Norðanfari - 04.04.1871, Síða 4

slöíum á sama Hmabili. Sumir haida ab sjera
Arnljóiur hafi herml þab eptir fornkunningja
sinum J. G. ab auglýsa brjefife á prenti, en
þetta getur meb engu móti átt sjer staí), því
sjera A. er fyrir löngu síban vaxin upp úr
því a& vera hnjesetningur J. G. Önnur get-
gáta þykir okkur sennilegri, sem helzt hefir
verib hreift af þeini einum, er fremur öbrum
skyggnast inn í skdmaskot vi&bur&anna; a&
einhver ósýnilegur andi hafi vitjab beggja
þessara merkismanna um sama leyti, og gefib
þeim fóstur þab sem nú er í ljós komib. Virb-
ist margt bcnda til þess, at> þessi getgáta sje
á góturn rökutn bygg&, og me&al annars þa&
a& bá&ir krógarnir komu í heiminn á sama
tímabili. Sá er munurinn a& sjera A. 0. vir&-
ist a& hafa faett, sóttlaust og þrautalaust, en
eymdaró&ur J. G. á undan brjefinu í þjótólfi
(nr, 11—12. bls. 41. 2. d ) lýsir bezt me&
hvílíkum þrautum hann hefir komizt frá sínu
fóstri. Svo hefir og einhver Bileamsasnan
kropi& a& knjám honutn, og ávarpah hann me&
ofur hjartnæmum or&um (sjá þjó&ólf nr. 13.
bls. 49 — 50), sjálfsagt honum til hugguuar,
og til a& gjöra fæ&inguna a& merkilegri.
Eu svo vi& komum þá til a&alefnisins;
hvafe skyldi þeim J. G. og A 0. hafa geng-
i& til a& auglýsa brjefi& á prenti, svona í ó-
tfma, og optir dúk og disk 8em menn segja ?
Æili þa& hafi verife einlæg ætljar&ar ást sem
knú&i þá til þess? e&a ælli þeir liafi gjört þa&
í vir&ingar og velvildar skini vi& herra J. S ?
Vi& efumst alls eigi um a& þeir hafi gjört þa&
í gó&ri meiningu. En megum vi& spyrja þá
háttvirtu herra; hva&an kom þeim
heimildtil a& setja brjefife í
jþ j ó & ó 1 f og Nor&anfara? fengu þeir
hana frá J. S. sjálfum? e&a frá einhverjum
þeirra 19 sem brjcfife var sent? Sökum þess
a& vi& höfum heyrt því fleygt, a& þeir J G.
A. 0. væri eigi sem bezt komnir a& brjefinu,
en vi& eigum hjer nokkurn hlut a& máli, þar
vi& erum í tölu þeirra 19 sem brjefið var
sent — þá skorum vi& á þá a& svara þess-
ari fyrirspurn í blö&unum.
Jón Sigur&sson Tryggvi Gunnarsson.
þingmcnn þingeyjarsýslu.
A& dæmi annara þjó&a eru Islendingar
farnir a& safna ýmsum fornmenjum t. a m.
vopnum forfe&ranna, húshlutum og fl, og eru
þegar í Reykjavík búriir a& draga sanian margt
þess konar i fomgripasafni&; fyrir þessu hafa
gengist, hcrra Sigur&ur Gufmundsson og Jón
Arnason. A& vísu var í óefni komi&, því
margt sem haf&i veri& mikilsvert í sögulegu-
og fornfræe&islegu tilliti er þegar eytt af tím-
anum e&a hefir veri& selt e&a gefi& til útlanda;
en þetta á ekki a& eiga sjer sta& frarnar;
úr því Islendingar eru farnir a& hugsa um og
kappkosta a& var&veita þjó&erni sitt hafa börn
vor og ni&jar heimtingu á, a& þa& sem enn
kynni a& vera tii af þess konar fornleyfum
vev&i geymt þeim. þ>a& er skylda barnsins
a& sjá fyrir foreldrutn sínum, en þa& er einn-
ig skylda þeirra sem nú eru nppi a& geyma
menjar forfe&ranna, svo þær geti frælt seinni
tíma menn um menntun og framfarir þjófar-
iriBar á þeim og þeim tíma og veriö eins og
0iyndir í hinni ritu&u sögu.
