Skuld - 08.02.1882, Blaðsíða 3

11
Kjötsperðlar i„.» W*» sperði.sa,, hatal STJÍSjS
áður selst um allan hfe Fyri, M s»k er Það „r i„ ,„arf,a,i örahiari s^i ,k,.kUa„„a
stíiljanlegt að Það borgaði sig^nr spe,ði,sa,; selja best, og «■*.£•*•*
InawS. et „ei, gteú ta.iðVbi « «. að bri.g » sig. E„ P„» er ,„ei„t g.tt
I kjötaðsu„am M Ame,ík„ sje mestmeg.is kjöt í dösum - t,„,
í kiotaosunum ira Aiuöimu —&***• , n T:ifvo
trikínorma-sjúkt svínsflesk í stað nautakjöts, og miklu grösugu sljettlendum er urmull háifviltra
að það lítið af nautaketi, sem í þeim er, sjebg alviltra nauta. Hingað tii kafa menn ae
1 eins notað húðina og tunguna af slikum gnpum
pestarkjöt.
In ameríksku niðursuðufjelög eru oft stór og kjötiö að eins til að bua til ur supu-efm
hlutafielög með 2 til 4 milíóna króna höfuðstói. (*kjötextrakt»). En nú er fanð að sjoða kjo i
Fvrir fjelögum þessum er stjórn moð svip-laf þeim mður. fetta kjot er stórgerðaia i
uðu fyrirkomulagi sem við prívat-bankana í sjer og er sjaldnar nafn á dósunum, sem þaðer 1
Noregi. Verksmiðjurnar setja fult nafn sitt og Árið, sem tollinum var af Ijett, fluttist
o J ........ i I ii . .S i.:i 1-Æ.-, nf hneen lnöti Finn Ol
beimili á dósirnar' og þœr seljast til allra landalnokkuð hingað til lands af þessu kjöti. fað e,
0" allar þjóðir jeta kjötið úr þeim. Nafn verk- gott kjöt, og óendanlega miklu bet,a og holl-
f' . í___L Trtrt hofi L-flrnt fi
smiðjuinjíii c ■ “••■“ —---------- <=> i—' ,, ,
kiotinu sem í dósunum er, og svo um leið heimilis míns af nokkrum kaupmonnum, sem
J * ..... I i í nnlrþ.n lroeoo of hp«>an Irinfí •
nar er í einu bæði meðmæling með ara, en alment saltkjöt. Jeg heh keypt til
trygging fyrir að varan sje
ósvikin.
eru hjer við í dag, nokkra kassa af þessu kjöti
UJIJV IJIll uu ■'J ..... I - _ _ .
Mundi það mæla með verksmiðjunum, ef og þegar jeg keypti heilan kassa, f]ekk ,]eg 2
þær seldu trikínorma-sjúkt flesk og pestar-jpunda dós fyrir 90 aura.
kjöt ?
Á heimili mínu eru G fullorðnir og 2 börn
pað eru líka til norskar vörur, t. d. öl,|als 8 manneskjur. Úr hálfri slíkri 2 punda
sem flytjast og seljast til allra landa í heimi. dós kostar kjötið 45au. og úr því ásamt '/2 pd
“ “ ...I _ . . .... íii, Kninn fi
OCLU —............... ~
Hver flaska ber með með sjer nafn og heiœili af fleski, sem er 2i aura virði, er buinn til
bruggaranna.
kjötjafningur („lahskaus,'), og
eru kartöflu
Vill nú nokkur ímynda sjer, að norskuijhafðar með til þess, og kostar mig þá
bruggari mundi tappa eitur á flöskur sínar, til kjötjafningurinn 12 aura íyrir mann htern; (vel
_ I. ' /!. !_•_ n S.. ». li r\fl VW A1 vn O I
að græða fáeina skildinga í svip?
Mundi þad borga sig?
má vera án flesksins, ef maður hefir meiia a!
kjötinu). þ>etta er nægur matur handa 8 manns.
