Skuld - 08.02.1882, Blaðsíða 1

V
Árg., 32 nr., kostar 3 kr.;
borgist í sumar - kauptíð til
Einars prentara pórðarsonar.
Eftir að 3/4 árgangs eru út
komnir, gildir eigi uppsögn
á næsta árgangi.
U L D
a
V. árff.
1882.
Reykjavík, miðvikndaginn 8. febrnar.
Afgreiðslustofa í prent-
smiðju Einars pórðarsonar.
Ritstjórnar-skrifstofa:
Aðalstræti Xr. 9, opin kl.
4—5 e.m. hvern virkan dag.
Nr. 148.
Fnglar í
biiri.
Ö hvað mig tekur pað sárt, að sjá
saklausu fuglana smáu
stolna burt sínu frelsi frá,
sem fleygt sjer gætu pó vængjum á
uppi’ um keiðloftin báu.
p>ið vesalings, vesalings fangar!
jeg veit, hversu sárt ykkur langar.
Hreifið ei vængina! Hýmið pið!
Hæðið pá ei með að flögra!
Lokaða búrið ei gefur grið;
og gæfi pað smugu, pá tækju við
hindranir liúsveggja fjögra.
peim, sem að fært er að fljúga,
í fangelsi’ er dapurt að búa
Mönnunum, peim, sem ei flogið fá,
finst pað níðangurs-gaman,
að horfa fuglana fleygu á
fjötraða, vænglausa eins og pá,
að líta hinn lopt-frjálsa taman.
p>ið vesalings, vesalings fangar!
jeg veit, hversu sárt ykkur langar.
llaimes Hafsteinn.
„The North Atlantic“.
«Björgvínarpósturinn» sltrifar 6. óktób. svo:
Við nafnið „THE NORTH ATLAN-
TIC“ skilja menn um allan inn mentaða
heim málpráðarlínu milli Norðurálfu og
Vesturheims yfir ísland og Grænland.
Undir eins og Englar höfðu gjðrt inar
fyrstu tilraunir, til að leggja málpráð
beint vfir pvert Atlantshaf, en pær til-
raunir mishepnuðust, pá voru ýmsir peir.
er ætluðu að menn ættu að leggja práð-
inn pann veg, að styttra yrði landa á
milli: yfir Færeyjar, ísland o. s. frv.
Að vísu varð pessi skoðun ekki ofan á
pá; en jafnvel enn pá, eftir að ýmsir og
ýmislegir præðir eru lagðir yfir pvert
Atlantshaf, hefir Norður-Atlantshafsleiðin
sína vini og — sína óvini! 1 inni gömlu
kanselí-byggingu í Kaupmannahötn, par
sem dómsmálaráðgjafinn, sem einnig er
íslands-ráðgjafi, hefir bækistöður sínar,
liggur heill bunki af bónarbrjefum um
leyfi til að leggja práðínn um nefnd
lönd, og álíka mörg undírferlisbrögð hafa
verið spunnin upp, til að koma í veg fyrir
fyrirtækið.
Ið mikla málpráðafjelag Norðurlanda
(“store nordiske Telegrafselskab“) hefir
ekki verið aðgjörðalaust um petta efni.
Etazráð Tietgen hefir látið semja heilar
hersveitir af frumvörpum og uppástungum
með öllum mögulegum breytingar-tillögum.
Sjálfur hefir hann opið auga fyrir öllu
pví peningalega og verzlunarlega við fyrir-
tækið. En aulc pessa gefur veðurfræðin
(,,meteorologie“) eina aðalhvöt til að leggja
pessa línu. Spádómar veðurfræðisstofnan-
anna („meteorologiske Instituter“) reynast
mjög hæpnir og óáreiðanlegir að pví, er
Atlantshaf snertir. En veðurfræðingarnir
segja: sökin er hvorki vor nje vísindanna;
sökin er íslands. Eða rjettara sagt: pað
að spár vorar verða óáreiðanlegar, kemur
af pví. að okkur vantar málpráðarsam-
band við Island. Gefið oss málpráð til
íslands, segja peir, pá skulum vjer frelsa
tugi skipa og mörg hundruð, ef eigi pús-
und, mannlífa árlega. En petta mál, segja
peir, varðar allar pjóðir, er sjóferðir
stnnda um Atlantshaf og Norðursjó; pví
vilja menn reyna að fá helztu sjóferða-
pjóðír til, að ganga í borgun, að nokkr-
um parti hver, fyrir vöxtum af fje pví,
er fyrirtækið mundi kosta. En nú koma
vandræðin. pjóðir pær, er hlut eiga að
máli, hafa og annara liagsmuna að gæta,
sem stundum geta komið í bága við petta
fyrirtæki. Á Englandi og Frakklandi eru
stórrík fjelög, sem eiga aðrar málpráðar-
línur, er liggja frá peim löndum pvert
yfir Atlantshaf og beint til Ameríku.
