Norðanfari - 20.09.1884, Blaðsíða 2

— 66 —
keisara geta elcki orðið kosnir til forseta.
Fjarska mikil ólæti höfðu verið á fundum
f>essum,
Síðan fundinum í London var slitið um
seinustu mánaðamót hefir verið grunnt á pví
góða milli Englendinga og |>jóðverja. pjóð-
verjar hafa stofnað nýlendu rjett fyrir norðan
nýlendur Englendinga í Suður-Afríku og eru
að færa hana út. Enskt fiskiskip rænti pýskt
fiskiskip fyrir nokkru og Englendingar hafa
ekki bætt pað.
Bismarek hefir stefnt til sín á Varzin,
par sem hann býr, utanríkismálaráðgjafa Aust-
urríkis keisara Kalnoky til ráðagerða; hann
lætur mjög vinalega við Frakka um pessar
mundir.
Kólera hefir breiðst út á Suður-Erakk-
landi, en er ekki mannskæð par; á Norður-
Ítalíu breiðist hún mjög út.
Eyrir nokkru komst upp samsæri í Varská
á Póllandi og átti að drepa keisarann, pegar
hann kæmi pangað. Keisarinn ætlar samt
pangað.
Hjer í Danmörk var ping kallað saman
14. ágúst til að ranusaka kjörbrjef o. fl. Var
pinginu svo slitið aptur 16.
Elokkur mótstöðumanna stjórnarinnar hef-
ir aukist um einn Eæreying Schröter að nafni
hann er vinstri maður. Keyndar getur vel
verið, að kosningin verði ógild, pví ekki var
kosið á Suðerö. Eæreyingar hafa ætíð kosið
hægri mann pangað til nú.
Skeel innanríkisráðgjafi hefir sagt af sjer
vegna heilsuleysis og er haft á orði, að Hilm-
ar Einsen overpræsident (o: bæjarstjóri) 1
Alöfu komi í hans stað.
Sverdrup, sem nú er æðsti ráðgjafi. Norð-
tmanna, kom hingað til Hufnar fyrir skömmu
<ig bjeldu vinfetri menn honum inikla úeízlu;
pað pótti hægrimönnum nokkuð frektoghefir
mikið verið rilist um pað í biöðunum.
10.—16. ágúst var lijer mikill lækna
fundur og sóttu hann læknar urn allan heim
J>að er 8. læknafundur, sem sóttur hefir ver-
Ið af læknum um allan heim og hafa peir
verið annaðhvort ár síðan 1867, sinn í bverri
stórborg. ]?á dagana var hjer mikið um dýrðir.
Bæjarstjórnin hjer hjelt peim veizlu, sem
kostaði 50,000 kronur; konungur hjelt öllum
peim, sem voru frá öðrum löndum, veizlu og
íleirum, um 1700 manns. Erægastiraf lækn-
um peiæ, sem sóttu fundinu, voru: Louis
Easteur1 frá París og Kudolph Virchow frá
Berlin.
Margir fleiri fundir hafa hjer verið. Veit-
ingamenn og skólakennarar hafa meðal ann-
ars haldið fundi.
jþessa dagana er hjer hin fræga frakk-
neska leikkona Judic og leikur fyrir Hafuar-
"búa.
*) Pasteur er fæddur 18*22. Hann er
efnafræðingur, en ekki læknir, og hefir
pógert læknisfræðiuni ómetanlegt gagn.
Hann heíir sýnt með rannsóknum sín-
um og fundið, að ýmsir sjúkdómar, par
á meðal æði í hundum, koma af agn-
arsmáum kvikindum, sem kallast áiækna-
máli, «bakteria». Svo læknar haun með
pví að bólusetja hvert dýrið af öðru
pangað til hann fær bóluefni sem get-
ur varnað sóttinni. Hann heiir fundið
margt annað, ráð að hita vín svoaðpað
geymist betur, betri aðferð viðaðbrugga
öl og fleira.
munu flestir pekkja Rio Janeiro, hina miklu
kafíiverzlunarborg.
V.jer látum hjer staðar nema að sinni,
eu vildum geta talað iítið nákvæmar um
petta siöar, pá er tiuli leyf'ði, pvi annríki
hamlar oss frá bví í petta sinn.
Úm sveitarpyngsli.*
(Sbr. aljungistíðindin 1883 um ]>að mál).