En hvernig er hægra a& var&veita þessa
hluti en me& því, a& safna þeim á einn sta&
þar sem þeirra er gætt me& varhygö og um-
önnun undir umsjá þeirra manna sem bæ&i
geta og vilja geyma þeirra, og þar sem hver
ættjar&arviuur á hægt me& a& sko&a safnife og
gle&jast af því?
A& svo mæltu vil jeg benda mönnum á
áskoran þá frá S G. og J. A. sem hjer fer
á eplir og lýsa yfir því, a& jeg me& ánægju
skal taka vi& því, sem kann a& ver&a gefife
forngripasafnínu og sjá mn a& þa& komizt til
þeirra sem vi& eiga a& taka í Reykjavík. Jeg
vil skora á hina háttvirtu gefendur a& til-
kynna mjer e& stjórninni íReykjavík þa& sem
menn vita um muni þá sem gefnir ver&a og
mun þess ásamt nafni gjafarans á sfnum tíma
ver&a getife í skýrslum forngripasafnsins.
Ef einhver á gamlar menjar úr silfri,
sem hann vildi farga er jeg fús á a& borga
verfe silfursins, ef þess veröur krafist.
Akureyri 27. dag marzra. 1871.
B. Steincke.
— Vi& undirskrifa&ir umsjónarmenn forn-
gripasafnsins á Islandi leyfum okkur vinsam-
legast a& mælast til þess, a& herra verzlunar-
stjóri B. Steineke á Akureyri vildi gó&fúsast
gjörast umbo&sma&ur og erindreki nefnds forn-
gripasafns, til þess a& veita vi&töku safnsins
vegna öllum þeim gripum og hlutum, sem
búast má vi& a& landar okkar vildu leggja
a& mörkum vi& safnife, til þess a& efia og
styrkja me& því þessa landsins og sína eigin
eign.
Reykjavík, 30. nóvember 1870.
Sigur&ur Gu&mundss. Jón Árnason.
FKJETTIB IMIÆinAK.
10. f. m. lae&i Jón iireppst. Snorrason á
Skógum á þelamörk hjefean austur í Múlasýsl-
ur, cn kom hingafe aptur 31. f rn. eptir 3 vikna
fer&; hann haf&i fari& lengst álei&is í Stö&var-
fjörb og Brei&dal. A& anstan segir hann har&a
ve&urátt og fyrir seinustu hlákuna jar&Iaust á
Jökuldal, Fellnm og Úthjera&i, en allgott til haga
í Skri&dal, Fljótsda! og Breifdal. Heilsufar
m'anna gott. Engir nafnkenndir látizt Mikla
hrí&in, sem skall hjer á 12 f m. og lijelzt
vi& sumsta&ar í dagstæ&a 3 sólarhringa, haf&i
og fari& yfir alit Austurland, en þó óví&a oll-
a& stórkostlegu tjóni, nema á Eskjnfir&i, iivar
albúib þilskip, er fara átti fyrst á Vopnafjör&
rueb korn, og sí&an út til hákarlavei&a, slitn-
a?i upp, rak þar á land og braut í spón.
Skipverjar gátu me& mestu herkjum bjargafe
sjer, nema einn er týndist efa drukkna&i.
Skipverjar höf&u verib búnir a& flytja miklar
vistir handa sjer í skipib, er alit fórst ásamt
korninu. Kaupm C D. Tulinius haf&i átt
hákarlaskip þetta. Enginn afli eystra 4 haf-
skip höföu sjezt fyrir stóruhrífcina úti fyrir
Berutir&i, og sáust ekki aptur fyrr enn 22 —
23 f. m. Fremur var þa& liald manna, a&
þetta mundu kaopför, heldur enn fiskiskip.
Ví&a um sveitir hafti verib kvartab um bjarg-
ar- og heyskort, og siiinir farnir ab reka af
sjer. Kornmatarlaust a& kalla á öllum verzl-
unarstö&um eystra, nem á Djúpavog, enda
haf&i a&sóknin þar verib fjarskaleg. Ilinn 17
f. m. haf&i drengur or&ib úti í Vopnafir&i í
útsunnan skarave&ri og frosti. — Nýlega er
sagt, a& 6 börn sjeu dáin úr barnaveikinni í
Reykjadal í þingeyjarsýslu og fleiriafe sýkjast.
