Norðanfari - 14.10.1879, Qupperneq 3

95 —
slíkra starfa, svo sem til lireppsnefndar odd-
vita, sýslunefrdarmanna og hreppstjóra, og
hreppsbúum stendur vist sjaldnast á miklu
hver pessara manna gegnir hinu eða pessu
starfinu í pað og pað skiptið, og eins og
hjer stóð á, mundu hreppsbúar eflaust hafa
kunnað sýslunefndarmönnum sínum pakkir
fyrir pessa framkvæmd; peim hefði sízt kom-
ið til hugar að setja neitt út á mannavalið,
pví annar pessara manna hafði verið hrepp-
stjóri í sínum hrepp um nokkur ár og pótt
standa prýðis vel í peirri stöðu, en hinn
er orðlagður greindarmaður, sem heíir feng-
ist við verzlunarstörf, og skriptastörf hjá
sýslumanni, og nú setti sýslumaður hann í
sínn stað, svo sem áður er getið, og munu
N orður-|>ingeyingar allt eins kunna sýslu-
manni sinum pakkir fyrir að hann tók petta
úrræði, heldur en að baka mönnum allt
pað ómak og kostnað, sem af pví hefði leitt,
að sleppa peim tveim nefndarmönnum er
mætt höfðu svo búnum heim, og kalla sam-
an nýjan nefndarfund; jafnvel pó vjer sje-
um óvissir um hvert petta tiltæki hans hafi
í raun rjettri verið minni formsynd, heldur
en hin, er sýslunófndina hryllti svo mjög
við. Ætli amtmaður hefði nú ekki getað
gjört petta ógilt fyrir sýslumanninum; en
hvað sem pví liður, hjer var ekkert að
óttast; hinu var óhult að treysta, að hlut-
aðeigandi amtmaður, er bæði skynsamur og
velviijaður, er alls ekki mundi beita valdi
sínu til pess er miður gegndi.
„J>eir verða að brúka eirinn sem ekki
hafa látúnið“, hinir ómenntuðu menn verða
að reyna eins og peir bezt geta að gjöra
sjer grein fyrir pví ágreiningsefni og vafa-
máli sem hjer ræðir um, eins og hverjum
öðrum hlut, við pá daufu skímu og innan
peirra pröngu takmarka sem menntunar-
skorturinn setur peim; en lögfræðingarnir
og yfir höfuð hinir menntuðu menn, geta
skoðað pað frá hærra sjónarmiði við hið
skærara ljós og meira viðsýni sem lærdóm-
ur peirra og pekking veitir peim, pað væri
pví bæði fróðlegt og ákjósanlegt, ef einhver
slíkur góður drengur vildi verða til að rita
í eitthvert blaðið gagnorða og sannfærandi
úthstun yfir pað: hvort nokkrar eða alls
engar undantekningar frá blindri og ríg-
bundinni hlýðni við lagabókstafinn megi eiga
sjer stað, eður hvað langt pær undir ýms-
um kringnmstæðum kunni að geta náð
Ólafur Jónsson
á Kúðá í þistilfyrði.
— Jpareð pað á sjer opt stað í heimin-
um, að menn gjöra sjer margar og máske
rangar imyndanir um pau málefni, sem
mönnum eru ekki að öllu leyti augljós, pá
væri pað mjög nausynlegt par sem slíkt
á sjer stað, og um opinber mál er að
ræða, sem almenningur á Idut að, að pau
væri opinberuð lilutaðeigendum að fullu leyti
* til pess að koma í veg fyrir allan misskiln-
ing, er margt illt getur haft í för með sjer,
bæði i tilliti til einstakra manna og yfir
höfuð. J>ess vegna viljum vjer af góðum
ástæðum benda á eitt málefni, sem vjer
heyrum almenna umkviirtun um, að hlut-
aðeigandi mönnum sje enn ekki gjörð full-
komin grein fyrir, og pað er: hvernig hag-
ur Grafaróssf jelagsins standi nú, og hvernig
liin heiðraða yfirstjórn pess hafi hagað gjörð-
um sínum, að pvi leyti hvað fjelagið snert-
ir eða framkvæmd pess?
