Norðanfari - 11.05.1880, Blaðsíða 4
— fifi —
En þar sexn jeg er nú bráðum úr hrepps-
nefnd pessari, og er áður húinn að skila af
mjer oddvitastörfum, (sem jeg þá hafði), og
jafnframt svara til pess sem gjöra þurfti grein
fyrir, pá vil jeg eigi lengur láta hjá líða að
svara ekki faeinum orðum upp á grein pessa,
er jeg bið hinn heiðraða ritst. Norðanfara að
Ijá rúm í blaði sínu.
I upphafi greinarinnar segir höfundur-
inn að hreppsnefndin leggi oldci á útsvör
stundum fyrr enn eptir manntalsþing. J>etta
er ekki tilhæfulaust, því eittskipti varð það
eigi fyrr, vissra orssaka vegna, og fann eng-
inn að því þá, en öll önnur ár hefir það gjört
verið á lögboðnum tíma, og virðist þetta
vera óþarfa útásetning af Alþýðumanninum,
er hann ekkert hefir sakað. Stundum send-
ir hreppsnefndin engan jafnaðarsjóðsreikning
og þegar hann kemur þá er hann svo vel af
hendi leystur, að enginn skilur hann , segir
höf. |>að þarf ekkki að forsvara þenna á-
burð á hreppsnefndina, því þeir yfirlíta liann
fleiri en Alþýðum., og það þeir sem eins
mikið vit hafa á jafnaðarreikningi, eptir minni
meiningu eins og hann, og hafa þó eigi orð-
■ið þessum vitnisburði samhljóða.
Á vinnukonur leggja þeir útsvör, og það
þær sem liggja lengi árs í rúminu, segir
höf. I nokkur undanfarin ár hefir verið lagt
hjer á 10 til 15 vinnukonur, þær efnuðustu
af rúmum 40, sem eru í hreppnum, frá 2 til
6 fiska á hverja eptir efnum þeirra, og hefir
það orðið einu sinni 11 fiskar hæzt, á stúlku
ér átti í jörðu, auk sauðkinda og annara efna.
Að þetta sje á móti lögum gjört, og af rang-
læti hreppsnefndar, verður höf. að færa ástæð-
ur fyrir, sömuleiðis að eptir lærdómi hans hafi
þessi staða verið undanskilin því, að stvrkja
fátæka; en hvað snertir hina veiku stúlku,
er höf. talar um, þá hefir henni ekki -verið
gjört neitt að borga til hrepps eptir að hún
lá hina áminnstu legu. Sömuleiðis þar sem
Alþýðum. talar um, að lagt sje á börn, er
sjeu hjá foreldrum , þá sýnist það órjettvíst,
að sleppa þeim við útsvör fyrir það, fremur
enn öðrum, sem eru hjá vandalausum, ef
þau, eins og opt á sjer stað, hafa fullt eins
mikið af að borga. .Teg hef líka um nokk-
ur ár undanfarin, innkallað gjöld þessi og
ekki orðið þess var, að foreldrar þeirra eða
aðrir, hafi borgað fyrir þau, eins og höf. þó
segir, og voga jeg því að segja það ósannann
framburð höf., sem fleira. Enn fremur seg-
ir höf. að drjúgum hafi verið lagt á einn fá-
tækan og heilsulausan bónda sem hann þekkti
vel, en jeg þekki hann líka, og hefir verið
lagt á hann undanfarin ár frá 7—9 fiskar í
aukaútsvar. |>etta nafn þyld mjer hjer illa
við eiga, þar sem há útsvör eru yfir höfuð.
Hann getur þess jafnframt, að hann ekki geti
keypt sjer hjálpargrip, sem er vel trúanlegt,
en hann dregur undan að geta þess, að hrepps-
nefndin tvívegis stóð fyrir að skotið væri sam-
an fríviljugum gjöfum handa þessum sama
manni fyrir liest og kú sitt í hvert skipti,
Svo hann eigi þyrfti að taka lireppslán, en
nú hefir höf, (sem líklega er þó vinur hans)
ætlast til, að honum væri gefin eptir tíund
sin, til þess samt að koma honum í hrepps-
skuld.
í niðurlagi greinarinnar víkur höfund-
urinn tveimur spursmálum til nefndarinnar,
það fyrra er þannig hljóðandi: hvort það sje
satt að hreppsnefndin leggi með sumum ó-
mögum meira en vanalegt ómagaforlag nefnil.
