Norðanfari - 21.12.1882, Blaðsíða 3

ot brúkað í Eeykjavík. En auðvitað cr lika,
að það liefði verið hneykslanleg synd móti
meir enn heilu kjördærni, hefði þingmaður
þessi ekki viljað lögilda þá verziunarstaði,
sem hvert mannsbarn með viti í kjördæminu,
sá aö var lífsspursmál að yrðu löggiltir, og
verzlun var licppilega byrjuð á öðrum, og
hefði líklega orðið á hinum þó löggildingin
hcfði dregist lengur.
Skyldi það vera meining P. P. þar sem
hann segir að „ekki geti allir (nefnil.: þing-
mennirnir) verið mestir“, að nóg sje að kjósa
þann mann tíl þings, sem að eins getur greitt
atkvæði (og þá líka má skc atkvæði með því
að leggja alþingi niður til að spara kostnað-
inn), þó hvorki geti hann samið lagafrum-
varp nje nefndarálit? en hvernig færi ef eng-
in sá væri á þingi, sem þetta gæti?
J>að er ef til vill ekki öllum kunnugt, að
Sandfells prestakall liggur milli tvjggja eyði-
sanda, og á þeim söndum liggja ^fin hættu-
legustu vötn, sem ekki er ferja á, og meir
en 2 þingmannaleiðir eru frá þeim presta-
köllum sem næst liggja að Sandfelli. Er það
hinum ágætu upplvsingum P. P. eða St. að
þakka, að Sandfellið var sett lægra að tekj-
um, þegar brauðin voru jöfnuð á alþingi, en
þau brauð, sem betur voru í sveit sett, síð-
ur lágu fyrir áföllum og mögulegt cr aö
þjóna frá öðrum brauðum, t. d. ÁsaríSkapt-
ártungu? Og nú þcgar launalög hreppstjór-
anna voru í tilbúningí, og blöðin segja Stef-
án hafi verið meðlimur þeirrar nefndar, er
liafði málið til meðferðar á þinginu; er það
hans framfara-upplýsingum að þakka, að nefnd-
in hefir óbeinlínis ætlast til, að hreppstjórinn
í Hofshreppi, hefði 3 til 4 kr. i laun úr
landssjóði, á ári, ef lögin ná gildi? og þó er
þessi hreppur lang örðugastur til yfirferðar
)g aödrátta, af öllum í kjördæminu; hefir
nnig búendafjölda á borð við hina hreppana,
en gripaframtal ekki það minna, sem jaröir
eru iakari, og menn þar standa ver að vígi
með bjargræðisútrjettingar, því þó ábúðar-
skattur sje þar minni, er það ekki teljandi
hægðarmunur fyrir hreppstjóra; en í hægari
hreppunum munu launin eptir sömu áætlun
verða 14 (jl 20 kr., eða vel það. |>að getur
skeð sumir þessir hreppar borgi töluvert meira
í vintoll fyrir nauðsynjasakirl! Annars lægi
mjer við að hugsa að þetta væri gjört til ó-
virðingar hinum drenglyndu og sparsömu Ör-
æfingum, svo vel presti og hreppstjóra sem
hinum öðrura; og það er ekki auðvelt að sjá
livar í þessar framfarir þingmannsins liggja,
sem P. P. gaf von um, ekki heldur hvaða
soma löggjafarvaldið hefir af að gjöra þenna
launamun á þeira mönnum sem hafa eiga jafna
ábyrgð, og ef til vill meira erfiði, með minni
launum.
„Fróða“ er heimilt að taka þessar fram-
anskrifuðu athugasemdir; en gjöri hann það
ekki, óska jeg menn beri saman frá upphafi
grein mína í 32 blaði hans, og grein P. P.
I saraa blaðs 31 og 52 biaði, og svo þessar
athugaseradir; þá held jeg menn sannfærist
uin að jeg hafði aldrei þann tilgang að ó-
virða ymsa saklausa menn, nema ef þeim
skyldi vera óvirðing að koma fram í dagsbirt-
unni, á kostnað þjóðarinnar fyrir auglyti henn-
ar. -Jeg held það raegi cins vel sjá, að jeg
er að reyna til að vekja þá sem sofa and-
varalausir um sinn eigin hag, til að hafa bet-
ur gætur á rjettindum sínum hjer eptir, en
hingað til. Eví nú er tímínn kominn; en
hann heldur viðstööulaust áfram. Nógersof-
|ö. Jeg heíi ekki óvild til nokkurs manns,
en fyrir skeytingarleysi get jCg enga virðing
borið í hvaða stjett eða athöfn scm það kem-
ui fram. Hjer þykir sárt að einnig bændur
skuli ekki hafa fullkorrraar gætur á rjettind- I
ura sínum og köllun tímans, og sitja heima !
