Norðanfari


Norðanfari - 25.05.1872, Blaðsíða 3

Norðanfari - 25.05.1872, Blaðsíða 3
og gyltann hjálm á frífri lieila storb, vi& siýri hjelt á húnaljóni fríSu og hetjumóö hann talar þcssi orb: Nú er eg ræntur allri minni eigu, og unab hvergi get um lönd nje sjó; því ókyrrist mjer önd í brjósti feigu ab allt er horfib fyr sem veitti ró; á herbum bylgjast hæru lokkar síbir en harma skúrir falla tnjcr ura brár, ab endurskoba æfi libnar tíbir er angurbitin trygba minning sár. Jeg (æddist upp í fríbum Miklagarbi lijá fylki rikum þar ( glæstum sal, og æsku dögum opt til leika varbi og undi rór vib hilmis drengja val; og henti knött og harba burtrcib þreytti og liamramt fang vib margan stæltan beim þar æsku mína allskyns fegurb skreytti, scm aubnan veita kann í þessum heim. En óbum leib frá æsku minriar tíbum og ungdóms vina gamanleikum smá, því mætri ást af menja skorbum fríburn og megin fögrum opt eg girntist fá meb gullbjart hár og hírum hvarma tinnum og hlýlegt bros af óflekkabri sál; þau ástarhót jeg einatt hef ( minnura, því andarþrunginn sleit þau vinarmál. því örlög stríb mig á burt þaban færbu, jeg unab skærast kvaddi megin land, en fálkar hljes, er ólmir vindar ærbu og ægis dætrum þyngsta veitlu grand, í víkings för mig fluttu þá meb líbum í fimbul mób eg herja vann um lönd, og sigur fjekk f frægum orra hríbum af fránum hjör sem glæsta skífbi rönd. Jeg eignast nábi aubinn, lönd og rfki, því öruggnr jeg framdi rán og morb, en gripa nægb og göfugt linna sýki á glæstum dieka hafbi jeg uin borb; og flutti síban fengnar unnarglófir á fríbum knör til vina minna heini, en fagna mundu filkis allar þjóbir er, fríban grip jeg rjetti hverjum beim. Þá drakk jeg opt meb döglings hetjulýbum hib dýrsta vfn og mæta snciddi krás, á æfsta bekk meb öndvegs höldum fríbtim og eyrum treindi hörpulögin svás; þá kvab jeg opt um afreksveik, íþróttir, og unnin lönd af sterkri víkings mund, um rændan aub er ragar misstu dróttir þá röbull skein á glæstan oria fund. En litla stund af libnum æfi tíbum cg lagbi hug vib unabsglebi þá, inig fýsti aptur íieins ab stormahríbum, og fleyji beita yfir kaldan sjá. En fylkis sveit mjer fylgdi kát til strandar, og fribar meyjar lciddu inig vib hlib, hvar súbaljón meb seglaflíkur þandar, þur sjóvíkingi baubst ab taka vib. tJm langa stund á Ijóní marar fríbu Cg landa á milli fór meb víkings sib, cg ýmist glebin eba sorgir stríbu tttjer optar voru sín á hverja hlib. Því margan sigur mætan fjckk jeg unnib, °g margan látib vin um græbissprund, ®r hjarta sár mjer hefir löngum vunnib, ®o huggar þó ab líta þeirra fund. Nö eru horfnar hreysti minnar tíbir, °S hetju þjób mig ötl er skilin vib, en skuldar hjör úr skeibum dregst um síbir meb skinií, bleikt vib hinsta æfi svi&; sigri er gley,„t en sorg f brjósti risin, og svifin æiin fram a& hinsta blund, bíb eg nú hjer sem birkilundur visinn og bleikura deyb jeg tek meb glabri lund. Jeg lít svo yfir leibír tímans stunda er löngum hafa verib lnyggb og stríö, en glebi, nægb og góbra vina funda í glabri von jeg þolinnmóbnr bíb, og hrifinn svo af hörbum tímans straumi hrumrar elli veikann finn jeg þrótt þab horfna líf, sem hulib sje í draumi mig brellir nú um svala vetrar nðtt, Nú er því bezt á bifröst upp ab ríba og Baldri þar og Obni ríkja meb, og guba veígum glebja