Víkverji - 09.06.1874, Blaðsíða 1

AfgreiMuitofa «Vík-' verja» er í húsi Teits dýralœkn. Finnboga- sonar. Verð blaðs- ins er 8 mrk um árið, 2 mrk um ársfjórð. r ’« Víkverjio kemr út á hverjum virkum fmtudegi. Borgun fyrir auglýsingar 4/3 fyrir smáletrs- linu eðr viðlíkt rúm.
\ W nj hM¥í w fb 'A ™ wa 1
6tta dag innar 7dn viku sumars, þriðjud. 9. dag júnímán. Vilja guðs, oss og vorri pjóð vinnum, á meðan hrcerist blóð. i. ár, 4. ársfjórðungr, 71. tölublað.
— ÍSLENDINGADIíÁPA Hauka Valdísarsonar,
ein islándisches Gedicht des XIII. Jahrhunderts,
herausgegeben von Th. Möbius. Kiell874. 65.bls. 4.
Á 1.—4. bls. minnist höfundrinn pess, að ís-
land baldi púsund ára bátíð sína á fiessu ári 1874;
á árinu 874bafl Ingólfr Arnarson skilið við átthaga
sína í Norcgi og flutt sig með skuldaliði sínu til
íslands, hafi fengi sér par nýtt heimili og tekið sér
bólfestu í Reykjavík. pví næst talar böfundrinn
um ina miklu sögulegu pýðing íslands, er fólgin sé
1 inum mörgu og merkilegu fornritum pess, er
lýsa svo ágætlega andlegu og líkamlegu b'fi eigi að
eins íslendinga, heldr og annara norðrlanda pjóða;
pýzkaland geti og lært mikið af fornritum íslend-
inga. Hann kveðr j>að vera eðlilegt, að pakklætis-
tilfinning fyrir veittar velgjörðir veki einnig bjá
peim, er velgjörðanna bafa notið, hluttekning í gleði
og sorg pess, er velgjörðirnar befir veitt; pessa
hluttekning sína kveðst bann bafa viljað láta í ljós
mcð pessu riti sínu. Iívæðið sjálft er prentað á
5.-8. bls. Á 9.—26. bls. eru mjög fróðlegar inn-
gangs athugasemdir; á 26.—52. bls. málfrœðileg og
söguleg skýring yfir kvæðið; á 53.-56. bls. yfirlit
yfir ókend heiti, kenningar, viðkenningar og sann-
kenningar; á 56.-57. bls. eiginnöfn; á 57.—64.
bls. orðasafn; á 65. bls. viðauki og leiðréttingar.
Um böfund kvæðis pessa, Ilauk Valdísarson,
vita menn ekkert. Af pví, að hann er kendr við
móður sína, enn eigi föður, pykir mega ráða, að
bann hafi mist föður sinn á barnsaldri. Við árið
1369 er pess getið í íslenskum Annálum,
að pá hafi VALDÍS KÁLFSDÓTTIR andast.
Hdn gæti verið móðir Hauks. Aldr handritsins
Á.M. 748. 4. sem kvæðið er í, mælir ekki á móti
pessu, pví að varla verðr sannað, að petta handrit
sé eldra enn frá miðri 14. öld. 1 kvæðinu bafa
verið upp taldir inir merkustu íslensku kappar eða
vígamenn í fornöld. Eigi verðr nú séð, bve langt
pað hafi verið; enn nú eru að eins eptir af pví
261 visur. Fyrstu ellefu vísurnar hefir Konráð
Gíslason gefið út í Sýnisbók Islenskrar
tungu og islenskra bókmenta í forn-
öld. Kh. 1860. Sveinbjöm Egilsson befir baft
eptirrit af kvæöinu og skýrt pað í orðbók sinni yfir
skáldamálið. Möbius hefir nú gefið út alt pað, er
til var af kvæðinu, eptir eptirriti skjalavarðar Jóns
Sigurðssonar í Kaupmannahöfn og skýrt pað ágætlega.
pað eru að eins prír staðir í kvæði pessu, sem
mér befir dottið í hug að gjöra athugasemdir við.
7. vísa. Helgi rauð, en hríðar
hygg ek meirr geta peirra,
fenris t é ð r í fóðri
fleingaldrvölu, skjaldar.
pað er orðið t é ð r, er bér er athugavert. í
skinnbókinni stendr t e ð r. Sveinbjörn Egilsson
hefir lesið téðr og tekið saman: Téðr Helgi
rauð fleingaldrvöluí fenrisfóðri. Eg
efast um, að téðr = nefndr, fyrnefndrsé
svo gamalt sem íslendingadrápa. Jón Sigurðsson
les t e ð r t e n n r, og er pað án efa hið rétta.
Hann tekr saman: Helgi rauð fenris teðr
(==úlfs tennr) í f 1 e ingal dr-v ö 1 (v) u (=val-
kyrju) f ó ð r i (— blóði). Að taka v ö 1 u bér sem
eignarfall af v ö 1 v a kann eg eigi við, pví að pað
er varla eðlilegt að segja, að valkyrjur nœrist eða
seðjist á blóði, svo að pað sé fóðr peirra. Eg vil
pví bœta einum staf inn í orðið fleingaldr-
völu og lesa fleingaldr-svölu. Orðið flein-
g a 1 d r-s v a 1 a má bera saman við d ó 1 g s v a 1 a.
Hvorttveggja orðið er — v í g s v a 1 a, p. e. brafn;
vígsvölu fóðr, brafns fóðr, blóð.
20. vísa. Njörðr lét sextán særða
snarr hljómviðu darra,
sárt lék h a 1 r við hölda,
hjörregns, en tvá vegna.
H a 1 r og h ö 1 d- eru eigi góðar hendingar og
mætti pví geta h e 1 d r fyrir h a 1 r. Sbr. g e i g
vann heldr at hjaldri í 19. vísu. pó er
pessi breyting eigi nauðsynleg.
24. vísa. Kunnr var mörgum manni
margpróttr leizt sá dróttum
vægðartrauðr at vígum
vers Hólmgöngu-Bersi.
Lýsingarorðið margpróttr er óvenjulega
myndað með pví að setja marg- framan við al-
veg óbreytt nafnorð; margmáll og margorðr
eru mynduð á annan veg, pví að par er nafnorðið
(mál, orð) hvorugkent, og lýsingarorðið myndað
með pvf að setja nefnifallsmerki aftan við; enn í
margpróttr er ið karlkenda nafnorð pró11r
sett óbreytt aftan við. Eg get pví m a r g p r ó 11-
i g r fyrir m a r g p r ó 11 r. ‘/‘ 7^.
Jón Þorkelsson.