Norðanfari - 27.05.1880, Blaðsíða 3

i’lokkur. Gripategundir. Yerðlaun.
3 ær — Yeðramóti,
1 — — Hofstððum' g j r
1 — — TJtauv.nesi)
1 — — Hgg’
Hrútur veturg, — Hofstöðum . 1 —
II. Nautgripir.
1. Tarfur 3 ára frá Reynistað . , 6 —
III. Hross.
1. Graðfoli 5 vetra frá Eyliildarholtii 5 —
Hryssa tvævetur — Hvammi j
2. Graðhestur 7 v. — Veðramóti 1 4
Hryssa taminn — Hofstaðaseli 1
IV. Smíðisgripir.
1. Ávinnsluverkfæri frá Ljótsstöðum 5 —
3. Heklunál — Ásgrímsstöð. 1 —
Y. Tóskapur.
1. Yaðmál hvítt frá Reynistað . 4 —
2. Ormeldúk. grár — Hvammi ]
— dökkur — Hofst.seli | 2 —
Kjóladúkur rúðrað. — Hellulandi)
3. Fingravetlingar — Reynistað . 1 —
VI. Matvæli.
3. Ostur frá Reynistað .... 1 —
Eptir að matsmenn höfðu lokið starfi
sínu, stje formaður í ræðustólinn. Jafnframt
pví að lesa upp álitsskjal peirra um úthlut-
un verðlaunanna, ljet hann pess getið, að eins
og peir hafi vandað verk sitt sem bezt, og
kveðið upp dóm sinn eptif pví sem peir vissu
rjettast, pannig sjeu menn og sáttir og sam-
mála um álit peirra. Um einstaka sýnisgripi
kvaðst hann eigi finna ástæðu til að fara
mörgum orðum, en einungis vilja vekja at-
liygli manna á hinu verðlaunaða ávinnslu-
verkfæri frá Ljótsstöðum. Túnávinnsla sje
alltjend fyrirhafnarmikil, og komi stundum
eigi að fullum notum, sökum pess að áburð-
urinn verði eigi mulinn svo smátt, að hann
gangi ofan í jörðina í purrkatíð. í pessu til-
liti sje verkfæri pað, sem lijer er til sýnis,
álitið að geta orðið til mikillar fyrirgreiðslu
og hægðarauka. I sambandi við skepnusýn-
inguna sje pess að geta, að í peim hreppum,
er aðhyllst hafi kynbótasampykktir sýslunnar,
hafi fjárskoðanir fárið fram á umliðnum vetri
og vori, og eptir skýrslum kynbótanefndanna,
er staðið liafi fyrir skoðunum pessum, hafi
pær verið framkvæmdar með alúð og vand-
virkni, enda verði varla fengið betra aðhald,
bæði fyrir skepnuhirða og fjáreigendur, en að
eiga pess von, að verk peirra sæti eptirliti
sanngjarnra manna, er vit hafi á að vanda um
pað sem áfátt er, og eigi síður að meta pað
sem vel er gjört. Með almennum Ijárskoð-
unum í sveitunum sje enn fremur vegur
greiddur fyrir nauðsynlegum undirbúningi
gripasýninga eptirleiðis, pegar pað lag kom-
ist á, að pangað komi úr hverju byggðarlagi
úrvalið úl' búpeningi peirra manna, er við
skoðanirnar pykja taka öðrum fram í kynbót og
skepnuhirðingu. Annað mál, er. standi í nánu
sambandi við sampykktirnar um kynbætur
skepna, að pví leyti sem hvortveggja lúti að
tveim hinum helztu undirstöðuatriðum allr-
ar búsældar, sje tillaga urn stofnun jarðabóta-
fjelags, er borinn hafi verið upp á sýslunefnd-
arfundi næstliðinn vetur, og nefndarmönnum
falið að leggja undir almennings dóm. í>ar-
eð jarðabætur verða eitt af hinu allra nauð-
synlegasta, og nytsemi peirra hverjummanni
auðsæ og af öllum viðurkennd, sje vonandi,
að pví máli verði almennt gefinn góðurróm-
ur. Að svo mæltu pakkaði forstöðumaður
öllum peim, er tekið hafa pátt í sýningunni,
sjerstaklega nokkrum mönrmm, er verið hafi
hjálplegir við undirbúning hennar, en pó
einkum matsmönnunum, er nú sem fyrri hafi
unnið sitt vandasama verk borgunarlaust.
piar eð aðalstarfi sýningarinnar sje nú lokið,
bað liann menn að nota tækifærið til að ræða
pau mál, er peim pyld umvarðandi, og pess
á milli að skemmta sjer eptir föngum.