p>essi voldugu fjelög sporna með linúum
og hnjám móti pví, að ný lína komist á,
og spara pau ekkert til að spilla fyrir
slíku fyrirtæki. Önnur lönd, t. d. Noreg-
ur', kunna að hafa aðrar ástæður til, að
vilja ekki vera með. Og í Danmörk
sjálfri skortir pað eigi, að fjöldi manna,
og pað peirra, er mikið mega sín, er
svo gjörður, að peir eru upp á móti
hverju fyrirtæki, sem Tietgen er við rið-
inn; og sumum dönskum pegnum kann
að sýnast pað ólmgur fyrir sig, að Island
verði drégið inn í málpráðanet hcimsins.
J>ví liggja frumvörp „ins mikla málpráða-
fjelags Norðurlanda-1 enn pá á hyllum kan-
selí-byggingarinnar sem ófrjóvgað egg í
móður-kviði. pað hefir elcki skort fregn-
rita til ýmissa blaða um heirn, sem hafa
spáð pessu eggi bráðrar frjóvgunar og
fæðingar. En menn ættu að fara varlega
í að trúa mikið á pað að sinni; og pó
skortir ekki hins vegar sterkar hvatir fyr-
ir Damnörku, til að fá málinu framgengt.
Auk pess, sem ísland hlyti ómetanlegt
gagn af málpráðarsambandi við heiminn,
væri pað ekki lítill uppgangs-vegur fyrir
Kaupmannahöfn að verða endastöð nýrrar
málpráðarlínu yfir Atlantshaf; mundi pað
auka bæði verzlunar-pýðing borgarinnar
og álit hennar og hag að ýmsu öðru leyti.
1) pað hefir pó sýnt signú f ár. er leið, að sildveiðin
hjer ú landi lietír valdið f>ví, að Xoregur líklega mun
verða fyrsta þjóð til að verða með í slíku fyrirtæki.
9
— 14. f. m. hjelt fjelag verzlunarmanna í
Reykjavík ársveizlu sína. peir voru boðnir þar
sem heiðursgestir Steingrímur skólakennari
Thorsteinsson og Jón alþingismaður Úlafsson.
pessi voru þar minni drukkin, fyrir fram á kveð-
in: íslands minni, og mælti Jón Ólafsson fyrir
)ví; verzlunarmanna minni, og mælti Steigrím-
ur Thorsteinsson fyrir því, en Porlákur Ó. John-
son kaupmaður þakkaði þá skál. Auk þess var
fyrir ýmsum skálum mælt og skemtu menn sjer
ið bezta. Á eftir ræðu Steingríms var sungið
retta kvæði (eftir hann):
YERZLUNAR MINNI. '
l.ag: Liti’ eg fram um loftin blá.
ÖLD heims út um höf og lönd
Ötul mjög stritar hart, bæði sumar og vetur,
Kappfús kröftum beitir hönd,
Knýst fram rásin og slitnað ei getur;
Drifthvít dansa segl um gráð,
Drjúgum þyrlast upp eimskipa kolsvartir reykir;
Járnreið flýtir ferð um láð,
Flytja hraðboðin rafurmagns eykir;
Eisar straumur, iðnar verk
Augum birtast furðusterk;
Lönd fríð yfir gríðar geim
Gæðum skiptast og ljómandi seim.
Heil þú, móðir arðs og auðs
ítra vezlun! sem löndunum hagsældir gefur;
pjóð vor þjökuð nær til dauðs
pinnar blessunar margsaknað hefur;
Seint í samflot þitt kemst hún,
Smáskip eitt meðal kaupfarar-drekanna stóru;
Drögum seglið samt við hún;
Smáir allir í fyrstunni vóru.
Heil þú, verzlun! markað mið
Ment og drengskap tengdu við;
pín heill líka sje vors lands,
Lýðinn styð þú og framfarir hans.
Ljós bjart fremdar löndum frá
Frjálst og glatt inn í skuggfylgsni vor látum
streyraa:
Kom þú! — kallar aldan blá —
Ivugginn þinn yfir haf láttu sveima.
Ljet sól uppi daga draug,
Dagþjóð fagnar, en nöldrandi svartálfar flýa,
Vor tíð víðkar sjónarbaug,
Veröld fyrir oss opnast in nýja.
Senn ber upprjett höfuð og háls
Hrein og íslenzk kaupstjett frjáls,
pá fyrst dafnar borg og bær,
Burum lands þegar ættjörð er kær.
Rothschild sem ölmusumaðnr.
[Pýtt.]
Jlieronymus Lorm segir í blaðinu
„Pester Lloyd“ frá fallegri sögu um barún