Vjer skorum pví hjer með áhinahátt-
virtu stjórnarnefnd Grafaróssfjelagsins, að
húngjöri fulla grein fyrir gjörðum sínum, í
pvi efni, i blöðunum, og leggi par jafnframt
fyrir almenningssjónir glöggva skýrslu og
reiknings yfirlit, sem geti komið mönnum í
rjettan skilning um, hvernig standi á pví
óttalega tapi er fjelagið hefir orðið fyrir,
nú á seinustu árum pess.
Vjer viljum hjer með láta 5 ljósi, að
vjer, fyrir vort leyti, gjörum ekki pessa á-
skorun til hinnar háttvírtu stjórnarnefndar
af peim ástæðum, að vjer vantreystum lienni
að hafa upp fyllt pá rjettu skyldu sina í
pessu efni, eða hiín vilji draga 'iieinar dul-
ur á gjörðir sínar og meðferð á fjelaginu,
pví pað má alls annars vænta af hinum
háttvirtu mönnum, heldur gjörum vjer pað
pess vegna, að vjer heyrum megna óánægju
meðal peirra, sem hluti áttu í fjelaginu,
vegna peirrar óvissu sem hvilir yfir livern-
ig pvi líður, og er pað næsta leiðinlegt að
heyra, að hinir háttvirtu menn skuli vera
giunaðir um gæzku í pessu efni, afpvílika
vjer erum sannfærðir um, að peim er ekki
nema ánægja í pví að láta störf sin og
framkvæmd í fjelaginu koma fyrir almenn-
ings sjónir, par sem peir hafa sjálfsagt
starfað að pví eptir beztu vitund, eins og
peir í byrjun fjelagsins sýndu frábæran
dugnað í pví, að leiða sem flesta út í pað
happasæla fyrirtæki, pó pað, að líkindum
fyrir ógæfusöm óhöpp, fengi svona striða
banalegu.
Ritað í september 1879.
Nokkrir Skagfirðingar.
Brjef frá Vesturheimi.
(Niðurl.). Hingað komum við í gærkvöld
eptir ágæta ferð yíir hafið og látum við okk-
ur nægja að lýsa peirri ferð með pví að setja
hjer orðrjett skjal, er við sendum Allan fje-
laginu með undirskript allra fjölskyldufeðra
og ógiptra karla og kvenna.
Skjalið hljóðar svona:
«Vjer undirskrifaðir íslenzkir vesturfarar,
sem nú flytjumst með gufuskipinu Waldens-
ian til Qvebec, teljum pað ánægju vora, að
færa peim herrum James & Alexander Allan
í Glasgow vort innilegasta og bezta pakklæti
fyrir pægilegt pláss á skipinu og notalegt,
nægilegt og ágætt viðurværi fyrir yngri og
eldri, sjúka sem heilbrigða, eptir pví sem
framast má ætla að föng sjeu til á sjóferðum,
og kunnum vjer ekki betri ósk fjelaginu til
frama og lieilla, enn pá, að pví auðnist að
hafa jafn dygga og duglega menn í pjónustu
sinni eins og britana Dames Ralston, Gilbert
Blake og Hugh Fisher, læknirinn Chas
Neville og túlkinn Bérnt Freðrik Carlsen,
sem allir hafa sýnt okkur velvild og sjerlega
nákvæma umhyggju fyrir vellíðan okkar vest-
urfara yfir höfuð að tala, en við aðra skip-
verja, sem annars eru allir kurteysir og pægi-
legir menn, höfum við minna saman við að
sælda.
Af bróðurlegum kærleika til landa okk-
ar heima á íslandi, peirra er seinna kynnu
flytja til Vesturheims, óskum vjer og vonum,
að fjelagið haldi áfram flutningssamningum
við herra Slimon milli íslands og Skotlands
meðan hann hefir sitt fagra og góða gufuskip
Camoens til flutninganna. Svo er pað og
vor innileg ósk, að landar okkar, peir er
seinna kynnu flytja hina löngu sjóleið yfir
Atlantshaflð, verði eins hjartanlega ánægðir,
glaðir og heilbrigðir eins og við liöfum
verið».
|>etta skjal liöfum vjer beðið hr. Jón
Hjaltalín í Edinarborg að pýða á enska tungu
og koma pýðingunni í skozlct blað.
