Norðanfari - 02.05.1883, Blaðsíða 4

— 48 —
skökkum skoðunum og hrakspám. Ef bisk-
upinn liefði ekki pekkt annað en bófa og
guðniðinga í peim fríkirkjusöfnuðum, sem
myndazt hafa í Noregi, Danmörku og víðar,
pá gat hann frekar spáð fyrir Eeyfirðingmn:
«að kirkjusamheldi hverfi í söfnuðinum», «að
barna uppfræðsla verði vanrækt», «að flokka-
drættir og sundurlyndi komi, sem aptur
trubli heimilislífið og raski friði og eindrægni
á heimilunum»; en par sem hann getur
engin rök fært til pess, að erlendir fríkirkju-
söfnuðir sje neitt síður á sig komnir í kristi-
legu trúarlífi og ræki síður sína kirkju en
rikisldrkjumenn, pá getur hann engum hrak-
spám spáð fyrir fríkirkjusöfnuðum á íslandi,
eða sjeð neinn bersýmlegan voða fyrír kristi-
legu trúarlííi peirra.
J>að munu fá dæmi vera til pess, að
pegar komið hefir upp ágreiningur milli
tveggja flokka, út af einhverju einstöku máli,
að annar flokkurinn hafi haft svo skakka
skoðun og stefnu, eða verið svo rammvitlaus,
að ekkert haíi verið athugavert í tildrögum
málsins nje áframhaldinu, en hinn flokkurinn
'hafi, par á rnóti haft allt svo rjett fyrir sjer,
að frá hans síðu hafi ekkert purft að aðgæta
annað en að berja liinn fiokkinn á bak aptur,
en petta virðist pó að liafa konnð fram við
Keyðíirðinga, pví pau afskipti, senr ríkiskírkju-
menn hafa haít af pessu máli, hafa lotið að
pví, að fá oss ofan af pessari stef'nu, án
pess að taka nokkuð annað til greina eða
leitast við að miðla málum.
Biskupinum er pað eins kuiinugt, eins
og Keyðfirðingum, að pað eru mörg ár síðan
sú löngun íór að hreifa sjer hjá söfnuðunuin
á Islandi, að mega sjálfir kjósa sjer presta
sína, hefir sú löngun komið meir og meir
í ljós á síðari árum. Hvað mun hafa komið
Grenjaðarstaðar sóknarmönnum til að biðja
um sjera Magnús, í stað föður hans, sjera
Jóns sál., annað en pað, að peim helir geðjast
bezt að honum fyrir prest sinn? J>ví kusu
peir Akureyrar og Hrafnagils sóknarmenn
sjera Guðmund Helgason sjer fyrir prest,
nema af pví, að peim liefir geðjast bezt að
honum? Hvað mun hafa komið Vopnlirð-
ingum til að tregðast við, að taka á móti
pessum valdboðna presti peirra, sjera Jóni,
annað en pað, að þeir fengu ékki að hafa
sinn góða og ástkæra prest, sjera Jón Hall-
dórsson, sem peir báðu um? Mörg fleiri dæmi
mætti telja, eldri og yngri, ef pess gjörðist
pörf; Reyðfirðingar liafa pví ekki stigið nema
pessu eina feti íramar en aðrir söfnuðir, að
pyggja ekki nema pað minnsta af prcstpjón-
ustu pess prests, sem peim var valdboðinn,
pegar peir ekki féngu að hafa þann prest,
sem peir báðu um, en petta fet gat veitingar-
valdið búist við að stigið yrði á hverri stundu,
pegar svo eðlileguin og sanngjörnum bænum
safnaðanna er neitað, og hver er nú orsökin
til pess,' að Keyðfirðingar stigu petta fet?
J>að var hvorki guðleysi, mannhatur nje presta-
hatur, heldur eingöngu óhagkvæm lög, sem
ópolandi er undir að búa, pau eru meira, ef
ekki eingöngu, sprottin af eigingjörnum
hvötum lagasmiðanna, en ekki byggð á Guðs
og Krists boðum.