sinnib stríba hvar get jeg aptur forna vini sjeb, kveb eg því land og löbrib unnarkalda, og Ijúfa vini bezt sem unntu mjer, en herorb mitt og hetjunafnib valda þeira heibrab lifi nær eg burtu fer. J. Samsonsson FRJETTIII IIKLEID/IR. Ur brjefi ab austan 30 aprfl 1872. „Veturinn hefir verib bjer hinn frosta minnsti, sem lengi hefir komib, svo hjer um bil mílukafli af Lagarfijóti hefir aldrei lagt, nema skæning endrum og sinnurn. Fratn ab jólum var mjög snjólítib víbast hvar, en á- frerar tíbir einkum inn til dala Frá jólum fram yfir þrettánda korau býsna miklir snjó- ar og varb víba jarblaust — en þá komu hlák- ur nieb miklum rigninguir. og leysti roeiri hluta snjóa. Voru síban fram til Einmánabar ýmist þýbur eba bleytu snjóar og lílil frost milli. En skarpt vaib stundum um jörb eink- um inn til dala af storkum og varb sjaldan beitt til hliba. Siban um pálma hefir verib hretasamt og hvikul tíb og þó frosta lítil en jarbir víbast, og svo er enn. þó vetiirinn hafi mátt heita mikib góbur og mildur hafa geíizt mikil hey fullt eins og í mebalvetri — því beit hefir verib Ijett og heyin eins — en fjenabur heilsu lítill. Hetir brábafárib verib mjög vont víba um Austurfand og deytt fjölda fjár fram- eptir öllum vetri og er nú sóttar pest víba vond í fjenabi og deybir hann. Skip komu hjer á aliar hafnir Austanlands í góutok, minn- ir mig, og er spáb góbum ullarprísum í sum- ar. Talab er ab hvít uII sje nú strax 58 sk, á Vopnalirbi. Korn segja menn ab eiltlivab muni og lækka f vcrbi Ekki frjettist hingab merkilegt úr útlöndum meb skipunum. Heilsufar manna hefir verib hjer miklu lakara í vetur en fyrra árib. Framan af vetri varb hjer vart vib kvef, og eptir nýár kom annab verra og soghósti, er færst Iiafbi kring Suburland hingab úr Reykjavík. Fylgir hon- uin og þessu kvefi (sumum vond lungnabólga, sem hefir deytt hjer nokkra fullorbna og æbi mörg börn. Er hóstinn enn í blóma víba lijer um sveitir, enda er hann langvinnur Veitjeg til ab hann er búinn ab lialdast á sunium b'æ- um lengur en 12 vikur. Heyrt hefi jeg sama um hann sunnan úr Skaptafellssýslum. — þab- an hefi jeg og frjett um annan kviila helzt fyrir vestan Mýrdalssand. Jeg veit eigi hvert jeg á ab kalla hann hlægilegan eba liábng- legan og stríbir helzt á kvennþjóbina, en aldrei hefir sá kvilll komib upp fyrr hjer á landi. þab á ab vera einskonar gebveiki, er sýni sig í því, ab meyar og meyjaígildi vilji sjelja þar höfub eín til raksturs útlendingi nokkrum af Abrahamsætt, er fari þar um sveitir og töfri kvennþjób, svo þær bjóbi honum höfub sfn og láti sjer svo lynda 3 til 8 mörk siifurs í höf- ublausn, ab hann taki eigi höfubib meb hár- inu Fylgir þab þessari frjett, ab töframeist- arinn ætli ab koma hingab austur f sumar og reyna hjer listir sínar. Ef þab yrbi, vildi jeg hjer yrbi einhverjir til ab magna seib móti honura Nógir eru hjer kvillar í kroppum manna, þó eigi bætist vib nýir sjúkdómar f eálunnm. Hins vegar trúi jeg því illa ab mey- ar okkar Austfirbinga, ef þær yrbi ótöfrabar, ab þær gerbist svo óvandar ab sóma sín- um ab láta útlendan gálung svívirba sig svo, ab svipta stg höfubprýbi sinni, þó glóandi þrjú- mörk væri í bobia. Úr brjefi úr Strandasýslu dags, 25 marz 1872. „Vetuiinn sem nú er næstum libinn hefir mátt heita veburátlu góbur og frostalítill, en