Norðanfari - 18.05.1881, Blaðsíða 2

— 70 —
ríku var kalt og vsetusamt sumar, pó af
leiðingar pess, í tilliti til jarðargróðans, væri
hjer bæði fyrir votlendi og afstöðu tölu-
vert lakari en víðast annarstaðar, en hjer
eru aptur margir ágætir kostir sem margir
álita að vegi meira en mismunurinn á vot-
Jendi og öðru sem leiðir af afstöðunni, sem
sje, hin ágæta veiði í Winnipegvatni, úti-
lokun frá engísprettum og sljettueldum og
fl., enda er ómögulegt að segja sannara en
að búskapur manna og efnahagur einkan-
lega í tilliti til gripafjölgunar stæði hjer á
furðanlegum framfaravegi á næstl vori, og
ekki svipað því að nokkur umkvörtun heyrð-
ist um bjargarskort á næstl. vetri eða vori.
Hinn geigvæni ílóðbelgingur i vatninu
mun vera aðaldriffjöðrin til burtflutnings i
petta skipti, pví mörgum mun hafa orðið
pungt um hjartaræturnar i seinasta flóðinu,
nóttina milli 15- og 16. nóv. i haust. f>að
gekk nokkru hærra en þau flóð sem áður
höfðu komið og varð víða á bæjum með-
fram vatninu frá einu til priggja feta dýpri
inni i húsunum, en litlu eptir fullflæði fór
aptur að fjara. J>á var heljarfrost og hara-
veður svo vatnið svellaði inni í húsunum.
par sein ekki var hægt að liita ofn fyrir
vatnshæðinni. Margir flúðu með gripi sína
upp i landið og munu hafa tekið full nærri
sjer að brjöta isinn míttisblautir eða meira
um hánótt i heijar frosti, og varð öllum
gripum bjargað nema fáeinum kálfum og
svinum sem drukknaði í húsunum. Fyrir
vatnshæ.ðina í sumar grófst grundvöllur und-
an nokkrum húsum og tók vatnið við timbr-
inu, svo tapaðiSt og á sama lifttt mikið af
eldivið sem menn höfðu höggvið og íiutt að
vatninu í fyrra vetur, í peirri von að fá
hann fluttann með gufnbátnum „Victoriu“
uppi Winnipeg og seldann par með góðum
ávinningi.
Jafnvel pó svo líti út sem nýlenda
pessi eigi með engu móti að geta staðist
sem islendingabyggð pegar aðal blessunar-
og hjargræðislindirnar til lífs og sálar verða
að ólifjan og átumeini, hin andlega lindin,
sem hjer hefur lekið yfir nýlenduna frá
hinni Norsku sýnódu reyndist svo úldin og
eitruð að hún sundurleysti innbyrðis kær-
leika og fjelagsskap meðal nýlendubúa, en
hin önnur aðal bjargræðis uppsprettan
’Wiunipeg vatn, eyðileggur svo efni manna
á margar hliðar að ekki er við vært, pá
lýtur pó ýmislegt að pví, að nýlendan mætti
blómgast að pessum tveimur nýlendu plág-
mn afstöðnum, enda eru peir margir sem
en halda fast við nýlenduna og lifa i peirri
von að flóðin verði ekki að óttast fram-
vegis. J>að er og mikil livöt fyrir menn að
sitja hjer kyrrir, að eigendur gufubátsins
„V ictoríu“ Sigtriggur Jónasson og Friðjón -
og Árni Friðriksynir ætla nú í sumar í
fjelagi við Amerikanskan rikismann að
koma upp sögunarmyllnu hjer við íslend-
ingafljót, sem ætti að verða til mikilla bóta
fyrir nýiendulífið. Við pað gefst næg vinna
öllurn peiin sem ekki geta sókt hana uppí
Manítoba. Menn ættu að geta fengið betri
verzlun og greiðari samgöngur til markaða
enn verið hefur par sem gufubáturinn
hiýtur stöðugt að vera á ferðinni milli
Winuipeg og nýlendunnar. J>eirc sem fella
trje og flytja að mylnunni geta fengið pað
hálfa er fæst úr peim af söguðuin borðvið
kostnaðarlaust að öðru leyti enn flutningn-
um. Svo er pví og heitið að setja í sam-
band við gufuvjelina hveitimölunarverkfæri
og má pað verða öílug livöt til pess að
menn keppi sem mest við flveitiræktina,
pví erfiðleikmn og kostnaðurinn við pað að
flytja hveitikornið upp í Manitoba til möl-
unar, hlytur að hafa dregið áhuga úr
mönnum að hreinsa landið undir hveiti.
