Norðanfari - 17.06.1873, Blaðsíða 4

I
.elvild iiefur til asttjarbar sinnar, a& liggja þurigt
á hjarta, hve lítið niibar áfram til umbóta hjá
landsmnnnum, þegar hann les, eiba fer um
iinnur liirid og sjer hvernig þeim íleygir áfram
f alskonar framfnrum; hann hlýtur a& fá ein-
beittan vilja til ab reyna eitthva& til umbóta,
og allir hljóta af) sjá, ab hjer dugir eigi lítib;
hjer þarf eindreginn vilja allra og samtnk, ef
rokkub verulegt á ab færast í lag. Vínib má
eigi hafa fribland lijer, verzlunarfjelögin þarf ab
efla af ýtrustu krnptum, bæbi meb gófcu fyrir-
komniagi á stjórn þeirra og fje til aukningar
innstæbunnar, svo landsnienn geti átt sem mest-
an þátt í sinni eigin verzlan, og þurfi ekki ab
hafa mestaa part ab láui af þvf fje, sem fjelög-
in verzla meb. SjáKseignarbændurnir, þeir sem
efnabir eru, verfia af> ganga á undan ab bæta
byggingar og jarfiir þær, sem þeir búa á, leigu-
lifuim og iif.riim til eptirbreytnis, þeir þurfa ab
sjá ab slíkt er meira vert, afi bæta jörb sina
svo hún verfi helmingi betri, heldur en ab bæta
ö&ru koti vib eignina, og halda svo bátium í
sama efa hnignandi ástandi. Embættismenn-
irnir verta at> stybja þarfleg fyrirlæki og gang-
ast fyrir at> koma þeim á. Eptir stöfiu þeirra
og þekkingu hlýtur mest ab kvefa afi tillögum
þeirra, og mjög líklegt af) ráb þeirra sje á betri
rökutn byggb enn fainna ómenntubu; enn hjá
þessu iiafa alllof margir hlibrab sjer til þessa;
getur verib fyrir þá sök, ab þeir vegna betri
þekkingar og upplýsingar liafi sjeb strax í upp-
hafi ab ýmislegt þab, sem bændur hafa byrjab á,
hafi verið óhyggilega stofnab, og þeir eigi vilj-
ab þess vegna leggja orb eba vexk ab því, cnn
,þá ættu þeir ab koma meb annab betra, og vinna
almenning meb lipurleik til ab fylgja sjer og
framkvæma þab; þeim getur eigi dulizt, frem-
ur enn öirum, ab fjnlda margt er þab sem bæta
þarf, og öllum Islandssonum ber, í hib minnsta
jöfn skylda til ab leggja þab til er hver getur
eptir hæfileeleikum sínum, ef eigi þeim meira, er
meiri þekkingu liafa fengið, ab sumu leyti fyr-
ir tilstyrk þjófarinnar.
Oskandi væri þab einnig, ab hinir konung-
kjörnu herrar vildu gjnra sitt ítrasta til þess ab
samkomulag mebal landsmanna sjálfra kæmist á
1 landsmálum, Sjálfir munu þeir eigi vera Bem
bezt ánægðir meb þau eins og þau standa, enn
urobætur á því vinnast langt um betur meb góbu
gamkomulagi allra, enn ef landsmenn eru sjálfir
snndurlyridir. Nú munu þeir herrar eptir þvf sem
fram er komib, varla geta búist vib ab vinna
alla þjóbina á þá skobun sem þeir hafa fram-
fylgt hingab til, einkum í stjórnarskipunarmál-
inu, og sje því hib eina ráb ab gefa nokkut)
eptir, svo til samkomulags dragi og allir geti
unnib saman í einum anda. Jeg vil álíta, ab
bæði hinn svo nefndi meiri- og tninnihluti haft
frá sínu sjónarmibi viljab ættjörbu sinni vel, þó
skofanir þeirra hafi verib ólíkar, og minnihlut-
inn hafi verib um of nægjusamur í kröfum sín-
um hennar vegna ; en þá meining hef jeg, ab
kæmi frá stjórninni hob til Islendinga í stjórnar-
bótarmálinu, alveg hib sama og meiri hlulinn
liefur farið fram á, þá mundu minnihluta menn
ekki greiba atkvæði sitt á móti því, nema ef
vera skyldi ab fáum smá atrifurn undan teknum;
og því skyldu þeir þá ikki roiklu fremur vilja
gefa atkvæði sitt sinni kæru, örþjáfu og gömlu
móbur, beldur en ríkísdegi og ráfherrum suður
i Danmörku, þegar lienni ríbur svo mjög á
samlyndi barna sinna, til ab geta náb rjetti
BÍnum og gagni. Ekki er það svo, ab nú sje
allt það talib, er gjöra þarf, enn lijer er ekki rúm
nje tími til ab fara flcirum orbum um þetta mál
ab þessu skipti.