240 fiska, og það þeim ómögum sem inn-
vinni sjer margar krónur um sumartímann,
þessari spurningu er hægt að svara, því hrepps-
ómaginn var ekki nema einn, sem lagt var
með, meira enn 240 fiskar og var það kar-
læg kerling komin nokkuð yfir nýrætt, og
má því nærri geta hvað margar krónur hún
hefir innunnið sjer um sumartímann.
Með síðari spurningunni vill hann fá að
vita hvort nokkuö hafi verið lagt á sig afþví
fje, er maður einn hafði verið styrktur með,
til að komast til vesturheims. |>essu er ekki
hægt að svara, eins og hann hefði máttsjálf-
ur skilja, úr því hann fyrirvarð sig að setja
nafn sitt undir greinina, annars skyldi jeg
hafa sagt honum hvort nokkuð, eða hvað mik-
ið hefði komið á liann af þessu fje.
J>að sýnist hvorki lýsa hyggindum nje hrein-
skilni að setja svona tilhæfulausar útásetning-
ar og áhurðargreinir nafnlausar í blöðin gjörð-
ar í þeim tilgangi að sverta aðra, en sem verð-
ur mest höfundinum sjalfum til minnkunar,
því þó liann hafi dulið nafn sitt, munu þeir
sem næstir hpnum eru renna grun í hver
hann er, og hann af þeim fyrir ómak sitt
enga virðing hljóta.
Ef jeg hef nokkuð rangfært framburð
höfundarins með línum þessum, áfellt hann
fyrir skör fram, en afsakað hreppsnefndina
meir en vera mátti, eða skakkt skýrt frá að-
gjörðum hennar í þessu tilliti, þá skora jeg
hjer með á hann, að gefa sig fram við mig
og beita við mig öðru en ómerkum blaða-
deilum með huldu nafni sínu, og hef jegþað
að marki ef hann felur sig enn, þá er hann
mikið sekur.
í janúar 1880.
Sveinn Björgólfsson.
Frjettir.
(úr Húnavatns og Skagafjarðarsýslum.)
28. f. m., á Yítusmessu, var uppboð
haldið á kaupskipinu «Herthu», sem getið er
í næsta blaði hjer á undan, að strandað hafi
fram undan Höfnum á Skaga. Seldist skip-
skrokkurinn allslaus á 631 kr.; varð verzlun-
arstjóri herra Fr. Möller ásamt nokkrum fje-
lagsmönnum hans hæztbjóðandi. Einnig var
selt það af vörunum er slcemmst hafði, og varð
þetta prís á þeim: rúgtunnan 16—18 kr.,
hálfgrjónasekkir 20—24 kr., hvítur sykur (3
toppar í númeri), 16—18 kr., kassinn af
kandis nálægt 18 kr. Segl og reiði skipsins
komst í mikið verð.
Yeðrátta góð, líkt og hjer, nema rign-
ingar meiri og jafnframt gróður betri. Heil-
brigði manna heldur góð og engir nafnkennd-
ir nýlega dánir. Skepnuhöld hin beztu. Tals-
vert er þar vestra starfað að jarðabótum,
einkum túnasljettun og vatnsveitingum, og
er slíkt lofsvert, sjer í lagi af leiguliðum.
Heyrzt hefir að Svínavatnshreppsmenn hefðu
í hyggju að bjóða Jónasi lækni á Tunguliálsi
ábýlisjörð í hreppi sínum og að flytja hann
þangað honum kostnaðarlaust.
10. þ. m. átti að fara fram gripasýning
Skagfirðinga að Garði í Hegranesi. Verzlun
þótti ekki góð, og engin skip komin um
næstliðin mánaðamót hvorki á Borðeyri nje
Hólanesi, og undir von hvort nokkurt skip
kemur þangað frá þeim Munch og Bryde,
Von höfðu menn um að Jóhann Möllernæði
að halda fram verzlun á Blönduós. — Afla-
laust á Húnaflóa.
Vöruverð á Akureyri 11. mai 1880,
100 pd.
1 pd.
Rúgmjöl
Rúgur . . .
Baunir . . .
Bankabygg . .
Hrisgrjón . .
Kaffi ....
Kandís og Melís
Brennivín . .
