Skuld - 02.10.1880, Blaðsíða 2

IV., 124. J
SKCLD.
[2/10 lb80.
244
gefa börnum sínum steina fyrir
brauð!
Séra Daníel Halldórsson
prófastr, er fengiö hefir kall þetta
veitt, er sagðr verið hafa góbr
klerkr og kvab vera vahnenni og
heiðrsmaðr. þ>etta er alt mjög
„fagrt á að lita og girnilegt til
fróbleiks“. — En — það er oss
og veitingarvaldinu vel kunnugt
líka, aö séra Daníel er fyrir elli
sakir og hrumleika ófær orðinn
þegar fyrir mörgum árum til að
þjóna sóknum þeim, sem hann
nú hefir, og sem eru miklu létt-
ari yfirferðar en Hólmasókn, sem
bæði er víðlend og örðug. það
er því öllum vitanlegt, að séra
Daníel er ekki fær til að leysa
af hendi önnur prestverk, en að
hiröa leigur og landskuldir, ljós-
tolla og tíundir og aðrar tekjur
sín og kyrkjunnar, sem honum
verða færðar heim í hlaðið. En
til þeirra starfa, sem hann á að
leysa af hendi fyrir þessar tekjur,
er hann orðinn ófær. þannig
höfum vér fengið tekju-skjóðu
í prests stað. — það er ekki
neitt last um séra Daníel í þessu;
hann hefir víst slitið heilsu og lífi
upp í þjónustu kyrkjunnar, og
hann má eigi við ellilasburðum
sínum. þ>að, sem honum má til
lasts leggja, er einungis það, að
hann skuli ekki hafa íhugað það, að
það er ósæmilegt að reyna að
krækja i launin fyrir þau vofk,
sem maðr er ófær til að vinnafyrir.
Prestrinn á eftir ritningarinnar
orðum að vera „einskis ósæmilegs
ávinnings gírugr" — en vér treyst-
um oss varla til að kalla tekjur
þess prests, er eigi getr unnið
fyrir þeim, „sæmilegan“ ávinn-
ing.
En þessi ásökun fellr eigi á
séra Daníel sérstaklega, heldr á
veitingarvaldið, sem hefir innleitt
þann ósið í kyrkjuna hér á landi,
að það gjörist alvandi gjörþrot-
inna uppgjafamanna að reyna að
sölsa í sig tekjur, sem þeir eru
engir menn til að vinna fyrir.
„Guðs-hús“ er ekki að eins
sú kyrkjan, sem af höndum er
gjör, heldr og in ósýnilega kyrkj-
an; en haldi þessu fram meðal
presta hennar, þá óttumst vér að
til þeirra megi heimfæra þessi
245
orð: „mitt hús hafið þér gjört að
ræningjabæli“. — Sorglegt væri
það, ef aura-safn og tekjugræðgi
skyldu sýna sig að vera það, er
ríkast væri í sálum presta >
einkum þegar þeir eru komnir á
grafarbarminn.
En hvað eigum vér nú að
gjöra, meðlimir safnaðar þessa?
|>ó bæn vor væri eigi heyrð,
hefði kall þetta að eins verið
veitt þeim manni, er sjálfr var
fær um að þjóna því, þá var ið
eina rétta fyrir oss að taka því
og reyna að vinna í eindrægni
saman við prest þann, er oss hefði
sendr verið af því valdi, er til
þess hafði lagalegan rétt.
En eins og nú stendr á, er
alt öðru máli að gegna. Nú virð-
ist það vera skylda vor sem krist-
ins safnaðar og sem þeirra manna,
er eigi eru skeytingarlausir um,
hvað þeim er boöið, að liafna
þeim .kyrkjulegum tollheimtu-
manni, sem oss er úthlutaðr til
prests. Yér komumstsvo að orði,
af því oss er eigi sýnilegt, til
hvers annars oss sé hann sendr,
en til að tína saman tollana.
Oss virðist að vér ættum að
halda almennan safnaðarfund og
bindast þar föstum samtökum um,
að sækja aldrei kyrkju til
þess prests, sem eigi er sjálfr
fær um að þjóna kallinu, og
þiggja enga prestlega þjón-
ustu af honum. fæssari ályktun
ættum viö svo að skýra séra
Daníel frá og skora á hann, aö
hann afsali sér aftr kallinu1).
