Suðri - 06.01.1883, Blaðsíða 2

2
en frá veiði sagt. Yilji rnenn nú
spyrja oss, hvernig vér ætluœ oss, að
þingið og félögin styðji aiþýðunQenut-
un vora, þá er því fljótt svarað. Vér
munum ekkert láta eptir liggja til
þess að skora á þingið að loggja meira,
miklu meira fram til alþýðu-og barna-
skóla í héruðum þeim, er sýna það,
að þeim sé alvara og vilja fúslega
leggja sitt til, að slíkar stoínanir
komist á. J>jóðvinafélagið hefir tekið
það ráð, að gefa einungis út alþýðu-
rit, og er það vel ráðið. Keykjavíkur-
deild bókmenntafélagsins er og hyrjuð
á því, að gefa út alþýðurit. En til
þess að hún geti gegnt þeirri skyldu
sinni og fylgt því fyrirtæki fram með
meira fylgi, teljum vér það öldungis
nauðsynlegt, að deild bókmenntafélags-
ins í Kaupmannahöfn verði ið bráð-
asta ílult til lteykjavíkur. þ>að er
heidur engin ástæða fyrir því, að deild
sú sé framar erlendis með stóran sjóð
og mikið bókasafn. Um þennan flutn-
ing Hafnardeildarinnar til Keykjavíkur
munum vér í einu af inum næstu
blöðum vorum færa lesendum „Suðra“
grein, er skýri þetta efni nákvæmara.
Eigi skulum vér heldur gleyma inum
æðri menntunarstofuunum vorum, svo
sem presta- lækna- og latínuskólanum.
í pólitik skal frelsi vera mark vort
og mið. það er sannfæriug vor, að
eptir frolsinu fari gæfa og þroskuu
bæði einstaklingsins og allrar þjóðar-
innar og þoirri sannfæringu mun-
um vér fastlega fyigja fram. Vér
göngum að því vísu, að margir munu
ætla, að vér séum onu lítt færir að
rita um pólitik Íslands og pólitísk mál
þess. Vér skulum fúslega játa, að vér
höfum enn sem komið er, eigi haft færi
á að kynna oss öll íslenzk má), einkum
þau, er að hagfræði lúta; en að eiuu
leytiuu geta menn verið þess fullvissir,
að vér skulum enga sturid láta hjá
líða, til þoss að alla oss svo ijósrar
þekkingar og svo fastrar skoðunar á
þeim, sem oss er uunt. Og að hinu
leytinu munu leseudur blaðsins cinskis
í missa, því vér höfum feugið loforð
ýmsra manna, þeirra er færastir þykja
vera, að rita eingöngu í blað vort um
ýms landsmál. Nöfn þessara manna
höfum vér ekki leyfi til að nefna hér,
en vér höfum leitað aðstoðar þeirra, er
oss þóttu vera færastir, boztir og
frjálslyndastir, og þeir hafa orðið við
tilmælum vorum. En lesendur blaðs-
ins munu miklu fromur græða á því,
en missa nokkurs í við það. J>ar sem
nú alþing fer í hönd að sumri kom-
andi, munum vér færa lesendum vor-
um greinir um ýms in helztu mál, er
ætla má, að þar komi til umræðu. Um
skoðun vora í þeim einstökum cr of-
langt mál, til þess að það verði rilað
allt í einu. En eptir því, sem blaðið
kemur út, munu menn fiæðast um
það.
Fréttir innlendar munum vér gera
svo úr garði, sem framast er kostur á
Og vér höfum þegar gert ráðstafanir
til, að fá fréttir svo nákvæmar, og úr
svo mörg'um héruðum, að vér ímynd-
um oss, að ekkert annað íslenzkt blað
geti staðið oss þar jafnfætis.
Til þess að rita utlendar fréttir
munum vér með næsta póstskipi fá oss
ágætan fréttaritara í Kaupmannahöfn.
I>að er lífskoðun vor, að mannúðiíj
sé sá grundvöllur er allt satt, rétt og
gott byggist á og ekkert sö satt, rétt
og gott ncma það hvíli á þessum
grundvelli. þessari lifsskoðun vorri
munum vér fylgja í ritstjórn „Euðra“.
þar af leiðir, að vér munum leiða hjá
oss, svo sem framast er unnt, allar
skammir bæði um stéttir og einstaka
menn. En bíta munurn vér frá oss,
ef á oss verður ráðizt. Vér munum
reyna tii að segja öllum sannleikann
hlutdrægnislaust, eigi síður alþýðu vorri
eu embættismönnum. Henui ríður mest
á því, að húii fái sannleikann að heyra
og henni munum vér vinna það vér
vinnum.
