Tíminn - 31.12.1872, Blaðsíða 4

16
blástri. Herra P. Johnsen sýudi mjer járnstein
þann, er hann hafði tekið með sjer, og virtist
mjer steinn þessi vera óvanalega mikiu járni bland-
inn «palagonit» steinn. Það var enn þá eigibúið
að prófa hann, þegar jeg seinast frjetti, en eptir
því sem jeg leit á þennan stein, er aillíklegt að
hann innihaldi, um eða yfir 30% af járni. Ferð
herra Þ. Johnsens var gjörð með beztu fyrirhyggju
þar sem hann samhliða með eptirgrenzluninni á
járnsteininum, hafði látið fylgjara sinn gjöra fleiri
tiiraunir með að brenna kol (Cochs) úr surtar-
brandi þeim, er var nálægt lagi því, hvar járn-
steinninn fannst, því með slíkum hætti gátu
menn bezt dæmt um, hvort járngjörð mætti tak-
ast þar á staðnum. Það er enn sem komið er,
ómögulegt að segja, hvort járngjörð á vorum dög-
um kynni að geta náð nokkrum viðgangi hjer á
landi eður eigi. Formnenn sem komu hjer þeg-
ar landið var að miklu ieyti þakið birkiskógum, og
sem þess vegna gátu haft nóg viðarkol hvar sem
þeir vildu, stóðu þá langtum betur að verki með
eldsneytið, en vjer nú sýnustum að standa. Þó
má geta þess, að þeir höfðu enga þekkingu á
að bræða járnstein við surtarbrand, en það höf-
um vjer nú, og hefi jeg engan efa á því, að við
í surtarbrandinum höfum meira eldsneyti en menn
sem stendur hafa hugmynd um, því lög hans eru
enn lítt kunn og sára Ktið rannsökuð. Gætijárn-
gjörð staðist hjer á landi, væri hún einhver sá
mesti velgjörningur, er íslandi vrði veittur, því
góðar járnnámur eru, þegar rjett er áiitið, hin
mesta anðsuppspretta. Það er einmitt að miklu
leyti við járnnámu þess, að England hefir gjört
sínar mestu framfarir. Hin árlega inntekt af þess-
um námum nemur nú fyrir England allt að 50
millíónum pund sterling, en það er 450 millíónir
rikisdala. í Svíþjóð kvað hinn árlegi ágóði af
járnnámunum nema allt að 20 millíónum ríkisdala,
enda eru þaðan og fluttar hjer um bil 5000 lestir
af óbræddum járnsteini á hverju ári. Skyldi herra
—Porlákur Johnsen eða einhver annar, vilja byrja
á því að hefja hjer járngjörð, ættu íslendingar af
alefli að styðja slíkt fyrirtæki, því það gæti orðið
landi voru til mikilla framfara með tímanum. Því
miður er öllum högum okkar íslendinga svo varið,
að vjer getum hvorki byrjað á þessu og líkum
nýlundum, svo í lagi fari; þar til vantar oss bæði
krapta og kunnáttu, enda eru það almenn forlög
binna norðlægu þjóðanna, að allar nýungar verða
hjá þeim seinni að komast áfram en hjá suður-
búum, hvar aðaluppspretta allra mentana liggur.
Járnið er nú á límum orðið alveg nauðsyn-
legt til allra framfara. Á járnbrautum fara menn
yfir löndin með fleygiferð, og járnnökkvar í hundr-
aðatali flytja nú bæði fólk og vörur landa á milli.
Járngufuskip eru nú orðin svo almenn að flestöll,
af þeim gufaskipum, er fara frá Englandi langs
með fastalands ströndunum, inn í Eystrasalt og
yfir liið stóra veraldarhaf eru gjörð úr járni.
Gufuvjel öll eru og úr járni, og án járns gæti
enginn striðsútbúnaður átt sjer stað. Loksins má
geta þess, að líkami vor getur eigi án járns verið,
og mörg járnsmeðul heyra þess vegna til hinna
nauðsynlegustu lyfja.
Vesturheimsflutningsfjelagið
Allan Brotliers & Co.
hefir í áformi að senda hingað til lands stórt gufuskip
í júlímánuði á komanda sumri, ef nógu margir á-
skrifendur fást, er vilja taka far með því lil Qve-
bec eða Portland, sem liggurbezt við þá faraskal
til Visconsin; mælist jeg því hjer með til, að þeir
er vilja fá flutning með því til Vesturheims, gefi
mjer þar um skriflega tilkynningu hið fyrsta, eður
gjöri það í fjelagskap með öðrum þó svo að hver
einstakur sje nefndur og aldur hans líka, til þess
jeg í tíma geti gjðrt fjelaginu það kunnugt; upp-
hæð farareyris gat fjeiagið ekki nú þegar tekið
ráðstöfun um, fyr en á fjelagsfundi í vetur, en
sjálfsagt verður flutningur með því billegri en á
annan hátt, flutningskaupið næstliðið sumar var
frá Bergen til Qvebec 66 rd. 1 mrk 8sk.,fráBer-
gen til Milwankee í Visconsin 86 rd. 4 mrk, hjer í