1. þ m. voru hjerstaddir menn af Sljettu og
úr Núpasveit til a& sækja sjer mathjorg, sem
segja þar mikinn bjargarskort, og nokkrir farn-
ir a& skera af hinum fáu skepnum sínum.
Sellaust er sagt í öllum vei&istöfum nyr&ra.
Flestir höf&u lagt nætur sínar á þorra, er
hafa ii&i& marga siettu af útsynningsbiljum og
sumsta&ar alvea farib upp af sjógangi; t a
m. á Bakka á Tjörnesi hvar 6 nætur töpn&-
ust í stóru hrí&inni 12—14 f. m. Á Látvum,
ytzta bæ á Látraströndaustanmegin Eyjafjarb-
ar, haf&i opi& vetrarskip, er nýlega var komib
ab úr hákai lalegn, tekib út me& öllu er í því
var af farvib, seglum, akkerstrengjum og vei&-
arfærum, skinnklæ&um, skrfnum og kofortum,
af þessu hefir sumt alveg tapast en sumt rek-
i& aptur skemmt og höggvib, og skipifc brotife
mjög, svo tæplega ver&ur a& því gjört. —
Talsverönr hafíshro&i hefir sjezt hjer nor&an
fyrir landi, frá Langanesi og vestur í Strand=
ir. Einn hafísjaka haf&i rekifc inn a& Málmey
á Skagafir&i, sem sagt er a& sezt hafi a& á þrí-
tugu, a&rir segja sjötugu djúpi. — Allt til
skammstíma halda menn a& fiskur hafi verib
bjer úti fyrir, en vegna ógæfta eigi or&ib sætt.
6, e&a 7. dag febrúarmána&ar þ. á , and-
afeist prestsekkja og yfirsefukona Gu&rí&ur
Helgadóttir á Galtastö&um í Hróarsttingu, 82
ára gömul, og kerling 103 ára í Hrappsger&i
( Felliim, ættub úr Glæsibæjarhrepp hjer í sýslu,
og sem búi& var a& gefa me& af sveit ailt að
700 rd.
3i. dag jamíarmán. næstl. hvolfdist bát-
ur upp vi& lendingu nndan bænum Ey&i í
Eyrarsveit í Suæfellsnessýslu, me& 4 niönnum,
er komu úr Stykkishólmskaupsta&, 3 drukkn-
u&u en einn komst á kjiil; veftir stófe á land,
og bar bátinn þegar me& manninum upp a&
fjöru. 6. eía 7. þ. m. komu 2 menn, er
hjetu Skúli og Jón, 4 byttu framan úr Hrís-
ey, sem «tla&i upp á Böggversta&asand. Vind-
ur var nor&an og nokkurt brim ; fáa fa&ma frá
landi er rif, sem brýtur á þá hvassvi&ur er,
e&a brim. þá mennirnir komu upp á rif þetta,
kom ólag er fyllti byttuna, fleyg&i henni fiatri
fyrir og tók þá bá&a út, Jón lenti á golubor&a
en Skúli hljebor&a og gat haldib sjer unz
byttan og hann ná&i ni&ri. en Jón drukkna&i.
3. dag febrúarmána&ar næstl. anda&ist
merkisbóndinn fyrrum hreppst. Sigfús Eld-
járnsson á Arnarstö&um í Eyjafir&i sjötíu og
fjögiaára a& aldri, eptir lanea og þunga sjúk-
dómslegu. Og 5. f. m. dó nierkisbóndinn
fyrrum hreppst. Stefán Grítnsson á Skugga-
björgum í Laufássókn, hjerum 69 ára gamail,
eptir a& eins 3. daga sjúkdómslegu. Hann
haf&i aldrei giptst, en búi& me& svstir sinni
mörg ár, og sem nú lifir lianu og er eldri.
— Á&ur er þess getife hjer í bla&inu, a&
hi& Eyfirzka ábyre&arfjeiag hefir heitið 100
rd. gjöf áriega til þess a& koma lijer upp skóla
hvar kennd yr&i sjórnannafræ&i, siglingalist,
seglagjörb og ýms sjóverk. Nú í vetur hefir
skóli þessi verib í El'ra-Haganesi ( Fljótum,
og kennarinn veri& tiinn allumtii dánu- og
sórnama&ur slcipstjóri Jón Loptsson, sem á&ur
hefir kennt nokkrum ungutn mönnum nefnda
fræ&i og verknab, og víst nuin hjcr nor&an-
lands vera bezt a& sjer í nefndri mennt 9.
unglingsnienn hafa verife hjá honum í vetur
til kennsiu ; 6 af þeim ná&u beztu einkunn,
2 annari, en 1 gat eigi lokib sjer af.