Útgefeudurnir, herrar Einar I>órö-
arson prentsmiðjueigandi og Kristján
Ó. jjorgrímsson bóksaii, munu vauda
blaðið að allri útgerð, svo sem fram-
ast má. I>eir hafa og ráðið það, að
taka seui allraminnst af auglýsingum
í blaðið, svo að blaðið megi íæra les-
endum sínum eins mikið mál og hin
blöðin, þó þau kosti töluvert meira.
Svo sem kunnugt er, gengur nú mik-
ið harðæri yfir laud, og því réðu þcir
það af, að gefa út blað, er kosti ein-
ungis tvœr krónur, en ætlast þó til, að
það haii eins mikið mál að færa les-
endum sínum og hin blöðiu, er kosta
þrjár krónur og þar yjir.
Að endingu skulum vér snúa oss
að iuurn uppvaxandi námsmönnum
laudsins. fað eru þeir, sem eiga að
stjórna framtíð íslands, vekja nýtt líf,
iiýjau framkvæmdaranda og leiða þjóð-
ina í nýjum þrautum og baráttu við
óblíðu náttúrunnar, til þroska og full-
komnunar. Með þeim vill „Suðri“
samvinnu eiga, til þess að glæða og
lífga á ættjörðunni allt sem or golt,
satt og rétt.
Ritstjórinn.
(jileðileikir í lærðu skólanum.
Milli jóla og nýjárs héldu
lærisveinar lærða skólans gleöilc'ki.
Tvo ina fyrstu daga buðu peir
foreldrum pilta og systkinum, kenn-
urum sínum og embættismönnum
bæjarins. prjú næstu kvöldin var
inngangur seldur til að fá upp
kostnaðinn. Leikin voru:
Brellurnar Í einum akt feptir
Hostrup) þýddir á ís-
lenzku og
l'róraslsdótiirill í þrem öktum ept-
ir Stefán Stefánsson
og Valtýr Guðmunds-
son.
Fyrir leikjunum stóðu þeir
Sigurður Iijörleifsson frá Undir-
felli, Skúli Skúlason frá llreiða-
bólstað í Fljósthlíð og Tómas
Ilelgason úr lieykjavík, og leystu
þeir starf sitt vel og röggsamiega
af hendi. Allir léku leikendur vel
og sumir enda svo prýðilega, að það
væri talin leiklist á hvaða leiksviði
í hcimi sem væri. llér má f'remst-
an tolja Stefán Stefánsson frá lleiði,
er lék Prófastinn í „Prófastsdóttur-
inni“ aðdáanlega vel og eigi síður
barnakennarann í „JBreliunum“.
peir af áhorfendunum, sem liöíðu
séð „Erellurnar“ leiknar á konung-
lega leikhúsinu í Kaupmannahöfn,
urðuaðjáta, að barnakennarinn var
leikinn þar engu betur, ef til vill
síður. Ujörn lilöndal lék ágæt-
lega fröken Lundberg í lirellun-
um“ og Ingu vinnukonu í „Pró-
fastsdótturinni“. Kristján Kiis lék
herráðið í „Brellunum11 og prest-
inn í „Próíástsdótturinui“ svo, að
öllum þótti bezta skemmtun að. Lnn
lék Sigurður Jóuasson dóttur pró-
fastsins mjög vel, Páll Stephensen
son prófastsins í „Prófastsdóttur-
inni“ og Skúli Skúlason prestinn í
„Brellunum“ svo, að vel mátti lieita
eða betur. í leiknum voru margir
söngvar og voru þeir vel sungnir.
Fn cinkum og sjcrstaklega verður
að nefna Kristján Kiis, er var sá,
er langt bar af öllum öðrum i
söng. Vér, er þessar línur rit-
um, munum eigi eptir, að vér hér
á landi nokkru sinni höfum lieyrt
mann syngja, er jafnvel k u n n i
að syngja sem liann; það var sönn
söngl i s t, er þar mátti heyra.
Barnaskólahús Seltérnínga.
Milli jóla og nýjárs héldu Sel-
térningar „Tombóla“, Var hún vel
sótt og mun ágóðinn hafa verið
nálægt 800 kr. Seltérningar liafa
látið reisa steinhús rúmgott og
vandað, að því er gera er, en
töluvert mun cnn vanta á, að full-
borgað se þetta barnaskólahús.
Slík fyrirtæki sem þessi mæla
sjálf fram mcð sér. J>að liggur
í augum uppi, hve brýn nauðsýn
það er fyrir nesið, þar sem allir
lifa á sjófQngum, að koma sér upp
barnaskólahúsi'; feðurnir eru opt-
ast á sjó og mæðurnar hafa nóg
að vinna heima og allri barnaupp-