Norðanfari


Norðanfari - 13.10.1883, Qupperneq 1

Norðanfari - 13.10.1883, Qupperneq 1
I MitBWARI. _____ - ■ ■■ »1 —U. -í» - : "•'> —i. • ' ’• T»„ ! -H r -•’-T 22. ár. Akureyri, 13. oktöker 1883. \r. 43.—44. 3Iín fósturjörð ástfcær. í. Mín fósturjörð ástkær með faniískáutið bjaít ei fjölbreyttar rósir pig klæða, jeg veit að pú margsinnis hirtir oss bart er helkulda stormarnir æða, en vei sje peim ættlera, vei peim, sem fér á Yesturheims náðir og útskúfar pjer. 2. |>ín ægileg hrímpakin ísjöklaböníl hver einasti sonur pinn kennir, og óvininn gráa frá grænlenzkri strönd, sem grimmköldum örmum pig spennir, en vei sje peim ættlera, vei peim, sem fér á Vesturheims náðir og útskúfar pjer. 3. f>ú elskaða fósturlapd norðurhafs riégg átt napurri ótíð að verjast, en sjerhverjum einlægum íslenzkum segg er ótíðin livöt til að berjast, ’og vei peim, sem duglaus til Vesturheims flýr 'og við pjer í liættunni bakinu sriýr. íslendingur. Fössinn minn. í. Jeg veit, — én pangað leið er lörig —j, hvar ljóð sín kveðrir aldinn foss, og glymur hátt í gljúfrapröng og gömlu bergi rjettir koss. Hvað lengi hann að leggja var sjer leið í gégnum björgin par ? 2. Jeg veit pað ei, én Vænta má liann verið hafi stundarbið að liola sundur björgin blá, sem beggja megin Standa við', svo ægileg og afarhá með ótal hillum til og frá. 3. í grænni laut, sem grær par hjá 'og girt or hömrum allt í kring, jeg margopt stóð og starði á er straumhörð iðan syall í hring 'og steyptist fram af hamri há eins hvjt og 'vetraririjöll að sjá. 4. Af undrun hrifinn opt jég stóð við iðufall að kveldi dagg er brosti aptangeislaglóð og gyllti brimhvítt öldufax og ótal liti augað sá í einu bregða strauminn á. 5. Jeg. hlýddi á sætan svanahljóm um sumarkveld á mararströnd, og samanstilltan strengjaóm er stýrði alvön snillings hönd, en gamli foss í gljúfrapröng ’ey gladdist meir’ af pÍHUiri söng. 6. Já ekkert ljet í eyrum mjer jafn yndislega og niður pinn og grátinn burt jeg gekk frá pjér minn gamli vinur hinnsta sinn ; pví auðnan ráða alein má hvort optar fæ jeg pig að sjá. 8. S. 2. Úr blaðinu «Leifur» nr. 6. 1883. TIl L AND A MINNA. Ástkæru landsmenn! J>áð gleður oss mjög að vjer getum enn á ný látið í ljósi skoðanir vorar í blaði á voru eigin máli. Einkum er pað gleði efni fyrir oss, sem utti möfg ár höfum véfið frá skildir löndum, höfum valla nokkru ’sinni sjéð landa, valla nokkru sirini heyrt «pað niálið sem gleymum vjer ei». J>ar að áúki e‘r pað gleðilegt vegna pess, að pótt yjer fegnir vild- um sjá yður lahda, óg Mka pátt i fyrirtækj- um yðar pá vérðhr páð að líkindum ékki rnöghlegt um fá éin ár. Vjer getum ékki Orðið ýður að miklu gagni saki'r fjarlægðár, getúm ekki ráðlagt sakii' vanpekkirigar á ýð- ar högum; eu péttá getum vjer gjört, vjér getum gcfið yður skoðanir voráf óg hjer lendra manna, Sem vjer höfum kynnst, og sem hafa góða pekkingu ápessulandi. Jafn- vel pótt vjer viljum hið bezta og pótt vjer fylgj- um í mörgu skoðunum heztu manna hjer í landi og á meðal yðar, pá getur oss yíirsjezt sakir vaupekkingar. En vjér Vonum að pjef takið viijann fyiár verkið, áð pjer dæmið ekki hart um S'týls máta vörn, pví eptir svo niörg ár «mjök erumk tfegt. tungu að hfærá», eri vonum að pað, áem er véi ráðið verði að notum. J>egar vjer fyrst komum hingað vestur, hugðum vjer fiestir, áð Vjer 'gáeturii lifað til samans, að vjer, pótt vjer værum grænni en grænir, gætuin byggt oss dálítin sælustað, byggt oss lítið ísland. En á stutíum tíriia sáum vjér skammsýni vrirá, ög pá fórri ménri að tvístrast meir og minna, svo að nú ér einn hópurinn í Dakota, annar situr en við ísleridiugatijót, priðji er í Wmnipeg, fjórði kringuiri Brandon, og einstakir menn víðs- vegar. En pótt vjer liöfum tvístrast, er pað ef til vill áf fara betra, pví pannig lærum