— Á Stóruhámundarstö&um á Arskógs-
strönd í Eyjafjar&arsýslu, rak í byrjun hrí&-
anna á jólaföstunni, kolkrabba e&a sinokkfisk,
sem af öptustu brón á spor&blö&ku og fram 4
odd lengsta angans, var 5 ál. og 8 þuml. á
lengd ; en skrokkurinn sjálfur var á lengd
2 ál. 8 þuml. og á stærb vi& vorkóp, en leugsti
anginn 3 álnir.
KONA DRYKKJUMANNSIN3.
(Ni&urlag),
Kristnu fe&ur og mæ&ur, þjer sem nú
hafi& hlustafe á harmasögu mína! Hvernig
Iist ybur á líf drykkjnmannskonu ? Ef aö
þjer þekktub hinar mörgu hörmulegu eymd-
arstundir, sem yfir hana hljóta a& koma ; ef
a& þjer a& eins gætub skyggnst inn í þeirra
sundur kramda hjarta þá inundu& þjer líta
þar óttalegri ímynd hina banvænu aflei&ingu
óhófseininnar, heldur en mjer er nnnt með
or&um a& lýsa! þjer mnnduð þá alls ekki
hika yfeur vifc, a& neita allri orku y&ar til að
styrkja a& framgangi bindindisseminnar. Jafn-
vel fri&ur og farsæld yfar eigin heimila krefst
þessa af yfeur. Hva& vitife þjer (um þa&),
nema þau hin elskulegu börn, sem nú leika
sjer vib knje y&ar, kunni a& ver&a ólánsmenn
og svíuin í klær þessarar ófreskju, ofdrykkj-
unnar. Uppeldi y&ar á börnum og eptirdæmi
sjálfra y&ar mun a& mikluleyti rá&a úrslitum
á því ináli. — Unglinssmenn og yngisstúik-
ur ! þjer sem hafib um stund hlustaö á þann
sem eitt sinn var gla&ari og lánssamari en
hver af yfcur. Jeg særi y&ur vi& allt þa&,
sem þjer haldib heilagt ( þessu lífi, og allt
sem þjer eigib von á í cilífu lífi, a& þjer hje&-
an ( frá alla y&ar æfi afneiii& áfengnni drykkj-
um Hjarta y&ar er enn glatt, og ósnnrtib af
hínni ey&andi og dey&andi bölvan óhófsem-
innar; eins var líka fyrir mjer. Nú eigib þjer
von á öllu hinu bezta og blí&asta á komandi
árum; eins var lfka fyrir mjer. Morguntími
æfi y&ar er nú bjartur og heibskýr, eins var
líka fyrir mjerl
En trúib mjer, allar þessar liinar fögru og
björtu eptirvæntingar geta eigi frelsab y&ur
frá jafn hörmulegum fovlögum, og jeg varð
fyrir; þjer munub opt hitta þá fyrir, sem með
gla&værfc og undir vináttu yfirskini, selja fyrir
y&ur staup glóanda víns. Ef þjer viljib missa
y&ar góba mannorb f þessum heimi og spilla
yöar eilífu faisæld, þá skulub þjer taka það
og tæma. Tiúið mjer, suroar-sól y&ar mun
um hádegisbil renna ni&ur í myrkur eymdar
og örvæntingar. Lesari minn, hver sem þtí
ert, og hva& sem úr þjer kann a& ver&a;
blessnn mln hvíli yfir þjer!
þessa áskorun hefi jeg ritað sárþjáð 4
Kkama mínum, og hörmulega á mig komin,
og því vonast jeg eptir því, a& hún muni
renna y&ur til rifja og hafa nytsamleg áhrií
á breytni y&ar eptirlei&is. Verib þi& sæll
Eigandi orj dbyrgdarmadur Björil JÓnSSon.
Prenta&m í prentsm. á Aktireyrl. 1. Svelnseoiu