Norðanfari - 15.11.1884, Blaðsíða 3

pví síður skaðlegt að gefa pað að einsinokk-
urn hlut gjafar eins og Torfi mun hafa gjört;
en næst mun liggja að gefa innistöðupeningi
pað ekki meir en til priðjunga við purrthey.
jpetta er sjerstaklega uthugandi við brúkun
súrheys, og skal jeg sem línur pessar rita geta
pess, að jeg ekki ætið álít petta við eigin
innbyrling, eða eigin reynslu, sem er engin
heldur við álit náttúrufræðings, sem stutt
mun vera við útlenda reynslu og efnafræði.
f>að kann ýmsum að vaxa pað i augum,
að grasið tapi allt að pví x/4 parti af næring-
arefnum sínum við pað, að verða að súrheyi,
og bendir pað nú sjálfsagt til pess; að betra
er, að fá heyið strax purrt og eiga pað svo
víst að pað skemmist ekki í hlöðu eða tópt,
en að fá pað sem súrliey en pá er á hittað
líta, að menn gjöra ekki súrhey, af grasi pví
sem menn hafa útsýni fyrir, að geta purrkað
fljótt og vel, heldur pegar ekki er útlit fyrir,
að grasið porni. Nú er pað fjóst, að hey
einkum sje pað ekki seinslegið, parf ekki að
hrekjast mjög lengi til pess að tapa alls ’/4
af næringarefnum sínum. Auk pess er hey
pað, sem talsvert hrekst í hættu fyrir pví, að
íjúka og jetast af skepnum, og svo er tíðum
sífelldur verka tilkostnaður til pess. Enn nú
er pað, að pegar mikið hey safnast fyrir, verð-
ur pví ekki öllu sinnt pannig að pað porni
jafnt og hæfilega, hefði pá verið ráðlegra peg-
ar hey fór töluvert að safnast fyrir, að taka
pað, eða nokkuð af pví, og gjöra af pví súr-
hey frelsa það par með frá pví, að hrekjast,
jetast, fjúka eða máske ofporna, og tryggja
sig par með til pess, að geta betur sinnt heyi
pví, sem pá fellur að nýju pegar purrkurinn
kemur.
Samkvæmt ýmsu pví, sem að framan er
ritað, virðist pað ekki vera ráðlegt, að súrsa
hinn meiri hlut heys og töðu; en parámóti
sýnist svo sem pað sje ráðlegt, pegar talsvert
hey er farið að safnast 'fyrir, og ekki er útlit
fyrir purrk, að taka pað pá þegar, áður pað
skemmist að mun, og drífa pað saman í súr-
hey, en í petta verður maður að ráðast áður
heyið er orðið töluvert hrakið, pví pað er all
leiðinlegt, að hafa varið miklum tímaog erf-
iði til pess, að reyna að purrka heyið, og
skemmt pað par með, og verða svo loks að
gjöra pað að súrheyi eptir mikinn skaða, bæði
á krapti grassins, og á tilkostaaði til pess.
Eigi maður allmikið hey undir í einu,
og ólíkt að krapti, pá ræður Toríi til pess, að
ur náttklædd persóna út að glugganum, og
litast um úti fyrir húsinu.
„Ljúktu upp, Hermann, pað erum við I
við höfum gleymt að taka lykiliun í morgun!“
Nokkrum mínútum siðar, er lykillinn
hreyfður í hinni ryðguðu skrá. það var
gamli pjónninn, sem opið tók, og hafði hann
tekið ljós með, til pess að lýsa lrúsbændum
upp tröppurnar.
Hermann var ekki fyrr lcominn út úr
stofunni frá hjónunum, en prófessorskonan
prífur brjefið og hleypur með pað að lamp-
anum, og les pað par með kviðafullu útliti;
en pess lengra sem hún les, pess meir virð-
ist Muller að útlit hennar raildist og hýrni;
en er hún hefir lesið brjefið til enda, hvat-
ar hún til mannsins og segir með vingjaru-
legri röddu:
„Hvað brjefi pessu viðvíkur, pá ert pú
sýkn af pvi, Franz; pað er ekki pin hönd
á pví“.
