Skuld - 21.05.1879, Side 2

III. ár, nr. 14.J
SKUID.
[27s 1879.
166
þjóðarmeðvitundinni en nokkurstaðar
annarstaðar á ]Norðrlöndum. J>essi
hugsjón er inn dýrasti og glæsileg-
asti sögulegr arfr þjóðar vorrar
frá f o r n ö 1 d vorri.
J>að er efalaust, að þó að vér og
aðrir hirðum eigi að nefna o r ð i ð „þj ó ð-
stjórn“ oftar, en þörf er á, þá er sjálf-
stjórn það mark, semþetta blað ætíð
og stöðuglega hefir haft fyrir aug-
um; einmittíþá átt ganga allaruppá-
stungur, er vér höfum fyrir harizt,
svo sem aðskilnaðr kyrkju og ríkis,
sem ýtrastr sjálfstjórnarréttr héraða
og fjórðunga. í þessa átt gengr og
það, er vér sífeldlega tölum fyrir um-
hótum á uppfræðing alþýðu, því góð
uppfræ'ðing er nauðsynlegr grund-
völlr allrar sjálfstjórnar; án almennr-
ar alþýðumentunar er alt frelsi hefnd-
argjöf. — í þessa sömu sjálfstjórnar-
stefnu gengr allr starfi og ritgjörðir
séra Arnljóts, og er oss óhætt að
segja, að þessi stefna á fleiri vini og
áhangendr meðal þjóðarinnar en nokkur
önnur; og vér fáum ekki betr séð, en
að „!safold“ fylgi þessari sömu stefnu-
En hún og „Skuld“ eru þau blöðin
nú í landinu (um það verðr ekki dispú-
térað), sem ein hafa náð því áliti hjá
þjóðinni, að orð þeirra eru með athygli
heyrð og hafa noklcur áhrif; enda er
það eðlilegt, þar sem þau ein fylgja
fastri stefnu, og hafa einurð til að
kannast við hana; en þetta vantar hin
hlöðin meira og minna. „|>jóðólf“, þó
að mörgu sé hann gott blað, vantar
skýrt ákveðna stefnu eða þá einurð
til að láta hana í ljósi (sem hér verðr
það sama); „Norðanfara“ vantar og
hefir ætíð vantað alla ritstjórn, en
margra kennir þar grasanna bæði af
illu, meinlausu og góðu („Öllu saman
ægir hér — Illu og góðu, sýnist mér“
o. s. frv.) Fimta blaðið tölum vér
ekki um; það er nú í andarslitrunum,
og hefði fyrir löngu druknað verið, ef
167
eigi hefði það haft ritgjörðir séra Arn-
ljóts að lifa á. Stefnulaus blöð geta
að vísu fengið fáeina lesendr, en aldrei
álit eða áhrif. Hin, sem fastri stefnu
fylgja, vinna ætíð bæði vinsældir og
óvinsældir (þau laða suma að sér, en
hrinda hinum frá sér), en það er bæði
þeirra veikleiki og þeirra styrkr.
|>ess má geta, að stefna „|>jóð-
vinarins“ er hér um bil sú sama, sem
Bjornstjerne Bjprnsons, enda er hann
blaðinu vinveittr.
FBÉTTIE.
— Oss hefir enn láðst að geta þess, að nefnd
sú, sem gengst fyrir stofnun Barnaskóla í
íteyðarfirði, hélt „tombola“ hér á Eskifirði á
sumardaginn fyrsta; mun árangrinn als hafa
orðið liðugar 500 Kr. Og þar sem áðr var
í sjóði um 1800 Kr. og í loforðum útistand-
andi 4—500 Kr., þá mun nú mega með nokkurn-
vegin vissu telja víst til þessa fyrirtækis um
2700 Kr., og er mest alt það, sem inn er kom-
ið, gjört arðberandi móti vöxtum og veði;
svo þó að litt kunni af sumum að hafa verið
spáð fyrir þessu fyrirtæki í fyrstu, virðist það
þó nú komið á þann rekspöl, að nú sé herzlu-
munrinn einn eftir.
— Nýlega hefir heyrzt, að aflavart sé
orðið í Seyðisfirði.
— „Enigheden" (um 35 lestir) kom hingað
þann 17. þ. m. til lausakaupa fyrir „Gránu-
félag“. Sæmundsen verzlunarstjóri. Ferhéð-
an til Berufjarðar, þaðan til Papóss.
— Með „Enigheden11 kom sem farþegi Jón
Magnússon (prests á Grenjaðarstað Jónssonar),
sem keypti D. A. Johnsens verzlunarhús og
er nú að byrja þar verzlun.
— 18. þ. m. kom skonnert „Marie“ (um
30 lestir) til verzlunar Jóns Magnússonar á
Eskifirði, hlaðin vörum als konar. Hún áað
fara um hæl til Englands eftir salti og kolum.
— Hér í fteyðarfjarðarhreppi eru nú eitthvað
48, sem kallast mega búendr (o: sem hafa fasta
bygging á jörð, meira en 1 hndr.). Auka-
útsvar til fátækra (fátækra-tíund ekki þarí)
er eftir síðustu niðrjöfnun 7280 fl.
