Norðanfari - 27.05.1880, Blaðsíða 2

— 72 —
á þá leið, að Torymenn (apturimldsmenn)
mundu hafa sigurinn vísan, en eptir pví sem
nálgaðist kosningarnar kom annað bljóð í
strokkinn og Tímes fór að tala um að ske
kynni að Whiggar (framfaramenn) bæru hærra
hlut, Tímes er jafnan fljótt að finna á sjer,
ef veðurbreyting er í lopti og ekur jafnan
seglum eptir vindi. — Æsingar voru mikl-
ar af beggja hálfu og sífelldir fundir, Glad-
stone, ferðaðist fram og aptur og streymdu
menn púsundum saman að lieyra á ræður
hans, hafa fróðir menn reiknað pað út, að
hann hafi alls á pessum síðustu mannfund-
um talað 80,000 orð. Kosningarnar fóru
flestallar fram í b_yrjun pessa mánaðar, vita
menn nú nærri pví um úrslitin um allt
landið, kosnir eru 349 líberalir (Whiggar) og
235 konservatívir (Torýar), á írlandi eru
kosnir 63 af hinum svonefnda «heimastjórn-
arllokki», er krefjast pess að írland fái sjer-
staka stjórn og ping. írar hafa helzt komið
sínu fram þegar áhöld hefir verið um mann-
afla Whigga og Torýa á pingi, svo að þeir
hafa getað riðið baggamunin, nú eru Whig-
gar töluvert liðsterkari, pótt írar gangi í
móttstöðumannaflokk. |>essar kosningar hafa
jafnvel komið flatt upp á Englendinga sjálfa,
en sannleikurinn mun vera að peir hafa hjer,
sem optar fyrst og fremst ráðfært sig við
budduna sína. Beacansfield lávarður hefir
haldið uppi heiðri landsins og verið afskipta-
mikill, en rausnin er jafnan dýr, nú lofar
Gladstone, og hans sinnar friði og spekt og
sparnaði, og fyrir pví hefir pjóðin gengist.
Beacansfield og hans ráðaneyti fer frá innan
fárra daga, og hefir Yictoría drottning flýtt
sjer heim, sunnan úr J>ýzkalandi, til þess að
fá sjer nýtt ráðaneyti. Foringjar hinna lí-
berölu er peir Gladstone, Granville og Har-
tington. Hartington pykir líklegur til að
verða ráðgjafi utanríkismála, en annarhvor
hinna verður víst forseti ráðaneytisins, og
stendur Gladstone líklega 'næstur, pótt hann
nú sje kominn yfir sjötugt, honum eru og
pessi úrslit mest að pakka. J>egar kosið var
1874 og Gladstone varð að fara frá, var hon-
urn ekki vært í Lundúnum fyrir árásum
skrílsins, nú vildu Lundúnnamenn fagna í
honum með forkunnardýrð, er hann kæmi
til borgarinnar, en hann baðst undan því.
Kosningarnar fóru fram með fjarska fjöri og
miklum æsingum og lá stundum við meið-
ingum og handalögmáli. jpað er heldur ekki
fyrir fátæklinga að bjóða sig fram, því að i
pingmannaefnin standa straum af mestöllum
kostnaðinum, við kosninguna, pað hefir stund- í
uin verið eitt rnörg hundruð púsund kr. til
pess að komast inn á ping, og til þess að
hafa leyfi til að bæta aptau við nafnið sitt:
M. P. (mernber of parliament). Eigi rná
beinlínis bera íje á menn, en óbeinlínis verð-
ur mútað á marga vegu; til pess að koma í
veg fyrír mútur eiga pingmenn að gjöra grein
fyrir pví á þinginu hve miklu peir hafa eytt
við kosnmgu sína og taldist svo til 1874, að
þingmenn allir til samans, hefðu eytt 18
milijónum króna, og má pó geta nærri, að
allt hefir ekki verið talið fram. (Framh.).
0miur sýning í Skagaiirdi.