vjer fljótast allt, sem vjer purfum að nema af hjer lendum mönnum. En íremur, pótt vjer nú töium enska tungu og sjeum kunnugir öllu hjfer, og pekkj- um enskan hugsunar hátt, pá ér pað víst áð í oss heíir livorki pjóðernis ást, nje ást á tungu vorri útdáið, heldur lifir enn í brjóst- um vorum brenuandi élska til hinnar snæ- földnu fósturjarðar, en ef, til vill er heitari ástin til landsbræðra vorra. Á hverju sumri sjá'um vjér dálítinn hóþ leggja leið sína vestur til yðar, fýlgjandi dæmi forfeðra vorra, peir köma «austan um hyldýpis haf hingað í sælumiar reit» og reisa «sjer byggðir og bú í blómguðu dalanria skauti» pað er nú ekki lengur hætt við kæru landar! að ösis verði álasað fyrir rækt- arleysi eða skort á áetfijarðar ást, pví flestír kannast nú við, að hvérjum er heimilt að lifa par, sem honum líkar svo lengi sem hann skerðir ekki rjett náunga síns, að mað- urinn er ekki skapaður fyrir jö'rðína, heldur jörðin fyrir manninn, og að pað ér skylda vor, að efla hamingju sjálfra vor og annara svo 'sem 'rinnt er. þessvegna, ef einri staðuri er hetri en annar, eitt land öðru betra, pá er oss ekki einhngis frfálst, nei, pað er vor hei- lög rikylda til sjálfra vor, til vandamanna vorra, til pjóðar og eptirkomenda, að flytjá pangað. Fyrir pessa skuH heíðrum vjer landnáih forfeðra vorra'; peir yíir gáfu ættjörðu sína heldur, enn að tapa frelsi sínu; peir silgdu um öll höf, stofhúðri ríki a Erakklandi, rjeðú yfir Sikiley ög éptir hálft annað hundrað ár, urðu drottnar yfir Bretlandi mikla og settust pár að, svri að af peim er hin gofuga Engla pjöð áð nokkru leyti sprottin. Hetju andinn fór með peim hvervetna, hinn óbifandi hugur, og ópreytandi ákafi yíir vánn állar prautir, peif breyttu hinu kalda íslandi í hetju land, og síðan í visinda land. |>eir voru Grikkir norðurlanda: á f’rðni settu peir á stofn pjóð- veldi, sem blómgaðist um 300 ár, óg á peim tíma voru íslendirigár hin menntaðasta pjóð í Norðurálfu. Hið hrjóstuga land gaf peiiri frelsi póirra háfleygi liugur brauzt í gegnum allt; á súmfrim fóru peir utari og öfluðú sjér fjar og frægðar, svo peir voru aikunnir fyrir sigurfrægð sína.^ Hið almenna frelsi Vakti stjórnaranda, og Ísleridírigar urðu stjórn- vitringar norðurlanda. Kristindómur blíðkaðí hina sterku hugi, éfldi merintun og vísindi’, peir urðú éagriafræðingar norðurlanda. Allt var sprottið af Mrium mikla frelsis anáa, sem Vaknaði pegar pjóðin tók sjer bústáð í hinú riýja laridi. Hið sama másjá af SÖgu Grikkja, feómverja og Amérikrimaöria; pegar landið er gott og pjóðin vaknar til frelsis og framá verður húil mikil og voldug. Ekkert er fegrá enn lýsing á íslandi eptir lávarð Dufferiri liinn mikla vin íslendinga. En pegar pjóðveldið leið undir Jök og annir stjórnarinnar voru lagða'r útlendingum á herðar,- pegar Island missti frelsi sitt, pá dofnaði pjöðarandinn. Um pað bil komu einnig hallæri óg drepsottir, óg aftóku mik- in hluta pjóðarinnar. Síðan um miðja 13'. öld, hefir pjóðin legið í dvala og verið hnepþt jnni af hafís óg kúlda, harðindum og óstjórn. J>áð virði'st sem pjóðar aridinn á méðán liúri var ung óg frjáls, hafi vérið sVö heitúr áð liann hafi vermt loftið, brætt ísin og gjört ísland að paradís, eri vjer hljótum að gætá pess að sögurnar voru samdar seint á 12 óg 13. öld og höfundarttir munu líkt óg vjer, hafá litið úndrunar augum á hið umliðua. Eptiri sögúnum pá var pjóðvalda tíð íslands gull öld, og ísland unaðsheimúr, én pegar pjóðlifið dó, pá var ekkert tií að mótstanda árásum tímans, nema kriátilegt polgæði og pað, sem eptir var af préki fórfeðranna. Með siðabótinni röknuðú menn dálítið við, enn valla meira enn til bálfs, jáfnvel ekki í kirkj- unni sjálfri. Síðan rim tíma siðabótarinnaf

x

Norðanfari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.