Yerzlun. Yerðlag hjá þeim hr. Jóni
Magnússyni og hr. Sæmundsen er á kornvöru,
kaffi, sykri, tóbaki og brennivíni sama sem á
168
Berufj.-skipinu. — T i m b r (borð, plankar og
júffertur) er hjá kaupm. Tulinius ea. 7« ódýr-
ara síðan í vor, en áðr var. Sé talsvert keypt,
fæst auk þess afsláttr eða þá fríflutningr á sjó.
LEIÐBÉTTINGr. Kol voru í síðasta bl.
sögð 6 Kr. í staðinn fyrir 5 KT. 50 ÁU.
tn. á Berufj.-kipinu.
— H e i ð r. Samkv. „Berl. Tid.“ 5. f. m.
hefir háskólinn í Höfn afráðið að gjöra Jón
skólameistara þorkelsson aðDoctorphilo-
sophiae í heiðrsskyni á háskólahátíðinni í
sumar.
— í Ameríku eru nú nál. 50 millí-
ónir íbúa, og stundar nú um helmingr
þeirra landbúnað (akryrkju). — Eyrir
4 árum og síðan oftar en einu sinni
höfum vér látið þá skoðun í ljósi,
að það væri eigi talsmál annað, en
að austrríkin og miðríkin (vestr að
lowa) væru nú svo fullbygð sem þau
hefðu gott af að verða fyrst um sinn;
og þó að vestrfarir rénuðu þá svo
mjög, að eitt ár stóðst enda á tala
þeirra, er fluttu sig til og frá Banda-
ríkjunum, þá létum vér í ljósi þá full-
vissu von, að þetta yrði að eins fá
ár; fólksflutningár vestr mundu aftr
ná sér, þótt þeir færu að líkindum
hægra og jafnara pegar menn yrðu að
tiytja sig lengra vestr og leiðin því
yrði dýrari, en þá var. Vér létum í
ljósi, að in beztu lönd til að flytja
sig í innan Bandaríkja mundu saman-
burðarlaust vera Oregon-ríki og Wash-
ington-fylki (við Kyrra Hafið — ekki
að blanda saman við höfuðborgina
Washington). Beynslan hefir nú
svo fyllilega í einu og öllu staðfest
spá vora og sýnt, að vér litum réttum
augum á ástandið, að enda útlend blöð,
sem nú skýra frá breyting inna síð-
ustu ára og skýra ástæðurnar til þeirra
og tildrög, færa nú alveg in sömu
rök til atburðanna á eftir, sem þau,
er vér þá nefndum fyrirfram sem
orsakir, er innan skamms hlytu að
ENBRMINNINGAR
FRÁ AIEEÍKU.
Eftir
Jón Ólafsson.
II.
[Framh.] Járnhrautir og Kínverjar.
Öllum er heimilt að ganga úr einum vagni í annan
erinda sinna; verða þeir þá að ganga yfir svalirnar, sem
eru milli vagnanna (því vögnunum er krækt hverjum aftan
í annan og geta verið svo margir í lest sem vill); en eigi
er leyít að menn standi að þarflausu á svölunum; því er
það, að orð þau, er ég byrjaði á: „Passengers are
not allowed to stay on the platforms11*) standa á
hverri vagnhurð; því bæði geta af því hlotizt slys, ef gá-
lausir eiga í hlut, enda geta menn, er á svölunum standa,
orðið fyrir vagnþjónunum, er passa stilli-skrúfurnar
(,,break-men“). J>ó er þessu sjaldan stranglega fylgt.
*) þ. e. „Ferðamenn meiga eigi standa á riðsvölunum!“
66
Oft er gaman að standa á riðsvölunum, eða sitja á rim-
unum í góðu veðri og sjá yfir landslagið; en sér í lagier
gaman að standa á svölunum við aftr-enda aftasta vagns-
ins, því þar skyggir enginn nýr vagn á útsjónina aftr af.
J>að er gaman á góðum veðrdegi að sitja þannig og
sjá yfir inar endalausu sléttur Nebraska-ríkis; á aðra
hönd sjást nokkur hundruð nauta í einni hjörð; sum eru
á brautinni fyrir framan oss; við sjáum fram með vögn-
unum þar sem sveigr er á brautinni; í því heyrist org
mikið;] það er blástrinn úr eimháfnum; vagnmenn blístra
þannig til að fæla gripina; nautin taka sprett, setja hal-
ann í loft upp og þjótaisvipan til bekkja handa af braut-
inni; en ekki fara þau langt; þau eru orðin þessu svo
vön, að þau vita hvað það á að þýða. Sum standa agn-
dofa til hliðar og horfa undrandi augum á brautina; það
er skrítið augnaráð, sera kýrnar hafa, þegar þær gjóta
þessum stóru augum á vagnana. Ég er enginn kúa-vinf
(þó hamingjan viti mér þykir nýmjólk þeirragóð!), og hefi
aldrei fundið mikla fegrð í útliti þeirra; en þegar ég sá
augun, sem sumar þeirra gáfu vagnlestinni, þá fanst mér