Fróði - 31.03.1880, Blaðsíða 3

I
I
Fluttar kr. 657, 27
vegar á Tjörnesi..............— 70, 00
vörðuhleöslu á Tunguheiði . - 60,00
óvissra útgjalda.............~~_______32’.51
Samtals kr. 829, 78
Sýslunefndin kaus mann úr sínum
flokki, Jakob Hálfdánsson á Grímstöðura,
til að ferðast um sýsluna á þessu vori,
skoða alla sýsluvegi, gefa nefndinni skýrslu
um ásigkomulag þeirra og semja tillögu
um hvernig vegagjörðum skyldi hagað
eptirleiðis.
í sýslunefndinni komu fram nokkr-
ar bænir um fjárstyrk úr sýslusjóði
0g Um meðmæli að fá styrk úr landsjóði
til ymsra þarflegra fyrirtækja. Veitti
nefndin úr sýslusjóði kvennaskólanum í
Eyjaúrði 100 kr. og Magnúsi þórarinssyni
á Halldórstöðum í Laxárdal 200 kr. tii
utanferðar að læra að smíða og uota tó-
skaparvjelar. Magnús sýudi á fundiuum
vjel, er hann hehr fundið og smíðað til
að búa til tiuda í ullarkamba, og þótti
vjelin lýsa einstöku hugviti og hagleik
Er hún að stærð og löguu svipuð sauma-
vjel, og snúið á sama hátt. Getur hún
beygt og klippt af vírnum einn kamba-
tind á sama tima, sem saumavjel saumar
eitt nálspor. Nefndin gaf Maguúsi eínnig
beztu meðmæli sín til að fá styrk úr
landsjóði í sama tilgangi.
Nefndin gaf enn fremur meðmæli til
styrks úr laudsjóði l’áli Jóakimssyui að
læra búfræði í búnaðarskólanum að Steini
í Noregi, og Steinþóri Bjarnarsyni að
læra í Reykjavík að höggva stein og hlaða
steinveggi
Samþykkt var að skrifa laudshöfðingja
og biðja hann að fá mann, einkum frá
Noregi, til að kenna hjer að klekja út
laxi og auka laxveiðina. Vildi nefndin
styrkja til þess með 100 króna tillagi úr
sýslusjóði, ef á þyrfti að halda.
Reikningur sýslusjóðsins var yflrskoð-
aður fyrir umliðið ár og áætluu samin um
tekjur og gjöld sjóðsins á þessu ári. í
sjóöi voru 282 kr 16 a., og jafnað var
7 aurum á hundrað, er gera 579 kr. 8 a.
Útgjöld voru áætluð:
Til fundarhalda..............kr. 140, 00
fyrir eptirrit reikninga . . — 20,00
til yíirsetukvenna .... — 270, 00
— Maguúsar þórarinssonar . — 200, 90
— kvennaskólaris á Laugalandi — 100, UO
— óvissra gjalda og eptirstöðva — 131. 24
Samtals kr 861,24
Menu voru nefndir í kjörstjórnir í
þeim hreppum, þar sem nýir sýslunefnd-
armenn verða kosnir ( vor, og í kjör-
stjórn við alþingiskosningar á komanda
hausti voru nefndir Benedikt prófastur
Kristjánsson í Múla af flokki sýslunefndar-
manna, og Benedikt prófastur Kristjánsson
á Grenjaðarstöðum af öðrum kjósendum.
Eins og öllum er kunnugt, er síra
tlannes Aruason dáinn, er kennt hefrr
sálarfræði og hugsurrarfræði í prestaskól-
mum yfir 30 ár. [>að var maður, sem
Bdrei tranaði sjer mikið fram, og sern
inargur ef til vill eigi þekkti eða vissi
hvað í bjó. Vjer ætlum hjer eigi aö
halda neina lofræðu yíir síra Uannesi
heitnum, en svo mikið getumvjerþó sagt
með sanni, að eins og haun hafði lugt
allmikla stund á fræöi þá, er hanrr kenndi
og matti teljast maður veiaðsjer í henui,
eins stundaði hann kenusluna rneð stakri
alúð, svo að óhætt er að segja, að hjer
á landi er vaudíeriginn maður í hans stað.
Einhver kann að segja, að það geri lítiö,
hvern landshöfðinginn hefir sett í stað
hans nú í vetur, því að sú embættisskip-
un staudi eigi lengur enn til vorsins. þa
fyrst verði embættið veitt lyrir fullt og
fast. En vjer getum eigi faliizt á þá skoð-
un; því að auk þess sem það er áríðandi,
að varrda menn til hverra starfa sem er,
þa er það þó eigi sízt til kenuslustarf-
anna, og þar sem þetta embætti við presta-
skólann er hið eina hjer á landi, sern
ætlað er til að veita ungum mönnum
nokkra heimspekilega menntun, þá virð-
ist það hafa mikla þýðingu, hvernig það
er skipað. það mun vanalegast að skipa
þaun mann til að gegna embættisstörfum
um stundarsakir, er líklegastur þykir og
verðugastur af sækendum til að fá em-
bættið fyrir fullt og fast. En hvern hefir
þa landshöfðinginn sett í vetur f embætti
þetta? Isafold segir hinn síðsta sækj-
andauna fjögra, sem er nokkuð tvírætt.