þegar þeir eiga aö kjósa alþingismann, rjett !
ejns og jþeim komi það ckki við; eða iáta !
— 93 —
| eíns og sjer þyki fullgott, að fá t. d. þann
I sýslumann, sem þeir geta ekki .reyst, af því .
j hann getur ekki talað almælt mál þeirra, og
■ þarf margfalda peninga upphæð við aðra, til
að flytja með sjer embættisskjölin; er utan
við ákvarðanir sýslunefndarinnar um fundar-
stað sýsiufundar o. s. frv. J>etta sýnist lítil-
ræði í sjálfu sjer, en ef vjer þegjum, getur
það orðið fyrsta spor til aö misbjóða máli
voru (hvað þá öðrum rjettindum). Menn
kunna að segja þetta sje hættulaust, því
prestarnir skilji málið. Ójá! en ef þeir skilja
ekki lögin, hvað þá? Eða ef menn fara í
mál, þar sem prestur er öðrum meginn, hvern-
ig fer þá? Að Vísu held jeg þetta eigi rót
sína í hinu drottnandi þekkingarleysi; og af
þeirri aðal orsök mæltist jeg til að alþingis-
maður vor vildi verða frumkvöðull að því á
þingi og utan þings, að alþýðuskóli yrði stofn-
aður hjer, svo nærri, að mögulegt yrði einn-
ig fyrir hina efnaminni að ferðast lil hans.
Svona lagaðar legg jeg þá þessar at- i
hugasemdir á metaskálir lesenda okkar Páls
Pálssonar, og bið menn virða mjcr til vork- í
unar, þó þær sjcu ekki eins hispurslaus- I
ar eins og P. P. kynni að liafa óskað, því
jeg verð að játa að jeg er ómenntaður, og |
skil því má ske ekki rjett hvað þetta orð þýð-
ir, enn ekki óhugsandi mjer fari það fram,
ef jeg þarf að svara honum í sama stil aptur,
að þetta lagist.
Tvískerjum 1. nóvember 1881.
S. Ingimundarson.
F r j e 11 i r i n n 1 e n (1 a r.
Úr brjefi úr Papey 30/10 — 82.
— «Hjer á Berufjörð hefir nýlega ltomið
; gufuskip frá Englandi með miklar gjafir af
i matvöru og 2,700 kr. í peningum. |>ess-
| um gjöfum á að skipta í milli hreppanna frá
Fáskrúðsíirði suður að öræfum. Líka er von
á skipi frá Stafangri með gjalir. Hey eru
hjer eystra með minnsta móti, en afli liefir
víðast hvar verið góður». —
Úr brjeíi úr Laxárdal í J>ingeyjars. 20/n — 82.
— «Ekkert að frjetta hjeðan, nema að
nú er kominn hjer allmikill snjór, og þó ekki
svo, að ekki væri nægír hagar ef ekki væri
áfreði, sem mjög spillir og sumstaðar hjer í
sýslu hefir gjört alveg liaglaust. Allt sauðfje
er komið í hús og lömb á fulla gjöf víðast
livar, þar sem þau eru nokkur til». —
Ur brjefi úr Seyðisíirði 24/n — 82.
— «Hið liðna sumar, hefir verið mæðu-
og sorgartími fyrir mörgum. — Hjer i Seyð-
isfirði dóu ekki mjög margir úr mislingun-
um i samanburði við víða annarsstaðar, ekki
nema alls 9 en síðan mislingarnir liættu hafa
ýms önnur veikindi gengið, og nokkrir dáið,
þannig nýlega ung kona úr Eyjafirði, Mar-
grjet Thorlacius, og á meðan lnín lá bana-
leguna varð Lárus bróðir hennar úti á Ejarð-
arheiði á leið frá Eskifirði með meðöl til henn-
ar. Tíðin er hin versta um þessar mundir,
snjókrapahríð á hverjum degi». —
Úr brjefi úr Vopnafirði 25/u — 82.
— «Fjártakan varð hjer meiri en hún
nokkru sinni liefir orðið, nærfellt 1500 tunn-
ur, en þá þraut tunnur, svo að ekki varð
tekið á móti meiru, þótt nóg væri á boð- j
stólum, því menn ætluðu sjer að lóga miklu í
íleiru, en verzlunin gat á endanum veitt mót-
töku. Tala fjárins, sem tekið var af lífi
varð alls 8,124, Verðið var hæst 20 aura,
því næst 18 og lægst 15 aura. Gærur nr.
