Fróði - 25.04.1882, Blaðsíða 2

71. bl.
F B Ó Ð 1.
18S2.
124
eptir pað talinn með aðal-hersliöfðingj-
um liússa. Siðan var hann aptur send-
ur til Asíu, er ófriði laust par upp, og
var að því kominn að vinna par algjör-
lega, er Alex. II. dó og sátt var samin
og hann heim kallaður.
Skobelef er talinn í flokki peirra
manna á Rússlandi, er sagður er mjög
fjölskipaður og vel skipaður, er koma
vill öllum Slöfum í eitt allsherjar sam-
band. Hjelt hann fyrir skömmu síðan
ræðu eina í Pjetursborg i pá átt, og
hvatti til pess að styrkja uppreistarmenn.
Síðar hjelt hann ræðu meðal serbiskra
stúdenta í París, og eggjaði pá og æsti
til að hrinda af sjer öllnm yfirráðum
Austurríkis, kvað jójóðverja vera og verða
verstu fjandmenn Slafa og pað mein
peirra, sem mætti til að rista burt og
„rjóða sverð í blóði“, og svo mundi fara,
og pað væri ópoklegt, að upp kæmi styrj-
öld peirra í milli áður langt um liði.
Voru æsingar miklar í blöðum út úr
ræðum pessum; spáðu flestir pær mundu
ekki af hans eignum toga spunnar, held-
ur væri ítússastjórn á bak við. Voru
j'jóðverjar einkum uppvægir, og sögðu
par koma fram fornan fjandskaparanda
Itússa, og kröfðu að stjórn peirra gerði
uppskátt, að ræður pessar væru ekki
með hennar vilja fram komnar. J>að hefir
líklega heldur ekki orðið til friðunar
J>jóðverjum, að sagt var að Gfambetta og
Skobelef hefðu talazt við, og Skobelef
spáði peim pví, að peir mundi líka eiga
Prökkum að mæta, ef til ófriðar kæmi.
Skobelef var í gær kallaðar hraðleiðis
heirn til Pjetursborgar.
A Egyptálandi hefir og orðið óeirða-
samt. Egyptastjórn hefir tekið stórfje
að láni hjá auðmönnum enskum og
frakkneskum, pvl að fjárhagur er slæm-
ur par í landi. J>ótti láneigendum fje
sitt í hættu, og sendi pví stjórn Frakka
og Englendinga menn suður til Egypta-
lands til pess, að hafa gætur á fjármál*
um pess. Gerðust fjárgæzlumenn pess-
ir fljótt óvinsælir; pótti mönnum peir
láta nokkuð mikið til sín taka, og Kedi-
vanum misboðið með böndum pessum.
Hófust hermennirnir og pjóðin upp til
handa og fóta, og heimtu ráðaneytið sett
frá er að völdum sat. Varð Kedivinn að
gera sem peir vildu vera láta. Kraddi
hann siðan stórmenni landsins til pings,
en ping pað krafði breytingar á stjórn-
arskrá og að fá fjárstjórn í sínar hend-
ur. Varð ekki samkomulagi á komið
með pingi og fjárgæzlumönnum, en ping-
ið íjekk pó pví fram komið, að nýr ráð-
herra var kosinn, að nafni Muhamed
Paska. Verður ekki enn sjeð fýrir enda
á málum pessurn.
Fraklcland. Jeg gat pess síðast er
jeg reit, að tíambetta væri orðinn ráfc-
gjafastjóri, en pann sess sat hann ekki
lengi. Undir lok janúarmán. bar hann
upp breytingu á kosningarlögum Frakka.
I senatinu (annari pingdeild) eru
300 pingmenn, eru 75 af peim kosnir
125
par til æfilaugrar setu, 225 til9ára; 75
fara frá priðja hvert ár.
tíambetta bar upp pá breytingu, að
enginn yrði kosinn til æfilangrar setu,
en 75 af báðum pingdeildum til 9 ára.
Öllu Frakklandi er, sem kunnugt er,
skipt i fylki, en hverju fylki aptur í
kjördæmi og er 1 fulltrúi kosinn í hverju
kjördæmi; vildi Gambetta að allir full-
trúar úr sama fylki væru kosnir í einu.
þetta var kallað lista-kosning (scrutiu
de liste). |>eir er vægari eru vildu eigi
breyta stjórnarlögum Frakka, en peir
er ákafari eru pótti breytingin of lítil.
Var hún svo felld, en Gambetta sagði
af sjer ráðgjafastjórn. Kvaddi tírevy pá
Freycinet til að gerast ráðgjafastjóra,
og myndaði hann síðan ráðaneyti, er pyk-
ir stefna til friðar og spekta.
Mörgnm pótti missir í Gambettu,
pótti hann ruargar pær ráðstafanir hafa
gert, er til bóta horfðu, vel byrjað og of
skjótt endað, en geta pess til, að ekki
muni pess langt að bíða, að hann setjist
í sessinu aptur. — Frakkar hafa sigrað
í Túnis; skulu peir og Beyinn nú sáttir
að kalla; sáttaskilmál söm og 12. maí
í fyrra.
