Fróði - 19.07.1883, Blaðsíða 2

111. bl.
I R Ó Ð 1.
1883.
244
aðsetur sitt á Islandi eða í Dan-
mörku.
17. Frv. uni að útflidningsgjáld af skip-
um, er frá útlöndum flytjast til Is-
lands sje úr lögmn numið.
18. Frtí. um hreyting á 1. gr. 2. lið í
tilsk. um skrásetning skipa 25. júni
1869. — Til þess að skip hlutafje-
lags geti fengið að hafa danskt flagg,
verður fjelagið að vera háð íslenzk*
um eða dönskum lögum, og fjelags-
stjórnin að hafa aðsetur á Islandi
eða í Danmörku.
4. júlí var á 3. fundi efri deildar
tekið til fyrstu umræðu frumvarp stjórn-
arinnar um sölu þjóðjarða. 5 pingraenn
tóku til máls: E. Á.—St. E.—S. Á.—
Á. E. og Á. Th. Voru flestir á pvi að
setja enga nefnd í málinu og gekk pað
til annarar umræðu. — J>á var og tckið
til fyrstu umræðu frumvarp stjórnarinn-
ar um bæjarstjórn á Akureyri. Tók
eigi nema einn pingmaður, E. Á.. til
máls og gekk svo frumvarpið til annar-
ar umræðu.
Sama dag var 3. fundur neðri deild-
ar og voru par tekin til fyrstu umræðu
frumvörpin 10.—15. sem talin eru hjer
að framan. Dmræður Urðu litlar eður
engar, heldur var fyrstu umræðu frestað
í pessura málum, en nefndir kosnar til
að hugleiða pau. I ijárlaganefndina
voru kosnir: Eirikur Briem, Egill Egils-
son, Halldór Eriðriksson, Lárus Blöndal,
Tryggvi Gunnarsson, porlákur Guðmunds-
son og þorsteinn |>orsteinsson. J>essi
nefnd fjekk til meðferðar frumvörpin
10. og 13. — Til að hugleiða reikninga-
málin og fjáraukalögin fyrir 1878—79
og 1880—81 voru kosnir i nefnd Arn-
ljótur Ólafsson, óunnlaugur Briem og
Magnús Andrjesson.
Bodskapur koiiiin^ tll
alþiugis.
Vjer Christian hinn Níundi o. s. frv.
Vora konunglegu kveðju!
Tíðindin er hingað bárust í fyrra
um harðæiið á Islandi og par af leið-
andi neyð og skort meðal landsbúa,
hafa valdið Oss mikillar áhyggju. En
eins og stjórnin ljet sjer vera annt um,
pegar er hún komst að raun um hættu
pá, er yfir vofði að afstýra neyð peirri.
er fyrir hendi var, pannig hafa einstak-
ir velgjörðarmenn, bæði hjer og annars
staðar, svo fúsir viljað hjálpa hinum
nauðstöddu landsbúum, og gert pað svo
ríkulega, að með pví varð eigi að eins
ráðið úr neyð peirri, er fyrir hendi var,
heldur einnig peirri hættu afstýrt, er
menn voru hræddir um að leiða mundi
ásíðan af harðærinu. Til allrar ham-
ingju hafa Oss nú borizt pær frjettir
frá íslandi, að nú sje breytt mjög til
batnaðar, og megi pví vænta, að landið
muni brátt rjetta við aptur, og smám
saman fá bættan pann skaða, er pað
hefir orðið fyrir.
245
Stjórnin hefir pví eigi ætlað, að hún
að sinni ætti að koma fram með tillög-
ur um nokkrar óvanalegar ráðstafanir
í pessum efnum, en hefir pó veittlands-
höfðingja heimild til að taka með al-
pingi til íhugunar, hvort vera muni á-
stæða til að veita peim, er orðið hafa
fyrir skaða, ítarlegri styrk af almennu
fje enn orðinn er, og, ef svo væri, pá
að fá til pess fjárveitíng pá í fjárlögun-
um er með parf.
J>að er auðsætt, að sú hin mikla
rýrnun, er á síðast liðnu ári hefir orðið
á fjárstofnum manna, mun hafa mikil
áhrif á fjárhaginn. En eptir peirri á-
ætlun, er um pað efni er unnt að gera
að sinni, má svo áh'ta, að hinar vana-
legu tekjur muni eigi að eins standast
útgjöldin. heldur muni jafn vel verða
nokkur afgangur, pó hann verði ekki
mikill, og hefir stjórninni pví eigi pótt
ástæða til að fara pess á leit að útvega
nýjar tekjur, einkum par sem hækkun
á álögunum mundi verða miklu pung-
bærari, eptir pví sem nú er ástatt.
