Norðanfari - 02.01.1880, Page 2

an hærra hlut, og drjúgum aukizt, nú er
eptir að íæra kvíarnar út austur áhóginn.—
Hinn 1. október tók marskálkur Manteuffell
við landstjórn í Elsass og Lóthringju, hafa
pau íylki frjálsari stjórn og heimastjórn meiri
en áður. Við kosningarnar í haust til pings
Prússa liafa apturhaldsmenn unnið mikinn
sigur.
•Teg gat pess síðast að Andrassy greifi,
mundi leggja niður embætti sitt. Jósefkeis-
ari veitti honum lausn pann 8. f. m. og tók
harón Haymerle í hans stað, barón Heinrich
v. Haymerle var síðast sendiboði Austurríkis
í Róm. Andrassy heíir liaft alríkisstjórn á
hendi síðan Beust fór frá 1871. önnur ný-
ung frá Austurríki og Hngverjalandi er að
Czekarnir frá Bölimen og Máhren hafa tekið
setu í ríkisráðinu (svo heitir hið sameiginlega
ping). Allt til pessa hafa peir ekki viljað
sitja á pinginu 1 Vín, en krafizt pess að fá
sjerstakt ráðaneyti og löggjafarping sem Cng-
verjar. J>eir láta alls ekki af kröfum sínum
við petta og hafa iýst pví yfir við keisarann.
Af Bússum er eigi annað að segja en
hinn gamla ófögnuð prældóms og siðleysis.
Bússar hafa átt í liöggi við Túrkmenn en
beðið ósigur. Hörfuðu Rússar pá.aptur og
bíða vorsins.
Her Englendinga í Afghanistan heíir tek-
ið Kabúl og að mestu friðað landið, Eng-
lendingar láta líklega einhvern af innlendu
konungsættinni stjórna landinu að nafninu
til. Emirinn Jakúb Kan vill með engu móti
taka við stjórninni aptur.
Mælt er að Belgíustjórn hafi gjört út
hinn nafnfræga ferðamann, Stanley, til pess
að velja nýlendustæði í Afríku handa Belgj-
um. Stanley lagði upp Kongofljot í septem-
berm. og ætlar paðan að halda inn og upp í
landið. Önnur sveit leggur upp frá Austur-
ströndinni og á að liitta Stanley inn í landinu.
Á suðurströnd Spánar hljóp flóð í nokkr-
ar ár og eyddi byggðum og drap fólk og fje.
Skaðinn metinn 25 milljónir franka og 20,000
húsnæðislausir. J>etta skeði í miðjum októ- |
ber og kom af rigningum.
Hjer í Danmörk kom ríkispingið saman
6. f. m. Elokkarnir eru 3 sem í fyrra og
allir nálega jafnsterkir, í fjárlaganefndinni eru
og 5 af hverjum flokki. Eitt vandræðamál
Dana er hvað peir eigi að gjöra við eyjar sín-
ar í Vesturheimi. J>ar er illurkurr tilDana.
Konungur vor og drot'tning hans eru um pessar
mundir suður hjá J>yri dóttur sinni og manni
hennar, pau hafa nýlega eignast dóttur.
J>ann 26. f. m. andaðist háskólakennari
Aagesen. Hann var elztur kennari í lögum
við háskólann, mikill vísindamaður og at-
kvæðamaður í hvívetna. þann 1. p. m.
hjeldu eldri og yngri skólagengnir menn rit-
stjóra Eöðurlandsins Ploug mikla veizlu í
minningu pess, að 50 ár voru liðin frá pví
er hann varð stúdent. Hann hefir jafnan
verið leiðtogi stúdenta með ræðum og kvæð-
um og frelsisgarpur á sínum ungu dögum.
íslenzkir stúdentar koma par hvergi nærri.
Innan skamms verður önnur minningar
hátíð haldin til pess að heiðra hinn alfræga
vísindamann Madvig, hann hefir í 50 ár
starfað við háskólann og var rektor hans á
400 ára afmælinu. Madvig fer pá frá em-
bættinu um leið.
Mjer láðist að geta pess síðast að tón-
skáldið P. Heise dó í haust.
Nýja Islandi 11. október 1879.
Háttvirti herra ritstjóri!
