Norðanfari - 14.10.1879, Qupperneq 1

18. ár.
>r. 47.-48.
MRB.WAR
Akureyri, 14. októtoer 1879.
t
Síra Magnús Tliorlacius
(kveðið til önnu Thorlacius dóttur hans).
Horfinn er enn sem jeg inni,
einn skyldi pað seinna,
föður mátt, prúður, um preyja
pinn! fornvina minna:
öll eru, auðarpella!
áður blíð fjöll nú síðan
hjelu döggvuð um hryggan
lians garð Skagafjarðar.
í>á var annað, er inni
óðkátir við sátum
endur við æskulyndis
yl á Hrafnagili;
man jeg pað er mildur vini
Magnús enn rjeð fagna,
opt var gyðjan giptu
glöð, á Bessastöðum.
Fylgdumst að um elgjar
eyðislóð yfir móðu
prátt, og pví má jeg vottinn
pann vel bera manni:
«Hann var glaður með glöðum,*
góðfús öllum pjóðum,
höfðinglyndur, pó ei hefði
hnossin gild sem hann vildi.
Alinn var hann par, er ólu
Eyfirðingar virðum
ágætra fyrr ítrum
öðlinga kyn slyngir:
prátt svo og p>orláks ættar
prautgóðum enn móðu
íús var flæðar eisu
fenju hönd á venju.
Nú er hann liðinn, en ljóða
lofn! — skal brag svo stofna —
minning lians sje mönnum
mæt, er alls vel ’gæta!
Svo læt jeg kvaddan — en kveddu
kveðin ljóð pinni móður —
æskuvin hinn eina
óð og skólabróður.
26. júlí 1879,
Gfísli Brynjúlfsson.
t
Stefán Einarsson.
Stefán stúdent Einarsson var fæddur að
Víðimýri 16. febr. 1837. Eoreldrar hans
voru: Einar umboðsmaður Stefánsson, prests
að Sauðanesi, Einarssonar prests að Sauða-
nesi. Móðir Stefáns sáluga var Ragnheiður
dóttir Benidikts stúdents Vídalíns að Víði-
mýri; móðir Ragnheiðar var Katrín dóttir
Jóng biskups Teitssonar að Hólum, faðir
Benidikts Vídalíns var Halldór klausturhald-
ari að Reynistað, en móðir Ragnheiður dótt-
ir Einars stúdents að Söndum; faðir Hall-
dórs klausturlialdara var Bjarni sýslumaður
Halldórsson að pingeyrum, en móðir Hólm-
fríður dóttir Páls lögmanns Vídalíns.
Stefán sál. ólst upp hjá foreldrum sín-
um, fyrst á Víðimýri og svo á Reynistað;
fór ungur í Reykjavíkur skóla, var par 6 ár,
og útskrifaðist með bezta vitnisburði. Gipt-
ist árið 1862 ungfrú Ingveldi, dóttur sjera
Jóns Hallssonar prófasts að Miklabæ. f>au
bjuggu fyrst 8 ár að Reynistað, en vorið
1870 fluttust pau að Krossanesi, hvar pau
hjuggu par til hann deyði 21. sept. 1878.
|>eim hjónum varð 6 barna auðið, af hverj-
um 2 lifa: Einar sem farinn er að læra und-
ir skóla og Jóhanna, og eru pau bæði hin
mannvænustu.
Sneiðast um tekur hjer í Hólm
liarður er skapadómur sendur,
par sem að bana bylgjan ólm
brimprungin glymur lífs við strendur:
valinn pví einn minn vinur kær
vikinn er brott til æðri heima,
á meðan girðir ej^jar sær
ítar hans kæra minning geyma.
Stefán pað Einars arfi va'
ýtur bóndi frá Krossanesi,
sóma og dyggðir sem að bar,
sífellt glaður pó móti bljesi.
Beztu hjer fjelags bræðrum með
bæði fróðleiks og skemmti maður,
nauðstaddra vanur gleðja geð
gjarnan til meðaumkunar hraður.
Ærið fagur var ættstofn hans,
ýtar sem pekkja munu fróðir,
frægur í sögu fósturlands
framkvæmdar gjarn að rekja slóðir;
Stefán og liáa höfðings lund
hafði ætíð, hinn kærleik bráði,
gjöful hvað hægri greiddi mund
grand ekki hin opt vita náði.
