Fróði - 02.03.1883, Blaðsíða 2

bl. 97.
F R 6 D 1.
1883.
76
77
78
brotaár á 17. öld, 20 á 18. öld, og 24
á þeim hluta þessarar 19. aldar, sem
liðinn er.
Flestum lesenda vorra eru án efa
kunnar margar ágætar ritgjörðir á ís-
lenzku eptir penna unga vísindainann
vorn, er flestar lúta að ymsum greinum
náttúrufræðinnar. Eldgos pau, er menn
hafa sögur af hjer á landi, hefir hann
í stuttu máli talið í almanaki J>jóðvina-
fjelagsins 1881, og í Andvara 1882 er
eptir hann mjög fróðleg ritgjörð um
jarðskjálfta. Nú hefir herra Th. í
hók peirri, sem áður er nefnd, skýrt
þetta mál í heild sinni rækilega á öðru
helzta tungumáli Norðurlanda, svo bók-
in er pess vegna aðgengileg fyrir Dani,
Norðmenn og einnig Svía, par sem hún
eigi hefði verið pað, ef hún hefði verið
rituð á íslenzku. En herra |>. Th.
hefir eigi að eins látið lenda við að
fræða Norðurlandabúa um eldfjöll og
jai’ðelda á landi voru með pessari bók
sinni, heldur hefir hann jafnframt gefið
út ágrip af henni á frönsku, sem er helzta
höfuðmálí Norðurálfu, pví af dönskum
bókum hafa eigi aðrarpjóðir hjerí álfunni,
fyrir utan Norðurlönd, mikil not. |>etta
franska ágrip: Apercu des érup-
tions d e volcans et des.tremble-
ments de terre qui ont eu lieu
en Islande pendant les temps
historiques, er prentað aptan við
hina dönsku bók sem hjer ræðir um, og
að líkindum einnig sjer í lagi. Með pví
að skýra petta efni á tungumáli, sem
allir heldri menn og vísindamenn í hin-
um menntaða heimi verða að kunna,
pá hefir höfundurinn gert jarðeldasögu
lands vors kunna öllurn heimi. Tveim
árum áður hafði herra |>, Th. gefið út
á ensku, öðru höfuðmáli Norðurálfunn-
ar, stutta skýrslu um sama efni: An
account of volcanic eruptions
and earth quakes wich have ta-
kenplace in Iceland within histo-
rical time s, í ensku tímariti, „Geo-
logical Magazine“. Optar enn einu sinni
hefir hann og ritað um ymislegt, er að
pessu efni lýtur, í danskt tímarit, „Geo-
grafisk Tidskrift".
Hin danska bók, eða rjettara sagt.
hin íslenzka bók á dönsku, sem hjer
hefir verið minnzt á, fæst hjá herra bók-
sala Friðbirni Steinssyni á Akureyri,
Brjef
frá eyfi/zkim embœttismanni 17. fébr
Herra ritstjóri!
í síðasta blaði yðar hafið pjer
ntað grein er finnur að ymislegum að-
gjörðum póststjórnarinnar, sjer í lagi
með tilliti til póstsendinga og meðferð-
arinnar á peim. f>að getur nú vel ver-
ið Qg er enda sjálfsagt að margt er á-
bótavant í pessu tilliti, en úr pví pjer á
aOUáð borð fóruð að minnast á petta
máil^ var full ástæða til að minnast á
aðra verulega galla, sem eru við stjórn
póstmálefna vorra.
|>að vita allir, og ekki sizt ætti
póststjórnin að vita pað, að ætlunarverk
pósta er ekki einungis að koma brjefum
og sendingum vel til skila, heldur einn-
ig svo fljótt sem kostur er á. f>etta
atriði virðist póststjórnin ekki ætíð að
hafa nógu hugfast, par sem póstarnir
vanalega eru látnir bíða 8—10 daga í
Reykjavík eptir að póstskipið er komið,
pg stundum ef til vill lengur. Hvaða
ástæðu póststjórnin getur haft til pessa
get jeg ekki vitað, nema ef vera skyldu
einhverjar leifar af skoðunum einveldis-
tímans, sem sje, að póstarnir sjeu til
vegna embættismannanna, og að lands-
höfðinginn pyrfti að láta póstana bíða
til pess að geta afgreitt norður og vest-
ur brjef pau, er hann með póstskipinu
hefir fengið utan úr Danmörku, og pað
pvi saki ekkert pó allur almenningur
vikum samaa purfi að bíða eptir brjef-
um sínum. í öllum siðuðum löndum
eru póstsendingar, hvort sem eru brjef
eða bögglar, ekki látnar bíða eina ein-
ustu klukkustund, heldur strax sent á-
leiðis, og póststjórnin ætti pvi hið allra
bráðasta að breyta pessari tilhögun,
ekki einungis af pví að hún er skömm
fyrir hana og landið, heldur einkum af
pvi pað er breyting sem almenningur
hefir fulla heimtingu á. — Jeg vil enn
fremur lauslega benda á hvaða tímatöf
pað verður að vera fyrir póstsendingar,
að sami maðurinn með sömu hestana
fer alla leiðina frá Reykjavík til Akur-
ureyrar, og er svo sem auðvitað, að
bæði menn og hestar gefast upp í slíkri
leið, og ekki geta farið eins hart sein-
asta daginn eins og hinn fyrsta, eða
pósturinn farið eins langar dagleiðið 10
eða 12 daga eins og hann gæti farið
1 eða 2 daga. |>etta fyrirkomulag pyrfti
pví líka að breytast sem fyrst enda pó
það kunni að hafa nokkurn kostnaðar-
auka í för með sjer, enda hafa líka póst-
armr sem hingað til hafa farið alla leið-
ina til Reykjavíkur gefizt misjafnlega og
fljótt orðið preyttir.