Vjer getum ef til vill ímyndað oss, að
byskupinn kunni að verða oss samdóma í pví,
að pað sje íögur sjón að sjá virtan og elsk-
aðan prest, standa í prjedikunarstól liirkjunnar
og lieyra iiann flytja söfnuðinum gagnorða
ræðu, með andakt og fjöri íramborna, sjá
hann standa fyrir altarinu með upprjettar
bendur og breiða blessun Guðs yfir söfnuð
siim, en lntt mun hann síður vilja samsinna
með oss, að pað sje ranglátt og íllt verk, að
reka prest í'rá brauði, pó hann hafi verið
vígður pangað sem aðstoðarprestur, pvert á
móti vilja og samhuga bænum safnaðanna,
einungis fyrir pá sök, að hann er of ungur
til að njóta hárra Jauna, hversu ágæta prest-
kosti sem hann kaun að hafa að öðru leyti,
og liversu sárt sem söfnuðunum fellur að
missa hann. Nei, slílc lög geta ekki staðizt
iengur, pað dugar ekki lengur að segja við
pann blinda: pú ert sjáandi, hann sannar
blindu sína með pví að hann getur á ekkert
bent í kringum sig; ekki heldur við pann
sjáandi: pú ert blindur, hann sannar sjón
sína með pví, að benda á hinar mörgu og
nmrgbreyttu Guðs dásemdir umhveríis sig og
yfir hölði sjer. Jpað dugar ekki fyrir biskup-
nm og sjera Daníel að segja við Reyðfirð-
inga_ Pjer skuiuð lúta valdinu og ganga í
kirkjuna. jpeir taka Nýjatestamentið og að
gæta hvort Iiristur og postular hans liafi
nokkursstaðai' bundið útbreiðslu kristilegrar
kirkju við veraldlegan liagnað, eða mismun- |
andi tekjuhæð. Guð einn er uppbyrjari og
viðhaldari kristilegrar kirkju, hans boð eiga
að standa með sterku lífsafli í hvers rnanns
bjarta, óháð öllu veraldlegu valdi.
Byskupinn segir í brjefi sínu: «J>að
má óhætt fullyrða, að par sem orðið hefir
tilrætt um petta mál, hefir mælzt illa fyrir
aðferð yðar». petta er ekki satt. |>að eru
margir hjer á Austurlandi og víðar, sem eru
alveg á sama máli og Reyðfirðingar, nefnil.
pví: að pað sje ópolandi, að sá prestur sje
tekinn frá söfnuðunum, sem hjá peim hefir
verið og peir vilja hafa, sje ekkert út á hann
að setja sem prest 1 embættisfærslu hans.
Sama er að segja um liitt, par sem byskup-
inn segist vera sannfærður um, að petta sje
að kenna fortölum einstakra manna. |>að var
söfnuðurinn í Reyðarfirði, mátti heita í heild
sinni, sem samtökin gjörði út af pví, að fá
ekki að hafa sjera Jónas, en ekki af fortölum
einstakra manna. — Rángt er pað líka, að
Reyðíirðingar hafi gefið sjera Daníel pað að
sök, að hann sótti um Hóhnaprestakall, pað
gat heldur engiun sanngjarn maður gjört,
hann eins og aðrir mundi nota sjer lögin,
sein heimiluðu lionum pað; en við hitt gat
livorki sjera Daníel nje lögin ráðið, að flest
fólkið gekk úr kirlijunni pegar hann kom,
pau ónot sem hann bíður af pví að fólkið
gekk út, verður hann að skoða sem afieiðing
ófrjálslyndra laga. Hann er ekki sá einasti,
og ekki sá einasti vænn maður sem orðið
hefir fyrir ónotum, pegar eitthvað pað liefir
verið að ryðja sjer til rúms, sem lengi hefir
verið vafið ófrjálslyndum lagahleklijum, og
prengt hefir að viðunanlegu mannfrelsi. Sjera
Daníel verður pví ekki auðið, að koma söfn-
uðinum í Hólmasókn í pað sameiningarástand,
sem hann var í pegar sjera Jónas skildi við
hann, með peim tílraunum, sem hingað til
hafa verið gjörðar, pað parf meiri miðlun
mála til pess, en Reyðfirðingum hefir enn pá
verið boðin. J>að er að vísu nokkur von til
pess, að pessi fiokkur gangi aptur í kirlijuna,
ef prestakosningamálið fær konungsstaðfest-
ingu, ef pað verður svo úr garði gjört, að við-
unanlegt sje undir að búa.
