Fróði - 10.09.1887, Blaðsíða 1

VIII. ÍR.

(». bliiö Oddeyri, laugardaginn 10. september 1887.
49 50 51
Frá alþingi. gagn six-a Jakob pykist hafa unnið sín- sannfærandi fyrir pá, sem á annari skc>ð
Eeykjavík 29. júli 1887.
Aður en petta ping kom saman’
voru menn hrœddir um, að pingíð yrði
nokkuð punnskipaðra en að venju. Sýslu-
menn höfðu verið látnir vita, að peim
mundi eigi leyft að vera frá sýslum sín-
um svo langan tíma, er pingið stendur^
nema peir fengi löglærða menn í sinn
stað, og eins höfðu læknar fengið pá til-
kynningu, að peir yrði að fá pá í sinn
stað, er landlækni pætti vaxnir að gegna
störfum peirra. Læknunum gekk nú
all vel að fá pessa menn, en sýslumönn-
um lakar. Einn peirra sagði pegar af
sjer pingmennsku og var annar kosinn í
hans stað; öðrum sýslumanni tókst ekki
að fá nokkurn í sinn stað, og er nú sæti
hans autt á pingi. J>riði sýslumaðurinn
hafði fengið orlof að heiman mánaðar-
tíma sakir heilsu sinnar og kom á ping;
var í fyrstu eigi annað sýnna en að hann
mundi mega hverfa heirn aptur, pegar
orlof hans var útrunnið, eða vera sett-
ur írá embætti að öðrum kosti. J>ó
tókst honum á endanum að fá löglærðan
mann fyrir sig, og jafnaðist pá allt
; vel. Prestur einn hafði komið á ping,
} og gat eigi sýnt nægilega tryggingu fyr-
ir pví, að brauði hans yrði pjónað, með- J
an hann væri burtu. Yoru honum sett-
ir sömu kostir og sýslumönnum, og tókst;
honum loks að fá prest í sinn stað.
Alpingi var sett með sömu athöfn
og vant er, pó varð pað til nýlundu, að
elzti pingmaður í efri deild, sira Jakob
tiuðmundsson á Sauðafelli, er stýrði for-
setakosningu í peirri deild, greiddi sjálf-
ur atkvæði um forseta kosninguna. Að
vísu er petta eigi bannað í lögum, en
allir aldurs-forsetar, eigi að eins frá pvi
að löggjafarpingið hóf'st heldur og frá
pví , að alpingi var endurreist 1845,
hafa fylgt peirri reglu að greiða eigi
atkvæði sjálfir. Síra Jakob hafði og
fyrir hálfri stundu verið aldurs forseti
við forsetakosning í sameinuðu pingi, og
pá fylgdi hann enn hinni gömlu reglu
og greiddi ekki atkvæði. En nú braut
hann hana, og var pví eigi að undra,
pótt ýmsir deildarmenn mótmæltu pví
og teldi pað ólög, og aðrir kváðu mjög
isjárvert að brjóta gamla venju. En hjer
var aldursíorsetinn jdómari í sinni eigin
sök, og varð pví eigi að gjört; enda
kvað einn konungkjörinna pingmanna
eptirleikinn vera óvandari með for-
setakosningu síðar, og er pá óvíst, hvert
um fiokk með pessari nýbreytni
Eyrstu 10 dagana framan af ping-
inu var lítið annað gjört en kosið í nefnd-
ir. Auk hinna venjulegu frumvarpa frá
stjórninni um fjárlög, fjáraukalög og sam-
pykkt landsreikninga voru þessi hin
helztu. 1. Um aðför, pað er, um
fullnægjugjörð dóma og sátta. 2. Um
nokkrar greinar er snerta veð. 3.
nokkrar ákvarðanir um peginn sveita-
styrk. 4. Um síldarveiðar í landhelgi.
5. Um bátafiski á fjörðum. I flestum
pessum frumvörpum pykja allmiklar
rjettarbætur, og hefir peim verið vel
tekið í báðum deildum.
Ekki eru pingmenn ófrjóvsamari með
frumvörpin á pessu pingi en verið hefir,
og svo lítur út með mörg peirra, sem
pau hafi lítt hugsuð verið, fyr en á ping
kom, að minnsta kosti hefir almenning-
ur eigi átt kost á að sjá pau, áður en
peir fóru á ping. Sum peirra eru pegar
fallin í valin, og ekki ólíklegt, að niður-
skurður verði á fleirum. En samt sem
áður tefur pessi frumvarpa fjöldi eigi
alllítið fyrir rækilegri meðferð mála, er
ná fram að ganga. Sagt er, að fjárlaga-
nefndin muni sparsöm á pessu pingi, en
peirrar sparsemi verður eigi vart hjá
sumum frumvarpasmiðunum.
