Suðri - 02.06.1883, Síða 3

43
bægt að festa auga á þeim. Á miðri
vöku heyrðist ekkert eða sást lengur.
Eptir þetta höfum við af og til séð
gufumökk mikinn leggja upp af jökl-
inumn. 22. marz var mökkurinn með
hrikalegasta móti og sýndist þá engu
minni eD úr Dyngjufjöllum 1875. Sama
dag gekk Gunnlaugur uppáHnefil, það
er hátt fjall (líkl. um 3000 fet) efst á
Jökuldal rétt við Eiríksstaði og er þar
mikið víðsýni yfir Cræfin suður af; sá
hann þá að gosið var suðvestur af
Kverkfjöllum» sýnist mökkurinn koma
beint upp úr þeim, en er auðvitað langt
frá þeim. Síðan eg man fyrst eptir
hafa ætáð annað slagið sést 3 gufu-
mekkir á þessum sömu stöðvum, en ógn
bafa þeir verið litlir að sjá. Nú er
gufukúfurinn fjarska breiður um sig að
neðan og er hérumbil tvöfallt hærri en
Kverkfjöllin. Gufumekkirnireru 4 eða 5
að sjá að neðan, en úr þeim verður
einn risavaxinn mökkur þegar upp á
loptið dregur».
Seinna bréfið er frá séra Sveini
Eiríkssyni á Sandfelli í Öræfum og
skrifað 14. apríl. J>ar stendur : »Á
Skaptafelli í Öræfum sázt vottur af
vexti í Skeiðará 13. marz og þá var
sent eptir allri sveitinni svo að allir
gætu í tíma leitast við að bjarga lif-
andi og dauðum munum úr háska.
Svo var áin jafnt og stöðugt að vaxa
til ins 20. s. m., en inn 21. var
vöxturinn í ánni orðinn svo mikill, að
héðan frá Sandfelli sázt eigi nema 2
sand- eða apalgrjótseyrar upp úr vatn-
inu fast út í Lómagnúp. Morgun ins
22. kom jeg út kl. 3. f. m. þá sá eg sót-
svartan reykjarmökk koma upp beint í
hánorðri og eldingar allavega út ífrá;
síðan (kl. 7 f. m.) lagði mökkinn til
útnorðurs í stefnu á Ódáðahraun, en
kl. 9 f. m. aptur fram á Öræfi og þá
féll aska svo sporrækt. var á auðri jörð.
Svo varð lítið öskufall eptir það, og
nú virðist eldurinn með öllu dauður
og áin engin».
Gos þetta sýnist eptir fréttum
þessum að hafa verið fremur Jítið og
hefur eigi gjört skaða af því það var í
óbyggðum.
porvaldur Thoroddsen.
AoMnaður farltegja á 2. káettu
á strandferðaskipinu „TUyra“
f>egar vér 5. maí fórum á skrif-
stofu «ins sameinaöa gufuskipafélags»
til að kaupa far til íslands á 2. káettu
strandferðaskipsins «Tbyra», gerðum
vér oss beztu vonir um, að oss mundi
vegDa vel á leiðinni, þar sem vér höfð-
um séð í íslenzku blöðunum svo mikið
látið af gufuskipinu «Laura» að allri
útgerð og aðbúnaði farþegja, en það
skip á ið sama félag og hefur það einn-
ig til íslandsferða. En þetta fór allt
á annan veg; oss finnst því skylt að
minnast þess, eigi að eins farþegjanna
vegna, heldur og vegna gufuskipafé-
lagsins sjalfs, sem heimtar ríflega borg-
uu fyrir far með skipum sínum og sjálf-
sagt ætlazt til, að ekkert veröi með
réttu íundiö að aöbúnaöi þeim og viö-
urgerningi, sem larþegjar hljóta; sízt
at öilu ætiazt þaö sjálfsagt til, aö vér
eigum viö slíkan sóöaskap og óþrifnað
aö búa á skipum þeirra, aö oss þyki
lítt þoiandi, pví aö svo opt hafa Danir
þeir, er vér hötum kyunzt, iatiö oss
heyra orö )iað, er liggur á þjóö vorri
fynr skort a þriínaöi og hreinlæti, að
menn skyldu sizt ætla, aö einmitt sú
þjóöin, er stendur oss næst og villveia
lyrirmynd vor í flestum greinum, hafi
tyrir oss þaö dæmi þrifnaðai á káett-
um á póstskipuuum, sem engri fiski-
skútu væri raoaudi til að breyta eptir.