Ár 1880, mánudaginn 10. dag maímán-
aðar, var að tilhlutun sýslunefndarinnar 1
Skagafjarðarsýslu almenn gripasýning haldin
á hinum forna pingstað Hegranesþings að
Garði í Hegranesi, undir forstöðu Gunnlögs
Briems á Beynistað. A sljettum völlum neð-
aa uukir pingbrekkunni norðanvert við Garðs-
vatn var sýningarstaðurinn undirbúinn af
forstöðumanni með líku fyrirkomulagi og í
fyrra við Keynistaðarrétt. Skammt frá vatn-
inu var afmarkaður átthyrndur flötur með
merkistöngum, og umgirtur stólpum og strengj-
um. Á miðjum íletinum var reist sýning-
artjald með borðum og bekkjum og ræðustóll
par rjett fyrir sunnan. Á tanga við vatnið
var tjaldað yfir skýli fyrir veitingar, og til
skoðunar á skepnum var ætlaður stekkurinn
frá Garði. Til að dæma um sýningargripi,
sjer í lagi skepnur og smíðar, og meta pátil
verðlauna, voru kjörnir: Björn Pjetursson á
Hofsstöðum, Sveinn Guðmundsson á Sölvanesi
og f>orleifur Jónsson á Reykjum, og til vara
Ingimundur Júðriksson í Kálfárdal. IJm aðra
muni, svo sem tóskap og matvæli, dæmdu að
auki Björg Jónsdóttir á Hofstöðum, Sigur-
lög Gunnarsdóttir á Asi og Anna Jónsdóttir
í Vatnskoti.
Eraman af degi var veðurblíða með sól-
skini og sunnanvindi, en hvessti nokkuð, peg-
ar á daginn leið. IJm hæstan dag var á sýn-
ingarstaðnum samankominn fjöldi fólks, kon-
og karlar, börn og gamalmenni, par á meðal
2 lieiðursmenn áttræðir að aldri. Og úr
flestum byggðarlögum sýslunnar voru fleiri
eða færri, jafnvel nokkrir helztu bændur úr
Flótum þeirri sveitinni, sem lengst á til að
sækja. Eptir að fólkið hafði verið kallað
saman og kvæði sungið, stje forníaður í ræðu-
stólinn. Jafnframt pví að lýsa gleði sinni
yfir pví að njóta þeirrar sæmdar, að opna
hina aðra gripasýningu Skagfirðinga á pessum
pinghelga stað, skýrði hann frá atvikum að
pví, að einmitt pessi hinn fornfrægi ogsagn-
auðgi samkomustaður Hegranesþings hefði
verið valinn til sýningarfundar. Á sýslu-
nefndarfundi í vetur hefði pví verið hreift,
að austurhluti hjeraðsins væri að nokkru leyti
útilokaður frá syningunni, ef staðurinn væri
eins og í fyrra vestan beggja Hjeraðsvatna.
J>ann stað, er allir hjeraðsbúar ættu nokk-
urn veginn jafnhægt til að sækja, væri hvergi
að fá nema annaðhvort í Vallhólmi eða Hegra-
nesi. Og sjer í lagi af pví, að útsveitamenn
gætu komist sjóleiðis inn undir Nesið, hefði
verið afráðið að fylgja dæmi -forfeðranna, er
hefðu rnarkað sjer dómhring og reist búðir
sínar á brekkunni hjer upp undan, eins og
enn sjást par augljósar menjar af fornum
búðatóptum. Að vísu hefðu síðan orðið deild-
ir dómar um pað, hvort hjer væri heppilega
valinn sýningarstaður, par sem hann væri
umgirtur af hjeraðsvötnunum, er um petta
leyti væru optast ófær nema á ferju. Enda
væri mönnum vorkunn, pótt peir kveinkuðu
sjer við að sundleggja mjólkurkýr eða ferja
lambfulíar ær hópum saman 1 svo nýstárleg-
um erindagjörðum. jpessi óhægð, er fólk
hefði ef til vill gjört meira úr enn vertværi,
mundi að nokkru leyti vera pess valdandi,
að hjer væri að tiltölu færra af sýningargrip-
um, enn búast hefði mátt við eptir byrjun-
inni 1 fyrra. Allt um það megi enn sjá pess
gleðilegan vott, að smámsaman muni örfast
og útbreiðast áhugi manna á að sækja syn-
ingarfundi, þar sem hjer sje samankominn
fjöldi fólks, og pað enda bændur af útsveit-
um. Um nytsemi pá, er af gripasýningum
megi verða, geti enginn sá efast, er pekki
pýðingu þeirra í öðrum löndum, par sem pær
eru haldnar einhverjar hinar veglegustu frið-
