc trrjög, því hún haffci
•búist vifc ykkur og ætiafci sjer afc taka vel á
nróti ykkur. þetta heyrfci jeg hana sjálfa
segja.
þafc scm jeg hef ranghcrmt, skal jeg fús-
lega játa, því þaö er skylda mín. Stefánkom
á undan ykkur, en jeg varfc ekki var vifc hann,
fyr en rjett um sama leyti, en hann gat ekki
neitt um ykkur, eins og jeg hef átur sagt.
Mjúlkurskálarnar voru og tvær, en jeg gætti
ekki afc hinni fyrri, en þó þær vœru tvær, var
ykkur sænrra afc Ijúka úr þeim, heidur en afc
fara eptir því, sem kvíslafc var í eyra þjer
Ketill nrinn, þar efc þafc var mifcur sæmandi.
Ekki heyrfci jeg þetta sjálfur, en þafc heyrfci
aunar í Múla og þú hefir sjálfur sagt frá því
fleirum, en cirumr. þú fyrirgefur þú jeg láti
þafc ekki konra á prent. ' Jeg held þjer þyki
þegar nóg borifc á borfc fyrir þig og er þó
nrargt eptir, sem gæti orfciö þjer og öfcrum til
áminningar. þú hefir eins og gott barn játafc
sök þína nrefc grein þinrii og þafc ermjernóg;
þú hefir játafc rausn nrad. Gufcrífcar og afc þú
tvisvar hafir þegifc gófcan beina hjá henni. þú
áttir kost á honum í 3. sinn, er þú áttir afc
gista afc Borg, en þáfcir ekki. þú kvefcst ekki
muna liika vifc afc bifcja hana gistingar, ef þig
beri afc húsura hennar ; þú þarft hcldur ekki
afc hika vifc þafc og gjörbu þafc sem fyrst vin-
url en iáttu þafc vera þitt hib fyrsta afc bifcja
hana fyrirgcfningar, þá muntu vissulega nrefc
glafcari huga geta endurnært þig, af þeirri
blessun, sem Gufc hefir veitt lienni, til þess afc
geta svalafc og satt gesti og þttrfandi. En
þykistu þurfa afc svara mjer á ný á prenti,
þá Iáttu hana í frifci, en eigfcu vib nrig sjálf-
an og þó jeg bafi vifcbjób á ölium þræíum,
skriflegum og munrrlegum, þá þykist jeg þó
eiga rjett á afc beina frá mjer, mefcan jeg hef
gófcan málstafc og jog mun ekki viljandi láta
annafc sjást eptir mig á prenti, en þafc, sem
nrjer finnst vera satt og rjett. Vertu svo sæll
Ketilí minnl og Gufc styrki þig í öllu gófcu.
Gættu ætífc afc afleifcingum orfca þinna og vertu
jafnan fús til afc færa alia irluti til betri veg-
ar. þá geturfcu haft gófca samvizku fyrir Gufci
og mönnunr.
•*
■x -x-
þafc sem jeg hef sagt hjer á undan kenr-
ur mjer til afc minnast þess, hve miklu van-
þakklæti og hieypidónrum afc gestrisnin er lráfc,
þessi fagra dyggfc, ecnr byggfc er á kristileg-
um grundvelli og sýnir hifc brófcurlega sanr-
band, sem á afc vera milli kristinna nranna.
þessi dyggfc er svo almenn hjer á Austur-
iandi, afc fiestum búcndunr mundi jafnsnemma
detta í hug afc vega mann, sem afc útliýsa
manni. Af þessari sannfceiingu, þessu trausti,
þcssari von, cru líka allir jafnt gagnteknir,
lrinn voldugasti, sem Iiinn Iítilmótlegasti. Heim-
ili cins er heimili alira, ef svo mætti afc orfci
kvefca, en þafc eru ekki afc eins vinir ogþurf-
andi, nje þeir sem erindi sín reka, er hjer er
unr afc ræfca, heldur unrhleypingarnir, sem vafca
sveit úr sveit og liggja upp á mönnum. Á
múti þessum cr einnig tekifc og þeim jafnvel
mifclafc af hinum sífcasta bita. En þessir um-
hleypingar, þafc eru þeir, sem einatt gjalda
beinann mefc vanþakklæti og hleypidúnrum.
