Víkverji

Tölublað

Víkverji - 15.04.1874, Blaðsíða 4

Víkverji - 15.04.1874, Blaðsíða 4
70 fyrir alt, sem aflaga fer í verslun voití. I pessu tilliti hefir hann misskilið grein mína, og er fiað nokkuð f)ví að kenna, að eg lét ekki meining mína nm f>essa hlið málsins nógu greinilega í ljósi. f)ar eð þetta var ekki aðaltilgangr greinarinnar. Mér hefir ekki komið til hugar að kenna bændum ein- göngu um, að verslun vor sé ekki í svo góðu horfi sem hún gæti verið; en að f>eir gallar sem á henni eru séu lcaupmönnum einum að kenna, fiví verð eg líka fastlega að neita. Orsakirnar til fiess, að margt fer aflaga í versluninni, hafa eptir minni meiningu uppsprettusína bæði hj á bændum og kaup- m ö n n u m, en að miklu og máske að mestu leyti hefir fietta ástand verslunarinnar rót sína í fiví fvrirkomulagi, sem hcfir verið á henni í mörg und- anfarin ár, og sem nú er orðin að föstum vana, sem hægra er að breyta með orðum en í verki. pað er mikið satt som herra x—y segir, að kaup- menn gætu gert mikið til að inar íslensku vörur yrði betr vandaðar og verkaðar en nú tíðkast, og kaupmenn hafa líka gjört tilraun til f>ess fyrir nokkr- um árum, ficgar fieir hétu verðhækkun fyrir bestu vörur og fengu eiðsvarna skoöunarmenn til að álíta vörurnar, en þetta varð f>vf miðr eigi nema tilraun, sumpart af f>ví, að mörgum bændum geðjaðist mjög illa að þessu, sumpart af því, að ómögulegt var að halda þessari reglu nema í aðalkaupstöðunum, en ckki á þeim svokölluðu „anleggjum" eða á skipum þeim, er árlega sækja vörur bæði suðr og vestr, og á þeim stöðum geri eg ráð fyrir, að alt að helmingi af íslensku vörunum séu innlagðar. peir bændr, sem lögðu vörur sínar inn í kaupstaðinn, vóru því óánægðir með að verða fyrir harðari kjörum en hinir, sem lögðu vörur sínar inn á „anleggjum“ eða á skipi. pað mun líka hafa verið örðugt að fá þá skoðunarmenn, sem vóru alveg ldutdrægnislausir og þar með höfðu nægilegt vit á vörunum til að geta dæmt um þær svo öllum líkaði. Til þess að vörumat, þessu líkt, geti þrifist, þurfa líka allir kaup- menn að vera samtaka, en á seinni árum hafa nýar verslanir komist á legg ein af annari, og stjórn- endr þessarar verslana hafa eigi viljað fylgja hinum kaupmönnum í þessu, heldr hafa þeir cinungis kepst við að fá sem mestar vörur, hvernig sem þær vóru úr garði gjörðar. Nú sem stendr keld eg varla að kaupmenn geti annað gjört í þessu, en það sem eg veitað flestirgjöra; nfl. aðhvetja hvern einstalc- an verslunarmann sinn, til að vanda vörur sínar sem best; og láta það að svo rnikklu leyti sem unt er, koraa fram í vöruverðinu, þegar einhver leggr inn sérlega góðar vörur, og heriax—y þekkir ekki rétt tii, of hann heldr, að það sé reglu, að illa verkaðar vörur séu teknar við sama og enda við hærraverði en góðar vörur. pað kemr að vísu opt fyrir að nokkuð af lakari vörunni sé tekið við sama verði og góðar vörur, þegar það kemr til kaupmannsins iunan um mikið af góðum vörum; það getr annað hvort falist innan um hinar vörurnar, eða kaup- maðrinn getr, annara orsaka vegna, eigi fundið á- stæðu til ab kasta þeim úr, en komi einhver með þá vöru sem í heild sinni eða að miklu leyti er illa vönduð, þá mun hann hjá flestum kaupmönn- um fá lægra verð fyrir hana en aðrir fá fyrir góð- ar vörur. Herra x-—y býðst til að sanna að kaup- menn hér á suðrlandi haldi bændum til að verka saltfiskinn á óútgengilegan hátt; cn ætli honum verði eigi örðugt að sannaþetta, hann byggir sjálf- sagt þessa skoðun sína á því, að kaupmenn hér vilji ekki svo kallaðan saltbrendan fisk, og áiítr að þetta sé þó einmitt sá fiskr sem geti staðið jafn- hliða vestfirskum fiski; en þetta er röng skoðun, því eg hefi sjálfr sýnt „Spánverjum“ þenna saltbrenda fisk og hafa þeir álitið hann langtum verri vöru en t. a. m. s ú r a n fisk. Að kaupmenn ráða mönnum til að hafa fiskinn o f 1 í t i ð saltaðan og o f 1 í t i ð fergðan er alveg ósatt; cn að þeir ekki vilji hafa hann saltbrendan fylgir af sjálfu sér, þar eð sá fiskr er lítt útgengilegr á öllum fisldmörkuðum. Kaupmenn hafa altaf, síðanegman til, ráðið mönn- um til að hafa fiskinn sem mest fergðan, og ef þessi aðferð cr viðhöfð, má líka salta hann töluvert mcira en þegar hann er lítið fergðr. Mismunrinn á vest- firskum og sunnlenskum fiski liggr líklegast mikið í því, að menn á seinni árum fergja fiskinn og þurka of lítið hér á suðrlandi, en eg álít þó, að þetta geti eigi verið eina orsökin; nokkuð liggr sjálfsagt í undirbúningi þeim, sem fiskrinn fær áðr en hann er saltaðr, og nokkuð getr ef til vill legið í fiskinum sjáifum og loptslaginu um verkunar-tím- ann; eg er eltki kunnugr fyrir vestan og get því ekki dæmt um þetta. Ef að bændr hér fyrir sunn- an vildu salta fiskinn hroinan og óskemdau, salta hann mátulega, það er: láta hann fá svo mikið salt( sem hann getr tekið við, og síðan fergja hann veí og þurka hann vandlega, þá get eg samt varla í- myndað mér að sunnlenskr fiskr þyrfti að standa á baki vestfirskum fiski. Ullarverkunin hér á suðrlandi er mjög ófullkomin og þarf endrbótar við; menn þyrftu að þvo og þurka hana betr, og það væri æskilegt, að hver maðr vildi skilja hana („sortéra") heima hjá sér í 2 eða 3 teg- undir, áðren hún flyttist í kaupstað, því það er mjög örðugt,ef eigi alveg óvinnandi fyrir kaupmenn, aðgjöra þennan greinarmun ullarinnar hjá sér, um leið og hún er lögð inn, því, eins og menn vita, er öll sú ull, er kaupmenn fá, að mestu leyti lögð inn á fá- um dögum; kaupmenn geta naumast gjört annað en skoðað ullina í poka-opinu, því nákvæm rann- sókn mundi tefja of mikið bæði fyrir kaupanda og seljanda. [Framhald síðar.] Ctgefendr: nokkrir menn í Reykjavík. Ábyrgðarmaðr: Páll Mehleð. i’rentabr í preutsmiðjii íslands. Einar póríarsou.

x

Víkverji

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Víkverji
https://timarit.is/publication/99

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.