Einkenni pví líkt ættar bar
öllum sannleikann porði greina,
vonda hræsni ei virti par
viðkvæma meður sál og hreina,
og mnnnelskan jafnan helg og lilý
hans, sig auglýsti marga vega;
samtaka slíku og var í,
ágæta konan rausnarlega.
Ektamaki að andláts blund
ástríkur var, og faðir bezti,
húsbóndi eins með hollri lund:
hverjum fagnaði kærum gesti
veitulann ei nam vanta brauð,
velgjörning engan náði draga,
harla lítið um heimsins auð
huxaði pó um sína daga.
Ekkjan nú grætur mætann mann
megnri gagntekin sorg og harmi
hjeðan fluttann úr heimsins rann
hjartað skelfur í voikum barmi;
— 93 —
en drósar tár á hans dánarbeð
drottins í augum fagurt ljóma,
sonur og dóttir syrgja með
sveipuð æfinnar morgun blóma.
Ó, Guð, peim sjertu hjálp og hlíf
og huggun í allri sorg og mæðum,
en pegar kemur eilíft líf
aptur finnið á dýrðar hæðurn
hann, sem að núna harmið pið,
hafinn langt ofar synd og dauða
sveiptan rjettlæti, sæld og frið
sonar guðs fyrir blóðið rauða.
Símon Bjarnarson.
Svarðarmýrar og eldiviður.
Eitt af pví, sem liggur alveg í dái hjá
okkur og aldrei er minnst á, er eldiviðurinn
og hin ýmsu efni sem geta orðið brúkuð til
brennslu, og er pað pó eitt af pví, sem við
ættum að snúa athygli voru að, pví pað er
einn liðurinn í landbúnaði vorum, og hefir
líka pýðingu fyrir fleiri en pá, sem búa upp
til sveita, pað hefir pýðingu fyrir alla í heild
sinni, sem purfa að brúka eldivið, og hverj-
ir eru pað, sem komast af án hans?
Vjer erum afskektir á hólma vorum, í
hálfs fjórða hundraðs mílna fjarlægð frá pví
landi, sem við höfum mest saman við að
sælda, og hvaðan vjer sækjum allar vorar
nauðsynjar og eldiviðinn á stundum líka, eða
pá frá Skotlandi. lieiðin er pess vegna of-
löng og flutningurinn kostar of mikið, svo
vjer verðum að láta okkur nægja, að brúka
næstum eingöngu pann eldivið sem við get-
um fengið hjer heima. Landið er skóglaust
og liingað til hafa ekki fundist hjer nokkur
steinkol, er liafa orðið að neinu gagni, sem
eldiviður. J>að sýnist pess vegna svo í snöggu
bragði, sem vjer höfum fulla ástæðu til að
brúka áburðinn til brenslis.
Áður fyrrum, meðan landið var pakið
með skógi millum fjalls og fjöru, höfðu for-
feður okkar nógan eldivið, enda spöruðu peir
ekki skógana, en hjuggu takmarkalaust bæði
til kola og brennslis, enda fáum við nú að
gjalda pess. Nú eru aðeins litlar leifar orðn-
ar eptir af pessum miklu skógum, og erum
við nú í óðakappi að uppræta pær líka, og
pað mun okkur hafa algjörlega tekist við byrj-
un næstu aldar.
J>ar sem skógarnir hafa protið hafa for-
feður okkar tckið upp á að grafa svörð og
hafa hann til brenslis og hefir allvíða verið
milcið gert að pessu áður fyrr um, enda langt
meira en gert er nú á dögum, og sjást víða
merki til pess enn pá. enda er líka getið um
svörð og svarðar tekju allvíða í gömlum rit-
urn og máldögum hjer á landi.
Síðan jeg fór til að ferðast um kriug,
hefi jeg mjög víða haft tækifæri til að kynna
mjer petta. |>að er á morgum bæjum, að
ósköpin öll hafa verið grafin af sverði (mó)
áður fyrr um par sem ekki er tekinn einn
köggull nú til langframa, og sumstaðar par
sem menn vita ekki af að svörður sje til. Jeg
hefi leitað injög víða eptir sverði á ferðum