— En er pað hvöt til kyrrsetu hjer í ný-
lendunni að fiskur sá er veiðist í vatninu á
vetrum, er kominn i mikið álit sem verzl-
unarvara og veiði gefist ágætlega í vetur
svo peir örfáu af nýlendubúum sem stund-
að hafa veiði í vetur búnir að selja um
15,000 hvítfiska hvern fyrir 25 cents uppí
Winnipeg, og er pað 2/s pörtum meira en
gafst til jafnaðar fyrir fiskinn í fyrra vetur.
|>eir sem stöðugt hafa stundað veiðina frá
pví vatnið lagði seint í nóvember, hafa
atíað frá 500 til 1100 hvítfiska hver eptir
netjafjölda, og lætur nærri að 100 fiska
hlutur sje eptir hvert 20 faðma langt net,
en netið kostar um 2 dollara tilbúið og er
að litlum notum eptir eina vetrarvertið. —
Vetrartíð hefur verið ágæt, að vísu nokkuð
frostharðir kaflar en sífeld staðviðri og
hreinviðri og snjór mjög lítill.
Auðug kolanáma er nýfundin hjer
austan vatnsins móts við nýlenduna. Er
kolalagið 9 feta pikkt og aðeins 4 fet ofan
á pað. Sá sem fann fær, að sögn, 40,000
dollara í fundarlaun, hjá stjórninni.
Frá Pembina í Dakotafylki 4. febr. 1881.
«------En hvernig er hezt að senda hjeð-
an borgun fyrir blöð og bækur frá íslandi?
Ljótt er að ekki skuli vera að minnsta kosti
einn banki til á íslandi, sein stæði í sam-
bandi við enska og skotska banka; allt sem
maður pyrfti pá að gjöra, væri að borgapen-
inga sína hjer í banka, sem hjer eru í hverju
smáporpi og draga pá svo út á bankanum á
íslandi, en nú sem stendur er varla mögu-
legt að senda peninga hjeðan til íslands og
veit jeg 'um marga landa hjer, sem hæði
langa til að fá blöð og hækur frá íslandi,
og eins að senda peninga heim til ættingja
sinna, en sem peir hafa ekki getað vcgna
örðugleíkanna.
Hjeðan eru fáar frjettir. Yið höfum 14
íslendingar tekið land hjer, 4—5mílur(ensk-
ar) fyrir sunnan Pembína, 13 lönd hafa land-
ar tekið 30 mílur beint suður frá okkur við
salt vatn, sem heitir «Salt Lake». TJm 10.
hafa tekið land 5 mílur fyrir vestan okkur,
en stærsta nýlendan íslendinga er 40 mílur
suðvestur hjeðan við Pembínafjöllin, par eru
líklega komnir undir 100 landtakendur, par
er nógur og góður skógur, víða gott akuryrkju-
land og engi og gott vatn, en pað er langt
frá markaði nú sem stendur. Flestir munu
hafa talsvert að selja af liveiti næsta haust.
Hingað til Dakota ætla Islendingar, sem bú-
settir eru í Nowa Schotia að koma í vor, peir
liafa par land ófrjótt og ilt; peir sem voru í
Wisconsin fluttu hingað og nokkrir frá Minni-
sóta, og allir segjast hafa ábata á skiptunum.
Nú ' er Nýja-ísland að eyðilej-gjast, í
haust gekk vatnið upp á land og eyðilagði
hey og ávexti, en útyfir tók pó flóðið 14.
nóv. |>að hafði verið prem fetum hærra en
hin, bað gekk inn í húsin svo víða varð að
flýja um miðja nótt úr liúsunum langt upp í
skóg, ofan á petta fraus, og fólkið vorð að
vaða til baka og brjóta klakann; en fáir með
fullu viti munu nú haldast par við lengur;
margir hafa orðið að reka gripi sína burtu
paðan, pví vatnið gekk svo hátt að ekki voru
nema heytopparnir purrir. Nokkrir Ný-ís-
lendingar hafa myndað nýlendu um 150 míl-
ur fyrir suðvestan Winnipeg lijá svo nefndu
Souris River, Canada, margir skammt fyrir
norðan línuna á milli Bandaríkjanna og Cana-
da; pctta sýnist að vera nokkuð afskekkt og
langt frá marlcaðiT en peim mun mest ganga
til að fara pangað, að peir fá að haldastjórn-
arláninu, pangað á að koma járnbraut úr
Canada Pacifie brautinni. |>að gengur nokk-
uð seint með pessa Canada Pacefic braut.