þeir hugsa mest um munn og nraga og þykj-
ast gófcir afc geta lifafc sem leogst af annara
sveita. þeir reyna afc koma sjer í mjúkinn
vifc matinæfcurnar mefc því afc segja sögur, en
þessar sögur erti optast um matarhæfi og
skömmtuiag á þeinr bæjunr, er þeir seinast
gistu á, því allar hugsanir þeirra lenda vifc
skyrdalla, kjötbita, blófcmörseneifcar, smjör og
fiot, afc ógieymdu kaffimi. þeir vilja fegnir
hlera eptir því, senr talafc er, en muna ekki,
nema orfc og orfc á stangii, en biiggia svo
sanran eptir nráltífc, einhverri sögunni um ná-
ungan, sem allt af þróast meir og meir, þang-
afc til hún verfcur afc hinni úttalegustu ófreskju,
sem allir vandafcir menn hræfcast og alnrcnnt er
nefnd lýgi. Af þessu myndast aptur hieypidóm-
arnir. íorfci kvefcnu eru þeir vanir afc þakka fyrir
sig, þegar þeir eru búnir afc snæfca, en þyki
þeim nokkufc vanta á, hvernig sem á stendur,
efca í búi er byrgt, þá hafa þeir þafc á orfci
út í frá. Heyrt heö jeg sjálfur nreí) vifcbjófc
og vifcurstyggfc, afc sumir þessara, er þegifc
iiafa bezta heina, hafa haft þafc ab athlæi, hafi
þeir eigi fengifc kaffi. Elvab cr vanþakklæti,
ef ekki þetta? þessir djöflar í naanniegu fje—
lagi, sem vilja ata hina fögrtt dyggfc gest*
risnina, þeir eru þafc afc líkitrdum, sem nreð
rangri eptirtekt á orfcum og atitæfi manna
mynda þær Iygar, sem þjóta meb flughraba
sveit úr sveit. Jeg gæti tilfært margar þess
konar sögur, sem enginn fótur er fyrir, t. a.
m einn hreppstjúranna hjer eystra átti afc
hafa rifcifc til sýslumanns og befcifc hann afc
sýna sjer lög fyrir því, afc hann væri skyldur
ab taka lögtaki, en sýslumafcur ekki getafc, en
hinn sami hreppstjúri sagbi mjer sjáifur, afc
sjer heffci eigi komib það til hugar, því hanti
vissi löngu áfcur skyldu sfna í því tilliti. Vifc
þessa fregn kom kurr í bændur og hrcpp»-
stjórinn hjerna ætlufci afc láta hugfailast og er
liann þó hugafcur vei og raniur ab afii þá
átti þafc afc vera skrásett í prótokol afc Klaustri,
afc af hræfcrum tveim, er áttu arfi afc skipta,
átti annar þeirra btíifc hálft eptir föfcur sinn,
fyrir utan þafc, er lionum bar ab lögum, sem
sje hinn helminginn móti brófcur sínum. þá
gaus þab upp í fyrra, afc vinnttmafcurí Húna-
vatrrssýslu lieffci skorib húsbónda sinn, en kon-
an haldib fótunum og lield jeg saga þessi
hafi borizt æfci vífca. Jeg gæti tilfært margf
fieira, sem sprottifc er af rangri eptirtekt og
óvarkárni í orfcum. Jeg vildi því feginn, ab
cinhver umhieypingurinn, senr hjer á hlut afc
nráli gæti lesib þetta crg sjeb af því, afc þeir
menn eru til, sem taka eptir slíkutn fjelags-
limum og ttm ieib vildi jeg óska, afc þessi fáu
orfc gætu vakiÖ áhuga sem flestra á því afc
gæta þeirrar varkárni í orfcum, sem kristnum
mönnum sónrir, til þess afc þeir hneyksli eigi
afcra, nje fljetti snöru um háls sjálfum sjer.
Hofteigi 5. apríl 1870.
þorvaldur Ásgeirsson.
FRJETTIR ÍTLEXDtR.
Frjettabrjef þetta mefctókum vjer fyrst
13 þ. m , mefc mönnum er komu sunnan úr
Reykjavík; skýrir þafc mefcal annars nákvæm-
ar frá tildrögum strífcsins, en gjört varb í
næsta blafci hjer á undan.
„London 13 júlí 1870.
I frjettaskyni get jeg sagt yfcur fátt.
Reyndar horfir til stórtífcinda sem stendur á
fasta landinu, en þafc er líldegt afc bólanhjafcni,
og allt verfci rótt og hljótt er jeg skrifa yfcur
næst. Tilefni stórræfcanna, ef þau verfca
nokkur, cr nú stutt sagt, þctta: Spánverjar
lrafa verifc á bónförum nú í tvö ár mefc kór-
ónu sína, og hafa leitafc vífca, en hvergi fund-
ib þann er bcra vildi djásnifc. En fyrir eitt-
hvafc viku gaus allt í einu upp sá kvittur aö
konungsefni væri fengib, og heffci prins Leo-
pold af Ilohenzotiern Sigmaringon tjáfc sig al-
búinn ab sctjast í hásæti ísahcllu. Ilaun er