Víkverji - 23.03.1874, Blaðsíða 2

draga f>ig í hlö. Uppfræðendr lvðsins verða
enn þá meira, en áðr var, að kosta kapps
nm að menta ina uppvaxandi kynslóð svo
að hún misbrúki ekki vald það er nú erlagt
pjóðinni f hendr og alþýðumenn mega eigi
eingöngu láta sér nægja, að kjósa fulltrúa
sfna, heldr verða þeir sjálíir að kynna sér
landsmálin, svo að þeir geti dæmt um, hvern-
ig fulltrúar þeirra leysa umboð það, er verðr
þeim veitt, af hendi. Aidrei heflr því síðan
þjóð vor sameínaðist við bræðraþjóðir vorar
á Norðrlöndum, verið meiri hvöt fyrir
hvern góðan íslending til að hugsa um hag-
sæld almennings og vinna til almennings
heilla en nú.
Komum þvf allir saman á þingvöll f sum-
ar til að þakka konungi vorum frelsisgjöfina
og til að ræða um það, hvernig vér eigum
best að fara með hana.
STJÓRNAKSKRÁ um in sérstöku málefni is-
lands hefir konungr vor gefið út 6. jan. p. á. Hún
ððlast gildi 1. ágúst p. á.
Eins ogalþingi lagðitilf aðaluppástungu
sinni f. á., Bkiptist alþingi f tvær þingdeildir. í efri
deildinni sitja 6 þjóðkjömir og 6 konungkjörir
menn, f neðri deildinni 24 þjóðkjömir. Tala þjóð-
kjörinna þingmanna verðr þanig als 30, og eiga
(íullbringu- og Kjósar, Arnes, Rangárvalla, Skapta-
fells, ísafjarðar, Húnavatns, Skagafjarðar, Eyjafjarð-
ar, þingeyjar, Norðrmúla og Suðrmúla-sýslur aðkjósa
hver 2 þingmenn, binar sýslur og Reykjavíkr kaup-
staðr kjósa 1 mann hver.
Varauppástungur ins síðastaalþingis um
innihald stjómarskrárinnar eru allar teknar til
grcina. pannig ákveðr 1. grein, að, á meðan ís-
land hefir ekki fulltrúa á ríkisþinginu, leggi það
ekki neitt til inna almennu þarfa ríkisins, 2. grein,
að konungr láti „ráðgjafann fyrir ísland" fram-
kvæma ið æÖsta vald í öllum landsmálum vorum og
25. grein, að fyrir hvert reglulegt alþingi undireins
og það er Bamankomið, Bkuli leggja frumvarp til
fjárlaga fyrir ísland fyrir 2 ára fjárhagstímabilið.
Bem f hönd fer. petta frumvarp skal jafnan fyrst
leggja fyrir neðri deild þingsins.
LAGASETNING NÝ. þessar stjórnarákvarð-
anir hafa bomið út síðan í haust:
Auglýsing 29. desbr. 1873 um, að hans hátign
konungrinn hafi ákvarðað, að ina nýu gullpeninga
megi hafa sem gjaldgenga peninga frá 1. janúar
þ. á., og að þeir verði slegnir þannig: Á aðhverfuna
skal setja bijóstmynd konungs og umhverfis með
letri: „CHBISTJAN Dt. KONGE ÁF DANMAEK11 Cn á frá-
hvcrfuna konumynd, er sitr milli höfrungs, sem
táknar sjóferðir, og kornbinda, sem táknar akryrkju,
og styðr viustri hönd við rfkismerkið danska, og fyrir
ofan þessa rnynd „10 keoneb" eða „20 kboneb“.
Tilskipun 5. januar þ. á. um, að landshöfðinginn
geti ákveðið hegningu fyrir minni háttar yfirsjónir,
sem fangar þeir, er dænidir eru f hegningarhúsíð í
Reykjavík, verða sekir í.
Tilskipun s. d. um hlunnindi fyrir sparisjóði á
Islandi.
Tilsk. 14. febr. þ. á. um ábyrgð fyrir eldsvoða í
Reykjavík.
Tilsk. 28. febr. þ. á. uin að öll hegningarvinna,
sem menn eru dæmdir f samkvæmt hegningarlög-
unum 25. júnf 1869, skuli frá 15. degi ágústmánað-
ar úttekin f hegningarhúsinu f Reykjavík.
Tilsk. s. d. um bvernig úttekin skuli hegningar-
vinna í hegningarhúsinu í Reykjavík.
— AÐ UTAN. Edínaborg, 26. febr. 1874. Veðr-
blíða hefir verið hér mikil í aUan vetr, ekki komið
þeli í jörð eða snjóföl til þessa dags; en stormar
miklir, og farmenn kvarta um hrakninga. Skip,
sem hingað hafa átt að fara vestrumhaf fráNorðr-
löndum og innan úr Eystrasalti hafa verið þrjá og
fjóra mánuði á leiðinni.
Hér hafa nýlega orðið höfðingjaskipti. Glad-
stone og ráöuneyti hans, er setið heflr að völdum
sfðan 1868 sagði slitið þinginu í lok fyrra mánaðar,
og fóru fram nýar kosningar. pingmenn eru kosnir
hér til sjö ára, en optast er þó þingi sagt slitið, fyr
en sá tími er út runninn. Hér gengr jafnan mikið
á, þegar nýar kosningar fara fram. peir sem eptir
kosningu sækja hafa mikinn starfa, eiga fundi við
kjósendr, hvern á fætr öðrum, og gjöra grein fyrir
hverjum málum þeirmuni fylgja. Er opt róstusamt
á fundum þessum, því jafnan koma floiri en boðnir
eru; grípa þeir opt fram f mál þess, er talar, hlægja
að honum, hafa óp og köll, og kveðast vilja annan
þingmann háfa. Hins vegar láta hans sinnar ekki
sitt eptir liggja, að róma ræðu hans sem best, og
leggja orð í mótflokknum til niðrunar. Svo ganga
og vinir hans og erindsrekar fyrir dyr hvers kjós-
anda, og biðjast atkvæðis. Kosningardagiim ganga
menn um strætin með tvo hlera annan í fyrir og
annan á baki. Er þar á prentað með stóru letri
áminningar til kjósenda að kjósa þenna eðr hinn,
svo sem, „kjósið Mr. Smith, hann er maðrinn". Stund-
um cru þar á hnífilyrði um þá, er kosningar beið-
ast, svo sem: „Varið yðr á Mr. Smith, hann er
Gladstone’s maðr eða Disraelis“. „Mr. Johnson
mun sjá réttindum yðar borgið". Og onn aptr:
„Hverr sveik öll loforð BÍn hér um árið?“ Var það
okki Mr. Johnson?“ Látið yðr ekki leiða afvega, Mr.
Smith viU gjöra landsmennn að heiðingjum; en ef þér
viliðsjákirkjuvorri oglandslögum borgið.þá kjósið Mr.
Johnson“. Hér kostar æði mikið að verða þingmaðr;
eru til þess dæmi, að þingmenn hafi kostað 90,000
rd. til að ná sæti. þykir það virðing svo mikil, að
vera þingmaðr, þvíaðengin laun eruþeim
greidd.