Norðanfari


Norðanfari - 10.12.1875, Blaðsíða 1

Norðanfari - 10.12.1875, Blaðsíða 1
Sendur kaupenclum lijer á landi kostnaðarlaust; verð árg. 30 arkir 3 krónur, einstök nx\ 16 aura, sölulaun 7. hvert. Auglýsingar oru teknar í blað- ið fyrir 8 aura hver lína. Yið- aukablöð eru prentuð á kostnað hlutaðeigenda. l'll.í ALfllSGL (Framlxald). J>að eru nú liðin 12 ár síðan fyrst var rætt um pað á alpingi að koma á gufuskips ferðum milli hafna umhverfis strendur lands- ins. 011 pessi mörgu ár hefir pað verið eitt með hinum mestu áhngamálum pjóðarinnar, að fá pessar gufuskipsferðir til að bæta úr liinu mikla samgönguleysi, sem hefir staðið og stendur landi voru svo mjög fyrir prifum hæði í andlegu og efnalegu tilliti. Til al- pingis liafa komið í lxvert skipti, sem ping liefir verið haldið, síðan málinu fyrst var lireift, hænarskrár frá pjóðinni úr ýmsum áttum um pað, að pingið reyndi til að fá pví framgengt, að gnfuskipsferðir kæmist á að minnsta kosti um sumai’tímann milli lielztu hafna á landinu til pess að flytja ferðamenn, sem purfa að fara í ýmsum er- indagjörðum úr einu hjeraði í annað, eða af einu landshorni á annað, og svo allskon- ar farangur og varning, sem nauðsynlegt er að koma úr einum stað í annan, en senx ekki er vinnandi vegur að flytja, meðan reg'lulegar samgöngúr vantar á sjónum, nema með fjarskalegum kostnaði og tíma- lengd og ef til vill með pví að gjöra lykkju á Teiðina suður í Danmörku, eins og kunn- ugr, er, að menn hafa opt orðið að taka til bragðs. Alpingi hefir jafnan að undan- förnu tekið vel undir petta mál, og par hefir- sízt purft að segja, að málinu hafi verið eytt með flokkadrætti í pinginu. J>jóð- kjörnir og konúngkjömir pingmenn liafa jafnt verið pví fylgjandi, að nokkru af fje landsins væri varið til að stofna ferðir pess- ar, pví peim liefir hvorumtveggja verið pað jafn Ijóst, að mál petta er eitt af hinum allrahrýnustu lífsnauðsynjamálum landsins. En elckert mál sýnir ef til vill hetur en petta, hvað öfug og óhæf stjórnaraðferð landsins hefir verið að undanförnu — vjer skulum eigi við hafa harðari orð, pó fyllsta ástæða sje til pess. — Stjórnin sviptir oss fyrst umráðum efna vorra og fær pau öðrum óviðkomandi í hendur, og pegar vjer óskum sameiginlega að dálitlu af efnum- vorum sjálfra sje varið til pessa nauðsynja-máls pjóðar vorrar, pá segir stjórnin út um ann- að munnvikið: „Leggið pið sjálfir til fjeð“ — en út um hitt: „J>ið fáið ekki að ráða ykkar fje“. |>eir sem vilja mega kalla petta lieiðarlega aðferð; vjcr gctum pað ekki. Nú er, Guði sje lof, mikil lagfæring kornin á stjórnarfyrirkomulagið í landi voru, pó pví sje ennpá ábótavant. Alpingi liefir nú fengið að miklu leyti en pó ei öllu, ráð yfir landsjóðnum, tekjum hans og gjöldum. 