Ritað í desembermáðuði 1882
af Keyðfirðingi.
Úr brjefum úr Hrútafirði 7. og 11.
apríl 1883.
Hinn 14. dag marzmánaðar 1883, kom
gufuskipið Nephtun á Borðeyrarhöfn. p>að
er haft á orði, að síðan menn vissu fyrst
að ísland var til, muni haffært piljuskip —pví
siður guf'uskip — ekki hafa komið á Hrúta-
fjörð á pessum árstíma. Sannar petta með-
al annars, liversu ástæðulaust er, að meina
mönnum peim, sem búa lengst inn í land-
inu, að hafa not af gufuskipaferðunum
kringum Jandið, einusinni eða tvisvar um
hásumarið. Gufuskipið Lilja fór pó í mikl-
um kafaldsbil frá Horni, inn undir fjarðar-
mynni öndverðlega á pessum vetri, og gekk
pað stórslisalaust. Hið fyrsta kaupvöruskip,
sem kom að Borðeyri, eptir pað hún varð
löggilt kauptún, kom 1848 alveg lóðs og
leiðsagnarlaust inn á Borðeyrarliöfn, og
Bretar hafa ekkert hikað við að láta sín
stóru gúfuskip, Verónu og Camoens, og pað
siðarnefnda í októberm., pó nótt sje pá
orðin um 11 stundir, hleypa inn á Borð-
eyri; enda játa því þeir sem til pekl<ja, að
pað sje vangá að kenna, ef skipi — eink-
um gufuskipi — hlekkist á eða steitir á
grunni i Húnaflóa á björtum degi í júní,
júlí.og ágústmánuðum, ef þokulaust er og
ekki ofsaveður. Ef strandferðaskip kæmi
við, pó ekki væri optar eu tvisvar á aumri,
á Borðeyri, pá gæfist mörgum mönnum
kostur á að hafa not af pví, svo setn úr
meiri hluta Dalasýslu, allri Strandasýslu,
allri Mýrasýslu og meira en liálfri Húna-
vatnssýslu. Hví eru allir pessir menn úti-
lokaðir frá notum peim, sem hafa má af
. íerðunum kringum landið? J>egar hafís
hindrar eigi skipin frá að komast á norðan-
lands-hafnirnar, virðist engin ástæða vera
til að láta pað eptir pjóð og pingi, að það
komi við á Borðeyri, nema ef pað væri
leiðarlengdin ínn og út, og virðist sú ástæða
vera ljettvæg og letileg.
Vjer, sem eigum lijer hlut að máli,
höfum opt óskað að um petta væri ítarlega
og opt skráð í blöðunum, og kunnum vjer
peim öllum góðar pakkir, sem með ræðum
eða riti, hafa reynt að styðja að pG., að úr
| þessari þörf vorri yrði bætt. HlutaDeig-
endur vona nú og óska, að alþing pað er
næst verður haldið og par með herra Tryggvi
Glunnarsson, sem mjög mikinn og góðann
pátt hefur átt í pví, að Strandsigiingar
kringum strendur íslands komust á, styðji
að því, svo sem kostur er á, að strand-
ferða skipin komi einnig við á Borðeyri;
og fyrri mun þeim sem búa í ofannefndum
sýslum, eigi pykja stjórnarráðið nje gufu-
skipafjelagið í Danmörku eiga pað lof full-
komlega skilið, sem lierra Tryggvi velur því.
Jeg gat pess upphaflega að gufuskipið
Nephtún hefði komið á Borðeyrarhöfn 14.
f. m. |>að bafði að færa gjafafóður frá
samskotanefndinni í Danmörku, til Húna-
vatns- og Strandasýslna, og hafði pað áður
komið á Reykjarfjörð (Kúvikur) og lagt
par nokkuð upp.