Eptir petta tóku ýmsir til máls.
Sigurður Ingimundarson í Hofsós kvaðst
að vísu vera vongóður urn, að gripasýningar
geti hjer á landi, sem annarsstaðar um allan
liinn menntaða heim, leitt gott af sjer, með
pví að vekja fjör og kapp til framtakssemi,
einkum að pví er snerti allskonar iðnaðar-
vöru. En til pess að skepnusýning verði að
tilætluðum notum, purfi meiri undirbúning
en hingað til, pví að eins og nú hafi átt
sjer stað, sje pað bæði fátt að tiltölu og að
nokkru leyti af handahófi, hvað til sýningar
lcomi. Á pessu megi ráða bót, með pví að
halda undirbúningssýningar í hverju byggðar-
lagi, og par velja vænstu skepnur til aðalsýn-
ingar. Og verði pá jafnframt vissir menn að
gangast fyrir pví, t. d. kynbótanefndir, par
sem pær eru kosnar. Með pessum hætti, fá-
ist trygging fyrir, að úr öllu hjeraðinu komi
til sýnis úrvalið úr sliepnueign manna, og pá
fyrst sje við pví að búast, að syningargripir
verði falaðir til kynbóta. |>essu atriði sje
nauðsynlegt að kippa í lag, um leið og sýn-
ingum verði komið í betra horf að öðru leyti
enda standa flestar nýbreytingar til bóta, og
fæst fyrirtæki sjeu stofuuð í svo fullkomn-
um stíl, að fyrirkomulagi peirra purfi eigi að
breyta til batnaðar, eptir pví sem mönnum
eykst reynsla og pekking á pví, sem bezt
hagar.
Ólafur Sigurðsson á Ási pakkaði í nafni
Hegranesbúa pann heiður, er peim sje veitt-
ur með pví að halda samkomu pessa í peirra
byggðarlagi. Enda verði eigi fundinn annar
staður innan hjeraðs, er veki endurminningu
merkari atburða en brekkan hjer fyrir ofan.
Á peim stöðum hafi höfðingjar Hegranes-
pings ásamt allri alpýðu átt ping með sjer
um 3 aldir, til að hlýða lögum, heyja dóma
og ráðgast um almenningsmálefni, jafnvel éigi
dæmalaust, að par hafi staðið að málum stór-
höfðingar úr öðrurn hjeruðum Norðlendinga-
fjórðungs, t. d. Yígaglúmur úr Yaðlapingi.
Um Gretti pjóðkappann mikla, er allir dást
að fyrir atgjörfissakir, sje hverjum einum
kunnugt, hve vel voru haldin við hann grið-
in (1029), er Hafur liafði mælt fyrir með
svo mikilli snilld. Nær 300 árum síðarvoru
pingreiðar farnar að taka stakkaskiptum. J>á
kom Krókálfur út með konungserindi (1306),
bar fram fjárbeyðsjur á Hegranespingi, par á
meðal, að hver búandi gildi konungi alin af
hundraði hverju, og kallaði bændur ánauð-
uga præla. J>ó lifði enn svo mikill forn-
mannaandi, að Álfi var aðsókn veitt, svo að
honum hjelt við meiðslum, og pótti sá kost-
ur beztur að forða lífi og flýja. Nú sje kom-
in önnur öld, enda sje pað sízt að lasta, að
liugir manna hneigist frá hryðjuverkum til
friðsamlegra starfa, allra helzt ef peim sje
framfylgt með preki og dáð. Mikið sje að
vinna og verkefnið meira en nóg, par sem
landið liggi lítt og ekki ræktað og afrakstri
pess ýmist fargað óunnum eða eytt í Ijelegan
varning. Hvert land bjargist við sín gæði,
en að pað blómgist við vanrækt, sje ofætlun,
pó að frjósamara sje en vort kalda land. Að
vísu sje flestum orðin auðsæ og almennt við-
urkennd nauðsyn betri ræktunar á öllu slægju-
landi, ýmist með púfnasljettun, vatnsveiting,
upppurrkun, eða girðingu, eptir pví sem lands-
lagi hagar. En margir eigi eptir að leggja
hönd á verkið, og enn fleiri að vinna að pví
með poli og dug. Meðan svo standi, pyki
líklega til mikils mælst, að farið verði að
bæta beitilandið, enda sje pað eigi sín til-
ætlun að tekið verði að græða melana eða
yrkja holtin, en hitt sje aptur á móti eng-
um ofætlun, að grafa dálítinn skurðspotta
til að forða lieilum mýraríláka írá að falla í
fen og forartjarnir. Bæði pað og margskyns
aðrar jarðabætur sjeu eigi umfangsmeiri en
svo, að einstakir menn, pótt fáliðaðir sjeu,
geti með stöðugri elju en litlum tilkostnaði
unnið að peim í hægðum sínum. En til sjeu
svo stórvaxin fyrirtæki til jarðabóta, og pað
ef til vill, hin ábatavænlegustu, að til peirra
purfi samtök fleiri manna. Að gangast fyrir
slíkum stórvirkjum, sje helzt ætlandi jarða-
bótafjelagi, og í Pví skyni sje pað góðs viti,
að stofnun pess hafi verið hreift hjer í dag.