Jeg vil sjálfsagt sem allra minnst tefja þjób-
fund þann, er haldinn verbur á sumri komanda
vib 0xará, frá því ab ræba um stjórnarskipun-
armálib, svo þab verbi sem bezt undirbúíb, enn
þó þætti mjer vel til fallib ab farib væri þar
liokkrum orbirrn uin almennt landsbindindi, til
þess ab etubla til þess ab samtökin komist út
á hvert horn landsins, enn einkttm þó til þess,
ab hinn gamli "óvættur Bakkus, verbi dæmdur
á Lögbergi hinu forna, í útlegb fyrir margítiek-
nb þjó&heillaepjöll, landrækur um langan aldur
Staddur í Lerwick á Hjaltlandi þ. 6. apríl 1873,
Tryggvi Gunnarsson.
- þab er næsta glebilegt ab vifa, ab landar
vorir skuli nú vera á vegimnn til indællar
mebvitundar um þab, hvab ofmikil nautn á-
fcngra drykkja sje landi og lýb til böls og
eybileggingar, og er þab mest ab þakka hinni
ágætu hvöt herra Tr, Gunnarssonar um það
efni, sem sjá má í Nf því síðan hafa menn í
velflestum sveitum I þingeyjar- og Eyjafjarbar-
syslum bundist í fjelög meb, ab kaupa ekkert
af áfengum drykkjum, næsta ár fyrst og fremst,
Og margir ab liafna nautn þeirra alveg. Til-
gangurínn meb þessu er nú máske sá fyrir
mörgum, ab tollurinn verbi numinn aptur af
víninu, en ef vjer komumst af án yínkaupa í
1—2 ár, eba hvab þab kynni ab verba, þá gæt-
um vjer verib fyrir utan þau alla æfi vora,
þab er ab segja ab kaupa þab ekki til miiua,
en algjört bindindi get jeg ekki fellt mig vib,
og mun heldur ekki reynast vel, þó áformib
sje gott, Mjer finnst þab vera ofraun fyrir
bxeyska mannskepnu, að hafna því alveg, vib
ölt tækifæri, en að drekka þab á liuldu, álít
jeg sama sem eitrof, og spinnst af því þvætt-
ingur og ólirótur manna á rnebal, og þab má
ske unt væna menn, sem a& sönnu hafa viljann
til bins góba en vanta kraptinn, til að mót-
standa freistingunni. Bezt mun vera, að þeir einir
gefi sig f þab, sem finna þab meb sjálfum sjer,
a& þeir geti boðið freistaranum byrginn, og rekib
hann á fiótta þegar hann ræbst á þá í því tilliti;
en ab kaupa ekki vín, fyrir utan í einstökum til-
fellum, þab getum vjer, einasta ef viljann vant-
ar ekki, og meb þvf móti skyldi til muna minnka
ey&sla á öllöngum á Islandi. Já, kauputn ekki
nema eitthvab lítib tiltekib, ogættu sektir ab leggj-
ast vib ef mcira er keypt, Látum oss ekki beldnr far-
ast mibur en liirium beibnu Spartverjum, sem inn-
ræitu börnum sínum vibbjób á ofdry kkjunni, og
gjörum eins, vörum bina ungu og börnin vor,
á allar Iundir, vib þeirri ólyfjan, sem þeim er
búin af víninu; brýnum þab fyrir þeim hvaða
ófarsæld af benni befur leitt og leibir, yfir feb-
ur og forfebur þeirra, þab er hinn beinasti veg-
ur til ab útrýma víiidrykkjuimi, ab kenna hin-
um unga þann veg, sem frá henni leibir, og ef
vjer gjörum þab trúlega iiver í sinni stöbu, þá
tnun hin unga kynslób. eptir ab dagar vorir
eru taldir, heibra og blessa minningu vora, fyr-
ir, ab vjer hef&um alstýrt ógæfunni, sem þeim
hefbi verib búin,
Leggjuimt á eitt gófir landar! venjum oss
af vínkaupum og drykkjuskap, og firrum oss
skömm og ska&a, sú sjálfsafneitun mun hafa
blessunarríka ávexti fyrir alda og óborna.
