Norðanfari - 22.10.1880, Síða 1

19. ár.
]STolíkrar spurniiigar.
Er Hólakirkja í Hjaltadal svo fátæk, að
Inín purfi að vera í því ásigkomulagi sem
liún nú er, er pað ekki nú tímanum til
vanvirðu?
Er hún svo fátæk að hún sje ekki megn-
ug að endurbæta sig pó ekki væri að öðru
en gleri í glugggana og að livítta sína hrörn-
andi múrveggi, svo peir pyrftu ekki að vera
svo háðir eyðileggingu, sem peir nú eru?
Er ekki hugsanlegt að úrkirkjunni rnætti
taka ýmislegt, sem auðsjáanlega ekkert heíir
að pýða, svo sem: hrotna og gamla ramma,
myndir sem málaðar hafa verið á striga og
ósjáanlegt er hvað átt hafa að pýða, manna-
hein o. fl. o. fl., sem betur sýnist vera sett
á annan stað, til að forða ferðamöönnum frá
að leiða í grun sinn vanhirðing á kirkjunni?
Er ekki óhugsandi að Hólakirkja, (gamla
dómkirkjan, sem einu sinni átti hana stóru
Líkabaung ósknrðaða), sje svo fjelaus að hún
geti ekki keypt sjer viðunanlega klukku til
tíðahringingar, eða er pað nóg nú, að við-
hafa eina klukku litla _til tíðahringinga í
Hólakirkju?
Er kirkjan svo snauð að efnurn að hún
ekki geti látið mála sig upp, e^ki væri
meg skrautmáli? Ætli pað væri ekki fullt
svo vel til fallið að mála yfir sumar mynd-
irnar í frúarstólunum, sem sýna sig óvirtar af
nú tímanum, pví varla mun hugsandi að
endurbæta pær, ef ekki er fje til annars,
jafnvel pó pað væri æskilegt.
Er elcki hugsandi, pó kirkjan ætti lítið
fje, ef hún ætti duglegan talsmann, óeigin-
gjarnan fjárhaldsmann og sóknarbörn sem
eitthvað vildu leggja í sölurnar, að hún yrði
viðunanlega endurbætt ?
Er óhugsandi, að fengist gæti lán úr
landsjóði til endurbótar kirkjunni, ef pyrfti,
sem til annara kirkna hjer á landi?
Höfum vjer enga menn er geti gjört
liæfilega við kirkjuna? Eru engir trjesmið-
ir svo í Skagaíirði að peir gætu smíðað hurð-
Akureyri, 22. október 1880.
ir og annað pví um líkt? Ætli snillingur-
inn Arngrímur Gíslason á Yöllum sje ekki
fær um að mála og skýra upp pær myndir, er
óásjálegar eru orðnar; fjekk hann ekki 10 kr.
verðlaun á Oddeyrarsýningunni í vor fyrir
málverk. Ætli herra bíldhöggvari Guðmund-
ur Pálsson sje ekki fær að gipsa og gylla
altaristöfluna og pað sem pess parf með, get-
ur nokkur efast um pað, sem sjeð hefir eða
lieyrt getið um að gjörð hans á altaristöfi-
unni og myndum í |>ingeyrakirkju?
Á Hólakirkja en að lirörna? Á hún
cnga talsmenn er tali máli hennar? Á liún
engan er sjer niðurlæging hennar, og getur
hjálpað ? Eru ckki sóknarbörn hennar megn-
ug að hjálpa henni — kvarta yfir eyðilegg-
ing hennar og óvirðu, eða finna pau hana
hvorki nje sjá? Á kirkjan enn að sýna
apturför Hóla, er ekki nóg annað til pess?
Hlýtur ekki hver ferðamaður er sjeð
liefir Hólakirkju að hugsa og spyrja pannig,
eða fihnst nokkrum sú sýn ganga að óskum ?
Ef sannfærandi og mannúðleg svör verða
veitt, óskar ferðamaðurinn vinsamlega að
mega spyrja að fleiru.
Til dala í ágústmánuði 1880.
Ferðamaður.
„Brúa-málið“
(sjá «|>jóðólf», 24. tbl." 11. sept. 1880).
«Herra ritstjóri!
Erá pví fyrst að farið var opinberlega að
lireyfa nauðsyninni á pví, að brúa ýmsar af
stóránum hjer á Islandi, hefir mjer sýnzt
mjög vafasamt, hvort pau fyrirtæki myndi
nokkurn tíma getað borgað sig. Og með til-
liti til brúargjörðarinnar fyrirhuguðu á I’jórsá
og ölfusá, sýnist mjer petta nú orðið meira
en vafasamt. Jeg get ekki með nokkru móti
skilið, að landið, eða fólkið í peim hjeruðum,
sem yfir pessar ár á að sækja, geti haft svo
mikil not af brúnum yfir pær, sem svari
hinum stórmikla kostnaði við smíði peirra.
Nr. 61—C2.