1, 3 kr., nr. 2, 2,50 a., nr. 3, 2 kr., nr, 4,
1,75 a., nr. 5, 1,25 a. Mör 32 aura. Reit-
ingsafli af fiski liefir verið hjer á þessu liausti,
en vegna ógæfta mjög erfitt að ná honum,
Aldrei hefir litið aumlegar út með ásetning
hjá fólki en nú, því að jeg er sannfærður
um að það eru örfáir sem þola meðal vetur». —
Úr Fljótsdalshjeraði 25/n — 82.
— «Heyafli varð víða mjög lítill hjer í
sumar, þó var taða sumstaðar nokkuð meiri
en í fyrra, en nýting víðast langtum verri.
Mjög hafa rnenn orðið að fækka sauðpeningi
sínum í liaust; munu þó margir setja full-
ajarft á liey sín. — Englendingar keyptu
hjer eystra töluvert af sauðum í haust. en
eklci þóttu þeir örir á borguninni. Fjárprísar
við verzlanir voru líkir og í fyrra eða engu
lakari. Nokkrir Norðmenn keyptu fje til
muna í haust og gáfu vel fyrir. Síldarveiði
varð víðast fjarskalega lítil hjer eystra í sumar,
en fiskafli allvíða góður og sumstaðar ágætur.
Síðari hluta október og það sem af er
þessum mánuði, hafa verið ákafar úrkomur,
mjög opt rigning eða krapahrið í byggðum
en snjókoma á fjöllum. J>ó er nú snjófall
yfir allt, en lítið frost. J>ann 20. október
var hjer eystra svo mikil rigning, að fáir
muna meiri. Hljóp þá skriða á Liverpool í
Seyðisfirði, klauf hún sig um húsið, en gjörði
þó ekki mikinn skaða. Hey hafa allvíða
skemmzt f úrkomunum, en þó ekki brunnið
það jeg til veit, hjer í sveit. Kvefveikindi
og hálsbólga liafa gjört töluvert vart við sig
hjer að undanförnu og mislingarnir eru enn
á nokkrum bæjum í Fljótsdal, en flestir eða
allir munu þó í apturbata nú.
Sunnanpóstur kom hingað (Höfða) 20.
þ. m. Helztu frjettir er hann sagði af Suður-
landi voru og hinar sömu, fjarska úrkomur
og heyskemmdir. Hefir kveðið svo rammtað
því, að hey hafa brunnið á allmorgum stöðum.
Kvefveikindi og fleiri kvillar hafa og gengið
í ýmsum sveitum.
Hinn 5. þ. m. varð úti hjer á Fjarðar-
heiði, ungiingspiltur Lárus Lárusson frá
Hofi í Möðruvallasókn í Hörgárdal. Hann
er ófundinn og hefir hans þó verið leitað
roikið. Lárus var efnilegur og vandaður
piltur. Fyrir nokkrum dögum andaðist jmgis-
maður Einar J>órarinnsson í Vallanesi. Hann
var rúmlega tvítugur að aldri, gjörvTfegur og
góður drengur». -
Úr brjefi úr öræfum í Austur-Skaptafells-
sýslu 2G/n — 82.
— «Fátt er hjer í frjettum að segja,
nema bærilega líðun hvað heilsufar snertirog
lítið um manndauða. Frá því er jeg skrifaði
yður seinast hefir tíðin verið sú vætusamasta
hjer, sem dæmi eru til, og nýting á heyskap
þessvegna hin lakasta. Skepnur fækkuðu
stórkostlega næstliðið vor, og höfðu menn
því von um, að fá hey fyrir það sein eptir
lifði, ef tíð hefði orðið bærileg út september,
en því var ekki að lieilsa, því frá 20. s. m.
til október loka gengu einlægar stórrigningar,
svo mjög sjaldan sá sól, þá var víða mikið
liey óhyrt, og mikið óslcgið, sem allt varð að
engu. Svo fyrir utan málnytuleysið og pví
fylgjandi matarskort, bætist nú ofan á, að
heyleysið or svo mikið, að skynsamleg ásetn-
ing er því nær ómöguleg, ef barður vetur
kemur. J>ó held jeg að Hes. Mýrar og Suð-
ursveit sje bærilcga stödd með heyið, Úr
matarskortinum hafa nú Englendingar reynt
að bæta með gjöfum, en liefir aptur sjezt
yfir, að ráðstafa þeim, svo jeg held þeirra
góði tilgangur sje mishrúkaður; þannig er
sagt, að þeir hafi skilið eptir á Djúpavogi
2,700 kr. í peningum handa Suður-Múlasýslu
og Austari-Skaptafellssýslu, en Múlasýsluinenn
tekið allt þetta. Aptur hafði korn gengið til
jafnari skipta, og jafnvel sagt, að Hofshrepp-
ur muni fá 20 tunnur, en aðrir hreppar hjer
í sýslu miklu meir. J>etta er að vísu mikið
sem gjöf, en það er hjeðan 2. vikna ferð í