arsamkomur pjóðanna. Eins og reynslan sje
íarinn að sýna, að hægt sje að koma þeim við
í afdölum pessa lands, pannig purfi oglands-
búar fremur öllum öðrum pjóðum, upphvatn-
ingar til að auka og bæta sem mest allan af-
rakstur pess, og jafnframt að nota sem bczt
pau gæði, er landið lætur peim í tje. Yið-
leitni manna í pessa stefnu sje harla mis-
munandi, og pótt margir sjeu enn skammt
á veg komnir, sjeu peir pó eigi fáir, er taki
öðrum mikið fram. Eramtakssemi pessara
manna komi sjálfum peim að beztum notum,
en eigi samt ekki að vera öðrum allsendis
gagnslaus, pví að þeirra dæmi geti mikið
verkað með pví að vera öðrum til fyrirmynd-
ar, en þó pví að eins, að pað sje lýðum ljóst,
er einungis verði með pví að almenningi gef-
ist kostur á að sjá og skoða hvað eina, sem
í einhverju tilliti ber af öðru eða þykir ept-
irbreytnisvert. í pessu skyni sjeu sýningar
stofnaðar. Að tilgangurinn sje góður, geti
engum blandast hugur um, og að árangurinn
verði samsvarandi, hljóti að vera á valdi sjálfra
manna, pví að ef eigi vanti viljann og áhug-
ann, muni krapturinn og kunnáttan koma af
sjálfu sjer. Að pví er snerti sýningu pá, er
hjer eigi að fara fram í dag, pá verði hún
bæði í smáum stíl og að flestu ófullkomin,
enda hljóti hún að skoðast að eins sem til-
raun til að syna pann árangur, er að slíkum
samkomum megi verða, ef menn bresti eigi
fjör og táp til að framhalda peim með full-
komnara . undirbúningi og betra fyrirkomu-
lagi en nú sje kostur á. Með þessum fyrir-
vara bauð forstöðumaður alla komugesti vel-
komna til sýningarinnar, vonandi, að hver og
einn hafi sem bezt not af samfundi pessum,
sjálfum sjer og öðrum til ánægju og upp-
byggingar. J>á er hann hafði lokið máli sínu,
fór fólkið á víð ög dreif, ýmist til að sjá og
skoða sýningargripi, eða skemmta sjer með
samræðum, glímum, söng eða dansi.
J>á tóku og matsmenn pegar til starfa,
gengu fyrst par að sem fjeð var í stekknum,
og skoðuðu pað allt nákvæmlega. Yoru par
fyrir allmargar kindur frá ýmsum bæjum,
par á meðal 2 hrútar veturgamlir frá Veðra-
móti, tvílembingar af úblendu kyni, og póttu
heldur álitlegir einkum annar peirra. Svo
var par og móðir þeirra 6 vetra, stór ær og
fönguleg. Nautgripir komu að eins 3 til
sýnis, 2 kýr er voru eigi álitnar verðlauna-
verðar, og tarfur 3 ára afbragðs föngulegur.
Af hrossum pótti helzt fyrirtak fyrir stærðar
sakir hryssa tvævetur frá Hvammi í Hjalta-
dal. Af vefnaði kom meðal annars einkar
vandað vaðmál frá Reynistað. En mest fannst
mönnum um nýsmíðað ávinnslu verkfæri eptir
Gísla Sigmundsson á Ljótsstöðum, pað er trje-
kassi á völtum, er gildur vinduás gengur í
gegnum með smáum járngöddum, er grípa
inn á milli gadda í kassanum. Um leið
og ásnum er snúið, fellur áburðurinn, sem
látinn er upp í kassann, ofan á milli gaddanna,
og mylst allur jafnsmátt eins og þegar bezt
er barið. Verkfæri petta er vinnur einkar
fljótt, hefur smiðurinn hugsað sjer að full-
komna pannig; að pað verði dregið af hesti,
og að ásinn snúist pá jafnframt af sjálfu sjer.
Jafnóðum og matsmenn skoðuðu hverja teg-
und fyrir sig, flokkuðu þeir gripina eptir
verðleikum og að lokinni skoðun sömdu peir
með forstöðumanni svolátandi álitsskjal um
flokkaskipun gripanna og verðlaunaúthlutun:
Elokkur Gripategundir. Verðlaun.
I. Sauðfje.
Hrútur tvævetur frá Veðramóti . 4 kr.
3 ær — Hofstöðum
1 — — Veðramóti • 3 -
1 — — Utanv.nesi
Hrútur veturg. — Veðramóti 9
2 gimbrar — Hofstöðum
2. Hrútur prjevetur — Ási .... 3 —