Norðanfari - 04.02.1885, Blaðsíða 3

— 15 —
jafn kvistalausann og fagran hefi jeg aldrei
sjeð á íslandi. En fremur -sprettur hjer ask-
ar, álmur, sikurviður, sedrusviður, balsams-
og járnviður, óvenjulega harður og þungur
viður, sem mest er hafður til eldsneytis á
vetrum því liann heldur svo lengi miklum hita
í sjer —, auk margra fleiri viðartegunda, er
jeg þekki ekki nöfn á, á íslenzku. Síðan er
jerðin plægð og umrótuð, stundum á hausti
og sáð í hveiti fræi, er aptur má uppskera
fyrri að sumrinu, en því er sáð er á vorin.
Jarðvegur lijer, þá grasrót er burtnumin, er
feit leirjörð, grá-leirljós að lit og þarf ekki
að efa frjófgun hennar, ef ekki hindra vor-
kuldar eða ofblautur jarðvegur. í þetta land
er sumpart sáð grasfræi handa kúm og naut-
gripum, er sprettur að l1/^ al. hæð og mætti
tvíslá ef vildi. J>að er stórhrikalegt hey en
kjarngolt til þrifa og mjólkur, einnig er
sáð hveiti, hefrum, byggi, korni, baunum, káli
og kartöflum, eptir því er menn hafa stærð
af plægðu landi og efni til; bezt er álitið að
sá sínu í hvert sinn í sama sáðreit. Hvað
mundi nú fátækum einvirkja hjálpa til á fám
árum að koma svo miklu í verk? Ekkert
annað en staðföst, óræk von og fullvissa að
hann muni bráðum fá það margfalt endur-
goldið af jorðinm, og að geta orðið sjálfstæð-
ur bóndi og engum háður nema sjálfum sjer
og mildri stjórn, er hvetur hann og styrkir
tii framkvæmdanna. Bóndinn er hjereinsog
máttarstólpi og grundvöllur manntjelagsins, á
þeim grundvelli, er byggt allt stjórnarfyrir-
komulag. Hann velur sjer presta og yfir-
völd I sambandi við stjórnina, og þyki hon-
um með rökum nokkuð að þeim, þá mega
þau eiga sig sjálf. Hann hefir brennandi
áhuga á öllum þingkosningum og þjóðmálum.
eg vcit ekki hjer af öðrum útgiftum eða
gjaldi fyrir bændur að segja, til þess opin-
bera, en sýslusjóðsgjaldi, og er það ekki til-
finnanlegt. |>að kvað vera sem nemur ein-
um af hundraði, því sýsian er geysistór og
margir búendur. Hið annað er barna og al-
þýðuskólagjald, er stjórnin kostar til heltninga
við bændur, því lnin lætur sjer mjög annt
um alia menntun og framfarir og uppfrœðslu.
þar að auki kostar hún sjálf, þá er hingað
flytja í þetta fylki úr því á land er komið í
Qvebec. Barnaskóli byrjaði hjer nú 1 sept.
Og nær til júnímánaðarloka eða til 6. júlí; á
þann skóla eru menn skyldaðir til að láta
börn sín, að minnsta kosti helming skólatíma
Sjötta sýning.
Björn (í rúminu), Friðrik og Margrjet.
Björn.
Margrjet mín I mig var að dreyma As-
disi mína sælu núna þegar jeg sofnaði áðan.
Mjer þótti hún koma til mín og vera m.jer
svo ósköp góö og þótti mjer hún biðja mig
?ð ganga með sjer útá hlað. það gjörði
jeg og sá jeg þar afarstórt og ljomandi hús;
öijer þótti hún opna húsið og gengum við
Þá eptir löngum göngum, björtum og upp-
þómandi; á báðar hliðar sá jeg allteinar
dyr, allar lokaðar. Loksíns opnaðí hún
e)nar þessar dyr og komum við þá inn í
^jómandi fallegt herbergi. „Hjerna bý jeg
nú“, þötti mjer hún segja. þar sá jeg
'narga inenn, sem jeg þekkti engin deilí á.