Jeg man ekki að jeg haíi neitt sjer-
— 2 —
lega merkilegt að segja yður hjeðan frá
vetrinum sem leið eptir að jeg skrifaði yð-
ur, annað en að hann var kaldur og pur
og frost í meira lagi, samt komust menn
og skepnur polanlega af, pó sumir yrðu í
heyskorti, sem leiddi af pvi að heyskapur-
inn gekk svo illa í fyrra sumar vegna rign-
inganna sem pá voru. Tíðarfarið var í vor,
eptir pví. sem vanalega á sjer hjer stað,
eins og í meðal ári, og ísinn leysti af vatn-
inu í miðjum maímán., en mjög var rign-
ingasamt paðan af, og fylgdu peim opt óg-
urleg prumuveður fram í júním. lok, svo
aldrei hafa hjer verið verri bleytur óg for-
ir og varla var mögulegt að finna purran
engjablett til að bera ofan í pegar heyann-
irnar byrjuðu, en pá fór lika að ljetta skúr-
um og renná upp bjartari dagar, svo hey-
skapartíminn varð hinn æskilegastí til enda,
vegna pess að optast var heiðskírt veður og
himin blár, allan pann tima tókst hinni
ársælu Eigló með geislum sinum er opt voru
heitir nokkuð, að purka svo upp foræðin að
furðu gegndi, hugðu menn gott til að hafa
purt land undir fótum haustið til enda, en
sú von brást, pví aðfaranótt hins 9. p. m,
skall á hið mesta óveður með austanstormi
og fádæina prumum og eldingúm ásamt
fjarskalegri rigningu, svo allt fór á flot,
svo nú eru vegir orðnir aptur helzf til vond-
ir yfirferðar, og gott ef peir verða orðnir
eins purrir aptur um pað jafnlengdin kemur.
Fiskaflí var góður að vanda í vor, og
allt af hefir mátt veiða.ss6jer til matar í sum-
ar, hvítfiskur er nú sagður kominn norðah
til í nýlendunni, rjett orðið vart við hann
hjer sunnar.
Heyföng eru víst með mesta móti, en
uppskera rír einkum á kartöflum, kálteg-
undir heppnuðust ekki heldur en í fyrra
vegna kálorma; hveiti sprettan mun varla
hata getað heitið í meðallagi til jafnaðar
á pví litla sem sáð var, og kenna menn
pað almennt votviðrunum fyrra hluta suin-
ars. Menn eru nú lika farnir að sjá pað
af reynzlunni, að uppskera i pað lieila tekið
muni verða hjer tiltölulega rirari en sunn'
ar i landinu, (pó landið ehgan veginn geti
heitið hjer ófrjótt) bæði vegna bleytunn-
ar, og pó einkum sökum pess að vorið
kemur hjer seinna • fyrir pað, að isinn or-
sakar svo mikið frost og kulda svo lengi
sem hann helzt við á "Winnipegvatni.
Af pví jeg er að minnast á ókosti lijerna,
koma mjer i hug burtuferðirnar úr nýlendu
pessari, og ætla pær rm að fara að verða
all tíðar, menn hafa verið að tínast burtu
i vetur, vor og sumar; pað eru nú orðnir
um 60 islenzkir landnemar í Pembína Co.
i Dakota, flestir frá Nýja-íslandi. Ef nú
lesendur blaðsins „Eramfara“ tækju pað allt
fyrir heil. sannleika sem ruslað er í liann
af hinum ófögru hroðagreinum og hrakyrðum
um sjera Pál og pá sem hneigjast til suð-
urferða pessara, og telja hann sem æsínga-
mann til bróttferðannasökum eigin hagn-
aðar, pá vildi jeg hjer með benda peim
heiðruðu lesendum nýlendublaðsins, bæði á
menn sem sýnist hið sama og sjera Páli,
og svo ýmsar kringumstæður er draga menn
suður á bóginn. J>ess er pá fyrst að geta
að pað eru nokkrir menn utan hans safnað-
ar komnir suður í Dakota, af pvi peirn sein
sjera Páli og öllum öðrum, að einum manni
undanskildum, hefir litist landið par hið
bezta og íegursta er peir hafi sjeð, og furðu
miklar framfarir hjá nýbýiingum par, og
meira að segja: sjera Jón Bjarnason tók
sjer ferð á hendur í haust suður pangað,
meðal annars til að sjá landið og fá sann-
ar sögur af pví. og sagði hann injer sjálf-
ur eptir að hann kom úr peirri ferð, að sjer
hefði litist landið par ágætt og öllu betra
en i Minnisóta. og pað væri nú ekki lengur
spursmál um annað en menn færu hjeðan
pangað, par sem Canadastjórn væri búin
að gjöra nýlendu vora að járnbrautarlandi.