]»að er almennt viðurkennt, að sveitar-
pyngsli sje einhver hin pyngsta plága lands
vors, og pótt vel hafi í ári látið, hafa pau
víða farið vaxandi. ]>au eru stórvægileg tálm-
an fyrir allri framtakssemi og búprifnaði, pví
að liver, sem eitthvað ber af öðrum í peirri
grein, verður óðar sekur eða útlægur um svo
og svo marga tugi fiska eða tugi króna til
hreppsparfa. Sveitarpyngslin eru almennt
kennd af mildri og máttvana löggjöf og menn
mæna vonaraugum t*i alpingis, að pað ráði
skjóta bót á pví. Svo sem kunnugt er, gjörði
síðasta alpingi tilraun til pess, er misheppn-
aðist, og svo sem sjá má af blöðunum, hafa
pau úrslit sumstaðar valdið óánægju. Vera
má, að ineðferð málsins á pingi verði vakning
fyrir menn til pess að hugleiða málið ræki-
lega, svo að peir sannfærist um, að betra sje
að eiga nokkuð undir sjálfum sjer enn eiga
allt utidir pingsins náð, sem óvíst er, að á-
vallt reynist affarasælli enn konungsins náð
stundum í gamla daga, — og pá hefir eigi
verið fyrir gýg unnið.
Saga málsins á pingi er eigi með öllu
ófróðleg. Tveir pingmenn (B. Sv. og Tr. G.)
báru upp af hálfu kjósenda sinna frumvarp
til purfamannalaga í 17. greinum. Nefnd
var óðar sett í málið, og í hana kosnir hinir
tveir lögfræðingar neðri deildar (L. Bl. og B.
Sv.), fyrrum prófastur E. Br. og 2 búendur,
(Fr. St. og ]>. J.), er báðir eru að líkindum
aivanir sveitarmálum, pó að peir kunni að
jafnaði að reynast i ljettara lagi á pingmála-
VOgina,— og má Jj?í ifalla, að rcl rcori yandað
til neí'ndarmnar. Nefndinni pótti hið upphaf-
lega frumvarp heldur uinfangsmikið í saman-
burði við tíma pingsins, enda eigi allskostar
auðgut af nýmælum til rjettarbóta, svo hún
rjeð til að hafna pví að sinni, og var pað
aptur tekið. Hins vegar bar nefndin upp
nýtt írumvarp til laga um rjett hreppsnefnda
(og bæarstjórna) i fátækra-málum. Eram-
sögumaður (B. Sv.) kannaðist við, að írum-
varpið væri neyðarúrræði, en var pó eigi með
öllu vonlaus um, að pað kynni að örva sóma-
tiifinniiig manna, eða líklega öllu heldur
skjota peim skelk í bringu, svo að.peir skirrð-
ist við að segjast til sveitar. ]>ótt haim gyllti
eigi frumvarpið meir, fjekk pað allmikinn byr
lijá deildinni. í f'rumvarpinu voru 3 aðal-
ákvarðauir: í 1. gr. sú, að gera mætti purf-
almga ómynduga, í 2. gr. sú, að skipamætti
peim í vistir eða vinnu undir nauðungarsekt-
ir, og í 3. gr. sú. að heimta mætti trygging
fyrir pví hjá vesturförum, að skuldalið peirra,
er hjer yrði eptir, yrði eigi brátt til sveitar-
pyngsla. Deildinni pótti fátt að athuga við
2 hinar fyrn ákvarðanir, nema hvað eigi pótti
óbroslegt að beita allt að 2 kr. dagsektum við
öreiga, er parfnast sveitarstyrks, með pví að
sektin kæmi að sjálfsögðu niður á sveitarfje-
laginu, og var einn pingmaðurinn (J. Ó.) svo
nærgætinn að vilja breyta sektinni í fangelsi,
er opt kynni að verða enu pungbærra f'yrir
sveitarfjelagið, með pví að vinuumissir purfa-
lingsins svo eða svo langan tíma og annar
kostnaður, er af fangahaldi leiddi, hlyti eigi
sfður enn sektin að leuda á pví. Sumir tóku
fram (einkum A,. Ó.); að samskonar ákvarð-
anir væri áður til í gildandi lögum, og nokkr-
ir hugðu að lítið eða ekki væri við bærunn-
*) Eptir E g g e r t 0. IS r í m.
ið. ]>ví var og hreift, að pær væri miður
frjálslegar eptir tíðarandanum. Helzt urðu
stælur um 3. gr., er sumum pótti leggja ó-
eðlileg höpt á vesturfarir. Nefndiu tókbend-
ingar deildarinnar nokkuð til greina og mild-
aði lítið eitt ákvarðanir frumvarpsins. Deild-
in fjellst á tiflögur hennar, og var frumvarp-
ið svo skapað afgreitt til efri deildar.