Mjer þótti hún nú leiða rnig sama veginn
baka aptur og settist hún þá hjerna á
rúniið hjá mjer og þótti mjer hún stynja
Þ^ngan og mjer sýudist hún fella tár. „Nú
þú að íara að iiytja þig frá Eirði“ þóttí
Jújer hún segja, „jeg vildi þú mættir koina
mín og vera hjá mjer“. Jeg þóttist þá
sÞyrja hana að hvort jeg mætti það ekki;
f11 hún sagði: „Tíminn er stuttur, notaðu
^ann vej«_ þótti mjer þá, senx lxún íæri
á hverju ári frá 6 — 13 vetra, en ekki inni-
bindur skóli sá neinn kristilegan barnalær-
dóm því lijer er rikið algjörlega aðskilið frá
kirkjunni, og á stjórn hennar að sjá um það
en hjer eru margar kirkjur og trúarflokkar
hverjir inuanum aðra. |>ví Ontarío er geysí
stór geimur og máske eins stór og Frakk-
land og telur nú orðið vist um 2000000 (mil-
jónir) innbúa, og er því nær Vs af öllum inn-
búut; Canada. J>ó er víst enn nær helfingi
óbyggt land af fylki þessu, því allur þorri
innflytjenda streyma vestur og norðvestur í
hin fylkin og inní Bandaríkin, en þegar þar
er orðið fullt á skipið fer skógland þetta að
byggjast fyrir alvöru. Og af því hjer er
erfitt um aðdrættí i nánd, járnbraut engin nje
verzlunurkeppni, þung þessi skógarvinna, pen-
ingaskortur vfir hofuð mikill, sem stendur
meðal manna hjer og helzt til lág vinnulaun
þá hafa sumir nýbyggjárar flutt hjeðan frá
lotum sinum og vestur í fylkin, Dakota og
Winnipeg, en aðrir nýkomnir hafa þá tekið
þau til leigu, en treysta sjer þó ekki enn
að kaupa þau, fátæktar vegna og geta ekki
fengið peningalán og hafa þá ekki annað en
arðberandi pening: uxa, kýr og fáeinarkind-
ur, sem þeir ekki mega missa frá lifsuppeldi
sínu fyrst um sinn, þó það standi miklir pen-
ingar í þeim. það er títt hjer, að það sem
einvirkinn ekkí einsamann getur komið í verk
þá hjálpa nágrannar hans honum til þess í
fjelagi, gegn því að unnið sje hjá þeim apt-
ur, þá er þeir þarfnast þess. Að þessum fje-
lagsskap hefi jeg komist hjer hjá bændum,
°g þykir mjer hann mæta góður. Hver lóð
er hjer urngirt svo skepnur spilli ekki útsæði
og er nóg efni til þess, en erfiði og tíma út-
krefur það eins og annað. Hjer er æfð gesl-
risni og greiðvikni hvarvetna, en spavnaður
er bjer þó innbyrðis l'ullt eins mikill og heima,
til aö komast hjá skuldum og lántekningu þvi
flest er hjer afardýrt, það er kaupa skal nema
bækur, það er aragrúi af þeim með góðu
verði, og sje keypt í nokkuð stórum stýl fæst
afsláttur eða meira umfrara af vörunni hverju
nafni sem heitir. Með ókoslum má telja það
að hjer er lækna fæð mikil og verður að
telegraphera til hans langar leiðir, þá er á-
liggur, og telegrapherar hann þá strax ef hanri
er heima og viðlátinn, og kveðst muni koma
ef menn hafi borgun á reiðum hönduin (ann-
ars víst ekki) og það er sannarlega hart þá
líf liggur við, og kostar þá ferð hans að 20
að gráta mikið og þóttist jeg þá biðja hana
blessaða að leggja mjer eitthvert ráð til
þess að fá að koma til hennar og vera hjá
henni í fallega herberginu, ef jeg þyrfti að
hrekjast frá Firði. Hún kvaðst ekki eiga
nein ráð á að leyfa neinum nein húsakynni
þar; „En jeg skal leggja þjer ráð til þess
þú komist imngað ef þú hlýðir mjer“. Jeg
þóttist þá biðja hana ofur vel að segja mjer
það. „Ef þú“, þótti injer hún segja, „lofar
Margrjetu dóttir okkar að eiga Friðnk og
færð þeim allar þinar eígur, með því skil-
yrði að þau gjöri fátæklingum svo mikið
gott, sem þan geta, þá getur skeð að þú
vírmir þá bót á fjegirni þinni, að þú fáir
til min að koma, en öldungis ekki annars“.
Jeg þóttist þá segja, að það skyldi jeg ald-
rei gjöra, heldur skyldi jeg sitja kyr í Firðí.