Vér leyfum oss að setja hér sem
sannasta og nákvæmasta lýsingu á aö-
búnaöi og allri aðhlynningu við íar-
þegja á 2. káettu á straudlerðaskipin«
«lhyra» á þessari ferö þess trá líaup-
mannahötn til tJeyöistjaióar og knng-
um land til Reykjavikur.
pegar vér tögðum af stað frá Höfn,
vorum vér 10 tarþegjar á 2. káettu, i
því herberginu, sem ætlaö er fyiir
karimenn. Gólf herbergisins var 40
□ let aö flatarmáli. Á gólfinu stóð
borð, sem var 10 □ fet. J>annig
hötðum vér 10 manns 30 □ let til
afnota viö aö þvo oss, klæöa og af-
klæða. En auk vor, voru 10 stúlkur
á 2. káettu, í stúlknaherberginu. J>eg-
ar borðað var, var svo oss öllum, 20
manns, ætlað sviö við boröið og þaunig
varö aö eins l/i □ fet fyrir hveru
mann að vistunum meðtöldum. 1 karl-
mannaherberginu var 1 þvottaborö tyr-
ir oss alla karlmennina og 12 rúm, 8
rúmm eiuskonar legubekkir sem mátti
rei&a á morgnana en teila á kvöldin,
og uröum vér ætiö að gera það sjálfir.
J>egar svo bar við, að þeir menn voru
veikir, sem lágu á iegubekkjunum er
næst stoðu boröinu, urðum vér aö tví-
menna á «kjaptastólum» eöa standa
viö máltíöirnai'. 1 hverju rúmi voru
2 ábreiður og 1 sívalur koddi; sumir
at kodduuurn voru lylltir með korki.
Eu komum vér að þrifiiaöiuum. Vér
hötóum allir 10 til samans, 2 harrd-
klæöi fiá Hötn ul Færeyja og hatöi
matsveinu þau eigi sjaldan íynr þurku
bæði á þvoitaborörð og matborötö.
J>etta uiöum vér aö lata oss lynda, þrátt
lyrir það þó vér hvaö eptir annaö bæö-
um um hiein handklæði. iSjáltir urð-
um vér að sækja oss allt þvottavatn
og helia því út aptur. Meö líkurn
þrifuaöi var borið á borð. Kartöplur,
sem íyrst framan af komu daglega á
borðið, voru ekki athýddar. Yanalega
var þurkað a! hnífum og göfflum, en
aldrei voru þau fægð; voru því þessi
áhöld meira og minna riðug. Opt urð-
um vjer að bíða langan tíma eptir
matarviðbót, er vér höföum borðað oss
hálfmetta, og það svo, að vér kusum
opt heldur að standa upp frá borðum
litt mettir, en bíða viðbótarinnar. Ald-
rei bar við, að tekið væri af borðinu
eptir máltíð fyr en matsveini þóknað-
ist; þannig urðu leifarnar samdauna
inu óheilnæma lopti, er ætíð var í her-
bergiuu og síðan voru þær ,bornar á
borð lyrir oss aptur. Neyzluvatnið var
öldungis ódrekkandi; þá er vér fórum
í land í Reykjavík, tókum vér dálítið
sýnishorn af vatni því, sem var á vatns-
flöskunni hjá okkur á 2. káet.tu og
sýndum það bæði laudlækni Schier-
beck og dr, med. Jónassen og sögðu
þeir báðir að vatnið væri engum manni
boðlegt til drykkjar. J>etta vatn var
oss þó borið alla leið frá Færeyjum,
og ekki hugsað um að skipta um það,
þótt vér t. d. dveldum 5 dægur við
stórskipabrúna á ísafirði, þar sem þó
er svo hægt að veltatunnum afbrúnni
upp á borðstokkinn1. J>að sem oss þó
þótti einna vest, var það, að gólf var
aldrei þvegið og nálega aldrei sópað.