En skyldi ameiíkskt niðursuðufjelag betui Auðvitað þarf súpu, graut eða annati spónamat
geta án þess verið, að vara þess liafi gott orö á eftir
þ>etta er ódýr matur og ólíku betri en salt-
á sjer, heldur en norskur ölbruggarir .
Auk þessa hafa þúsundir af vörutegundum kjöt, sem mikið af næringarefninu er runnið úi
Ameríkumanna bolað samkynja vörur Noiður- út í saltlöginn
álfumanna burt af heimsmarkaðinum, og það Auk þess sem hafa má niðursoðna kjötið
umuuamja ............... r' i ---- l
flestar fyrir þá sök, hve vönduð vara Ameríku-Jfrá «Boston Beef Pacling Company» til að búa
stjóri, frá 19. þ. m. vil jeg tjá yður, að sam-
kvæmt viðkomandi verzlunar-skýrslum hafi árið
1879 verið fluttar út úr Norður-Múlasýslu af
síld 8694 tunnur, og árið 1 8 8 0 úr Norður-
Múlasýslu 61,170 tunnur, úr Suðtír-Múlasýslu
33,031l/t tunna, og úr Eyjafjarðar-sýslu 2607
tunnur1.
Hilntav Finsen.
Til
herra Jóns Ólafssonar, ritstjóra «Skuldar».»
IV.
Eins og allir muna er spítalagjaldið af
síld samkv. tilsk. 12. febr. 1872: ‘/2 al. af
tunnu hverri. Eftir verðlagsskránnm í hlutað-
eigandi sýslum, sem sjá má í Stjórnartíðind-
unum, er ’A ah (í fiski) sem næst 25 Au. það
ár, er hjer ræðir um.
Hvór, sem kann að reikna, getur nú af
þessu reiknað út, hvað inn á að hafa komið
í vor, er leið, í spítalagjald af síld þeirri, er
aflaðist 1880. Og um leið má reikna út, hve
mikilsvirði sannleiksást «ísafoldar» hafi verið
áður en hún hafði ritstjóra-skipti nú síðast.
V.
„Samkvæmt reikningum, er komu með
póstinum í gær til landshöfðingjadæmisins, vott-
ast, að spitalagjaldið hafi verið innheimt 1881:
í Suður-Múlasýslu fyrir afla-
árið 1880 ................ 9,150 kr. 50 Au.
(en þar í er talið spítalagjald
Norðmanna fyrir árið 1879 af
1686 tn. síldar);
í Norður-Múlasýslu fyrir afla-
árið 1880 .................... 13,564 — 89 —
í Eyjafjarðarsýslu fyrir sama
manna er, öllu fremur en fyrir verðmuninn.
pað eru lil í Ameríku niðursuðufjelög, sem
til úr kjötjafning, má og liafa það sem nýtt
í súpur; er þá haft ofurlítið af káli með
ár
2,792 — 13 —
V/IU l muuiouuuijciug, OCUI o - ... . ,
að eins sjóða niður beztu og Ijúffengusu stykkinbS sv0 sem " teskeiðai a „ie igs -jötex ia,v i
af skrokknum; þau hafa stór beitilönd viðlsúpuna, en piparrótar-sósa með kjötinu.
slátrunarstaðinn, svo þeir geti alið giipina -Á sunnudaginn, ei vai, sá jeg að einBost-
. . . .. . .. — L-.simoií ncpoði 9 manns. Að tol 1
ðlUtl 11 IJUl ÖIUUIUIJ^ u ' v f v* þ UilU gi jpiiiu I A*\i-ll‘
(sem oft eru keyptir lengst vestan ur álfu) áð-bns-dos œeð kálmeti nægðl 9 manns‘ Að tolh
frá dregnum kostaði mig því sá miðdegisverður
Samtals 25.907 kr. 52 Au.
Ritstofu landshöfðingja, 6. febrúar 1882,
Jón Jónsson».
ur en þeim er slátrað.
U - - ------- . w . .