Hún mæltl þá grátandi: „þú mátt nú til
að fiytja þaðan og það undireins". Hún
hvarf mjer þá og í því vaknaði jeg.
J>að er nú svo sem auðráðið, að jeg á
ekki iangt eptir ólifað, enda dregur nú óð-
um af injer. Jeg sje nú hvernig i öllu ligg-
ur. Hún hetir veríð að aðvara mig bless-
uð konan min sæla; húu var mjer löngum
ráðholl og góð, því þó jeg væri stundum
háltillur við iiana, — sem aldrei skyldi ver-
ið hafa —, þegar jeg komst að því að hún
dollars alla leið, 25 cents á hverja milu á-
leiðis og eins heim á leið, — J>að erofdýr-
keypt fátæklingum —, hvert sem ferð hans
kemur að nokkrum notum eða ekki. J>að
væri óskandi að hingað væri kominn góður
homöóphati og reyndur, og hefði hann vist
gott uppeldi hjer. J>eir eru tveir í Wínni-
peg og fara heldur góðar sögur af þeim. Ó-
lafur Ólafsson, fyrr meir á Slóra-Espihóli í
Eyjaíirði er líka orðinn homöóphati þar vestra
og heppnast trúi jeg allvel lækningar.
(Niðurlag).
F y r i i* 1 e s t u r.
um manninn, hjelt hjeraðslæknir dr. J.
Jónassen, hinn 21. t'. m. Eptir ákvörðun
hans, átti fje það er innkæmi fyrir inngöngu
á fyrirlesturinn að vera til glaðningar handa
fátækum um hátíðarnar. Er þetta eigi hið
fyrsta er hann hefir látið gott frá sjer koma
fátækum og sjúkum til handa, bæði í með-
alagjöfum og fleiru, íyrir utan allar ferðir
sínar til fátækra sjúklinga, er hann hefireigi
einn eyrir tekið fyrir, sem eigi er litið fje,
væri það reiknað eptir því, er lögin heimila
læknum fyrir aukaverk.
Á þrettánda. Gamall aðnjótandi.
* *
*
Eins og hjer að ofan er sagt af veglyndi
og hjálpsemi herra hjeraðslæknis dr. J. Jón-
assens, má með rjettu segja hið sama um
herra J>orgrím Johnsen hjeraðslæknir vorn,
sem veturinn 1882—83, hjelt marga fyrir-
lestra á sunnudagaskóla hjer í bænum, um
aðhjúkrun sjúldinga og fleira er að heilbrigði
laut, og opt hefir hann vitjað sjúkra fyrir
alls ekkert, og stundum suinra tímum sam-
an hjer í bænum og enda annarstaðar. Auk
þessa hefir hann veitt mörgum sveitamönn-
um, sem til hans hafa verið sendir, bezta
beina. |>egar hann hefir tekið á móti borg-
un fyrir læknishjálp sína, þá mun það stund-
um liafa verið minna en lögin ákveða.
Flóamannasaga
er nú komin út í prentsmiðju Sigmundar
Guðmundssonar, á kostnað hans, en búin
gaf einhverjum fátæklingnum eitthvað, þá
var okkur þó ætið mjög vel hvoru til ann-
ars. Jeg setla nú að hafa ráð hennar bless-
aðrar og leyfa ykkur meðan jeg hefi tíma
til að eigast og bið jeg ykkur um leið að
láta það gott af ykkur leiða, sem þið getið
og megið þið taka til ykkar þessar óhræsis
reitur, sem jeg, þvi miður, hefi haft hug-
ann of fastan við og getur verið að þið með
góðgjörðasemi getið afplánað það, sem jeg
játa að jeg bafi eigi með rjettu hjá öðrum
fengið. Æl það er sárt drottinn minn! að
líta nú til baka og hafa lítið eða ekkert
gjört í þínu nalni- En æ! lít þú á eymd
mina og veittu mjer frið. Mig langar nú
til að fá að súpa á glasinu minu, Máske
jeg geti þá solnað aptur og mig fari að
dreyma Á-dýsi mína sælu. Fáið þið mjer
glasíð.
Friðrik,
Nei! góðí vin! þú mátt ekki súpa úr
glasinu, það á að takast í dropatali.
Björn.
Jeg ætla aðeins að dreypa á því með
tungubroddinum.
Margrjet (fær lxonum glasið).