í ef'ri deild pótti 3. gr. frumvarpsins
gild og góð, eu einum skörungi deildarinn-
ar (M. St.) pótti 2. gr. óneðri-deildarlega og
óátjand’-aldarlega ófrjálsleg, en pó í aðra
röndina eigi annað enn upptekning gildandi
laga (fát. reglugj. 8. jan. 1834), er pá hafa
pað líklega helzt tif síns ágætis, að peim
heíir eigi orðið og verður eigi beitt. Hann
bar upp breytingaruppástungur í 2. greiuum
«við 1. og 2. gr.», eða í rauninni eingöngu
við 1. gr., en 2. grein hans mun hafa áttað
vera (svo sem og raun varð á) banatilræði við
2. gr. n.d.-frumvarpsins. 1 grein haus voru
ákvarðanir um rjett sveitarstjórna til pess að
iáta skrifa upp ijarmuni purfaliuga (1. gr.)
og rjett peirra til pess að fá sveitarstyrk end-
urgoldmnaf' purfaliugum í lifauda líii peirra,
sem og forgöngurjett sveitarskulda fyrir öll-
um öðrum skuldakröfum (2. gr.). ]>ó að sum-
um deildarmönuum pætti mesti slægur í 2.
gr. n.d.-f'rumvarpsins, en lítili búhnykkur að
breytingartiilögum pingmannsins, pá náðu til-
lögur haus sampykki deildariiinar, ogfjellsvo
2. gr. n.d.-frumvarpsins í valinn. Nú kom
málið aptur til íieöa deildar. Landshöfðingi
mælti e.d.-frumvarpinu bót, og sömuleiðis A.
Ó. — heizt líklega at tryggð við 3. gr. — og
framsögumaður meö hálíillu geði, en pó felldi
deildin pað á síðasta fundi sínum ined 8
gegn 12 utkvæðuin.
Að frutnvörpum. beggja deildanna virðist
jafnlítiL eptirsjá, pótt pau tjelli, og rjettur sá,
er veita átti með peim, myudi hat'a reynst
harla lítils virði. Draumur framsögumanus
um «hinar öllugu og pýðingarmiklu óbeinlíu-
is afleiðingar* slíkra ákvarðana rnyndi hafa
reynzt með öllu marklaus, og pær áttu pó að
vera «aðalkostrin n».1
Að pvi er suertir 1. gr. n.d.-frumvarps-
1 ins; pá myndi pað að visu vera talsverðum
vandkvæðuin bundid samkv. gildandi iögum
að svipta menn ljárforráðum sakir sveitar-
styrks-purfar eða pegins sveitarstyrks. En
sveitarstjórnir myndi sjaldan eða aldrei sjá
sjer íært, eða sjá hag við, uð grípa til pess,
pó að til væri um pað skýr lög. Nú erem-
hver húandi ljölskyldumaður gjör óráðandi fjár
síns að tilhlutun hreppsnefudar. Hann miss-
ir samniuga frelsi og getur eigi, svo á beri,
borgað skuldir eða tekið ián, nema leyfi hrepps-
neíndar sje til. En engiun getur fyrir pví
varnað honum peirra viðskipta, er hönd selur
hendi. Hann getur keypt hina alræindu
prenuing: katff, tóbak og brennivín, og ffvað
aniiaö, er skifningarvitiu fýsir tii, fyrir af-
rakstur bús síns að miklu leyti, fyrir affa
sinn af sjó, f'yrir dropann úr kúnni, fynr
kornmatiim eða feitmetið eða annað er ffrepps-
neindin fær honuin í hendur, svo sein purf'-
alingum er eigi ótítt, er peim líkar eigi skömt-
uu nefndarinnar. Abatinn af pví að gera
haun níofráða fjár síns yrði pví naumast ann-
ar enn sá, að huim stæltist upp 1 að verða
nefndinni sem erffðastur og sveitarsjóðuum
sem pyngstur. Nú er lausamaður gjör ómynd-
ugur, er á ómegð á sveit, og myndi pví jafn-
framt verða að beita við ffauu annari grein,
eí' nolckur ætti að verða fr'amkvæmdin. Nú
er sveitarstyrkpegi ulaiilijeraðs, og búið baiiu
sje á öðru landshorni, og veit hreppsnefnd-
Ó Orðið er auðkennt í alpingistíðindunum.