Munntóbak . .
Róltóbak . .
Járn og trjáviður hvað
hækkað í verði, en aðrar
11.50 aura.
10.50 —
13,00 —
15,00 —
0,16 — 0,19a.
0,95 —
0,50 —
0,85 —
2.10 —
1,50 —
vera lítið eitt
vörur viðlika og
Auglýsing.
JJj^- Skömmu fyrir sumarmálin tapað-
ist frá Stóra-Eyrarlandi Ijósgrár hestur,
nokkuð dekkri á fax og tagl, stór vexti,
óaffextur, aljárnaður, brennimerktur á báð-
um framfótarhófum með L. H. J., um mark
á honum muna menn ógjörla, en meina að
hann sje yfirmarkslaus; hann er kynjaðnr að
vestan og hefir verið gjarnt til stroks í þá átt.
Hver sem kynni að verða var við hest þenna
er vinsamlega beðinn að handsama hann
og koma honum hið allra fyrsta til veit-
ingamanns lierra L. Jensens á Akureyri,
gegn góðri borgun.
Eigandi og ábyrgðarm.: Bjiirn Jónsson.
Prentsmiðja Norðanfara. B. M. Stephánsson.
vel, sór og sárt við lagði, að hann skyldi
geyma gripina eins og sjáaldur auga síns;
— síðan kvaddi hann og var svo hjarta-
glaður með sjálfum sjer, eins og hann væri
þegar búinn, að ná veiðinni.
Morguninn eptir kom kaupmaður apt-
ur og sagði frá hvað munkurinn hefði ver-
ið óvíkjandi. „Earðu nú einu sinni enn þá
til hans“, sagði dómarinn, „og ef hann læt-
ur sig þá ekki, þá hótaðu honum að ákæra
hann fyrir mjer. Jeg ætla að vona, að þú
þurfir ekki að hóta honum því opt. Kaup-
maður gjörir þetta.
J>egar munkurinn heyrir dómarann nefnd-
ann fær hann honum óðara pyngjuna, því
hann mátti ekki fyrir nokkurn mun missa
traust hans, ef hann átti að geta haft út
,úr honum dýrgrípina. Um leið hann fjekk
honum pyngjuna sagði hann hlæjandi: „Á
■kunningi, því ætli þú farir ekki til dómar-
ans! — Peningarnir þínir hafa verið vel
geymdir hjá mjer. Jeg var rjett að gjöra
að gamni minu, til að sjá hvernig þjer
yrði við.
Kaupmaðurinn var of greindur til að
taka þetta fyrir tómt gaman. Hann gekk
til dómarans og þakkaði honum góða lið-
veizlu.
J>egar líður að kveldi fer munkur að
vonast eptir fjársjóðnum, eins og um var
talað, en svo leið nóttin að þrællinn kom
ekki frá dómaranum með dýrgripina. J>að
verður ekki frá því sagt hvað honum
fannst langt, undir eins og dagur rann fór
hann því heim til dómarans: „í>að var
einasta erindið, sagði hann, að vita hvernig
á því stendur, að herra dómarinn hefir ekki
sent þrælinn sinn til mín“.
„J>að kemur til af því“, svaraði dóm-
arinn, „að ónefndur kaupmaður hefir sagt
mjer, að þú værir argasti svikari, og mun
rjettvísin hegna þjer að maklegleikum, ef
þú verður ákærður í annað sinn -fyrir líka
þrælmennsku".
Munkurinn hneigði sig auðmjúklega til
jarðar og snautaði burtu þegjandi.
Hár aldur.
Roger Bacon segir frá manni, sem varð
900 ára. Kongur einn hjá Lokmíunum dó
á 802 ári. Plinius og Yalerius Maximus
geta þess, að maður einn í Uóa í Austur-
Indium var fjörugur 380 ára. Portugisiskur
sagnameistari, kveðst árið 1535 hafai Aust-
ur-Indium sjeð Tyrkja 325 ára gamlan.
Pólskur hirðir dó 188 ára. Ekkja lifði 1842
í Moskau 157 ára gömúl; hún hafði í 5.
sinn gipst á 123 árinu, og eignast börn í
því hjónabandi. Hirðir einn í Sveiz 95 ára
giptist smalastúlku 83 ára, og eignuðust þau
börn innan 10 mánaða.