I. Ameríkubrjef ds, í Milwaukee 16. október f. á.
Mikib kapp er hjer f mönnum a& kjósa
forseta og er helzt um tvo ab tala, Grant, e?a
Greeley. Kosningar eiga ab fara fram í næsta
mánubi. Sumir vilja engan forseta hafa, held-
ur einungis erindsreka fyrir þjóbiua, en orbum
þeirra manna verbur vfst ekki gaumur gefinn í
þetta siun. Fyrir viku síban fiokkubu sig (lijer
í borginni), kjósendur beggja, Grants og Gree-
leys, allir í einkennisbúningi meb blis í hendi.
þ>eir fóru hergöngu um flest stræti borgarinn-
ar og var þab til ab sjá eins og eldhaf, sem
ýmist hjelt áfram eða stób vi& eptir indisleg-
asta horna-söng og trumbiislætti. Jeg fylgdi
þessum flokki langt fratn á nótt, því jeg bjóst
vib að eittbvab sögulegt mundi koma fyrir, en
allt gekk fribsamlega og livorugur flokkurinn
gjörði á annars hluta, en hópar af götustrák-
um rjebust meb skarnkasti á öptustu blisberana,
en þeir lóku hraustlega í mót og brúku&u þá
blisin fyrir vopn, evo strákarnir flýbu, sem
fætur togu&u, því logandi olía reib yfir haus-
ana á þeim. I tveimur húsum hafbi kviknab
um nóitina aí eldgangi þessum og eru þeir
hjer, mikib íljótir ab slökkva þá eldur kemur
upp. Grant hafbi lijer meiri hlutann, Greeley
cr af írskum foreldrum en fæddur hjer og segja
sumir hanu sje í fjelagi meb verstu bófum í
New York. þab má búast vib ab mikib gangi
á þegar kosningar fara fram, því þetta er ekki
nema lítill fyrirburbur. Allir cru hrifnir af
þessu stjórnarlega; þrír unglingsmenn, sem cru
á sömu verksmibju og jeg, tala sjaldan u'm
annab, og jeg veit, ab ef jeg skildi vel ensku,
þá væru nú komnar „poltiskar skrdfur“ f haus-
inn á mjer. Optast minnast menn þó á doll-
ars, því hvar sem menn hittast er ma&ur viss
ab heyra þá tala um dollars, og á kvöldin þeg-
ar piltur og stúlka ganga hjer um strætin eru
þau ab tala um dollara, þab hef jeg opt heyrt.
enda er jeg hræddur um ab ina&ur þurfi ekki
ab vænta hjer fljótahylli, nema mabur liafi tölu-
vert af þeim.
Jeg hef gleymt að minnast á tí&ina. I
júní höftu verib miklir hitar; í júlí og ágúst
var nokkub heitara en á Islandi, því nætumar
voru líka svo heitar Aldrei rigndi lengur en
hálfan dag. Einn sólarhring rigndi þú stö&ugtog
þótti þab nærri undur. Skruggur koma æfin-
lega þegar rignir. I september voru kaldir
morgnar og kvöld og stundum hjelab á nótt-
unni, því optast var heibríkt. það eem af er
þessum mánubi hefur optast verib mátulega
varmt. Sjóar verta miklir hjer á vatninu svo
mikib ferst af skipum á þvi.
II. Ameríkubrjef á sarna stab 18. janúar þ. á.
þab var bezta tíb allan október og nóvem-
ber, snjór kom fyrst f mibjum nóvember. Fyr-
ir jólin kom fjarska frost nokkra daga, svo menn
hjer muna ekki eptir öbru einsnúlengi. Kuld-
ar þessir núna í skammdeginu eru líkastir út-
mánaba kuldum á íslandi. Aldrei hefir hjer
kouiiö mein enjór en vei í skóvarp og i gær
rigndi hann a& mesiit ieyti af. þab kvab ann-
ars vera sjaldgæft ab snjó taki hjer upp fyrr
en allt f einu. Ilríð hefur engin komib lijer,
neina dálítib lausafjúk og aldrei hvassvibri, en
opt kuldastormar, en Víst er ab mestu l.yrit út
á landinu því þar skýlir skógurinn. Á sljett-
unum hefur orðib mcst tjón af þessum kuldum
því þar skýlir ekkert og nýbyggjarar hafa ekki
getab búib sig út me& nógan eldivib. Margt af
fólki heíir orbib úti og sýnir það. ab menn þekkja
bjer ekki eins vel kulda og á Islandi, því hjer
hafa eugar hríbar komib til ab geta villt menn,
en verra hefir verib f sumum plássum en hjer.
þab mundi líka opt fara illa fyrir mönnum
heima ef þeir væru í cinum sokk máske blaut-
um og í stígvjelurn, eins og margir hjer. Fest-
ir cru þú mikib betur útbúnir en heima, því
hjer tíbkast lobin skinnföt fyrir vetrar föt.