'puð- mátti pví vita, að alpingi mundi eigi láta lengi dragast eptir að pað fjekk fjár- liagsráðin, að leggja fje til gufuskips ferð- anna, eins og pað hefir nú gjört. Mönnum er pegar orðið kunnugt hver niðurstaðan varð á pinginu í surnar í pessu rnáli; en af pví mörgum mun eigi full ljóst, hvern kostnað petta fyrirtæki hefir í för með sjer, pá viljum vjer nú taka upp í blað vort álit nefndar peirrar er sett var í mál petta af neðri deild alpingis, pví par er greinileg áætlun urn tekjur og gjöld dálítils gufuspips, er haft yrði til strandaferða lijer við land, og einnig samanhurður á pví, er purfa mundi til pess, að landsjóðui’inn keypti skipið, og tilpess, að hann taki pað á leigu. Kefndarálít um gufuskipsferðir umhverfis landið. |>að virðist óparfi að orðlengja um, hver pörf sje á greiðari samgöngum með strönd- um frarn á íslandi, en nú á sjer stað. Hvort sem litið er á milliferðir pósta, á viðskipti yfirvalda í hag hins opinbera eða á viðskipti almennings hjeraða á mílli, mun pað vaka fyrir flestum, að pað ástand, sem nú er, bæði purfi, bráðra og mikilla umbótá við. En pað sem flestir horfa i, og verða að horfa í, er kostnaðurinn, og örðugleikinn fyrir landið að bei’a hann. Nefndinni hafa úr ýmsurn áttum borizt skýiúngar pessu rnáli viðvíkjandi, og par á meðal sjer í lagi- eptirrit af áliti nefndar peii’rar, sem stjórnin sqtti.árið 1871 í Kaup- mannahöfn til pess að íliugá málið. J>essi nefnd virðist oss að hafa verið svo vel skip- uð að mannvali til, onda er svo vel frá pví áliti hennar gengið, að vjer pegar í upphafi skulum játa, að vjer mestmegnis höfum byggt uppástungur vorar á áliti hennar. I öndverðu skal pess getið, að 6. grein liinna svokölluðu stöðulaga 2. janúar 1871 gjörir svo ráð fyrir, að ríkissjóður Dana heri allan kostnaðinn við póstferðirnar milli Danmei’kur og íslands — ekki Danmerk- ur og Reykjavíkur einnar —• enda er pessi póstleið í fjárhagslögum Dana 1870—- 72. 6, grein á sanxa hátt einkennd sem póst- leið xnilli Danmerkur og íslands. Hefir pessi lagaskylda og sjálfsagt vakað fyrir póststjórninni, par senx póstskipinu hefir verið gjöi’t að skyldu auk Reykjavíkur að koma við á Vestmannaeyjum, og ýnxist Seyð- isfirði eða Benxfirði. En allt fyrir pað er lagagreininni, að oss virðist, ekki fullnægt fyr en póstferðir eru komnar á milli Dan- nxerkur annarsvegar, og lielztu hafna ís- lands hins vegar. Oss dettur reyndar ekki í hug, að fara fram á pað, að samgöngum- ar eigi að vera milli Danxnerkur og allra pessara hafna beinlínis, heldur mundi pað vera nægjanlegt, ef pær væru settar í hæfi- legt samband við höfuðpóstferðirnar milli Danmerkur og Reykjavíkur, með svo felldu móti, að pegar höfuðpóstskipið væri komið til Reykjavíkur, pá færi annað minna skip paðan norður með ströndum og til baka, á fleiri eða færri hafnir, og fleiri eða færri ferðir, eptir pví sem hagfelldast og undir eins kostnáðarminnst kynni að vera. Kefndin hefir lxugstxð s'jer sti’andsigl- ingaskip upp á 80—100 tons, sem færi frá Reykjavík fyrst um sinn 4 ferðir vestur um landið frá fyrri parti maímánaðar til sept- embei-mánaðar loka, og kæmi við á Stykk- ishólmi, ísafirði, Skagaströnd, Siglufirði, Akureyri, Yopnafirði og Seyðisfirði, ogsömu- leiðis til baka, nema hvað pað yrði að fara austur um landið, ef liafís tálmaði að kom- ast noi’ður fyrir landið að vestan. Eptir peim áætlunum, sem nefndin Iiefir handa á