Gangleri - 30.12.1871, Blaðsíða 7

orsök til vínnautnar hjá oss, en það eru hin-
ar fáu skemmtanir, er menn almennt eiga
kost á að njóta hjer á landi ; því hafa menn
máske helzt til of opt gripið til vfnsins sjer
til skemmtunar þótt það sje ekki sem heppi-
legast valið, því bæði er þá vandratað meðal-
hófið, og svo er það aðalgalli vínsins eða
verkunar þess, að þvf hættir svo mjög til að
spilla siðgæði manna.
Hvað tóbaksbrúkun snertir, þá má hún
máske í eðli sínu kallast hin heimskulegasta
munaðarnautn, og ætti með öllu að útrýmast
úr landinu jafnfraint víndrykkjunni.
Kaffið er nú orðið að nokkru leytinauð-
synjavara bæði handa þurrabúðarmönnum og
sjómönnum, en til svcita ætti það ekki að
brúkast nerna á tillidögum og við sjerstök
tækifæri, alira sfzt hjá fátækum mönnum.
Almennt er það orðin venja að brúka kaffi
til veitinga handa gestum, og getur það verið
hentugt, og sparað veitandanum mat, en að
vorri hyggju ekki fje; því kaffiveiting getur
orðið útdráttarsöm þegar á allt er litið, sem
til hennar útheimtist, svo sem eldiviður, verlca-
töf, og rjómi auk kaffisins sjálfs og sikursins.
I’að virðist því öllu heldur samboðið efnuin
vorurn og landsháttum, að menn noti handa
sjálfum sjer og til veitinga, það sem Iandið
gefur af sjer, svo sem í stað kaffis heituijólk-
urbolla eða tevatn af fslenzkum jurtum, er
vjer höfum gnægð af. Erlendis er það víða
venja að bjóða gestum tevatn eða ölglas ineð
dálitlum bita af brauði með einhverju feit-
meti ofaná, og getur þessháttar veiting vcrið
ferðamönnum mikið hagkvæmari og hollari,
heldur en að fá hvern kaffibollan ofan á
annan.
Þá er annar kafli í landshagsskýrsluin
vorum, sein er einkarfróðlegur og nauðsyn-
legur, sjer f lagi fyrir bændastjett vora, en það
er yfirlit yfir búnaðar ástand landsins. það
ætti að vera sönn ánægja fyrir hvern bónda
að kynna sjer slíkar skýrslur, því í þeim er
fólginn, meðal annars, sá fróðleikur, að hann
getur kynnt sjer um allt Iand hver búskapar-
grein er yðkuð mest f hverri sveit og hverju
hjeraði, og hvort cinni sveit eða hjeraði fer
fram eður aptur í hverri greiu scm er.
Árið 1854 voru t. d. ekki nema 28 þilskip á
öllu landinu, en 1868 voru þau 68 að tölu
o. s. frv. 6—
BJÖRNSTJERNE BJÖIÍNSON.
Þegar einhvcr oss ókunnur maður gjör-
ir oss eitthvað til vilja eða þægðar í orði eða
verki, er það eðlilegt, að vjer viljum hafa
eitthvað ineira af honum að segja, eða vita
hver hann er, vita hvort hann að öðru leyti
er merkur maður eöa ómerkur.
Hið merka skáld, ritstjóri blaðsins „Norsk
FoIkeblad“, Björnstjernc Björnson hefir hvað
eptir annað tekið svari voru og haldið mál-
stað vorum uppi f nýnefndu blaði sfnu, á
móti Dönum viðvíkjandi stjórnarbótarmáli voru,
eins og löndum vorum er að nokkru leyti
kunnugt af fslenzku blöðunum, einkum Norð-
anfara. Hann hefir f skoðunuin sfnum á mál-
um vorum, í flestum atriðuin aðhyllzt stefnu
riddara Jóns Sigurðssonar og mciri hluta al-
þingis, þar á meðal það, að vjer höfum full-
ann kröfurjett móti rfkissjóðnum danska
til endurgjalds fyiir seldar þjóðeignir og verzl-
unarcinokunina m. fl.; að vjer eigum hcimt-
ing á fullu sjálfsforræði til jafns við Dani,
sem sjcrstakt sambandsland, án nokkurrar
tálmunar cða takmarka af hendi hinnar dönsku
ráðgjafa-stjórnar eða ríkisþingsins; og hann
gengur jafnvel lengra : hann segir sem er, aö ís-
lendingar sjeu kynjaðir frá Norcgi, að ísland
sje óeiginlega komið úr sambandinu við Nor-
eg, eða hafi ranglega orðið viðskila við hann
og áhangandi Danmörku, hafi verið og sje
eptir cðli sínu og afstöðu sjerstakt lýð-
r í k i, sem hafi verið að eins í perónu-
1 e g u samhandi við Noreg, og ætti því að