Tíminn - 24.09.1873, Blaðsíða 3

87
vilja (til Ameríku), er gefinn kostur á að fara þang-
að ókeypis». í þessum orðum liggur, að til Ame-
ríku, hvort sem er til Brasilíu eða Bandaríkjanna
megi fá ókeypis far; en hverjum er eða hefir
verið gefinn kostur á ókeypis fari hingað ? Vittu,
ef þú veizt það ekki með sjálfum þjer áður, að
fólk streymir hingað árlega af eiginefnum, og þarf
því ekki að lokka það með ókeypis fari, ekki ein-
ungis með oflofsritlingi; illmálugar tungur duga
ekki til, að halda mönnum frá Bandafylkjunum,
sem með frelsi sínu framkvæmdum og alkunnu
landgæðum kalla menn til sín nærri ósjálfrátt. 2.
«Agentar þeirra hafa selt farbrjef fyrir allar járn-
brauti í Ameríku, en þegar þangað kom voru þau
ógild», segir höf. Vjer fslendingar erum nú nær
50 hingað komnir, og þekkjum engir af oss neitt
til þessa, og höfum þó verið í ferð með mörgum
þúsundum vesturfara úr ýmsum löndum Norður-
álfunnar, og enginn hefir orðið fyrir þessu. Að
þessi svik hafi kunnað að eiga sjer stað einhvern-
tíma, og eigi ef til vill stað nú á dögum, það er
til Brasilíu kemur, látum vjer ósagt; þitt er að
sanna það um Bandaríkin, en það getur þú ekki,
og þvi er þetta ósatt að því, er þau snertir. 3.
Þar sein þú talar um gistingu á veitingahúsum
hjer, þá gjörir þú þig sekan í hinum sömu ósann-
indum, og gjörir undantekninguna að reglu. J>eg-
ar þú kemur á veitingahús hjer og beiðist gisting-
ar, tekur gestgjafi við þjer fegins hendi, og spyr
þig einskis, nema þú lítir mjög tötralega út, þá
kann hann að spyrja þig eða amast við þjer; ann-
ars hefðum vjer gaman af að heyra, í hvaða landi
gestgjafar almennt tækju á móti þjer alls lausum.
Gestgjafar hjer gefa vanalega mánaðarlegan borg-
unarfrest þeim mönnum sem vilja gista hjá þeim
svo lengi, og eru þeir því stundum sviknir, og
það jafnvel af vesturförum. Að hjer sje allt fullt
af ódáða skríl, eru of digur orð; að hjer sje í
hverri stórborg meira eða minna af ódáða skríl
liggur víst hverjum í augum uppi, sem þekkir
nokkuð til stórborga hvar sem er á vorri breysku
jörðu. 4. Segir þú: «þá er þrældómur mikilt,
vinnutíminn langur og vinnan ströng». Hjer talar
þú út í bláinn, og tekur ekkert lillit til þess, hvað
vjer höfum ritað um þetta. Til þess að vinnan
gæti verið þrældómsvinna heyrir ströng vinna,
strangur eptirrekstur, langur vinnutími, lítil laun
og ófrelsi; en svo sem áður mun hafa verið skrif-
að hjeðan, er hjer sem annarstaðar misjöfn vinna,
sum ströng og sum ljett; t. d. vinna hjá bændum
um heyskapar og uppskeru-tímann (þ.e. júlí, ágúst
og semtember) telst almennt til strangrar vinnu
meðfram af því, að mönnum þykir hjer langt að
vinna 12 stundir á dag, og um þann tíma er hit-
inn mestur; en við þessa vinnu fær þú há laun,
20 til 50 dollars um mánuðinn auk fæðisogþjón-
ustu, og þú ert frjáls maður, frjáls að segja upp
vist þinni nær sem þú viilt; ef þjer ekki líkar hjá
«Á» getur þú farið til «B», kallarðu þetta þræl-
dóm ? — Til erviðrar vinnu telst og vinna á járn-
brautum, og sum vinna í sögunarmylnum, en þar
er vinnutíminn sjaldnast lengri en 10 stundir á
dag, laun l*/4 til dollars á dag, og þú ert
ekki rekinn til að vera í vistinni lengur, en þú
villt; en sjertu í vinnu skyldar húsbóndi þig til að
vera ekki hyskinn; sjertu það, kemur hann kann-
ske með laun þín fyrir þann tíma, sem þú hefir
unnið, fær þjer þau og segir: «Farðu». Iðinn
verður þú að vera, og iðnari en fólk er almennt
á Fróni, en vinna þfn hjer er hins vegar ekki svo
sprettótt, og ekki þarftu að strembast við, eins og
menn gjöra þar, opt fram á nótt. Finnst þjer þetta
vera þrældómur? — tú heldur áfram herðir á þjer
og segir: «engin þjóð í heimi kann betur að
«þrælka menn en Ameríkumenn, og er það eðlilegt,
«því þeir hafa þraéla enn þann dag í dag, og þeim
«er sama hvort þeir hafa hvíta eða svarta þræla».
Hjer sýnir þú þig, bæði sem ósannindamann og
fáfræðing. Ósanuindi eru það að engin þjóð í
heimi kunni betur að þrælka menn en Ameríku-
menn, og ýkir þú hjer engu minna en þeir, sem
þú segir að sjeu að tæla menn með auglýsingun-
um í Kaupmannahöfn og annarsstaðar. Látum
auglýsingarnar vera ýktar, og jafnvel lognar, þú