J>ví skömmu áður voru ný lög komin út
frá nefndri stjórn um pað í sutnar, sem
ákveða að hjer eptir skuli meiri hluti lands
verða seldur á 120 mílna breiðu belti beggja
vegna við pá fyrirhuguðu kyrrahafsjárn-
braut, og verið er að byggja á köflum, svo
framvegis fæst ekkí gefins (Homested) land
utan einungis hálft lot (80 ekrur) af öðru
hverju loti sem engar kvaðir liggja á áður>
hitt skal seljast listbafendum fyrir meira
eða minna verð, eptir pví sem landið ligg-
ur langt eða skammt frá pessari járnbraut.
Af pessu er auðráðið að fáir muni leita hing-
að til norðvesturlandsins,. menn t. a. m. af
íslandi purfa ekki svo langt að seilast til
lokunnar að fara hingað til að kaupa land,
meðan pað stendur til boða nær, og pað
gefins í Bandarikjunum, er pví mjög hætt
við, að margir af peim sem ætluðu sjer að
sitja kyrrir hvað sem á gengi, leggi af stað
fyrr eða síðar, pegar peír sjá fyrir endann
á pví, að vinir og frændur peirra komi
heiman að til peirra hingað til pessarar
nýlendu. J>að má pví ætla eptir pví sem
nú horfir beinast við, að brottflutningar sjeu
hjer byrjaðir en ekki endaðir, pó Sigtrygg-
ur Jónasson sje að „berja i brestina11, með-
al annars með pvi, að reyna til að fá keypt-
an gufubát, undir sinu nafni að nokkru eða
öllu leyti, sem hann ætlast til að geti orð-
ið nýlendu sinni til framfara., bæði til greið-
ari flutninga og með pví líka geti komist
á brenni og viðar sala, og fiskiverzlun m.
m. og tí. Sumir halda nú að Sigtryggi
hefði verið betra að hugsa og reyna petta
fyrri nýlendunni i hag, en skrifa færri herj-
anspulur í „Framfa/a“ um sjera Pál og Jón
lækni, sem báðir hafa farið burt frá okkur
mest fyrir 'aðgjörðir S. J>eir eru nú lika
báðir búnir að taka'sjer bólfestu i Dakota,
par af flýtur að fleiri fara á eptir, safnað-
arlimir híns fyrra leita náttúrlega pangað
sem prestur peirra er, pví hann er elskað-
ur og virtur af peim öllum. Hins siðar-
greinda sakna allir, bæði sem læknis og
hins bezta drengs í alla staði. Hann var
sannur bjargvættur á meðan hann var hjer,
hver sem hans leitaði og hvort nokkur borg-
un var eða engin í boði, pótt hann hefðí
af litlum efnum að taka. var pað tilfinnan-
legt að míssa Jón hjeðan og pess heldúr
par enginn maður nærfærinn er eptir í ný-
lendunni.
Nú er líka sjera J. Bjarnason bráðum
á förum frá Nýja Isl. hann ætiar lieim til
gamla Isl. í vor, og býst víst ekkí við, nje
ætlar sjer, að koma hingað aptur til nýl.
Ekki er bæklingur sjera Páls kominn út
enn pá, svo jeg viti, móti „Nauðsynlegri hug-
vekju“ sjera ,T. B., og hefir pað dregist vegna
veíkinda og annríkis hans, en sjálfsagt læt-
ur hann ritið koina út sem fyrst, ef hann
lifir, ættu allir að kaupa pað sem hafa sjeð
hugvekjuna, til samanburðar.
Tveir íslenzkir Mormónar kornu hjer
frá Utha í sumar og töldu trú sína fyrir
mönnum, svo sumum hefði iíklega snúist
hugur, hefðu ekki prestarnir, hvor um sig,
röggsamlega varað menn við villunni, og
vona menn peir haíi farið jafnnær aptur,