milli, virðist hin áminnsta stærð skipsins að vera nægileg, að minnsta kosti fyrst um sinn, án pess pó að draga um of úr peim hæfilegleikunx, sem gott skip 1 sjó að leggja verður að hafa til að bera. Jafnframt eru líkindi til, að skipið einnig verðí að hafa ís- húð, sökum pess, hvernig opt er ástatt á Islandi unx pann tínxa ársins, sem ferðir skipsins nxeð ströndum fram ættu að byrja, nefnilega í fyrri hluta maímánaðar ár livert. Nefndin er senx sje á pví, að fyrst um sinn og par til nokkur reynsla er fengin, væri rjettara að taka ekki eins djúpt í árinni, eins og Kaupmannahafnarnefndin hefir gjört, par sem hún ætlaðist til, að strandsigling- arnar hjeldust við eins langan tima, eins og póstskipsferðirnar milli Kaupmannahafnar og Reykjavíkur. Með pví nxundi talsvert fje sparast hæði að kolabrúkun og fólks- kaupi, við pað, að ferðirnar yrðu færri og á hezta tínxa ársins, sem notaður er hjer á landi sjer í lagi til langferða. Til að gjöra nxálið sem skýrast, viljum vjer í kostnaðaráætlun vorri fyrst gjöra ráð fyrir) að skipið væri keypt, og höfum vjer í áætlun vorri bæði um kostnaðinn við ferðirnar og árangurinn af peim gjört ráð fyrir, að skipið bæði í fyrstu ferðinni frá Kaupmannaliöfn til Reykjavíkur, og í síðustu ferðinni frá Reykjavík til Kaupmannahafnar hafi alfermi, sem. pegar reiknaðar eru 30 krónur pr. ton á hingaðleið og 20 kr. á hjeðanleið gefur . . . 4000 kr. Á ferðum með ströndum, p. e. frá Reykjavík til Seyðisfjarðar og 4 ferðum frá Seyðisfirði til Reykjavíkur ætlumst vjer á hálffernxi í hvorri ferð, sem, pegar pess er gætt, að allur farmurinn á stundum ekki kann að verða fluttur alla leið, heldur nokkur partur lengra og nokkur skemmra, niundi gjöra upp og ofan 16 kr. pr. ton, eða fjnir 360 tons.................................................. 5760 — Farpegar frá og til Kaupmannahafnar í maí og september teljast 3 í hverri ferð eða alls 6 á 90 krónur................................................. 540 — Farpegar í 8 strandferðum franx og aptur reiknast 20 í hverri ferð, eður alls 160, sem upp og ofan ekki borga meira en 16 kr. hver, gjörir........ 2560 —• þókxiun fyrir flutning á brjefum ,og bögglum, sem aptur sparast á kostnaði við póstferðirnar........................................................... 1200 — Samtals 14060 kr. Útgjöldin við skipið teljast á sanxa tíma — frá maí til síðasta september: I. Fólkshald. 1 skipstjóri, 200 kr. á mánuði í 5 mánuði........................'( . „ .q j. 120----— - 7 —............................1 ‘ 1 vjelastjóri 180 — - — - 5 —...........................) 14fi0 _ 80 — - — - 7 —............................j Fæðispeningár fyrir 2 menn á 2 kr. á dag í 5 mánuði................. 600 — 1. stýrimaður 70 kr. á mánuði í 5 nxánuði............................. 355 — 2. __ 60 — - — - 5 —........................... 300 — 1 vjelarundirstjóri 70 kr. á mánixði í 5 mánuði....................... 350 — 1 matreiðslumaður 60 — - — -5 — 300 — Flyt 5,200 — 14. AR. AKUREYRI 10. DESEMBER 1875. Yr. 49.—50, 101

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.