í byrjun pingsins var nokkur efi á,
hvort stjórnarskrármálið mundi koma
fram á pessu pingi, pví að ruargir neðri
deildarmenn voru pví mótfallnir að
halda pví nú áfram, heldur vildu peir
að eins senda konungi ávarp. Er mælt,
að 9 neðrideildarmenn hafi skrifað for-
mælendum stjórnarskrárfrumvarpsins að
halda pví eigi fram á pessu pingi.
J>ó varð pað ofan á, að áfram skyldi
halda. Yildi pá Benedikt Sveinsson
halda fram frumvarpinu óbreyttu, pareð
kjósendur hefði á hátíðlegan hátt lýst
yfir með kosningum sínum í fyrra, að
peir vildi pað frumvarp hafa og ekki
annað. En hann komst eigi upp fyrir
moðreyk hjá flokksmönnum sínum og
varð að ganga að pví, að breytingar
væri gjörðar. J>annig kom pað inn á
ping með töluverðum breytingum frá
pví, sem i fyrra var, og eru sumar peirra
pær efnisbreytingar, sem í fyrra voru
lýstar óhafandi og einungis til að spilla
fyrir málinu. Prumvarpið komst ó-
skaddað gegnum nefndina, og höfum vjer
j heyrt 2 uraræður um pað. Benedikt
i Sveinsson var framsögumaðar og talaði
| langt erindi og hnykkjótt, en eigi mjög
un eru. Með 15 atkvæðum gegn 7 var
sampykkt að málið gengi til 3. umræðu,
og má ætla, að pað fari með peim byr frá
neðri deild; en hver svo muni verða for-
lög pess á pessu pingi mun tíminn sýna*.
Jbngmenn tiullbringusýslu komu með
2 fyrirferðarmikil frumvörp, annað um
alpýðumenntun en hitt um vegi. Hætt
er við að pingmönnum hafi risið hugur
við peim kostnaði, er hið fyrra frumv.
fór fram á, enda hefir pað grennst svo
í nefndinni, að pað er orðið lítið meira
en árjetting laganna um uppfrœðingu
í skript og reikningi. Vegairumvarpið
hefir og orðið fyrir talsverðum breyt-
ingum.
Frumvörp eru gengin gegnum neðrx
déild og komin í efri deild um að hækka
talsvert toll á vínföngum og tóbaki.
í neðri deild er einnig á ferðinni frum-
varp um toll á kaffi og sykri. Jafn-
framt pessu er stungið upp á að af-
nema útflutningsgjald af fiski og lýsi og
atvinnuskatt. Misjafnlega mælist fyrir
frumvörpum pessum utanpings, en óvíst
hver afdrif peirra verða á pingi.
Nefnd hefir vexúð sett í efri deild
til að ákveða ferðakostnað alpingis-
manna. í neðri deild hefir verið sett
nefnd til að íhuga umbætur á atvinnu-
vegum vorum, og hefir hún kornið með
allmörg frumvörp, svo sem umheyásetn-
inga sampykktir, um styrktarsjóð fyrir
alpýðufólk og ný húsmanna og purra-
búðarmannalög. Erumvörp pessi sýna
meir einlægan vilja flutniugsmanna til
að gjöra eitthvað til að bæta úr bágind-
um peim, er nú eru, en heppui peirra
eða glöggskyggni til að sjá pau meðul,
er að haldi munu koma.
Löggildingar nýrra verzlunarstaða
hafa orðið fyrir miklum slysum í efri-
deild. Jón Ólafsson hefir hnýtt við öll
peirra pvi skilyrði, að eigi mætti verzla
par með vínföng nema sjerstakt leyfi
fáist til pess; en pað verður nú örðugra
hjer eptir en hefir verið, ef frumvarp
pað um vinfangasölu og vínveitingar,
sem nú er næstum pví komið gegnum
báðar deildir, fær staðfestingu konungs.
J>essi viðauki hefir orðið til pess, að
öll frumvörpin um löggildingar hafa fall -
ið. Hin hölztu ákvæði frumvarpsins um
veitingu og sölu áfengra drykkja eru,
að kaupmenn mega eigi selja minna en
3 pela í einu af hverjum vínföngum sem
eru. Til að fá leyíi til að selja víuföng
*) pau eru nú kunn, að málíð varð ei útrætt
í efri deild.