Mjer finnst jeg ekki hafa neitt illt ab skrifa
hje&an, nema hjer eru framdir stórglæpir, sjald-
an óluiytti t. d. smá þjófnabur þekkist valla;
manndrápasögur heyrast opt frá New-York og
Chicago. þessa stabar er varla getib í Blöbun-
um. Norsk blöb liöftim vib, svo vib fáum all-
ar frjettir úr Evrópu nema frá Ísl. þjó&ólf höfa
utn við líka en hann talar mest um sjalfan sig
og sumstabar er hann þyngri en cnska.
5 nóvember fóru hjer fram kosningar og
gekk þab allt fribsamlega Grant var& ofan á en
Greeley uridir og um sömu muridir dó kona
lians og liann sjálfur litlu síbar. Ilann átti 2
dætur, sú eldri var trúlofuð og unnusti iiennar
drukknabi rjett eptir dauba foreldranna. Vest-
urfara — Emigranta — lögin eru þessa daga
undir gjör& til lagfæringar og ver&ur þab lík-
lega abkomumönnum í liag.
Bezt er fyrir landa sem ætla liingab til
Milwaukee, a& snúa sjer til manns sem er ná-
lægt vagnstöbvunum og sem þekkir okkur, þab
er John Olsen Overbye, Pioprietor 278 Oregon
Street.
FRJETTIR IlKILEID/llt.
Lengst af í vor, hafa hjer nyrbra verib
þurrvibri og kuldar svo gróbrinum hefur lítib
farib fram, allt tll þess í næstl. viku, ab lijer
rigndi dálítib, svo nú eru allgó&ar horfur á gras-
vexti; þó er aptur kvartab víba ylir grasmabki,
einkum á harbvelli, sem menn segja a& þeg-
ar sje orbib töluvert mein ab, og skepnur flýji.
Lítib hefur síban á dögunum afiast af iiá-
katti, bæbi vegna sífeldra ógæfta oa haffsþaka
upp fyrir hin dýpri tnib. Aptur liafa nokkur
skipin fengib svo tugum skipiir af ael, er sleg-
inn hefir verib á ísnum. — Mikill fiskafli er
nú sagbur kominn hjer úti fyrir þá beita er
gób Ab sunnan er ab frjetta miklar rigningar
og ótíb, á meban þurrkarnir voru hjer, en lilab-
fiaki þá gaf ab róa Kvefsóttin hefur gengib
yfir um allt land, a& svo miklu frjetzt hefur
hingab og fólk á ýmsum aldri dáib, helzt gam-
allt og aldrað. — 31. f. m. kom fjelagsskipiö
„Grána“ liingab, en 6. þ. m hin lengi eptir-
þrey&a Baldvinsjakt sem heitir „Biildur“, bæ&i
fermd matvöru og öbium nau&synjum.
6. þ. m. var hjer haldinn sýslufundur til ab
kjósa menn til þingvallafundar, ur&u þeir Árni
óbalshóndi Hallgríinsson 4 Gar&sá og Jakob
timburmabur Jónsson á Munkaþverá fyrir kosn-
ingu. Hverjir kosnir hafa verib til þingvalla-
fundar hjer í næstu sýslum, viturn vjer eigi.
AUGLÝSING.
—- þareð jeg hinn 20. þ. m. fer hje&an á
skipi vestur á Siglnfjörb og Skagafjörb til. þess
ab verzla þar, bi& jeg aila þá, sem eru í skuld
vib mig. eba þá verzlun sem jeg nú síbastlibib
ár var fyrir, ab borga skuldirnar í sumarkaup-
tíbinni eba innan 8. dags ágústmánaðar næst-
komandi til iierra verzlunarstjóra B. Steincko
sem hefir fullmakt frá mjer til a& veita skuld-
unum móttöku, og hefir iofab mjer ab ganga
eptir þeim.
Jeg vonast eptir ab ailir gjöri þetta gób-
fúslega, þareb jeg annars ttndir eins og jeg kem
hingab aptur, ver& að Ieita laganna vib þá sem
ekki verba búnir ab borga.
Akureyri 12 júní 1873.
J. V. Havsteen.
FJÁRMARK.
Fjármark verzlnnarmanns Sören Jakobscns á
HÚ8avfk. Hvatrilab hægra, tveirbit-
ar framan vinstra. Brennim. Sö Ja.
Fjármarkib stendur í seinustu markaskrá
þingeyjarsýslu autkennt nr. 380, og er þar eigo
Jóhanns Bjerrings, sem nú er dáinn.
■Eiyandi oj ábyrjdannadur : [i j (j r 11 J Ó 11 S S 0II•
Akurcyri J.873, B, M. Sttphdnsion.