Gjöri hann það ekki, ættum vér
allir sem einn maðr að segja
oss út úr ríkiskyrkju þeirri,
sem svo lélega sér fyrir þörfum
vorum, og mynda frjálsan
söfnuð og ráða oss sjálfir
prevt.
Yér skorum á sóknarnefnd
vora og safnaðarfulltrúa að bind-
ast fyrir framkvæmd þessa máls
og vonum að þau bregðist eigi
því trausti, er kjósendr þeirra
bera til þeirra.
það, sem hér er farið fram
á, er ekki eins manns skoðun;
vér erum hér á einu máli
margir Iteyðfirðingar.
1) Afsali sér því, en hlassi sér eiginiðr
hér sem uppgjafap re str til ad íþyngja
þessu kalli, sem hann aldrei hefir þjónað.
______:_______246 ______
eufiLÁX
Hr. próf. séra þorstejnn þórarins-
son hefir góðfúslega skrifað oss eftir-
fylgjandi lýsingu:
7. dag ágústm. 1880 fann ég
undirskrifaðr á Porsárleirum í Beru-
nesshrepp fáa faðma frá svo kölluðum
Arnarbólshjalla ópektan fisk hér.sem J
eftir lýsingu i dýrafræðisbókum hefir
verið „guðlax“ (LamprisGuttatus);
hann vóg 77 pnd. Lengd á honum
var l*/a alin (frá kjafti aftr á sporð);
hreidd hans rúmir 22 puml.; ummál
hans á lengdina frá sporði og á liaus
3 áln. 6 puml., en pvert yfir og í
kring rétt fyrir framan hakugga og
ina tvo kviðugga 2 áln. 16 puml.; 2
kviðuggar smáir hvor á móti öðrum
með litlu millibili; 1 bakuggi litill.
Dálitlir uggar hvor á móti öðrum á
hliðunum rétt fyrir aftan hausinn.
Sporðrinn á breidd */2 al. með sýl-
ingu upp i miðju. Ummál sporðstæðis
fyrir ofan sporðinn 7 puml. Frá bak-
ugga og fram undir hausinn var eins
og lítið uggafax. Fiskrinn var með
2 augum fögrum í hausnum, er stóðu
hvort á móti öðru. Hausinn var fremr
lítilli samanhurði við hinn hluta líkam-
ans með litlum nær pví kringlóttum
munni, er engar tennr voru í og 4 í'remr
stór tálkn hvorumegin. þessi fiskr var
pegar ég fann hann inn fagrasti og
glæsilegasti, sló silfrlit á hreistr hans,
er sýndist eins og gullroðað, pví sporðr
og uggar voru allir hárauðir. Kringl-
óttir smáskildir voru á hliðunum með
litlu millibili, sem voru eins og silfr-
litaðir blettir, sem sáust ljósast, pegar
hreistrið fór að detta af.
Eg hitti pennan buðlax hér um
hil með hálffjöruðu, hafði hann fjarað
uppi á peirri fjöru og var pví vissu-
lega nýdauðr og var pví alveg óskadd-
aðr. Að bragði og til að borða var
hann inn gómsætasti, vel feitr með
dálítilli hvelju, fiskrinn var að útsjón
eins og á laxi og líkr að smekk.
Berufirði, dag 9. ágústin. 1880.
þ. þórarinsson.
[Aðsent]- Um aukaútsvör.
Hvað lengi vilja menn með pögn og
polinmæði líða hreppsnefndunum að
viðhafa pá aðferð að gizka á, eða
slumpa til um, hvað pessi eða liinn
skuli skyldr að greiða i sveitarparfir?
því sú aðferð o: slumpið, finnst mér
hljóti að vera mjög ranglát, og eftir
mínum skilningi í raun og veru ókristi-
leg, pví pað er alt ókristilegt, sem
rangt er ,og óréttvist. Eða pví
má ekki brúka pað form eða pau
lög, er fátækratíundin er tekin eftir,
eg sem hafa verið viðrkend að vera
sanngjörn og réttvis, — til að taka
alt útsvar hreppsins eptir? Ef pað
er rétt og sanngjarnt að talca tíund-
ina eftir tíundarlögunum, pá hlýtr, að
mér finst, að vera eins rétt að taka