Á Borðeyri mun pað hafa lagt upp
hntt á 1200, rúgsekki, 100 pd. í hverjum,
par af 1000, eða nærri pví til Húnavatns-
sýslu og fullt 150 heybagga. nokkuð mispunga,
par af 100 til Húnavatnssýslu, petta kom í
góðar parfir, einkutn í Strandasýslu, pví pó
vetur pessi hafi verið einmuna veðurblíður
víða um land, hefur pó verið haglaust á
sumum jörðum í Strandasyslu, síðan i 4.
viku vetrar, en á mörgum haglítið. Ósk-
andi væri að þessum góðu gjöfuui væri
þakklátlega skipt og pær þakklátlega pegn-
ar, svo að tilgangi hinna heiðursverðu gef-
enda yrði náð sem bezt. En til pess út-
heimtist, að allir peir sem á hendi liafa
skiptingu gjafanna, gjöri sjer ljóst hvert
að er eðli og tilgangur peirra gjafa, sem
gefnar eru at' meðaumkvun og kærleika.
«Neptún fór af Borðeyrarhöfn 16. marz,
en kom á Stykkishólmshöfn hinn 19. s. m.,
og hafði komið við í Ólafsvík, pví að á báða
þá staði flutti hann gjafavöru. Jpegar hann
kom fyrst til Reykjarfjarðar urðu skipverjar
varir við hafís, fyrst undan Dýrafirði og svo
meira og meira; fyrir Horni lá mest af hon-
um, og smaug skipið milli lands eða bjargs-
ins, svo að nærfellt hefði mátt kasta steini í
bjargið af skipinu að sögn skipverja. þá voru
logn um pær mundir, og voru hin opnu skip
Strandamanna pá í liákarlalegu, og höfðu ver-
ið lengur, hefðu þeir eigi óttast hafísinn.
|>á höfðu þeir aflað pó nokkuð, eða 16 tunm-
ur af lifur mest, en aðrir minna. |>rátt fyrir
pað pó logn væri og hafísinn hægfara, pá
skáru Strandamenn af sjer skrokkana, og
enda fyrir pað, pótt mjög mikill bjargræðis-
skortur prengdi að fóiki í næstu sveitum
sýslunnar, og fyrirsjáanlegt sje, að svo muni
síðar verða víðar, og prátt fyrir lög 12. maí
1882. Sagði einn af formönnunum mjer, að
Guðmundur bóndi á Ófeigsstöðum, hefði fyrst-
ur framið petta vonda verk; en ef að einn
gjörir pað, pá verða hinir að gjöra pað líka,
ella fara í land með pað sem fengið er, hversu
| lítið sem pað er. Á Ánastöðum hjer á Yatns-
! nesi höfðu áður fengist um hálft annað liund-
rað smá liákarlar, en daginn eptir að Stranda-
| menn skáru niður, fór allur hákarl úr Mið-
| firði með svo ákafri ferð, að hann óð ofan-
sjáfar. Með hákarla niðurskurði, er pví gjörð-
! ur sjálfuin sjer bæði skaði, skömm og veiði-
spilling .mörgum öðrum enda í fjarlægð.
Hjeðan er fátt að frjetta nema blíða veð-
uráttu og pýða, síðan í norðankastinu seinasí
í í mnrz, en pað varð hið harðasta á pessum
vetri».
A. Bjarnason.
— Á fundi peim er haldin var á Hólum
í Hjaltndal í f. m., var afráðið að stöfna þar
búnaðarskóla fyrir 3 sýslurnar, nefnil. Húria-
vatns-, Skagafjarðar- og Eyjafjarðarsýslur, og
eiga peir er vilja ganga á skóla þenna, að
snúa sjer til búfræðingsins á Hólum fyrir
næstkomandi fardaga og gefa með sjer 50
krónur.
10®^" Hinn 15. p. m. eða 3. í Hvítasunnu
verður haldið uppboð á Oddeyri á búi Magn-
úsar prests Jósepssonar á Kvíabekk, verðurpar
selt undir 100 fjár 3—4 hestar og búshlutir
af öllu tagi, einnig 6 róinn bátur (í búshlut-
unum er rúmfatnaður). Borgist í innskript
á Oddeyri Vs í vorkauptíð og holmingur í
haustkauptíð.
Eigandi og ábyrgðarin.: Björn Jónssoil.
Prentsmiðja Norðauf. B. M. Stephánsson.