Af tiinum 4 sækendum ætluin vjer eigi
neitt að tala nm síra Matthías, En þaö
er oss sannarlega spurning, hvers vegna
kand. Steingrímur Johnsen er tekinn
fram yflr bæði Björn Ólsen og Ilelga
Helgesen. Vjer verðum hreiuskiinislega
að játa, að það er oss með öllu óskilj-
anlegt, ef litið er að eins tii þess, sem
hjer ætti að taka til greina, hæfllegleiku
mannanna. það er tlestum kunnugt, að
Björn Olsen er af öllurn þeim, er rrokk-
uð til hans þekkja, talinn gáfaður maður og
einkar vei að sjer afjafnungum mönnurn,
enda heflr hann fengið bezta vituisburð
í öllum prófum sínum, bæði í latínu-
skólanum hjerna og við háskólann,
og þá líka í heimspeki; auk þess er
hann einstakur reglumaður. Slíkur mað-
ur hefði að líkindum verið einkar vel
faliinn til kennara í heimspeki við skóla
hjer, og með gáfum sínum, reglusemi
og alúð við vísindaleg störf hefði hann
án efa innan skamms orðið ágætur kenn-
ari í fiæðigrein þessari. En vjer viljurn
nú gera ráð fyrir, að eitthvað hefði þótt
vera því til tálmunar að setja bann, þar
sem hann er kennari við latínuskólann
og umsjónarmaður með piltum. Hvers-
vegna var þá gengið fram hjá Ilelga
Helgesen? Eigi þarf að keuua urn æsku |
hans, þar sem hann mun vera nær fimm-
tugur að aldri. Uann hefir tekið próf í
heimspeki við haskólann i Kaupmanna-
höfn meö bezta vitnisburði og embættis-
próf hjer við prestaskólann sömuleiðis
með bezta vituisburði. Hann heflr og
verið kennari nú í 16 ár, og gegnt þeim
slörfurn með heiðri og sóma. Haun er
vel gáfaður maður og reglumaður um
alla hluti. Fram hjá þessum tveimur
mónnum er geugið og fram yflr þá tek-
inn maður, sem fyrir nál. 6 árum hefir
tekið embættispróf með ljelegum vitnis-
burði, og sem vjer ætlum standi talsvert
að baki báðum hinum, bæði að gáfum
og þekkingu. Margir, sem þekkja guð-
fræðiskennslu hans í lærðaskólanum,
munu og álíta, aö honurn sje önnur sýsla
betur laginn enn sú , enda mun hann
ineira hneigburtil annars enn vísindaiðk-
ana t. d tii sönglistar. Slíkar embætta-
skipanir sem þessi líta því nokkuð und-
arlega út, og í fljótu bragði getur það
virzt svo sem landshöfðinginn hafi hjer
haft fyrir augum eitlhvað annað enn þarfir
og gagn embættisins sjálfs.
Vjer skulura enda þessa grein vora
með þeirri ósk og von, að landshöfðing-
inn hafl framvegis fyrir augum í embætta
skipunum sínum einungis þarflr embætt-
anna og hæfilegleika og verðleika sækj-
andanna. y—z.
Heiðraði Fróöi.
f*egar jeg las boð-brjefið þitt, sá
jeg af því, að þú mundir ætla þjer að
láta kenna margra grasa f blaði þínu,
og datt í hug að senda þjer dálitla
grasagrein „til skemmtunar og fróð-
leiks“. Til þessa hvóttu mig líka fund-
irnir, sern sparnaðar og framfarafjelög-
in hafa verið að halda, á hverjum
karlmennirnir hafa gengið flokkum
saman í 'vínbindindi, en kvennfólkið
tekið sig sainan um að minnka ef ekki
af taka kaffidrykkjuna, og allt ætlar
nú að komast f það horf, aö menn
mega ekki hressa sig lengur á sprit-
blöndudropanum sökum ólukku tolls-
ins, og ekki lieldur velgja sjer í kaffi-
bolla vegna stígandi prísa á kafíinu, og
óorðsins sem koininn er á kaffibætinn,
sem sutnir eru nú íarnir að kalla
„kaffispilli“, af því hann hvað vera
sainsettur af baunum, byggi, malti, róf-
um, næpum, jarðeplum, eikarávöxtuin og
kaffirót. Síðan sje bætt við, ofan í
kaupið, rauðum lit (máske banvænum),
brauðskorpum, múrsteini og sandi
til að bæta litinn og drýgja vigtina.
Reyndar meguin vjer nú íslendingar, í
alvöru að segja, missa tárið, þó sum-
um af oss væri farið að þykja það
fremur ljúlíengt, sjálfsagt líka kaffi-
spillinn, og margir kaifidropann, að
minnsta kosti þeir, sern hafa kúamjólk-
ina og geta brúkað hana til sælgætis
og vökvunar, en þar sem ekki er mjólk-
in t. a. m. í þurrabúðum, við sjó og
hjá mörgum fátæklingum, þá er þeim
vorkunn þó þeir vilji hafa eitthvað í
kaffistað eða til vökvunar; en úr þessu
er hægt að bæta með því, að brúka
drykkjurtirnar, sem bæði eru nægar hjá
oss og miklu heilnæmari enn kaífið.
Fað má víða iá leiðbeining urn þessar
drykkjurtir t. a m. hjá Eggert Ólafs-
syni, síra Birni Hal dórssyni, Oddi
Hjaltalín og Alexauder Bjarnasyni, en
af því rit þeirra eru óvíða, en Fróði
þinn, að vonurn, svo að segja í hvers
manns Jiúsi, þá gerirðu svo vel að færa
lesendum áminnsta grasagrein, og skal
jeg þá benda á, hvenær og hvernig