En hvort sem mjer nú sýnist rjett í pessu
eða ekki, pá leyfi jeg mjer að benda á, hvern-
ig greiða mætti með mjog litlum kostnaði
úr örðugleik peim, sem á pví er að komast
yfir ár pær, er pegar voru nefndar, og pá
líka margar aðrar hjer á landi. J>að er
með pví að hafa á peim dragferjur. En
dragferja er eins konar flatbátur, aflangur
timburfleki eða fljótandi bryggja, sem dregin
er. landa á milli á streng, er festur er niður
beggja megin árinnar. Á strengnum er hcrt
og slakað eptir pví sem parf með vindu, sem
niður er sett við annan enda hans. Streng-
urinn er festur í pá hlið ferjunnar , sem
snýr upp í móti straumi, og aptrar pví pann-
ig, að ferjuna hreki ofan eptir ánni, en ferj-
an er liægt og jafnt dregin yfir ána eptir
strengnum. Ferjan getur verið svo stór eða
lítil sem nauðsynlegt er á peim eða peim
stað. En par sem umferð er nokkuð mikil,
pó ekki sje nema lítinn hluta sumarsins,
eins og yfir þjórsá og ölfusá, par parf ferj-
an að vera svo stór, að hún í einu geti tek-
ið allt að pví tíu klyfjaða hesta. Og ef vel
væri búið um landtökuna beggja megin ár-
innar, eins og pyrfti að vera, pá mætti ferja
heila lest í einu yfir um, án pess klyfjarnar
væri teknar af hestunum, og gæti lestamenn
pannig komizt ylir um ána nálega án allrar
tafar. Áuðvitað er, að einliver viss ferju-
maður verður að vera við hverja ferju, og
parf hann náttúrlega að hafa húskofa yfir
sig, annaðhvort á ferjunni sjálfri eða pá á
öðrumhvorum árbakkanum.
Slíkar dragferjur á stóránum* hjer á
landi myndi um sumartímann gjöra alveg
sama gagn eins og brýr, og í raun rjettri
miklu meira gagn, pví ferjurnar, sem kosta
svo lítið, mætti hæglega setja alstaðar par á
árnar, par sem nokkur veruleg yfirferð pyrfti
að vera; og enginn hugsar víst liærra, pó að
*) Flestar árnar í Skaptafellssýslu eru svo lagað-
ar að pær verða livorki brúaðar, nje heldur
verður par komið við dragferjum.
Bindindissaga trúarboða eins í London.
(Niðurlag).
Hann ráðfærði sig síðan við mig um
pað, livernig hann skyldi ávaxta fje sitt.
Gjörði hann ýmsar tillögur og reyndi jeg
að breyta ætlun hans, eins og hagur hans
nú væri, par sem pyrfti að klæða bæði konu
bans og börn; og ef hann yrði stöðugur í
sjer, pá yrði hann eptir mjög stuttan tíma
færari um að missa fje á vöxtu.
Hann spurði mig, livort jeg vildi koma
með sjer. Jeg gjörði pað. Hann keypti
nú pá hluti, sem nauðsynlegir voru og hent-
ugir til að veita lnisi sæmilegan búnað og
borgaði út hjer um bil 69 kr. allt eptir
sinni eigin pöntun, konu sinni eptirljet hann
sömu upphæð, til pess að verja pvi, eins og
henni litist bezt.
fegar kaupum pessutn var lokið og jeg
ætlaði að fara að kveðja hann, sagði hann: |
„Fyrirgefið, herra, jeg hefi ekki bragðað i
dropa í tvo mánuði og jeg ætla mjer ekki j
að bragða vin eptirleiðis, en jeg bið yður
um leyfi að mega ganga hjer inn og fá mjer
að eins «inn pela, pað er svo leiðinlegt, að
neita sjer allt af um pað með öllu. Jeg
skal lofa yður pví, að jeg skal ekki drekka
einn dropa meir“.
Jeg sagbi honum, að hann hefði frjáls-
ræði til að gjöra eins og hann vildi, en ef
hann gjörði pað pá vseri pað pó alls ekki
með mínu ráði og sýndi honurn fram á, hví-
líka blessun hann og kona lians og heimili
hefði nú pegar hlotið af bindindi hans.
„í>á vil jeg“ , sagði liann, „ekki
snerta pað; að minnsta kosti tvo mánuði
til“.
Hann virti, ásamt konu sinni og heim-
ilisfólki meðal náðarinnar og pótt liann væri
eigi, pað sem vjer myndum kalla fyllilega
sannkristinn maður, pá var hann pó fjarska-
lega breyttur til hins betra. Hann efndi orð
sín.
Jeg reyndi síðan að útvega honum aðra
stöðu; en pað spillti fyrir honum, að hann
kunni ekki að skrifa og svo var hann líka
illa lesandi. Herramaður einn, sem var
vænsti maður, veitti honutn pó stöðu hjá
sjer í AVales og gjörði hann að verkmanna-
stjóra, með hjer um bil 52 kr. launum um
vikuna; og hið síðasta brjef, er jegfjekkfrá
Jakobi var ritað á pessa leið:
„Kæri herra minn! Jeg ætla að pjer
getið nú ekki lesið skriptina mína, en pjer
sjáið, að jeg hefi lært að skrifa dálítið og
ögn í rjettritun. Jeg vona alltaf að mjer
fari fram í pvi að lesa og skrifa. Góður
vinur minn hjer, hefir góðfúslega boðist til
að kenna mjer og jeg er honum pakklátur.
Stúlkan min mun með tímanum koma til með
petta. Jeg hefi ekki bragðað dropa.
Jeg geng til guðspjónustu, hefi nóg fæði og
klæði, gott og gleðilegt heimili oghverskon-
ar gott útlit og par með, að jeg verði betri
maður. Allt pakka jeg guðs gæðsku.
— 129 —