Vjer höfum með ánægju tekið eptir
pví, hversu alpingi leitast við með ár-
legum fjárveitingum í fjárlögunum að
koma upp atvinnuvegum landsins. Hafa
pó pessar fjárveitingar hingað til mest
miðað að pví að efla. landbúnaðinn. En
eigi mun minna í pað varið að efla hinn
annan aðalatvinnuveg landsins. sem eru
fiskiveiðarnar, og par sem mál pað hefir
á seinni tímum vakið athygli manna á
sjer, og svo virðist einnig sem áhugi
manna fyrir pví sje vaknaður á Islandi
sjálfu, pá hefir stjórnin ætlað, að hún
ætti fyrir sitt leyti að greiða fyrir mál-
inu, með pví að gera aðganginn til hinna
innlendu fiskiveiða svo hægan fyrir, sem
auðið er, og munu pví nokkur frumvörp
er að pessu lúta verða lögð fyrir alpingi.
í sambandi við mál petta stendur
annað, er Oss er mjög annt um, en pað
er endurnýjan verzlunarsamningsins við
Spán, er út runninn var í haust er leið.
Samningstilraunir pær, er gerðar hafa
verið við Spánarstjórn, hafa enn engan
árangur haft, en stjórn Vor mun, ekki
sízt vegna pess að pað er Islandi svo
mikils varðandi, gera sjer far um að
koma á samningi við Spánarstjórn jafn
vel pótt svo væri, að leggja pyrfti i söl-
urnar töluvert af tekjum peim, er rík-
issjóðurinn hefir hingað til haft í toll
af spönskum vörum.
Að endingu verðum Vjer að til-
kynna alpingi, að landshöfðingi Vor yfir
íslandi, er um langan tíma hefir stjórn-
að pessu embætti og jafnframt verið
fulltrúi stjórnarinnar á alpingi, getur
eigi lengur haft pessa stöðu á hendi,
par sem hann er skipaður í mikilshátt-
ar og vandasamt embætti hjer í landi;
en Vjer treystum pví, að sá maður er
Vjer höfum falið á hendur að veita
landshöfðingja embættinu forstöðu. og
að leysa af hendi pann starfa, er pví
er samfara, að vera fulltrúi stjórnar-
246
innar á alpingi muni hjá alpingi
verða aðnjótandi sömu velvildar og
trausts, er fyrirrennari hans hefir áunn-
ið sjer.
Um leið og Vjer bætum við peirri
innilegu ósk Vorri, að starfi alpingis, er
í hönd fer, megi verða til heilla og
hamingju fyrir landið, heitum Vjer V oru
trúa alpingi hylli Vorri og konunglegri
mildi.
Ritað á Amalíuborg 26. maí 1883.
Undir vorri konunglegu hendi og innsigli.
( Iirislian K.
(L. S.).
J. Néllemann.
FrjcHir iillendar.
Krýningin f Rússlandi gekk slysa-
iaust, eins og vjcr munum áður hafa
drppið á. Marga luröar á því og lialda
sumir að Níhiiistar sjeu dauðir úr öli-
um æðuin, en því mun þó fara fjærri.
Fyrir skömmu var t. d. frægur vísinda-
maður pölskur, Kraszevski, tekinn fast-
ur í Berlín fyrir æsingar gegn stjórn-
inni, en ekki er útgert uin mál hans
enn þá. Keisarinn er og sjáifur laf-
hræddur við æsingarmennina og sjezt
það bezt af atviki þvf, sem nú skal
greina: f’aö var mikið um dýröir í
Pjetorsborg, þegar fór að líða að því,
að keisarinn kæmi þangað eptir krýn-
inguna. Húsin voru prýdd meö öllu
mögulegu móti. l.íkneskjum keisara-
hjónanna var tildrað npp þar sem kost-
ur var á o. s. frv. Yfir höfuð að tala
má ganga að því vísu að höfðingja-
vinir borgarinnar hafi ekki sparaö Ije,
þar sem átti að sýna keisaranum sóma.
Mest bar á þessu í aðalgötu borgar-
inuar Newsky Prospect, þvf allir töldu
víst, aö keisarinn mundi fara um hana,
enda voru allar náiægar götur troöfull-
ar af fólki. Múgurinn beið nú með
öndina í hálsinum eptir þvf að keisara-
vagninn kæmi brunandi, en honum varð
ekki að von sinni, þvf kpisarinn ók
heim til sín einhverja smágötu. Pjet-
ursborgarbúum þótti súrt í brotiö, en
þeir urðu að hafa fjármissinn og gabb-
ið eins og annaö hundsbit. Keisarinn
getur hvort sein er vafið þessum 80
til 90 milíónum, sem hann ræður yfir
uin fingur sjer eins og hann vill.
Rússar eru að ásælast norðaustur-
hluta Kfnlands. Pað sannast á þeim
að mikið vill meira.
Kínverjar eiga annars í vök að
verjast uin þessar mundir. Fyrst og
fremst er nú ávallt nábúakritur inilli
þeirra og Rússa og svo eru Frakkar
farnir að veita þeiin þungar búsyljar.
Svo er mál meö vexti, að Annain f
Austur-Indlandi hefir um langun aldur
verið háð Kínverjum. Fyrir nokkrum
árum vur frönskum trúarboðum þar
gerður óskundi. Frakkar sendu þang-
að her manns og köstuðu eign sinni
á nokkuð af landinu í hefnda skyni.
Kínverjar höfðu þá við öðru að snú-
ast og urðu þeir að láta Frákka hlut—