Fróði - 08.09.1881, Page 1

52. blað,
Aknreyri, fimmtndaginn 8. septamber
1881-
267
268
269
S k r á
um Vóg þctu, er alþingi hefir samið að
þessa sinni.
1. Fjárlög fyrir árin 1882 og 1883.
2. Fjáraukalög fyrir árin 1878 og 1879.
3. Fjáraukalög fyrir árin 1880 og 1881.
4. Lög um samþykkt á landsreikningn-
um 1878 og 1879.
5. Lög um útflutningsgjald af fisld og
lýsi (spítalagjaldið afnumið).
6. Víxillög fyrir Island.
7. Lög um víxilmál og vixílafsagnir.
8. Lög uin borgun til hreppstjóra og
annara, sem gera rjettarverk.
9. Lög um breyting á 1. og 5. grein
laga 27. febr. 1880 um skipun presta-
kalla.
10. Lög um að stjórninni veitist heimild
til að selja nokkrar pjóðjarðir.
11. Lög um að gefinn verði eptir nokk-
ur hluti af skuldakröfum landsjóðs hjá
ýmsum hreppum í Snæfellsnessýslu
út af kornlánum, sem peim hafa
verið veitt.
12. Lög urn kosningarrjett kvenna.
13. Landamerkjalög.
14. Lög um löggilding verzlunarstaðar
við Kolbeinsárós í Skaga,íirði.
15. Lög um löggilding verzlunarstaðar á
Hesteyri við Hesteyrarfjörð (í Jökul-
íjörðum).
16. Lög um friðun fugla og hreindýra.
17. Lög umbreyting 4 2. og 3. gr. laga
11. febr. 1876 um stofnun lækna-
skóla í Keykjavík.
18. Lög um leysing á sóknarbandi.
19. Lög um lækningar peii-ra, er eigi
hafa tekið próf í læknisfræði.
20. Lög um að söfnuðir taki að sjer
umsjón og fjárhald kirkna.
21. Lög um breyting á tilskipun um
póstmál 26. febr. 1872 oglögum 15.
okt. 1875 um breyting á sömu til-
skipun.
22. Lög um bæjarstjórn á Akureyri.
23. Lög um sölu á fangelsinu í Húsa-
vik.
24. Viðaukalög við lög 27. febr. 1880
um stjórn safnaðarmála og skipun
sóknarnefnda og hjeraðsfunda.
25. Lög um gagnfræðaskólann á Möðru-
völlum.
26. Lög um bann gegn innflutningi á
útlendu kvikfje.
27. Viðaukalög við lög 14. des. 1877
um ýmisleg atriði, er snerta fiski-
veiðar á opnum skipum.
28. Lög um kosningu presta.
29. Lög um friðun á laxi.
Af pessum 29 lagaboðum eru llhin
fyrst töldu byggð á frumvörpum, er stjórn-
in lagði fyrir pingið, en hin 18 á frum-
vörpum einstakra pingmanna.
Auk pessara laga hefir alpingi sam-
pykkt nokkrar ályktanir og eru pær:
1. Alyktun um skólamál (styrk til að
stofna alpýðuskóla).
2. Alyktun um lestagjald af póstskip-
unum (mál skal höfða til að fá end-
urgoldið lestagjald, sem álitið er að
órjettilega hafi verið dregið frá lands-
sjóði um nokkur ár og látið renna
í ríkissjóð Dana).
3. Alyktun um greiðslu á skuldum
enskra brennisteinsnema í þingeyj-
arsýslu (skorað á ráðgjafann, að
styrkja til að nokkrir landsmenn
fái skuldir, sem peir hafa nú átt ár-
um saman hjá enskum brennisteins
nemum).
4. Alyktun um gjöf Jóns Sigurðssonar
(vöxtum af pessari dánargjöf skal
varið til verðlauna fyrir ritgjörðir
um sögu og stjórnarefni íslands).
5. Alyktun um amtmannaembættin (að
pau verði afnumin).
6. Alyktun um pvergirðingar í Ell-
iðaánum (að pær sjeu teknar upp og
mál höfðað fyrir veiðispjöll á pjóð-
jörðinni Hólrni, sem liggur við ár
pessar).
7. Ályktun út af umboðsskrá Jóns rit-
ara Jónssonar í Elliðaármálunum.
(Jón hefir verið skipaður til að dæma
í málum, er risið hafa út af pví, að
pvergirðingar og laxakistur hafa ver-
ið teknar úr ánum. Neðri deild
pingsins fer í álykt sinni fram á,
að stjórnin fresti pví, að láta penn-
an utanveltudómara dæma, fyrri held-
ur enn löglega er útkljáð með dómi,
livort maður sá, sem pvergirt hefir
árnar, eigi einn alla veiði fyrir ofan
pessar pvergirðingar eður eigi, og
kaus pingdeildin tvo menn, Arnljót
Ólafsson og Tryggva Gunnarsson,
til að flytja petta erindi við stjórn-
ina).