í 83. bl. „Fróða“ 1882, stendur
grein eptir kaupstjóra Tryggva Gunn-
arsson, með yfirskript: „heimilisíesta
og sannleiksást“. Grein þessa ritar
hann ót úr blaðadeiluin, sem hafa ver-
ið milli Jóns Ólafssonar ritstjóra Skuld-
ar, og hans. Eg þarf hvorki að geta
um, bvort það málefni er, sem þeir
hafa deilt um, nje hvort innihald áð-
urnefndrar greinar sje; hvorttveggja
mun nú flestum kunnugt. Að eins
skal jeg geta þess að greinin hefir
enga þýðingu fyrir máletnið, en ber
að eins vott um, að höfundurinn hefir
verið í hálf illu skapi, er hann reit hana.
Sá óhróður, sem bann ber ritstjóra
„Skuldar“ á brýn í grein siniii, virðist
íullnógur. En svo er^ið sjá af „Skuld“,
að Tryggvi hafi þó ekki látið sjer
það nægja. í*ar standa kaflar úr brjefi
sern hann hefir sent ritstjóranum auk-
reitis, eins og til uppfyllingar. Jeg
skil ekki hvernig á því stendur, að
svo skynsamur og gætinn maður sem
Tryggvi er álitinn, og setn hann líka
er, skyldi láta slík brjef frá sjer fara.
I því lætur hann í veðri vaka, að hann
ætli sjer framvegis að segja smápistla
af lífi ritstjórans, bæði utanlands og
innan, bæði sem egtamanns og setn
fyrirmyndar ungra manna, o. s. írv.,
Kaupstjórinn ætti þó að vita að þeir
munu margir er hafa kynst ritstjóranum,
og geta af eiginni reynslu dæmt um
kosti hans og bresti, enda munu þeir
færri er álíta sögur hans og dóma ó-
vilhalla í þessu efni. Jeg, sem
þetta rita, þekkti ritstjóra „Skuldar*
eða rjettara sagt líf hans, injög vel
meðan hann dvaldi á Eskifirði. Bæði
var jeg hjá honum og þar fyrir utan
kynntist jeg houum líka. Eptir þeirri
kynningu sem jeg hefi af honum haft,
get jeg ekki annað dæmt, enn hann
sje fögur fyrirmynd ungra manna, ein-
arður, frjálslyndur og hvetjandi til
mennta og framfara. Sem heimilis-
faðir og eiginmaður breytti hann ó-
lastanlega. í*6tt hann væri fátækur,
var hann þó örlyndur og hjálpfús, og
íyrir unga námsmenn var til einskis
eins gott að leita og til hans. I stuttu
máli: moðan hann var eystra, var
hann ávallt forvígismaður frelsisins og
frainfaranna; og mjer er næst að halda
að Tryggvi sjálfur hafi haft hina sömu
skoðun á honum þá, sem jeghefi, þótt
nú sje annað orðið ofan á. Jeg vona
að þeir, sein þekktu ritstjóra„ Skuldar8
meðan hann var eystra, muni vera
mjer samdóma. Þessar fáu línur eru
eigi ritaðar af illum hug til hr. Tryggva
eða til þess að kasta skugga á hann,
heldur af því, að mjer þykir sárleið-
inlegt að sjá ættjarðar- frelsis og fram-
fara-vin, sem jeg álít að hann sje, vera
að bisa við að reisa greinju sinni
minnisinerki með öðrum eins óhroða
og greinin og brjefið hans eru, í stað
þess að gera ættjörð sinni eitthvað til
gagns eða sóina, sein hann er svo vel
fær um.
Ungur Austfirðingur.
jFrjettir ad austan.
Xlr brjefi úr Breiödal 8. janúar.
— — Iíafísinn, sem kom hjer um
sumarmálin í vor sem leið og fyllti þá
þegar alla firði og víkur, fór ekki
algjörlega frá fyrri enn í júnímánaðar-
lok. Fór þá skömmu þar á eptir að
aflast og varð aflinn í ineðallagi og
suinstaðar í bezta lagi, svo sein við
Berufjörð.
Gras spratt mjög seintí sumar, en
varð allt að því í meðallagi. Hey-
skapur varð eptir öllum vonum víðast
hvar hjer í sveit, þegar litið er til
þess, hve seint spratt og til ótíðarinn-
ar og óþurkanna sem gengu inestallan
heyskapartímann. Að vöxtum mun