„Jæa, gott, pá er jeg lika saklaus af
öllu öðru“ svaraði hinn brosleiti eiginmaður.
„p>að hlýtur einn eða annar að liafa
látið brjefið og hannskana í vasa minn, en
taka liið kjarnbezta grasið, til pess að gjöra
afpví súrhey, og inun pað ráðlegt ýmsra or-
saka vegna. J>að er ein orsökin sem höfund-
urinn líka tekur fram, að fyrst gkal maður
forða pví fjemætasta; annað er pað, að hið
kraptminna gras er stundum líka polnara að
halda sínum litla krapti, og verður pví minni
skaði á pví við hrakninginn heldur enn hinu
safameira. Svo opt hefir verið ritað hjer um
súrhey að undan, að flestum, eða mörgum^
mun hjerumbil kunnugt hvernig pað skal
gjöra, pó skal jeg gefa hjer stutta fyrirsögn
um pað, hvernig pað verði gjört með einna
auðveldustu móti.
Á hæð eða hól, helzt par sem hallar frá
til allra átta, skal gröf grafa 4 til 5 feta
djúpa, og sje mold færð frá til einsvegar, síð-
an sje hlaðið innaní grifjuna allt í kring af
rótpjettum streng, eða hnausum, veggir flái
lítið eitt og horn sje sveig mynduð, en ekki
hvöss, og skal hlaða panuig 1—2 fet yfir
grasflöt, svo tóptin verði ekki minna en 6
feta djúp, að minnsta kosti skyldi hún líka
vera 6 feta breið, en löng eptir vild eigenda.
Dyr sje á vegg peim, sem hlaðinn er að peirri
hlið, sem mest hallar frá. Tóptargólfið hall-
ist lítið eitt að miðjunni, par sje gryfja og
grind yfir en ræsi fram úr undir dyrunum
og fram úr hólnum. í pessa gryfju skal
láta ópurrkað hey sem pjettast, má fyrst hlaða
pví 4—5 fet yfir veggjabrúnir og bera síðan
á pað torf og grjót, pá hripar pað bráðum
niður jafnt veggja brúnum eða meir. J>á skal
setja yfir torfið sem sje lítið eitt kúlumynd-
að 6 buml. pykkt moldarlag eða meir troða
pað daglega og fylla sprungur pess, og bæta
meiri mold við ef allt ætlar niður fyrir veggja
brúnir pví endilega parf pessi moldarskjöldur
að myuda kápu uppyfir veggjabrúnir svo vatn
steypi útaf.
Sje nú pannig farið að, mun mega telja
sjer næstum víst, ef allt gengur slisalaust, að
hey petta verði bliknað við veggi, en líti út
um iniðbikið líkt pví, sem pað gjörði pá pað
var látið í gryfjuna, pað hvað vera með súr-
sætri lykt og jetast vel. Að fóðurgæðum
mun pað vera eð mun lakara, en samskonar
gras gæti verið purrkað á beztu verkun; en
pó inikið betra en pað samskonar gras, sem
hefir fengið illa verkun, eða pá hrakist lengi
áður pað pornaði, og pví heldur betra en pað
hey, sem bæði hrekst og er tekið með óhent-
ugum purrk. Ekki veit jeg tii að pað pyki
portlykillinn hefir annaðtveggja orðið eptir
hjer heima, ellegar jeg hefi glatað honum á
leiðinni“.
„Franz, getur pú fyrirgefið mjer?“,
spurði kona hans, og rjetti að honum hendina.
„Já, af öllu hjarta . . . . en hvernig
fórstu að gruna mig, eða ætla mjer ótrú-
mennsku?“ sagði prófessorinn, sem var nú
svo brosleitur og glaður, eins og hver ann-
ar sigurvegari.
„Kæri, elskaði Franz!“
En i pví er hurðinni hrundið upp, og
Hermann kemur inn, og lieldur á blaði í
hendiöni .... „Hjer er brjef til yðar hr.
prófessor11, segir Hermann og gengur svo
út aptur.
þegar pjónninn var farinn, opnaði Miiller
brjefið og les:
„Spandergade 166“
„Her. prófessor Muller!“
ní),)er hafið tekið yfirfrakkann minn
„í misgripum; jeg hefi yðar; haíið
„skipti pað allra fyrsta“.