þessi eru pau mál, er pingið hefir
útkljáð í sumar, en auk pess hefir pað
meira eða minna fengizt við 54 lagafrum-
vörp, er sum hafa verið felld (34), sum
tekin aptur (4), og sum eigi orðið rædd
til fullnustu (16). |>á hafa og nokkrar
tillögur til pingsályktunar fengið sörnu
útreið, og voru pær 9 talsins. þannig
eru pað 63 pingmál, sem eigi hafa náð
fram að ganga, en 36 er fullrædd hafa
'Jóaa s sj erviæknseg’g-ar.
(Framh.) Ofan á ailt þetta bættist, að
almenningi var kunn orðin staðfesta Mar-
íu, og þeir voru margir, sem vorkermtu
henni rannir hennar, þótt þeir létu eígi
ntikið á bera. Einnig var kominn kurr í
menn gegn gaidradómöndunum og fór
hann sívaxandi. Til þessa hafði allt geng-
ið svo liðugt fyrir þeirn. þrjátiu og tvær
konur höfðu verið kærðar og píndar, sök
sönntið á hendur peim og þær brenndar.
Engin þeirra liafði orðið dómurnnum sjer-
lega erfið. það var mest, að dómararnir
urðu að láta nokkrar þeirra hangaísnöru
í lausu lopti, með blýsökkur á fótunum,
rneðan dórnararnir snæddu dagverð. f>á
er dómararnir komu svo frá dagverði, þá
þurfti aldrei að toga orð úr hálsi söku-
dólgunum. [>ær meðgengu allt, sem dóm-
ararnir vildu. Nú kom allt í einu þessi
María rneð þráa sinn, og nú var öil þessi
dásamlega dómgæzla farín í hundana.
því að auk Maríu sátu margar aðrar
grunsamar konur í dýflizu. En kurrinn
hjá almenningi var orðinn svo mikill, að
menn þorðu eigi að liöfða nv sakamál,
fyrri en hinum eldri væri lokið.
Og ofan á allt þetta kom nú hneyxl-
ið með Jónas sjervizkusegg. paö var
ekki ein bára stök.
María fjekkst eigi til að játa brot
sitt, og þó sárlangaði þá svo til, að dæma
hana til dauöa. Jónasi vildu þeir svo
fegnir sleppa, en þótt hann væri píndur
til sagna, tjekkst hann ekki til aðjáta,að
hann væri saklaus. Fógetinn sagöi, að
ef það hefði nú verið svo vel, að Jónas
hefði verið kvennmaður, þá hefðj vei mátt
brenna hann í misgripum, í staðinn fyrir
Maríu, og láta svo hana sleppa í stað Jón-
asar. J>á hefðu þau bæði f'engið það, sem
þau vildu, og rjettvísinni verið fullnægt.
En það, sem bæjsrstjórninni þótti
sárgrætilegast, er enn ótalið. {>að kom
langt að. í landsuöri dró upp bliku, frá
Ilegensborg, og leit út fyrir stjórnmála-
legt óveður. María var af engri kotunga-
ætt. Qún var amtmannsdóttir frá Úlm.
þar var æltfólk hennar, og í miklum met-
um. {>að var allt sannfært um, að María
væri saklaus, og liafði því fengið yflrvöld- '
in í lílin til þess, að biðja henni lausnar
hjá bæjarstjórninni í Nyrðrabæ. En það
dngði ekki. Fógetinn kvað það hættulegt
fyrir virðingu «rjettaríns», að pína konu
fimmtiu og átta sinnuin til sagna, og
mega svo loksins ekki einu sinni sviða
hana svo lítið, hvað þá brenna hana al-
veg. En Úlmverjar Ijetu Nyrðrabæjar-
menn engan frið hafa. þetta sama ár
var haldin hátíð í Regensborg, í minn-
ingu stjórnlegra atburða nokkurra, og var
þar viðstaddur Rúðólfur keisari annar.
Fulltrúi Úlmverja fjekk að heiman boð um,
að tala máli Maríu við fulltrúann frá
Nyrðrabæ. Hann tók því þunglega, og
þá er þeir skildu hótaði fulltrúi úlmverja
því, að keisarinn og þjóðin öll skyldi fá
að vita um dómgæzluna í Nyrðrabæ, og
skyldu þeir sjá hvernig þá færi.
Nú víkur söguuni aptur þangað, sern