Að vísu hafa nokkrir, eins og eðlilegt er,
kennt lítilsháttar sjó- og maga-veiki, helzt
aldrað fólk, en prátt fyrir pað, sem áðurhef-
ir viðgengist, liefir engu ungbarni orðið mis-
dægurt, pað teljandi sje, pví bæði fá pau
niðursoðna mjólk eptir pörfum og eins og
allir sjó- og maga-veikir hafurgrjónaseyði,
sem álitið er mjög holl og góð fæða.
Seinna munum vjer senda yður fram-
hald ferðasögunnar og vonum vjer að pá
verði komin í hámæli hin góðu kjör sem
Jón Ólafsson ritstjóri «Skuldar» hefir livíslað í
eyra peirra er íyrir hans milligöngu flytja í
sumar til Vesturheims með Anclior línunni.
Jón Ólafsson. B. Gíslason.
Frá Jótlandi,
eptir Guðmund Hjaltason.
I. TJm suiuarreru niínaá Jótlaudi 1878.
Skólinn í Askov stóð yfir 5 mánuði.
J>aðan fór jeg suður að Heils, sem stendur
6 milum sunnar en Askov og 2 mílum vest-
ar en Kolding. sem er syðzti bær áNorður-
Jótlaiuli,
í Heils var jeg i 7 mánuði i vinnu hjá
bönda peim, er Jep Fink heítir. Hann er
gáfumaður og höfðinglegur í öllu og hinn
viðfeldnasti maður og heimili hans er eitt
af peim fegurstu og elskuverðustu heimilum
sem jeg hefi pekkt.
Hann hafði 37 kýr, 8 vagnhesta og
fjölda svína, og jörð hans gefur af sjer i
meðalári 1000 tunnur af alskonar korni,
auk heys og káljurta. Er petta mikla korn
bæði haft til fæðis fyrir fólk og fjenað
einnig selt. Menn borða hjer ®/6 hlutum
meira brauðmeti, Vs rninna af kjöti og 5/e
minna af smjöri en heima á íslandi. Ann-
ars hafa menn mjög gott og prifalegt fæði
hjerna og vita ekki af sulti að segja.
Jep Fink átti einnig aldingarð með
allskonar eplum og ætijurtum, berjum og
blómgrösum; var pað eitt af verkum mínum
að hirða um hann. Annars gekk jeg að
allsháttar vinnu, slætti, mykju- og moldar-
verkum, en hafði jafnan góða og fasta frí-
tíma eins og önnur hjú hjerna, og pó held-
ur meiri, pví liúsbóndi minn gjörði alltsem
hann kunni til að efia og auka mitt and-
lega og verklega gagn og menntan; fór
hann með mig í ýmsar smá skemmtiferðir,
og kom mjer í kunningskap við ýmsa ágæta
menn. Vinnulagi er svo háttað hjer, að á
vetrum og vorum eru engjar og akrar
plægðir og borið á pá, og sláttur byrjast
seinast í júní og kornskera seinast í júlí
og endar í byrjun september. Síðan er
farið að plægja að nýju. Bæði hey og korn
og allar aðrar nauðsynjar eru keyrðar heim
á vögnum, og hestarnir eru hjer miklu
stærri og efldari en á íslandi. þeir eru
stirðir og ópjálir og mundu eiga illa við
hina íslenzku vegi. Laun vinnumanua hjer
eru frá 150 krónum til 200 kr. um árið;
par í reiknuð föt og skæði og pjónusta.
Daglaun eru að jafnaði um vor og sumar
frá 50 aura til 1,00, um slátt og uppskeru-
tíð 1,50 aura til 2,00. Vinnan byrjar kl.
5—6 f. m., svefntimi um miðjandaginn 1—2
tímar; hættur kl. 7 72—8 á kvöldin, svo
eiga menn frí; og á vetrum pegar stuttur
er dagur, eiga vinnumenn líka frí að mestu,
í október petta sama sumar, flutti jeg 3
fyrirlestra eptir beiðni manna hjer, eru pað
peir fvrstu fyrirlestrar sem jeg hefi flutt í
Danm örk.
II. Náttúra Jótlands.
J>að mun ekki vera ófróðlegt að nefna
landslag og náttúru á suðurhluta Jótlands
og vil jeg fyrst tala um pað i heild sinni,
og svo um pess einstöku hluti.
Milu norður frá Heils stendur fjall
pað er „Skamlingsbanke11 heitir yfir 300 feta