Næst pví að rækta landið, og par með búa
í liaginn fyrir fjenað sinn, sje landsmönn-
um einkar áríðandi skynsamleg hagnýting alls
pess, er pað af sjer gefur. Menn kvarti um
sívaxandi kaupstaðarskuldir, 'og pá ánauð er
við pær loði, enda sje varla við pví að búast,
að efnahagur landsmanna standi með mikl-
um blóma, meðan peir kaupi dýru verði lje-
legt hrasl af útlendri kramvöru, en fargi ull-
inni og láti pannig ónotað margfallt betra
efni í samskonar innlendan varning. |>etta
sje eitt af hinu marga, er nauðsynlega purfi
lagfæringar, svo að landsmenn komist uppá
að vinna sjálfir öll sín klæði úr ullinni af
sínum eigin skepnum. J>á fyrst rati menn
hina rjettu leið til að bæta efnahag sinn og
losast úr öllum skuldahöptum. Og að pví
leyti sem sýningar vekji athygli eða hvetji
menn til framtaks í pessu eða öðru, sjeu pær
bæði parflegar og nauðsynlegar.
(Niðurl. síðar). -
Herra ritstjóri «Norðanfara»!
Með pvi pjer, herra ritstjóri, hafið tek-
ið í blað yðar er út kom 19. f. m. nr. 25
—26, grein frá Jóni Jónssyni landshöfð-
ingjaritara með yfirskript: „Meiri hluti
bæjarstjórnarinnar i Reykjavík“ , verð jeg
hjermeð samkvæmt tilskip. 9. maí 1855 §
11, að krefjast að pjer í pví næsta eða
næstnæsta númeri, er útkemur af blaði
yðar, eptir að pjer hafið fengið petta brjef,
látið prenta í blaði yðar svar mitt í blað-
inu „ísafold“ YII. 11. p. á. upp á alveg
samhljóða grein, er stóð frá Jóni Jónssyni
i „Isafold11 VII 10. p. á., og leyfi jeg mjer
að senda yður 1. expl. af „ísafold,, til pesa
að láta prenta eptir. Grein landshöfðingja-
ritarans er svo ósönn að jeg má ekki leiða
hjá mjer að svara henni.
Reykjavík h. 9, mai 1880.
Með mikilli virðingu,
E. Th. Jónassen.
* *
*
í blaðinu ísafold YII 10, er út kom
22. p m., hefir landshöfðingjaritari Jón
Jónsson fundið ástæðu til „að skýra nokk-
ur atriði í viðskiptum sinum við „meíri
hluta*“ bœjarstjórnarinnar, sem ekki virð-
ist hafa hingað til verið gefinn nægilegur
gaumur, og beinir hann I peirri grein máli
sínu pannig að mjer, að jeg ekki get leitt
hjá mjer að svara pessari grein hans,
pótt jeg reyndar helzt vilji vera laus við
að purfa að fara í blaðadeilur við lands*
höfðingjaritarann.
1. Landshöfðingjaritarinn segir í nefndri
*) Með pessum orðum „meiri hluti bæj-
arstjórnarinnar meinar víst ritarinn bæjar-
fógetann og alla bæjariulltrúana nema sjálí-
an sig.