stöbugar jarbleysur hjer f sýslu síban á jól- um af blotum og áfrebum, svo vtba er nú kominn 15 vikna innistaba fyrir allt saubfje, og sumstabar eins lengi hross; þetta er ab sönnu alvenja í þessari sýslu, og því er hún svo fjárfá. Ovíba hefir borib á brábapest, og eigi til muna á öbrum fjárveikindum. Aptur hefir hjer gengib langsöm og þung kvefsótt, bæbi í börnum og ungu fólki, meb fjarskaleg- um kíghósta, og hafa úr þessari veiki dáib mörg börn“. — Úr brjefi aflsafirbi, d. 9. apríl þ. á. „Hjeban er fátt ab frjetta nema góban vetur, en heyfrekan, og eru nú margir komn- ir í mestu vandræbi afheyleysi; versta skorp- an sem komib hefir í vetur stendur en yfir, síban þribjudaginn eptir pálraasunnudag. Fiski- afli hefir verib meb minnsta móti, en hákarls- afli í betra lagi. Heilsufarib hefir verib slæmt síban í haust, lungnabólga þá fyrst, sem marg- ir ungiingar fyrir innan tvítugt dóu úr, og nú er hingab kominn kíghóstinn 5 skip komin á Isafjörb og verbib á úllendu vörunni hátt, kaffi 40 sk., hrv, 28 sk., sykur 28 sk., korn eins og í fyrra“ — Eptir brjefuin ab austan Cr kíghósti, taugaveiki og barnaveiki um allt Austurland, en fáir hafa dáib úr þeim veik- indum nema börn“. — Úr brjefi af Flateyjar- dal í þingeyjarsýslu dagsett í apríl 1872. „A fimmtudaginn 18. þ m. ura hádegisbil, kom lijer vobalegur jarbskjálfti, svo menn hafa orb- ib fyrir miklum skaba, og eígi hægt ab lýsa þvf nákvæmlega, nieban snjór er á jörb og hús- veggir frosnir. Á flestum hæjuin iiufa liús skekkst og rótast meira og miuna, sum alveg hrunib nibur og veggir og þekjur sprungib. A Eyri hjer á dainum, hrundu flest bæjarhús svo fólkib flúbi úr hænum, og hefir þar eng- inn verib síban. A Kubalstöbum tiipubust í snjóflób um 60 kindnr, og fór þab allt í gjú- ínn, en nokkub af því rak á land aptur í Flat- ey og upp á Vargsnesreka. þab gegnir allrl furbu, ab sjá hvernig jörbin hefir farib, og er þó minnst af því hægt ab sjá núna; úr öllum fjöllum hafa hlaupib snjúflób, og allt er sund- ur sprungib á láglendinu, sumstabar sjer langt ofan í jörb, á tjörnuin er allur ísinn sundur sprunginn og slórir leirgarbar bábu megin vib sprungurnar upp úr botnitium, og þab þótt djúpar tjarnir sjeu. Jarbskjálftarnir fundust fyrst 16. þ. in., og hafa allt af gengib ab þessu, en engir stóiir nema tveir“. — Kafli úr brjefi úr Laxárdal í þingeyjarsýslu, dagsett 9. maí 1872. „Astand manna hjer um pláts er ótta- legt, gaddur yfir allt og hvergi jarbar bragb, meiri og minni hríb og frost á hverjum degi (í gærkveld 9 —10 stig á R); einlægt er rifib út kornib handa fjenabinum og hann víba far- inn ab falla, dregnar og horabar skepnur rekn- ar, ýmíst inn í Eyjafjörb eba út ab ejó, eba hvert þangab, sem einhver von væri ab draga f þyf iífib, en allt sýnist muni koma fyrir ekk- ert, ab hjer verbi sá almennasti og stórkost- legasti felltr, sem vib höfum lifab, því þeir fáu, 8em voru sjálfbjarga, eru orínir eins fyrir hjálp vib hina, sem fyrst urbu á þrotum, og þannig er hjálpin orbiti ab engu og allir f jöín- um voba, sem þó er vobalegast, þegar enginn mabur stendur í heitum sveitum; þetta er hryggtleg en þó sönn saga, sem enginn hefbi trúab í hanst, því almcnnt voru hey meb mesta inóti; en þess er ab gæta, ab víbast hjer um

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.