Á írlandi eru óeirðirnar engu minni
en áður. Málaferli og deilur svo pús-
undum skiptir með leiguliðum og jarð-
eigendum. Leiguliðar sitja um jarðeigend-
ur myrða pá og ofsækja á ýmsar lund-
ir, spilla veiði peirra o. ti. Hetír verið
beitt hervaldi til pess, að sefa óspektir
peirra, en svo óheppilega hefir tiltekizt
stundum, að hermennirnir hafa gengið í
flokk leiguliða, og hefir pá ekki um batn-
að eins og nærri má geta. J>iugmenu
íra krefja sjálfstjórnar peim til handa;
hefir Gladstone ekki illa uudir tekið; bað
hann pá semja írumvarp, talaði langt
og snjallt, kvað sjer pykja hæpið. að
írar kynuu með að fara sjálfstjórn. J>að
pykir nú hæpið, hversu langlifur Glad-
; stone verði í ráðgjafastjórn á Englandi.
| þingmenn í efri málstofu par hafa ný-
1 lega krafið rannsóknar á aðferð stjórn-
■ arinnar á írlandi og landlögunum og af-
j rekum peirra; vildi Gladstone koma í
| veg fyrir pað og fá neðri málstofuna til
pess, að neita pví að rannsókn yrði haíin,
en pví var ekki gegnt; hefir hann báðar
málstofur á móti sjer og pykir pví lík-
legt að hann segi af sjer völdurn bráð-
lega.
Danmörk. J>ingið tók til starfa 29.
nóv.; hófust skjótt deilur með hægri og
vinstri mönnum í ymsuin niálum, en pó
einkum er til fjárlaganna kom. Kom-
ust ekki á nema bráðabyr^ðalög (mid-
lertidig); brugðu vinstri Estrup um gjör-
ræði, og afc hann sæti í ráðgjafa sessi í
trássi, par sem hann væri algjörlega í
minni hluta. |>ó harðnaði enn er land-
varnarlögiu komu til umræðu; krefja
hægri 60 milíóna króna til pess, að víg-
girða Kaupmannahöfn, en vinstri voru
algjörlega í móti, kváðu Lamnörku engu
minni hættu búna af ófnði, pótt Höfn
126
væri víggirt; muudi hún fljótt verða unu-
in, með vigvjelum peim, er nú tíðkast,
og fje pessu pvi fleygt í sjóinn. Hægri
menn eru á öðru máli; hafa peir sent
erendsreka sína út um land allt tilpess
að tala máli sínu og sitja að veizlum, en
peim hefir lítið ágengt orðið. Hefir mik-
ið verið rætt í blöðurn uiu petta mál, og
jafnvel komið út bækur með pví og móti.
S v a r
til aðsendrar greinar af Austurlandi í 57. bl.
l'róða,ásamt li ug v ekj u til Austf irðiuga.
Það cr eins og það sje orðinn
tizka, að þeir, sem skrila blaðagreinir
eða frjettir í norðlenzku blöðin hjeöan
af Austuriandi, finni sjer skylt að æpa
hástöíum um fjelagsleysi og dáðleysi
manna hjer cystra, en eins og himininn
detti í höfuðið á þeim að hugsa til
þess, hversu „nágrannarnir nyrðra bruna
áfram á skeiðfleti framfaranna".
1 „aösendri grein af Austuriandi*
f 57. bl. Fróða er einna skýrast kveðið
að þessu; þar stendur auk annars:
„það (að gefa góð ráð) mun nú verða
„þrautin þyngri, þess lieidur sem menn
„eru lijer eystra svo frábitnir fjelagsskap
„og fundarhöldum. Það hlýtur annars
„mörgum góöum dreng til hjarta að
„ganga (sei! sei!), hve vjer æ drögumst
„aptur úr þegar til allra frainkvæmda
„kemur, til móts við nágranna vora
„Norðlinga. Ilvað veldur slíku, eða
„iivað á sá doíinsháttur lengi að lifa?“
Þótt slík ummæli sem þessi lýsi
svo hlægilegum „gatistahætti“, að þau
sjeu varla svara vcrð, þó ætlum vjer
að fara um þau fáeinutri orðum,afþvf
vjer álítutn, að sá hugsunarháttur, setn
þau eru sprottin af, sje rangur og sje
— ef hann væri almennur — fremur
lagaður til að spilla góðum íjelagsskap
enn styrkja hann, fremur til að vekja
óbirgingsskap og dáðleysi, en til að
glæða hjá mönnuin sjálfstraust og
manndáð tii frainiara. — Oss keinur
eigi til hugar að bera á móti því, er
svo margir kannast við, að mikið skorti
á að þjóðin í heild einni leggi það
kapp, þá eindrægni og ósjerplægni í
sölurnar fyrir sína eigin framför, sent
óskanda væri og hugsazt gæti, en aö
Austíirðiugar standi í þessu efni svo
langt á baki, eða Norðlendingar sjeu
í nokkru verulega svo langt áundan
hinuin fjóröungunuin, það getum vjer
cigi heyrt og það tnun Norðl. ekki
einu sinni sjálfuin finnast, og getur
varla átt sjer stað, þar sem „allt er
saina tóbakið“. Það er því hállleiðin-
iegt, að inenn í staðinn íyrir að rita
eitthvað uppbyggilegt skuli helzt fá
sjer það til yrkisefnis, að rita átnælis-
yrði f norðlenzku blööin um fjelags-
leysi, fundaleysi, dáðleysi og frainíara-
leysi sinna egin fjórðungsbræðra, en
hefja Norölinga upp í skýin íyrir í-
myndaðar frainfarir, sem þeir ekkert
þekkja til og engar sönnur hafa fyrir,
nerna uf lítt áreiðanlegu blaðaskrumi.