J>ó fór einn af oss tvívegis til brytans
og bað um að góltið væri þvegið ; í
þriðja sinn skrifuðum vér honum bréf
og skoruðum á hann að láta þvo gólf-
ið. Loksins var það gert á Seyðisfirði,
en aldrei eptir það og þá var líka al-
veg hætt að sópa það. Einu sinni báð-
um vér yfirstýrimanninn að líta á
óþrifin; varð honum þá að orði: «Det
kan ikke negtes, det er svineri*. (|>ví
veröur ekki neitað, hér er svína-
bragur á); réð hann okkur til að tala
um það við skipstjóra, en vér drógum
það í lengstu lög. J>ess má geta með-
al óþriíanna, að undir eins og nokkur
sjógangur varð, rann sjór inn á gólfið
hjá oss og skolaðist þar til og frá eins
og austur í lekum bát. Að eins tvis-
var sinnum var það þurkað upp, en
þegar inn rann jafnóðum og upp var
þurkað. var því alveg hætt og ekkert
var gert til þess að útrýma lekanum.
Sömu óþrif voru á stúlknaherberginu.
J>egar sjóveiku stúlkurnar báðu um
einhverja aðhlynningu, sem þær gátu
eigi veitt sér sjálfar, var þeim opt
syDjað hennar. Matsveinninn sást ná-
lega aldrei í 2. káettu, nema þegar
hann á ósköp óákveðnum tíma bar á
borð. Hann var oss mjög ógeðfeldur
og svaraði ætíð illu um, þegar vér
fundum að við hann og eiuu sinni
lagði hann hendur á mig, þegar eg
mæltist til að ein af stúlkunum, sem
var veik fengi að halda báðum ábreið-
unum á rúminu sínu, en hann vildi
taka aðra af henni. J>egar vér kom-
um til Reykjavíkur, lét eg kalla mat-
sveininn fyrir rétt; var þar gerð svo
feld sætt, að hann bað mig fyrirgefn-
ingar, borgaði 4 kr. til fátækrasjóðs
Reykiavíkur og um 4. kr. í málskostn-
að. Vér skulum annars geta þess, að
brytinn (hofmeistarinn) svaraði ætíð
heídur góðu til, þegar vér fundum að
við bann, en helzt til seinn þótti oss
hann vera að bæta það sem attaga fór
eða ábótavant var. Sem dæmi þess,
hve strangt hann gekk eptir borgun-
inni, skulum vér geta þess, að einn
af farþegjunum, sem bragðaði hvorki
vott né þurt alla leið frá Leith til
Færeyja, bað einu sinni um eitt
egg, og varð að borga það sérstaklega
fyrir utan fulla fæðispeninga fvrir alla
dagana, sem hann ekkert borðaði.
Daginn sem vér komum til Vopna-
fjarðar — en þar fór hann á land —
var komið fram yfir morgunverðartíma
þegar hann klæddist og fór í land,
svo hann fjekk engan morgunverð, en
samt varð hann að borga fulla fæðis-
peninga fyrir þann dag (2 kr.) þótt
hann einungis sæi okkur borða morg-
unverð2). Meðan liann lá sjúkur var
honum sjaldan eða aldrei boðin nokkur
aðblynning nema af farþegjum.
Um leið og vér getum aðhlynn-
ingarinnar í 2. káettu, finnst oss eiga
við, að geta um meðferð á farþegjum
1) þess má geta, a8 annað betra neyzlu-
vatn var íengið þeim, ervoru á 1. káettu.
2) þó seldi brytinn eina og eina máltíð
þeim, er fóru bafna á milli og óskuðu
þess.