Slíkt fjelag er »The Boston Beef Vacking 15 aura fyrir hvern mann — eldiviður og
Company», og skulum vjer í dag reyna niður-
soðna kjötsúpu og skelpöddu-súpu frá fjelagi
þessu.
Rauðu dósimar þarna á horðiuu vega um
2’/2 pund; þær eru fullar af einmunagóðu,
feitu, nýju nautaketi, og má seija slíkar dósir
í stórkaupum hjer á landi fyrir 1 kr. 25 au.,
ef enginn tollur er á lagður, en með reiknað
farmgjald og vagjald (»Fragt og Assurance»),
rentur, vinnulaun og hæíilegur kapmannságóði
Og væri meira keypt af því hingað til lands,
mætti fá það fyrir minna verð hjá fjelaginu og
selja það því enn ódýrra hjer. í smákaupum
er dósin nú hjer í Kristjaníu seld fyrir 1 kr
50 aura.
En þaö er vel aðgætandi að þetta kjöt ei
beinlaust; en svo er það og þjett pressað sam-
an, því fjelagið hefir sjerstaka aðferð, sem það
hefir uppfundið og tekið einkaleyli fyrir, til að
pressa vatnsefnið burt úr kjötinu. pegar dós-
in er opnuð, er alt þjett og samfelt í henni.
í þessu kjöti er því meira næringarefni
heldur en í jafnvigt þess af vetyulegu nauta-
keti, sem bæði bein og vatn þyngja.
kartöflur þó ekki reiknað.
Mjer þykir kjötið bezt kalt með salati eða
öðru kálmeti; en börnin mín vilja það heldur
steikt með venjulegri sósu
— þetta síðasta vottorð fengum vjer eftir
að I.—IV var s ett, og sjest á því, hvað í raun
og veru hefir komið inn. Einnig þetta staðfestir
í alla staði áætlun vora og fjárlaganefndarinn-
ar, og sýnir, að vjer höfum bygt á kunnugleik
og áreiðanlegum skýrslum.
Ritstj.
Spítalagjaldiö, „ísafold“ ogsaimleikuriim.
I.
„Ilerra Jon Ólafsson barði það blákalt
fram, að spítalagjaldið af síld þeirri, sem síð-
astliðið ár (1880) aflaðist hjer við land,
uema 25,000 kr.».
[,,ísafold“ VIII, 30, 24. desbr. 1881].
II.
„Fjárlaganefnd neðri deildar. og fremstur
í flokki herra Jón Ólafsson, bygðu áætlun sína
á einhverjum skýrslum, sem þeir þcktu og eng
inn annar, ekki einu sinni landsstjórninn.
[Sama blað, s. st.].
III.
<■ Landshöfðinginn yfii' íslandi.
Reykjavík, 24. janúar 1882.
Ú t af þóknanlegu brjefi yðav, herra rit
(Úr hrjefi af Akureyri:)
Guðmimdnr Hjaltason,
sem um þingtímann hafði haldið fyrirlestra
Reykjavík um lýðháskóla á Norðurlöndum,
dvelur 1 vetur hjer á Akureyri. Hann hefir
mum haldið sunnudagaskóla hjer á þinghúsinu og
kent munnlega, 3 stundir á hverjum sunnudegi,
sögu og landafrœði íslands, dönsku og reikn
ing. par að auki hefir hann jafnaðarlega flutt
hjer fyrirlestra, fyrst um lýðháskóla og síðan
um sögu íslands og ferðir sínar. Mælt er hanr
hafi í hyggju að stofna lýðháskóla í Höfðahverf-
inu, og er sagt að inn góðfrægi þingmaðui
Eyfirðinga, Einar Ásmundsson, muni styðjí
það fyrirtæki
TTúF Eyjaíirði mun eliki alt talið í þessari skýrslu
og af ísafirði, þar sem og aflaðist, er ekkert talið, o,
höfðum vjer þó um það spurt í brjefi voru.
Eitstj.