„Sjerðu nú?“ hrópaði prófess. það sagði
jeg pjer áðan, að petta hlytu að vera misgrip“.
óhollt að gefa súrhey í nokkurn hlul, gjafar,
svo sem % eða V4 part, en að gefa puð til
lengdar eitt saman, mun vera skaðlegt, og pað
pví heldur sem pað hefir meiri súrheys ein-
kenni, svo sem bliknun, sterka lykt 0. s. frv.
«Ekki skal leysa meira í einu af súrheyi á
vetrum, en til 3. daga» segir Torfi.
Yjer ætlum nú ekki aðlengja meirpess-
ar athugasemdir um súrhey, pær eru að sumu-
leyti nokkuð sem ágezkanir, en pær ágezkanir
hafa ekki við óræk rök, en pó samt nokkur
rök að styðjast, Jeg vona að ýmsir lesend-
anna fái rjettari hugmyndií um súrhey, gæði
pess og gjörð, við pað að taka til greina lín-
ur pessar, og jafnvel hugsa jeg pær kynnu
að geta leiðbeint peim, sem lítið pekkja ann-
að um pað efni, í pví, hvert, hvenær og af
hvaða heyi peir skyldi gera súrhey sjer að
skaðlausu, eða sjer til ábata. |>að má líka
telja lán Norðanfara ef hann gæti leiðbeint
lesendum sínum 1 pví efni.
Ritað um heyannir 1884.
I»LE>l)All EllJETTIR.
—»«»«—
ÚR BftJEFI Últ FL J ÓTSDALItH JEIt AÐI
8“/s.—84, meðt. 8'/u.—84.
„Fáar eru frjettir hjer að austan, annað
en allt bærilegt. Tíðin ágæt það sem af er
sumrinu, nema núna fáa daga hafa verið rign-
ingar. Heilsa allgóð og fáir dáið. Grasvöxt-
ur í góðu meðallagi bæði á túnum og útengj-
um og hirðing góð á töðum manna, margir
voru búnir að ná inn aflinu úr löðunni, og
suinit' alveg fyrir þessa úrkomudaga. Afli
hefir þótt heldur lítill nú lengi og langsóttur,
enda gjöra iNorðmenn og Færeyjingar íslend-
ingum sjáaratvinnuveginn ekki Ijettann, þar
sem innlendir fiskimenn hafa enga krapta eða
áhöld til að jafnast á við útlenda.
„Nú get jeg sagt yður það með vissu,
að fríkirkjumenn í Beyðarfirði, eru búnir að
setja kirkju sína á grundvöllinn, og getum
nú sjeð það með ánægju, að þeir hafa baldið og
halda enn áformi sinu áfram í ró og kyrrð
með einstakri samheldni og staðfestu, þrátt
fyrir allar þær tálmanir, sem í veginn hafa
verið lagðar fyrir þá, og án alls fjárstyrks af
annara hendi, að svo miklu mjer er kunnugt
„Sakleysið verður æfirdega ofaná“.
„Elskulegi Franz! Frá hverjum er brjefið?“
Hann gengur að lampanum og les: pað
er frá v. Dröhri.
þá, er hún heyrir það, verður henni bilt
við, og er sem svart blóð renni milli skinns
og hörunds í andliti konunnar.
„Frá, v. Dröhn, tók konan upp eptir
manni sínum; pú hefir allt svo verið hjá
Zvvarbacho í kvöld, því v. Drhön fer ekkert
annað út af heimili sínu“.
Vesalings prófessorinn varð eins og
þrumulostinn, pá er kona hans hóf skelfingar
rödd hótana sinna; bar hann pað með still-
ingu, og varð nú að pola langa rúmræðu, er
kona hans hjelt, unz svefndýsin sigraðist á
henni. þrátt fyrir petta, var Múller með
oss hjá Zwarbacfio næsta kvöld á eptir, og
pá sagði bann sögu þessa; höfðum vjer
míkla skemmtun af pví, en þó varð pað pýð-
ingai’ mest fyrir mig, er nu fann «efni
í skáldsðgu».