Canadastjórnin ætlaði fyrst að leggja hana, en
hún mátti hætta við pað sökum efnaleysis;
pá átti að selja allt landið á báðar hliðar
(100 mílur), en pað var óvinsælt, menn gátu
fengið hjer rjett fyrir sunnan línuna jafnvel
betra land fyrir ekkert, svo pví var hætt;
seinast hefir stjórnin fengið íjelag til að leggja
hana og ætlar hún að gefa pví 25,000,000
ekrur af landi og 25,000,000 dollara og
28,000,000 doll. virði í braut og á hún að
vera fullgjörð á 10 árum. Skeð getur nú að
petta umbreytist, pví pessi hringlandi hefir
allt af verið með pá Canadabraut. — Yetur-
urinn hefir verið ágætlega góður pað sem af
er, nærri snjólaust, frost hæst 30° Reaum.
Ivuldi og snjór fjarska mikill sunnar; í Minne-
sóta, voru svo hundruðum skipti nýbyggjar-
ar eldiviðarlausir, og brendu úthýsum, verk-
færum gólfunum úr húsunum og hirzlum
sínuifi, til að halda við lífinu, sumir keyptu
borðvið dýrum dómum, og sumir fóru ekki
úr rúminu marga sólarhringa, og menn höfðu
kalið inní húsunum; snjókoman og ófærðin
varð svo mikil að hver mátti sitja par sem
hann var kominn. J>að er ekki spaug í pví-
líkum kringumstæðum að vera langt út á
preríum, og pað eldiviðarlaus. Dakota Terri-
tory er 150,000 ferh. mílur á stærð en tæp-
ir 150,000 innbúar og gætu hjer lifað svo
miljónum skipti, nú er verið að tala um á
pinginu að skipta pví sundur í tvo parta á
46 breiddargráðu, og á syðri parturinn pá að
verða state eða ríki, en nyrðri helmingurinn
verður nefndur North Dakota. — Líklesra
I °
parf ekki að óttast Indíana lijer eptir; flestir
af mönnum Sittings Búlls, um 1000 eru bún-
ir að gefa sig upp, hann og nokkur hundruð
með, fóru norður í Canada með 7 horaða
múlasna; en verða líklega reknir til baka
paðan, og pá herteknir hjernamegin ef peir
gefa sig ekki sjálfviljuglega upp.
Mikið parfleg umbót væri pað, ef drag-
ferjur kæmust á ár á íslandi, pær eru brúk-
aðar mjög víða hjer, og eru af öllum stærð-
um; svoleiðis dragferja mundi kosta um 500
kr. á Eyjafjarðará, eða máske meira; pær
renna sjálfar yfir ána án pess að pær sjeu
dregnar, með pví straumurinn erlátinn koma
á hornið á peim, og hleypt niður stýri á
peim endanum sem á eptir fer; sem eykur
ferðina; pað er ómissandi fyrir pann sem
smíðar að hafa teikningu ef hann hefir ekki
sjeð pær. Fyrir utan ferjurnar er lijer margt
fleira practiskara en annarstaðar og mætti
koma að miklum notum að innleiða pað á
íslandi».
Til kaupmanns
J 6 n s Guðnasonar.
Hjeðan frægustu feður,
forðum af Isastorðu,
nægða til fjár og frægðar
fýstust og pað auglýstu;
ferðir pvr harðir herða
hrannar um djúpa ranna;
óttuðust ekki dróttir
ólgandi Ránar kólgu.
Gengu pví glaðir drengir,
gylfa sinn hitta vilja,
harðir til hilmis-garða,
hirðsveita páðu virðing.
Herrar hraustir í snerru,
harðskeyttir vopnum beittu;